نام پژوهشگر: باب الله حیاتی
مجید جباری باب الله حیاتی
ایران با داشتن بیش از 4400 هکتار سطح زیر کشت گل و گیاه زینتی و نزدیک به بازارهای مصرف دنیا، سهم ناچیزی در بازار صادرات آن دارد. این مسأله بیانگر وجود مشکلاتی در تولید و توسعه گلخانه ها است که شناسایی آنها می تواند گام موثری در جهت رفع آنها باشد. این پژوهش با هدف تحلیل عوامل موثر بر عملکرد گلخانه های گل و گیاه زینتی شهرستان آمل با برآورد تابع تولید کاب - داگلاس انجام گرفته است. همچنین عوامل موثر بر توسعه این واحدها با تحلیل عاملی مورد بررسی قرار گرفت. جامعه آماری این پژوهش 116 نفر از گلخانه داران فعال گل و گیاه زینتی شهرستان آمل در سال 1388 بودند. تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزارهای spss 15 , eviews 5 انجام شد. نتایج حاصل از تخمین تابع تولید نشان داد که متغیرهای شغل اصلی بودن گلخانه داری، تعداد افراد شاغل در گلخانه، حجم آب مصرفی، کود تقویتی، کود گاوی و گوسفندی و ارزش حرارتی اثر مثبت و استفاده از کود شیمیایی اثر منفی معنی دار روی عملکرد گلخانه های مورد مطالعه داشتند. همچنین نتایج تحلیل عاملی نشان داد که عوامل اعتبارات و بازار، فنی- آموزشی، زیربنایی، حمایتی، فردی و مالی عمده ترین عوامل موثر بر توسعه این واحد ها بودند که در مجموع 69.221 درصد از واریانس توسعه سطح زیر کشت را تبیین کردند.
فرهاد رستمی حسین راحلی
چکیده: بسیاری از برنامه ریزان و سیاست گزاران توسعه از صنعت گردشگری به عنوان یکی از جنبه های توسعه پایدار یاد می کنند. در این راستا گردشگری روستایی نیز جزئی از صنعت گردشگری به حساب می آید که می تواند با برنامه ریزی اصولی و مناسب و شناسایی مزیت ها و محدودیت های گردشگری روستایی، نقش موثری در توسعه این مناطق برعهده داشته باشد . در این میان روستای پالنگان، از توابع شهرستان کامیاران با بافت ویژه و قدمت چند هزار ساله و جاذبه های طبیعی به عنوان یکی از مهم ترین جاذبه های گردشگری منطقه، حائز اهمیت زیادی می باشد. هدف تحقیق بررسی نقش گردشگری در توسعه روستای پالنگان از توابع شهرستان کامیاران بود. جامعه آماری مورد مطالعه در این تحقیق سه گروه خانوارهای روستایی ساکن در روستای پالنگان، مسئولان ادارات مرتبط با روستا و نیز گردشگران بازدید کننده از روستا بودند. نمونه گیری از خانوارهای روستایی و گردشگران به صورت تصادفی ساده بوده و با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه ها مشخص شد. ابزار تحقیق، پرسشنامه بود که برای سنجش اعتماد و پایایی آن از ضریب آلفای کرونباخ استفاده گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص های آمار مرکزی و پراکندگی و جهت بررسی روابط بین متغیرها از ضریب همبستگی اسپیرمن استفاده گردید. به منظور تعیین نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدها از مدلswot استفاده شد و سپس استراتژی و راهبرد مناسب جهت توسعه گردشگری منطقه روستایی پالنگان ارائه گردید. نتایج تحقیق نشان داد که از دیدگاه مردم، تاثیر گردشگری بر توسعه منطقه در قالب 29 شاخص بررسی شده مورد تایید قرار گرفت. در حالی که از دیدگاه مسئولان تاثیر پذیری 20 شاخص تایید شد. همچنین نتایح تحلیل swot نشان داد که آستانه آسیب پذیری منطقه مورد مطالعه به علت گردشگری بودن بسیاربالاست و نیازمند بازنگری و ارائه سیاست های مناسب در جهت رفع محدودیت ها و استفاده از پتانسیل های موجود می باشد.
