در این پژوهش، ضمن بیان معانی گوناگون واژه نابینا از نظر لغوی، اصطلاحی، قانونی و عرفانی، وضعیت آموزشی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی نابینایان در طول تاریخ و دیدگاه های مردم کشورهای مختلف نسبت به نابینایان بررسی شده است. در ادامه برخی خطوط مورد استفاده نابینایان معرفی و ارزیابی شده و پس از آن، تاریخ آموزش های نوین نابینایان ایران شامل خط بریل فارسی، مدرسه ها، کتابخانه ها، برخی نهادها و افراد تأثیرگذار در این آموزش ها، شرح داده شده و با برخی کشورها نیز مقایسه گردیده است. هدف اصلی از انتخاب این موضوع، تهیه منبعی مستقل در این باره، آشنایی جامعه با وضعیت نابینایان وقوانین مربوط به آنان وحفظ بسیاری از اطلاعات ارزشمند شفاهی است که درخطر نابودی اند. این پژوهش به روش های کتابخانه ای وبا استفاده از اسناد ومصاحبه با افراد مسئول و با تجربه انجام شده است. نتایج بدست آمده حاکیست که کشورهای غربی درآغاز آموزش نابینایان ایران نقش مستقیم داشتند. ضمن تاکید بر این نکته که پیشرفت فناوری، بهبود وضعیت نابینایان را به دنبال داشته، درعین حال تفاوت آشکار میان آموزش نابینایان در ایران با کشورهای پیشرفته دیده می شود .

داروشناسی در تمدن اسلامی غالبا در کنار علوم مختلفی همچون گیاهشناسی، پزشکی، جانورشناسی و کیمیا مطرح شده است. به تدریج و با رشد داروشناسی، این علم جایگاه تخصصی و مستقل خود را به دست آورد. پژوهش حاضر با عنوان تاریخ داروشناسی در ایران و بین النهرین از صدر اسلام تا حمله مغول، در پنج بخش به داروشناسان و تألیفات آن ها می پردازد. بخش اول با عنوان کلیات، بعد از شرح اصطلاحات داروشناسی، جایگاه این علم را در طبقه بندی علوم اسلامی که غالباً به عنوان فرع و یا جزیی از علم طب بوده است، مشخص می کند. بخش دوم به تاریخ داروشناسی پیش از اسلام در سرزمین های مصر، بین النهرین، هند، یونان، ایران و جزیره العرب اختصاص دارد. بخش سوم درباره تاریخ داروشناسی از صدر اسلام تا میانه سده سوم هجری است و معلوم می گرداند که مسلمانان اطلاعات وسیعی از منابع یونانی، ایرانی و هندی را اخذ کردند و با ترجمه آنها به عربی داروشناسی اسلامی را بنا نهادند. بخش چهارم با نام داروشناسان ایران و بین النهرین و آثار آنان از میانه سده سوم تا میانه سده پنجم هجری، شرح داده است که اولین تحقیقات و آثار داروشناسی در حاشیه کتاب های دائرهالمعارفی پزشکی مطرح شده و بخش مهمی از این تألیفات به داروشناسی اختصاص داشته است. اما در کنار این آثار، تألیفات خاص داروشناسی و مستقل از علوم دیگر به نام کتاب های صیدله، اقراباذین و ادویه نیز پدید آمد که اهمیت آن ها کم تر از آثار بزرگ پزشکی نبود. بخش پنجم به داروشناسان ایران و بین النهرین و آثار آنان از میانه سده پنجم تا میانه سده هفتم هجری می پردازد و با شرح آثار داروشناسی نشان داده است که علم داروشناسی در این دوره دچار رکود نسبی شده و نوآوری در آن کم شده است..

