امروزه با توجه به اهمیت و جایگاه صنعت گردشگری و طبیعت گردی و همچنین رقابتی شدن این صنعت سرمایه ساز، خصوصاً در میان کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه، ضرورت بسترسازی و برنامه ریزی های منطقی و سپس پیاده نمودن زیرساخت های تأیید شده و مثبت در چارچوب افکاری با جهش های بلند اقتصادی در کشور عزیزمان ایران، و به طور خاص، در استان کوچک اما پر استعداد ایلام، صد چندان جلوه گری می نماید. در این پژوهش سعی شده است جاذبه های گردشگری، طبیعت گردی استان شناسایی شده، و در جهت توسعه و پیشرفت جاذبه های طبیعی مربوطه راهکارها و پیشنهاداتی ارائه شده است. پژوهش حاضر از نوع تحقیق کاربردی است و پس از تهیه و تکمیل پرسشنامه ها و ورود داده های بدست آمده به نرم افزارهای excell و spss ، به تجزیه و تحلیل اطلاعات در قالب جداول پرداخته شده است. در پایان با استفاده از روش های حل فرضیات با استفاده آزمون t و همچنین آزمونbinomial ، و تجزیه و تحلیل صورت گرفته در غالب ماتریس swot به این نتیجه دست یافتیم که فرضیات موجود تأیید شده، استان ایلام امکان جذب توریست به شکل طبیعت گردی و ماجراجویانه را دارا می باشد؛ و بین عوامل جغرافیایی و طبیعت گردی در استان ایلام ارتباط وجود دارد و همچنین توانایی تبدیل شدن به قطب طبیعت گردی غرب کشور را دارد که در زمینه تحقق این امر، مشارکت و همکاری سازمان میراث فرهنگی در جهت شناساندن جاذبه های طبیعی و توریستی استان از طریق رسانه ها، روزنامه، مجلات و... از موارد ضروری و مهم می باشد.

کاربری اراضی شهری و چگونگی توزیع فضایی- مکانی آن یکی از مهمترین کارکردها به منظور استفاده بهینه از فضاهای شهری می باشد.در عین حال از مهم ترین مسائل زندگی امروزی، نحوه ی استفاده از زمین شهری است که نظارت بر چگونگی تفکیک اراضی موثرترین عامل در اجرای ضوابط منطقه بندی شهرها به مناطق مسکونی، صنعتی، تجاری، اداری وضوابط مربوط به استفاده از اراضی شهری می باشد. نوشهرگرایی به عنوان یک بسته ی برنامه ریزی و طراحی شهری که ساختمانهایی با سبک نو-سنتی را برای شکل دادن به محله های به نسبت پرتراکم، قابل پیاده روی و با کاربری مختلط در تقابل با شهر سازی دوران معاصر که دارای الگویی پراکنده، غیر انسانی و ماشینی است، پیشنهاد شده است. بر این اساس نوشهرگرایی آمیزه ای از سبک های معماری، رشد هوشمند، مخالف با توسعه پشراکنده و خزش شهری و تقویت شهرسازی پایدار و حمل و نقل محور است. موضوع این تحقیق تحلیل انطباق کاربری اراضی شهر اسلام آباد غرب با نظریات نوشهرگرایان است. روش مورد استفاده در این پژوهش، روش تحلیلی-توصیفی مبتنی بر گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و پیمایشی می باشد.تحلیل نقشه های حاصل از gis نشان دهنده عدم انطباق کاربری های اراضی شهر اسلام آباد غرب با نظریات نوشهرگرایان است. با استفاده از تحلیل پرسش نامه ها به وسیله روش هال و ین تن،چنین به نظر می رسد که میزان رضایتمندی در زمینه کاربری های شهری در تمامی متغیر های در نظر گرفته شده منفی است و پاسخ گویان به پرسش نامه ها رضایت چندانی از کاربری های شهری در شهر اسلام آباد غرب ندارند. اوج این نارضایتی در زمینه حفاظت نکردن از بناهای تاریخی و استفاده نکردن از نظرات مردم در زمینه ایجاد خدمات مورد نیاز محلات شهری است. واژگان کلیدی: کاربری زمین، اراضی شهری، نو شهرگرایی، اسلام آباد غرب