محمد خداوردیزاده صادق خلیلیان
ارزش گذاری اقتصادی خدمات غیر بازاری اکوسیستم ها با هدف جلوگیری از تخریب و بهره برداری بی رویه منابع طبیعی و تعدیل و اصلاح مجموعه محاسبات ملی مانند تولید ناخالص داخلی انجام می گیرد. لذا هدف از انجام مطالعه حاضر برآورد ارزش اقتصادی کارکردها و خدمات ارائه شده در منطقه حفاظت شده مراکان می باشد. در این تحقیق ارزش کل اقتصادی منطقه حفاظت شده مراکان شامل ارزش کارکردهای تولیدی، تنظیمی، زیستگاهی و اطلاعاتی برآورد شد. ارزش کل کارکردهای تولیدی شامل محصولات زراعی، باغی، دامی و علوفه حاصل از مراتع با استفاده از روش ارزش بازار، 5/116413 میلیون ریال بدست آمد. ارزش حفاظت آب که شامل آب ذخیره شده و آب جاری می باشد با استفاده از روش هزینه جایگزین 6/240668 میلیون ریال برآورد شد. ارزش حفاظت خاک که شامل ارزش مراتع در کاهش زمین های کشاورزی غیر قابل استفاده، ارزش مراتع در جلوگیری از تجمیع رسوب در مخازن سدها و ارزش مراتع در حفظ حاصلخیزی خاک می باشد؛ با استفاده از روش های هزینه جایگزین و هزینه جلوگیری از خسارت 424/24317 میلیون ریال بدست آمد. ارزش تنظیم گاز که شامل تثبیت کربن و تولید اکسیژن می باشد با استفاده از روش مالیات بر انتشار دی اکسید کربن و روش هزینه جایگزین 20956116 هزار ریال بدست آمد. ارزش کارکرد گرده افشانی محصولات دگرگشن منطقه با استفاده از روش کارکرد تولید( دوز- واکنش) 48/24021 میلیون ریال برآورد شد. ارزش کارکرد تنظیمی که شامل حفاظت آب، حفاظت خاک، تنظیم گاز و گرده افشانی می باشد در مجموع 161/285966 میلیون ریال بدست آمد. ارزش کارکردهای اطلاعاتی شامل تفریح و گردش، آموزش و تحقیق و چشم انداز طبیعی و کارکردهای زیستگاهی شامل گونه های جانوری و گیاهی با استفاده از روش آزمون انتخاب، طراحی و تکمیل پرسشنامه با استفاده از معیار d-optimality و نمونه گیری به صورت تصادفی طبقه بندی شده از 245 خانوار شهرهای منتخب دو استان آذربایجان غربی و شرقی در فصول مختلف سال 1391 با برآورد مدل لاجیت شرطی به ترتیب 092/252892 و 405/368107 میلیون ریال بدست آمد. در مجموع ارزش کل اقتصادی منطقه حفاظت شده مراکان 1023000 میلیون ریال بدست آمد. از میان کارکردهای منطقه حفاظت شده مراکان بیشترین ارزش مربوط به کارکرد زیستگاهی بود. در مجموع ارزش کارکردهای غیر بازاری منطقه مورد مطالعه شامل کارکردهای زیستگاهی، اطلاعاتی و تنظیمی 027/0 درصد از gdp کشور را تشکیل می دهد. این سهم قابل توجه ارزش کارکردها و خدمات زیست محیطی و طبیعی در gdp کشور، مردم و مسئولین را به استفاده پایدار و حفاظت بیشتر از این سرمایه های طبیعی سوق می دهد. لذا پیشنهاد می گردد با ارزش گذاری کلیه کالاهای غیر بازاری و وارد کردن ارزش های برآوردی آنها در سیستم حساب های ملی به تولید ناخالص ملی واقعی و نرخ رشد اقتصادی دقیق تر دست پیدا نمائیم.