چکیده پایان نامه : ایرانیان و مردم شبه قاره هند از دوران باستان با یکدیگر ارتباط داشته و دارای ریشه های نژادی و تاریخی مشترکی هستند. در اوایل سده دهم هجری همزمان با قدرت گیری صفویه در ایران، جانشینان تیمور با کمک شاهان صفوی در شبه قاره هند به قدرت رسیدند. این دو سلسله در بیشتر دوران حکومتشان روابط دوستانه و نزدیکی داشتند و در تحولات یکدیگر تأثیرگذار بودند. مراودات صفویه - گورکانی ابعاد متنوعی از قبیل: سیاسی، فرهنگی، ادبی، بازرگانی و مذهبی داشت. تنها اختلاف دو دولت بر سر قندهار بود. با این وجود مسئله قندهار هرگز تبدیل به بحرانی جدی میان دو دولت نشد. گورکانیان هند که فرمانروایی خود را مدیون صفویان می دانستند در نزدیکی به ایران می کوشیدند. پادشاهان بزرگ این سلسله از بابر تا اورنگ زیب برای فرهنگ ایرانی و زبان فارسی اهمیت زیادی قائل بودند و آن را در قلمرو خود رایج ساختند. دربار آنها نیز همواره جایگاه دانشمندان و هنرمندان ایرانی بود که برای رسیدن به زندگی بهتر جلای وطن کرده بودند. همکاری هنرمندان ایرانی با هنرمندان هندی موجب پدیدآمدن فرهنگ هندی- ایرانی در شبه قاره هند شد. در مجموع هرچند ایرانیان در روابط فرهنگی و سیاسی میان دو دولت تأثیرگذار بودند، در مقابل تجار هندی در مسائل اقتصادی نقش اصلی را ایفا می کردند. این پژوهش به بررسی عمق و گستره این روابط در ابعاد سیاسی، اقتصادی و فرهنگی پرداخته است.

در تاریخ سیاسی اسلام همواره نام دبیران در کنا، نام خلفاء و وزراء آمده است. وظایف دبیران ابتدا به صورت ساده و مختصر بود و تشکیلات خاصی بر آن مترتب نبود. با تاسیس و گسترش دیوان ها کار این گروه نیز افزایش یافت. با گذشت زمان دبیران تنها دبیران رسایل و خراج و به دنبال آن، دیوان ها فقط خراج و رسایل نبودند. افزایش و فزونی دبیران و دیوان ها کاملا بستگی به گسترش تشکیلات حکومتی داشت. هر چه حکومت ساختارمند می شد و بر مبنای قواعد و اصول مملکتداری قرار می گرفت، نیاز به دبیران بیشتر احساس می شد. در حقیقت دبیران روسای دیوان ها محسوب می شدند و بدون وجود ایشان رتق و فتق کردن امور دیوان ها غیر ممکن می نمود. در این پژوهش جایگاه دبیران در ساختار اداری و کارکرد ایشان در دیوان های مختلف از آغاز تا میانه سده ی سوم هجری (تا سال 232 هـ. ق که همزمان با پایان عصر اول عباسی است) در شرق جهان اسلام، با توجه به اطلاعات موجود در منابع تاریخی، مورد بررسی وتجزیه وتحلیل قرار گرفته ونیز سعی شده تا تاثیرگذاری تشکیلات دبیرخانه ای ساسانی بر نظام دیوانی اسلامی علی الخصوص منصب دبیری مورد بررسی قرار گیرد.

در سایه پیشرفت های چشمگیر پزشکی، استفاده از درمان های کمکی برای غلبه بر مشکل نازایی زوجین نابارور، رو به افزایش است. یکی از این روش های نوین، استفاده از رحم جایگزین به معنای خاص می باشد. در این روش مادرجانشین برای به ثمر رساندن جنین زوج دیگر، باردارمی شود و بعد از وضع حمل موظف به تحویل طفل به صاحبان اسپرم و تخمک است. این قرارداد نوظهور همانند دیگر مسائل جدید پرسش های فراوانی را فراروی فقها و حقوقدانان قرارداده است .یکی از مهمترین مسائل در این رابطه که آثار فراوانی را با خود به همراه دارد تعیین ماهیت حقوقی قرارداد استفاده از رحم جایگزین می باشد زیرا این موضوع که توافق اراده ها در این زمینه درچه قالب عقدی یا غیرعقدی می گنجد و به تبع آن انتخاب قالب حقوقی مناسب در این زمینه برتعیین روابط حقوقی طرفین این قرارداد کاملاً تاثیرگذار است. فقها و حقوقدانان از بین قالب های عقدی و غیرعقدی، استیفاء، اجاره اشخاص، جعاله، عاریه، ودیعه، صلح و ماده 10 قانون مدنی را قالب های مناسب برای تعیین ماهیت حقوقی قرارداد استفاده از رحم جایگزین دانسته اند و برای این منظور دلایل و استدلال های فراوانی آورده اند که در این پایان نامه این موارد مورد نقد و بررسی قرار می گیرد و در نهایت از میان قالب های فوق استیفاء، اجاره اشخاص، جعاله، صلح و ماده 10 قانون مدنی پذیرفته می گردد. موضوع دیگری که در آتش اختلاف نظرات حقوقی می سوزد و آثار فراوانی به همراه خود دارد تعیین و بررسی آثار وضعی قرارداد استفاده از رحم جایگزین می باشد. بررسی و تبیین دقیق آثار وضعی قرارداد استفاده از رحم جایگزین و حقوق این کودکان که شمار آنها رو به افزایش است باعث می شود تا قانونگذار با وضع قانونی جامع و مبتنی بر مصلحت و نیازهای این گروه از نوزادان، از بروز بسیاری از مشکلات در آینده جلوگیری نماید. از آنجا که نوزادانی که با روش باروری رحم جایگزین متولد می شوند مانند کودکان متولد از لقاح طبیعی از حقوق مدنی برخوردار هستند، پرداختن به حقوق آنان در فرایند باروری تا تولد وحتی پس از آن ضروری می نماید. مهمترین آثار وضعی ناشی از قرارداد استفاده از رحم جایگزین نسب، حضانت، ولایت، نفقه و ارث می باشد. از میان این آثار وضعی نسب نقش برجسته تری دارد زیرا با روشن شدن این موضوع که کودک متولد شده از روش رحم جایگزین، به کدام شخص یا اشخاص منتسب می شود، دیگرآثار وضعی از جمله حضانت، ارث و ... با قواعد و قوانین موجود مشخص می گردد.