گردشگری امروزه به عنوان صنعتی درآمدزا نگریسته می شود که صرفنظرکردن از آن و یا کم توجهی به این صنعت کاری معقول به نظر نمیرسد.کشور ایران نیز دارای پتانسیل های بالفعل و بالقوه زیادی برای توسعه توریسم می باشد که با مدیریت وبرنامه ریزی صحیح می توان به توسعه اقتصادی کشور کمک نماید.بنظر میرسد.شهرستان پاوه با داشتن جاذبه های فراوان در اکثر ابعاد توانایی این را دارد که بعنوان یک قطب گردشگری در سطح غرب کشور معرفی شود. لذا در این تحقیق سعی شده است که به بررسی فرصتها و تنگناهای این منطقه به لحاظ گردشگری پرداخته شود. روش تحقیق این پژوهش با توجه به موضوع آن کاربردی می باشد، برای بررسی وضع موجود، تحلیل و ارایه راهکارها از روش توصیفی- تحلیلی و پیمایشی استفاده شده است. در همین راستا و در جهت دستیابی به اهداف این پژوهش، به کمک پرسشنامه ، مطالعات کتابخانه ای ومیدانی ، مصاحبه با کارشناسان و مسئولان گردشگری در سطح شهرستان پاوه ، داده ها و اطلاعات لازم در این زمینه جمع آوری گردید. سپس با استفاده از نرم افزار spss این داده ها تحلیل آماری شده و فرصت ها وتنگناهای توسعه گردشگری شهرستان پاوه و راهکارهایی جهت توسعه گردشگری شهرستان پاوه اولویت بندی و ارایه شده است . با توجه به نتایج پژوهش مشخص شد که توسعه گردشگری می تواند به توسعه زیر ساخت ها وبالا بردن اشتغال و رفاه زندگی مردم کمک نماید.هم چنین معلوم شد بین جاذبه های گردشگری و توسعه آن و تخریب محیط زیست رابطه وجود ندارد و بین جاذبه های گردشگری و توسعه آن و توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی منطقه رابطه وجود دارد.در پایان تحقیق پس از نتیجه گیری از مباحث مطرح شده پیشنهاداتی جهت توسعه صنعت توریسم در شهرستان پاوه ارائه شده است.

صنعت توریسم یا گردشگری امروزه بعنوان یکی از عوامل موثر در توسعه اجتماعی،فرهنگی و اقتصادی کشورها محسوب می شود. بعضی از کارشناسان اقتصادی تا آنجا موضوع توریسم را پر اهمیت جلوه می دهند و آن را با واژه توسعه مترادف می دانند. گردشگری به عنوان یک فعالیت روبه رشد هم اثرات اقتصادی دارد و هم موجب تعمیق پیوندهای فرهنگی و اجتماعی بین مردم ساکن در این منطقه با دیگر شهروندان مرکز نشین می شود و می تواند نقش مهمی در افزایش حس تعلق به مکان و تحکیم وحدت ملی درکنار بهبود و ارتقای امنیت مناطق مرزی ایران داشته باشد. براساس جدول مورگان برای جامعه آماری 1200 نفر از مرز نشینان شهرستان گیلان غرب نمونه آماری بایستی برابر 291 نفر می باشد. نتایج تحقیق نشان داد که بین مرزی بودن ، رشد اقتصادی و تثبیت جمعیت با توسعه توریسم رابطه معنی داری وجود دارد. همچنین نتایج ازمون رگرسیون نشان داد که مرزی بودن و رشد اقتصادی توانستند پیش بینی معنی داری از توسعه توریسم داشته باشند.