عقاید و آموزه های صوفیانه در مصر پیش از اسلام سابقه ای دیرینه دارد، این خصوصیت باعث شده تا روح و روان جامعه مصری عرصه تاخت و تاز فرقه ها و طرق صوفیانه در طول اعصار مختلف باشد. تصوف در فرهنگ اسلامی مصر به طور بسیار واضحی نمودار است وشناخت فرهنگ اسلامی در این سرزمین، بدون شناخت عرفان وتصوف، ممکن نیست. تصوف در مصر تا اوایل سده سوم هجری که مبانی تصوف به عنوان مکتبی فکری و معنوی پایه گذاری شد، بیشتر به صورت زهد و آموزه های صوفیانه نمودار بود. البته لازم به ذکر است، این مسئله در اکثر نقاط قلمرو اسلامی که تصوف در آنجا بود و نمودی داشته، مصداق دارد.تصوف به معنای واقعی در مصر توسط ذوالنون مصری (د:245هـ) پایه گذاری شد و با افرادی چون رفاعی(د:578هـ)، شاذلی(د:656هـ)، بدوی(د: 675هـ) و ابن فارض (د:633هـ) به اوج رسید. در قرن هفتم هجری فرقه ها و طریقه های صوفیانه زیادی از قبیل رفاعیه، شاذلیه، بدویه، دسوقیه و... رواج پیدا کردند و تصوف از حالتی که جریانی معنوی و سلوکی باشد، به سوی جریانی اجتماعی با نمودهای مردمی و عامه پسند تغییر جهت داد. اغلب این طریقه های صوفیانه غیر بومی بودند و از شرق و غرب جهان اسلام به مصر وارد شده بودند. این پژوهش بر آن است تا تاریخ تصوف در مصر از ورود اسلام تا پایان دوره ایوبی، با توجه به اطلاعاتی که منابع تاریخی در اختیار می گذارند، بررسی و تجزیه و تحلیل نماید.

حمدالله مستوفی(680-750ق.) از مورخان و نویسندگان ایران در سده هشتم قمری، و یکی از افراد خاندان مستوفیان قزوین است که مدت ها متصدی حکومت آن شهر بودند، از مستوفی در تاریخ و ادب فارسی دو کتاب معتبر باقی مانده است؛ تاریخ گزیده که تاریخ عمومی از آغاز تا سال 730ق. است، این اثر گویا خلاصه و تقلیدی از کتاب جامع التواریخ خواجه رشیدالدین فضل الله همدانی می باشد و دارای اطلاعات ارزنده ای درباره حکومت های محلی تابع ایلخانان می باشد. ظفرنامه نیز اثری منظوم از مستوفی است، که به پیروی از شاهنامه فردوسی سروده شده است، و تاریخ اسلام را در 75000 بیت به نظم درآورده است. در این پژوهش سعی شده است تا با بیان ارزش های سیاسی و اجتماعی و ادبی این آثار و همچنین بررسی تاثیرات سیاسی و اجتماعی دوران ایلخانان بر مستوفی، شیوه تاریخ نگاری این نویسنده مورد بررسی قرار گیرد.

خاندان عباسی پس از سالها تلاش برای به دست آوردن حکومت، سرانجام توانستند در سال 132ه.ق به خلافت برسند و تا سال 656ه.ق همچنان حکومت کنند. طی این مدت خلافت، سده اول آن اهمیت زیادی دارد چرا که عباسیان با قدرت خلافت کردند. در این بین والیان(استانداران) این دوره نیز در ولایات مختلف با انجام اقدامات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و حتی عمرانی برای حفظ حکومت تازه تأسیس عباسی نقش قابل توجهی در دستگاه خلافت داشتند. پژوهش حاضر با عنوان عملکرد والیان ایران در صد سال نخستین خلافت عباسی در هفت فصل به بررسی شرح حال و اقدامات والیان در زمینه های مختلف در ولایات ایران می پردازد. براساس تحقیقات صورت گرفته آنان معمولاَ از میان کسانی انتخاب می شدند که غالباَ ارتباط نسبی با خلیفه نداشتند. در واقع خلیفه عباسی والی را با اختیاراتی از جمله اداره ارتش، تعیین فرمانداران، نظارت بر دخل و خرج مأموران، حمایت از دین اسلام و ناموس مسلمانان، پیشوایی در نماز و گاهی سرپرستی حجاج به ولایات مختلف می فرستاد. بنابراین والیان در ایندوره با اداره قلمرو گسترده ایران نقش مهمی را در دولت عباسی پس از مقام خلافت داشتند.

با گسترش روابط اجتماعی در فضای مجازی، نقش این شبکه ها در زندگی روزمره انسان ها پررنگ تر شده است. امروزه شبکه های اجتماعی برخط، نه صرفاً فضایی برای تبادل تجربیات ، بلکه ابزار مفیدی در تصمیم گیری های افراد است؛ تصمیماتی چون خرید کالا، انتخاب شغل، گزینش همسر، تأیید اخبار و غیره. اشخاص در این شبکه ها به تبادل اطلاعات با کسانی می پردازند که با آن ها به نوعی احساس نزدیکی می کنند. این نزدیکی می تواند به واسطه دوستی، خویشاوندی و آشنایی باشد؛ یا بر اساس علایق و مشابهت های فردی شکل گرفته باشد. همچون فضای واقعی، در فضای مجازی نیز تعاملات بر دو دسته است: تعاملات مثبت که نمایانگر دوستی، علاقه و اعتماد است و تعاملات منفی که نشانه دشمنی، عدم علاقه و عدم اعتماد است. همان قدر که تعاملات مثبت افراد در تصمیم گیری های آن ها موثر است، تعاملات منفی هم در انتخابشان تأثیرگذار می باشد. آگاهی از این تعاملات می تواند شناخت خوبی از تصمیمات و رفتار افراد ارائه دهد. مطالعاتی که در گذشته بر روی پیش بینی روابط افراد در شبکه های اجتماعی شده، بیشتر معطوف به روابط مثبت بوده است. در کنار بسیاری از شبکه های اجتماعی که تنها وجود یا عدم وجود رابطه بین افراد مد نظر قرار می گیرد، شبکه هایی چون اپینینز، اسلش دات و ویکی پدیا قرار دارد که نوع رابطه نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. در چنین شبکه هایی مسئله تشخیص ماهیت روابط پنهان، پرسش جدیدی است که در کنار سایر مسائل قابل بررسی می باشد. از شاخص ترین کارهایی که در پیش بینی علامت پیوند ها صورت گرفته، رویکرد مبتنی بر دسته بندی مدیریت شده بر اساس نظریه های اجتماعی تعادل و وضعیت است که با بهره گیری از ساختارهای ارائه شده توسط این دو نظریه اجتماعی و با استفاده از روش های آماری سعی در پیش بینی نوع روابط دارد. این روش ها ضمن نتایج مطلوبی که ارائه می دهند، به دلیل نادیده گرفتن بخش مهمی از ساختار های موجود در شبکه ها و به خاطر وابستگی به روش های یادگیری ماشین، کارایی بالایی ندارند. در این نوشتار پس از مروری بر مفاهیم مقدماتی شبکه های اجتماعی و روش های مورد استفاده در پیش بینی پیوند و نیز علامتش، روش جدیدی برای پیش بینی علامت پیوندها ارائه می دهیم. در این روش از ساختار های سه گانه جهت دار برای استخراج ساختار کلی شبکه استفاده کرده و سپس با محاسبه ضرایب شگفتی هر کدام از ساختار های سه گانه در شبکه، میزان تأثیر آن ها را در گرایش علامت پیوندها به مثبت یا منفی می سنجیم و از این ابزار برای پیش بینی علامت پیوندها استفاده می کنیم. در نهایت پس از انجام آزمایش بر روی شبکه های مختلف نشان می دهیم که این شیوه می تواند علامت پیوند ها را با دقت بالا و پیچیدگی زمانی بهتری پیش بینی کند.