شهر ایلام طی دهه های اخیر رشدی شتابان و لجام گسیخته و بی قواره داشته و نوعی شهرسازی نااندیشیده و ناپایدار در آن به وقوع پیوسته است. در این شهر مسائلی همچون افزایش جمعیت و مهاجرت موجب گسترش شهر به جانب نواحی بالقوه خطرناک، گسستگی بافت شهری (فضاهای خالی درون شهر)، رشد لجام و بی قواره (رشد شتابان توسعه کالبدی) می گردد. برنامه ریزی کاربری اراضی شهری به عنوان هسته اصلی برنامه ریزی شهری نقشی مهم در ساماندهی فضایی - مکانی شهرها ایفا می کند و ارزیابی چگونگی برنامه ریزی کاربری اراضی شهری مهم تر از آن می باشد. در پژوهش حاضر سعی می شود به طور خلاصه به معرفی نوشهرگرایی و اصول پیشنهادی آن برای برنامه ریزی کاربری اراضی شهری از جمله پیاده مداری ، اتصال و پیوستگی، ایجاد کاربری های مختلط و ایجاد گونه های مختلف مسکن در بافت و ... بپردازد. هدف از این پژوهش تحلیل کاربری اراضی شهر ایلام از منظر نوشهرگرایان از طریق بررسی کمی و کیفی کاربری ها، اصول 12 گانه ی نظریه نوشهرگرایان و نیز دستیابی به الگوی متناسب صورت گرفته است که با روش توصیفی – تحلیلی انجام شده است و اطلاعات لازم برای انجام این تحقیق با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و اسنادی که در رابطه با این موضوع انجام پذیرفته جمع آوری شده است. جامعه آماری این پژوهش ساکنان شهر ایلام است. حجم نمونه به تناسب نیاز، بر اساس فرمول کوکران به تعداد 383 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین شده است که در سطح شهر توزیع شده است، همچنین برای تجزیه و تحلیل از نرم افزار gis و شاخص رضایتمندی هال، ین و تن و نرم افزار spss استفاده گردیده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که سطح سرانه اختصاص یافته به کاربریهای شهر ایلام بر دیدگاه نوشهرگرایانه استوار نیست و فاکتورهای 12 گانه ی محدوده مورد نظر رعایت نشده است. در توزیع فضایی کاربریها به عامل سازگاری کاربریها و انسان مداری توجه نشده است. همچنین مردم از دسترسی به کاربریها در شهر ایلام رضایت ندارند.

پارک¬های ملی مناطق حفاظت شده¬ای هستند که عمدتاً برای حفاظت اکوسیستم¬ها و تفرج، تحت مدیریت قرار می¬گیرند. این پارک¬ها به عنوان مهم¬ترین مناطق تحت مدیریت حفاظتی در ایران در ابعاد گوناگون آموزشی، پژوهشی، علمی، گردشگری، تربیت نیروی انسانی و از همه مهم¬تر حفظ تنوع و غنای زیستی در سطح جهانی نیز به رسمیت شناخته شده¬اند (میکاییلی و همکاران،1380). پارک ملی گلستان با وسعتی بیش از 91 هزارهکتار، نخستین پارکی است که در ایران، عنوان پارک ملی را به خود اختصاص داده است. این پارک بزرگ¬ترین و مهم-ترین پارک طبیعی و پناهگاه حیات وحش ایران می¬باشد. این پارک با داشتن اقلیم¬های متفاوت و مناطق زیستی متنوع جنگلی، استپی و چشم¬اندازها، مناظر متنوع طبیعی از مهم¬ترین جاذبه¬های گردشگری ایران محسوب می¬شود (آخانی، حسین، 1383). تحقیق حاضر با هدف بررسی اثرات اقتصادی گردشگری پارک ملی گلستان بر جوامع محلی، نمونه موردی (روستای تنگراه) به شناخت نقاط ضعف و قوت و فرصت¬ها و مشکلات توسعه اکوتوریسم پارک ملی گلستان و نتایج اقتصادی حاصل از آن بر جوامع محلی خود پرداخته است. همچنین با استفاده از فرمول کوکران؛ از گردشگران ورودی به پارک، سرپرستان خانوارهای واقع در روستای تنگراه و کارکنان ادارات پارک ملی گلستان و سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان گالیکش، مورد ارزیابی و تحقیق قرار گرفته¬اند. تحلیل داده¬های بدست آمده از پرسشنامه با استفاده از تکنیک¬های آمار توصیفی و مقایسه نمودارهای توزیع درصد انجام گردیده و تحلیل استنباطی با استفاده از آزمون خی دو انجام شده است. نتایج بدست آمده از تحلیل مصاحبه¬ها و اطلاعات کتابخانه¬ای تحقیق نیز که در بردارنده نقاط قوت و ضعف پارک ملی گلستان، مشکلات موجود و نیزفرصت¬های مناسب جهت توسعه توریسم (اکوتوریسم) منطقه می¬باشد؛ در قالب عناوین کلیدی ماتریس سوآت خلاصه گردیده¬اند. در نهایت با توجه به نتایج بدست آمده در جهت توسعه اثرات اقتصادی گردشگری (اکوتوریسم)، ایجاد مدیریت هماهنگ برنامه¬های اکوتوریستی در پارک، بهره¬وری از فرصت¬های موجود توسعه اکوتوریسم در پارک ملی گلستان، اعطای مجوز به آژانس¬ها و انجمن¬های علاقه¬مند به کارهای توریستی (اکوتوریستی) با توجه به اصول توسعه پایدار، کسب اعتبارات مالی و باز زنده سازی اثرات اقتصادی آن بر جوامع محلی پیرامون پارک به عنوان پیشنهاد به سازمان حفاظت محیط زیست استان گلستان و اداره¬ی پارک ملی گلستان ارائه شده است.