مقدمه: rosها گونه های فعال اکسیژن می باشد که دائماً در شرایط فیزیولوژیکی و در نتیجه استرس اکسیداتیو تولید می شوند. استرس اکسیداتیو در بسیاری از پروسه های پاتولوژیکی نقش دارد. برای حفظ مولکول های بیولوژیک مخصوصاً dna، لیپید و پروتئین ها از آسیب های احتمالی، همه ارگانیسم های مصرف کننده اکسیژن دارای یک سیستم آنتی اکسیدانی جامع، شامل ترکیبات آنزیمی و غیر آنزیمی هستند. سوپر اکسید دسموتاز، گلوتا تیون پراکسیداز و کاتالاز از انزیم های اصلی و مورد توجه هستند. ترکیبات غیر آنزیمی شامل مولکول هایی از قبیل اسید اوریک، بیلی روبین و مولکول های کوچک از قبیل ویتامین e، c می باشد. فعالیت بدنی و ورزش به علت افزایش روند اکسیداسیون در بدن موجب تولید رادیکالهای آزاد و افزایش ros (گونه های فعال اکسیژن ) می شود که باعث تخریب بافتها می شوند. در کنار آنتی اکسیدان های کلاسیک ترکیبات فنولیک به عنوان آنتی اکسیدان های مهم در گیاهان شناخته شده اند که بعضی از آنها خاصیت آنتی اکسیدانی قوی تری نشان می دهند زعفران از گیاهان آنتی اکسیدانی می باشد. مطالعه حاضر با هدف بررسی اثر مکمل زعفران بر mda ، اسید اوریک و بیلی روبین طی یک جلسه فعالیت برونگرا طراحی و اجرا شد. روش کار:در یک کار آزمایی نیمه تجربی، 21 مرد فعال بطور هدفمند در دسترس به عنوان آزمودنی انتخاب و به صورت تصادفی در 3 گروه مکمل زعفران(7نفر)، گروه)کنترل مثبت) مکمل ویتامین c(7نفر)و گروه دارونما(7نفر) به مدت 14 روز به شکل کپسول دریافت کردند. بعد از 14 روز مکمل گیری، آزمودنی ها با شدت 70%حداکثر اکسیژن مصرفی روی تردمیل با شیب منفی 10% به مدت 45 دقیقه دویدند. 5 میلی لیتر خون قبل از مکمل، 14روز پس از مکمل، بلافاصله بعد از فعالیت و60 دقیقه پس از فعالیت جهت ارزیابی مقادیر mda، ، اسید اوریک و بیلی روبین جمع آوری شد. یافته ها:نتایج نشان داد مکمل زعفران از افزایشmda پس از فعالیت جلوگیری نموده، در صورتیکه در گروه دارونما mda افزایش معنی داری داشته است، همچنین در گروه ویتامین c و گروه دارونما پس از یک وهله فعالیت برونگرا باعث افزایش اسید اوریک شد، درحالیکه بیلی روبین تغییر معنی داری را نشان نداد. نتیجه نهایی: بر اساس یافته های این مطالعه پیشنهاد می شود مکمل گیری با زعفران قبل از انجام فعالیت های برونگرا به عنوان یک اقدام پیشگیرانه برای کاهش بروز فشار اکسیداتیو ناشی از فعالیت انجام گیرد.

بختیاری ها در بخش عمده¬ای از استان¬های خوزستان، چهارمحال و بختیاری، اصفهان و لرستان پراکنده اند. مناطقی که بختیاری‎ ها در آن سکونت دارند، به دو بخش ییلاقی و قشلاقی تقسیم می شود. کوچ نشینان بختیاری قشلاق خود را در خوزستان و ییلاق خود را در دیگر استان های ذکر شده در بالا می گذرانند. آن ها در این مناطق جا و مکان مشخصی دارند و همیشه چادرهای خود را در آن مناطقِ معین شده برپا می کنند. مهمترین دلیل جابجایی آن ها از منطقه ای به منطقه دیگر، تعلیف و چرای دام هایشان است. به دلیل اینکه در فصل تابستان در مناطق گرمسیر (قشلاق) و در فصل زمستان در مناطق سردسیر (ییلاق)، مراتع کافی برای دام هایشان وجود ندارد، بنابراین آن ها به ناچار این سبک زندگی را برگزیده اند. البته در میان تعداد زیادی از بختیاری ها، زندگی یکجانشینی نیز معمول بوده و هست که در طی سال های اخیر، روند یکجانشینی به سرعت افزایش پیدا کرده به طوری که در این زمان تنها تعداد کمی از آن ها به زندگی کوچ نشینی ادامه می دهند. مورخان در مورد پیشینه این قوم اختلاف دارند. به طور مثال برخی از مورخین خواسته اند پیشینه آن ها را به دوره پیش از اسلام نسبت بدهند، اما برخی دیگر حضور آن ها را در جنوب ایران، در دوره تیموری دانسته اند. گذشته از پیشینه آن ‎ها می توان گفت آن ها در گذشته بخشی از لربزرگ که از قرن چهارم هجری از تقسیم لرستان به لرکوچک و لربزرگ شکل گرفته بود، تعلق داشتند. این تقسیم بندی در دوره صفویان از میان رفت و این قوم با نام بختیاری ظهور و بروز پیدا کرد که نقش مهمی را در تاریخ ایران تا اواخر دوره قاجار ایفا کردند. همچنین در همین دوران بود که بختیاری ها به دو بخش هفت لنگ و چهارلنگ تقسیم شدند که مدت های طولانی این دو شاخه برای دستیابی به قدرت، به جنگ و رقابت با یکدیگر می پرداختند. برای بررسی تاریخ قوم بختیاری می توان به منابع مختلفی اشاره¬ کرد. یک دسته از این منابع که می تواند در شناسایی تاریخ این اقوام به ما کمک کند، سفرنامه هاست که با توجه به نقش بختیاری ها در تاریخ ایران، در این پژوهش سعی خواهد شد که وضعیت سیاسی، اقتصادی و اجتماعیِ بختیاری ها از دوره صفویه تا پایان قاجار را از دیدگاه آن دسته از سفرنامه های اروپایی که به فارسی ترجمه شده اند، مورد بررسی قرار گیرد. البته بدیهی است در مواردی، بر حسب ضرورت، برای پیوستگی تاریخ، از برخی نوشته های موجود در کتب اختصاصی تاریخ بختیاری، استفاده خواهد شد.

کتاب البدء و التاریخ نوشته مطهر بن طاهر مقدسی مورخ سده چهارم هجری است. او در این کتاب به تاریخ بشر از آغاز خلقت تا زمان خود اشاره کرده است. ادیان و مذاهب پیش از اسلام و پس از آن در میان ملل مختلف از جمله یهودی، مسیحی، زردشتی، اسلام، صابئه، مانویه، ادیان هند و حتی یونانی، از موضوعاتی است که مقدسی به آن پرداخته است. در این پژوهش نخست مختصری از زندگی مقدسی گفته شده و کتاب البدء و التاریخ معرفی شده است. سپس فرقه¬ها و مذاهب نام برده شده در کتاب استخراج و علاوه بر توضیحات مقدسی در کتاب البدء و التاریخ از کتاب¬های فرق و مذاهب، تاریخی و کلامی نیز استفاده شده است. در بحث از هر کدام از فرقه¬ها و نحله¬ها تا جایی که امکان داشته مؤسس آنها، تاریخ به وجود آمدن، مکان¬هایی که به وجود آمده و گسترش یافته¬اند و اعتقادات آنها مورد بررسی قرار گرفته است.