هدف از این پژوهش مقایسه شاخص های فرهنگی- اجتماعی روستاهای گردشگری با دیگر روستاهای مشابه در شهرستان گیلانغرب است. جامعه آماری پژوهش حاضر را خانوارهای دو روستای گردشگرپذیر انجاورود و چمن و دو روستای مشابه بینگرد و گرازان علیا در شهرستان گیلانغرب تشکیل داده است. بر اساس روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب، حجم نمونه 125 خانوار شده است. یافته ها نشان می دهد که بین نوع مصرف فرهنگی، امور فرهنگی، فرهنگ سیاسی، فرهنگ اقتصادی و فرهنگ مذهبی با توسعه گردشگری تفاوت وجود دارد. بدین معنی که مقادیر شاخص های فرهنگی _ اجتماعی روستاهای گردشگرپذیر در مقایسه با روستاهای مشابه بالاتر است.

در چند دهه اخیر با بروز انواع مسائل زیست محیطی و روشن شدن ضرورت های حفاظت محیط زیست و سیر به سوی پایداری، تأکید می شود که تنظیم محیط برای یک زندگی مطلوب نه فقط حق انسان، بلکه حق انواع حیات است و توجه به همین جنبه بوده است که طراحی منظر را در دهه های اخیر به شدت با برنامه ریزی کاربری زمین و اکولوژی منظر متصل ساخته است. هدف از انجام این پژوهش بررسی فضای سبز و پارکهای شهر ایلام و نقش آنها در کاهش اثرات سوء طبیعت گردی می باشد. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی-تحلیلی می باشد. جامعه آماری این تحقیق کارشناسان گردشگری و مدیریت شهری می باشند و حجم نمونه با استفاده از روش نمونه گیری کوکران 234 نفر در نظر گرفته شد. اطلاعات به شیوه میدانی و با استفاده از پرسشنامه جمع آوری گردید. نتایج حاصل از آزمون t یک طرفه و تحلیل عاملی نشان داد که فضای سبز و پارکهای شهر ایلام به لحاظ امکانات و ویژگی های پارک استاندارد در وضعیت نامناسبی قرار دارند، سرانه فضای سبز شهر در سطح پایینی از استاندارد ملی و جهانی است، همچنین پارکها و فضای سبز شهر از استاندارد لازم به منظور جلوگیری از هجوم بی رویه شهروندان به طبیعت و اثرات تخریبی پس از آن برخوردار نیستند. در آخر 5 عامل: تداعی حس طبیعت گرایی در پارکها و فضای سبز استاندارد، توجه به پیشینه تاریخی، آداب و رسوم و فرهنگ مردم در طراحی پارکها، دسترسی آسان به پارکها و بوستانهای شهر ایلام، تجهیز فضاهای سبز عمومی شهری و غیر شهری به امکانات لازم و مطلوب بودن فضاهای سبز شهر ایلام به عنوان عامل های اصلی کاهش اثر سوء طبیعت گردی شناسایی شد.