ایران و مصر به عنوان دو کشور محوری جهان و دو حوزه اصلی تمدن شرق، از دیرباز با یکدیگر ارتباط داشته و در پیشبرد تاریخ و تمدن بشری نقشی بسیار تعیین کننده ایفا کرده اند. نتایج پژوهش های موردی نشان می دهد که مهمترین زمینه های تاثیر فرهنگی ایران باستان و مصر کهن، به دنبال حاکمیت پادشاهان ایرانی بر مصر و گسترش مناسبات سیاسی و اجتماعی و معماری در پیش از ظهور اسلام و عهد باستان تا دوران پهلوی بوده است. پس از ظهور اسلام نیز نفوذ تدریجی این دین و حضور متفکران و دانشمندان ایرانی و مصری در سرزمین یکدیگر، سبب گسترش تعاملات و خلق چشم اندازهای فرهنگی ویژه در هر دو کشور گردیده است. یکی از مهمترین زمینه های تاثیر فرهنگی ایران بر تحولات سیاسی مصر، طی دو قرن اخیر، سیدجمال الدین اسدآبادی بود که سال ها در کشورهای اسلامی به ویژه مصر، از طریق تدریس در جامع الازهر و انتشار روزنامه، به نشر افکار آزادی خواهی و اسلامی پرداخت و در بیداری مسلمانان مصر نقش عمده ای ایفا کرد. در دوران پهلوی، روابط رجال سیاسی، فرهنگی و روشنفکران ایران و مصر در قالب همکاری و تعامل گسترده با جمعیت اخوان المسلمین و تاسیس دارالتقریب بین المذاهب اسلامی در گسترش روابط فرهنگی دو کشور ایران و مصر که از کانونهای مهم اسلام در جهان محسوب می شوند، نقشی بی بدیل داشته است.هدف از این نوشتار پاسخگویی به این سوال است که ایران و مصر به عنوان دو کشور برخوردار از هویت فرهنگی ویژه در عصر پهلوی اول و دوم، چه تاثیری بر فرهنگ یکدیگر داشته اند؟ این کار به روش تاریخی و با رویکرد توصیفی- تحلیلی، مبتنی بر منابع کتابخانه ای صورت پذیرفته است.

کلمة عربی قصر مترادف کلماتی چون کاخ، دژ، عمارت بلند و باشکوه و به معنای هر بنای مجللی که حاکمان و سلاطین و خلفا در آن سکونت داشتند و یا کار¬های اداری و اجرایی خود را در آن¬جا انجام می¬دادند، به کار رفته است. این پژوهش، به بررسی و معرفی94 قصر¬ که در شرق و غرب سرزمین¬های اسلامی تا پایان سدۀ ششم هجری از آنها یاد شده است، می¬پردازد. مبنای پژوهش، قصر¬های ذکر شده در کتاب معجم البلدان یاقوت حموی (د. 626 ق) است که برخی از آن قصرها را خلفا و سلاطین در مرکز خلافت و فرمانروایی خود ساخته¬اند و مرکز تصمیم-گیری و ادارة امور کشور بوده است. بخشی دیگر را والیان در ایالات دور¬دست بنا کرده¬اند تا مرکز فرماندهی و حکومت آنان باشد. در دو سدة دوم و سوم هجری، در منطقة عراق (بغداد، کوفه، سامرا و بصره) قصر های بیشتری ساخته شد. همچنین محلّه¬ها و یا روستاهایی هم وجود داشت که با نام قصر معروف بودند. کاخ¬ها نقشه¬های گوناگونی داشتند؛ برخی نقشة مربع و برخی چند ضلعی بودند که امروزه چیزی از این قصر¬ها باقی نمانده است. این پژوهش به صورت فرهنگنامه¬ای و با روش توصیفی، تنظیم شده است، علاوه بر بیان هدف از تأسیس این قصر¬ها، حتی¬الامکان تغییرات و تحولاتی که در کاربرد آن¬ها در طول تاریخ بوده، نیز بررسی شده است. همچنین وجه تسمیه قصر¬ها، بانی اولیه، موقعیت مکانی، کاربرد¬ها و مناسبت¬هایی که از این قصر¬ها یاد شده است، مورد توجه قرار گرفته است. در نهایت شخصیت¬های علمی و سیاسی منسوب به برخی از قصر¬ها که تبدیل به سکونت¬گاه شده بود، با توجه به داده¬های موجود در منابع مکتوب تاریخی، معرفی شده است

تاریخ مغرب اسلامی تا پایان دولت موحدین، با تحولات سیاسی گسترده ای روبرو شد. یکی از مهم ترین عوامل تحولات سیاسی، استفاده از گفتمان مهدویت توسط برخی از رهبران بود. بر اساس تحقیقات به عمل آمده در این رساله با استفاده از منابع تاریخی سه جریان گفتمان مهدویت خوارج، شیعه و اهل سنت در مغرب شناسایی شد. بربرها که از دیرباز با اندیشه منجی گرایانه آشنا شده بودند، با تبلیغات رهبران خوارج صفری مذهب برغواطه، شیعیان ادریسی و فاطمی و دولت اهل سنت موحدین و... به عنوان مدعیان مهدویت روبرو شدند. نتایج حاصل از پژوهش حاضر برای پاسخ به سوال اصلی این پژوهش که بررسی تاثیر گفتمان مهدویت بر تحولات سیاسی مغرب است، به کمک روش تحلیل گفتمان ارنستو لکلوئو و شنتال موف نشان می دهد که مدعیان مهدویت در این دوره زمانی در مغرب، با ایجاد روابط ستیزآمیز و عمل مفصل بندی دال های شناوری چون جهاد، نجات بخشی، عدالت گستری، توحید، امر به معروف و نهی از منکر، تمسک به نسب علوی و... حول نقطه کانونی «مهدی»، گفتمان خود را شکل دادند. رهبران این گفتمان ها به کمک شخصیت های مهم سیاسی، با در دسترس قرار گرفتن، به کسب اعتبار و طرد گفتمان های سیاسی دیگر پرداخته و گفتمان خویش را برجسته ساختند. عاملین این گفتمان ها با تکیه بر ساده اندیشی و نارضایتی قبایل از شرایط سیاسی و اجتماعی، ادعای پیدا شدن علائم آخرالزمانی، بشارت برپایی عدالت، تحریف احادیث و روایات، نمادسازی و تکیه بر شخصیت کاریزماتیک برخی از رهبران، ضمن کسب هژمونی گفتمان خود، به قدرت و مشروعیت سیاسی دست یافتند و موجب تحولات سیاسی در مغرب شدند. با وجود این، استفاده از گفتمان مهدویت در مغرب به دلیل عدم تحقق شعارهای موعودگرایانه و تحریف مهدویت، نتوانست برای مدت طولانی به پایایی قدرت و مشروعیت سیاسی این دولت ها کمک کند. هر چند تمسک به گفتمان مهدویت جهت کسب قدرت هیچ گاه در مغرب اسلامی به پایان نرسید

چکیده عطریات و بخورات، یکی از کالاهای مهم و پرکاربرد در زندگی مسلمانان است. از همین‎رو از دیرباز در سرزمین‎های اسلامی، تجارت فعال و پرسودی برای تهیه آنها شکل گرفته و بازرگانان مسلمان و غیرمسلمان، برای تهیه این کالای تجملی، به مناطق دوردستی مانند هند و چین سفر می‏کردند. مواد اولیه معطر، پس از ورود به سرزمین‎های اسلامی، فرآوری می‎شد و گاه به صورت مفرد و گاه به صورت مرکب، در تهیه عطریات و ساخت دارو مورد استفاده قرار می‎گرفت. اگرچه عطریات و بخورات، در بین همه مردم، اعم از وضیع و شریف، محبوب بود، استفاده از آنها، بین درباریان و ثروتمندان، که قادر به پرداخت بهای فراوان آنها بودند، رواج بیشتری داشت. این پژوهش، ضمن معرفی انواع عطریات و روش های تهیه آنها، به بررسی مراکز تهیه و تجارت عطریات، عرضه عطریات در سرزمین‎های اسلامی، بازرگانان عطر و عطاران، نظارت بر عطاران، شیوه‎های تقلب در فروش عطریات و کاربرد عطریات و بخورات در سرزمین‎های اسلامی خواهد پرداخت. واژه‎های کلیدی: تجارت عطریات و بخورات، کاربردها، راه های تجاری.

یکی از طوایف مهم در دولت صفوی طایفه شاملو بود. از جمله مهم ترین افراد شاملو در قرن 11 ه.ق.عباسقلی خان شاملو،بیگلربیگی کل خراسان است او بیش از 34 سال در زمان شاه صفی(1037-1052) شاه عباس دوم(1052-1077) و شاه سلیمان(1077-1105) در هرات حکومت کردو در این مدت بناهای عام المنفه بسیاری بنا کرد. مهمترین یادگار او که تا عصر حاضر پابرجا است و به حیات علمی فرهنگی خود ادامه می دهد، مدرسه عباسقلی خان در شهر مشهد است.عباسقلی خان برای ماندگاری مدرسه اش، موقوفات بسیاری را وقف بر آن کرد که بزرگترین موقوفات آموزشی خراسان به شمار می رود.