تعداد 24 رأس گاو انتظار زایش هلشتاین شکم سوم 21 روز قبل از زایش بصورت آزمایش فاکتوریل 2×2 در قالب طرح کرتهای خرد شده در واحد زمان بر پایه طرح کاملاً تصادفی برای بررسی اثرات سطوح مختلف اختلاف کاتیون- آنیون جیره پیش و پس از زایش بر تعادل اسید- باز، غلظت مواد معدنی ادرار و پلاسما، وضعیت سلامتی، مصرف ماده خشک و عملکرد شیردهی بعدی استفاده شدند. فاکتور اول، اختلاف کاتیون- آنیون پیش از زایمان بودکه گاوها در 2 گروه دو جیره 100+ و 100- میلی اکی والان در کیلوگرم ماده خشک را دریافت کردند و فاکتور دوم، اختلاف کاتیون- آنیون پس از زایمان بود. بدین منظور بعد از زایمان گاوهای دریافت کننده جیره آنیونی در قالب دو گروه 6 رأسی هر کدام جیره های حاوی 200+ و 400+ میلی اکی والان در کیلوگرم ماده خشک و به همین ترتیب گاوهای تغذیه شده با جیره کاتیونی در قالب دو گروه 6 رأسی هر کدام جیره های مشابهی را تا 63 روز ابتدایی شیردهی دریافت کردند. برای کاهش اختلاف کاتیون- آنیون جیره از نمک های آنیونی و برای افزایش آن از بافرهای بیکربنات سدیم و کربنات پتاسیم استفاده شد. سطح 100- میلی اکی والان در کیلوگرم اختلاف کاتیون- آنیون جیره قبل از زایش باعث ایجاد اسیدوز متابولیکی خفیف وکاهش معنی دار مصرف خوراک، ph خون و ادرار ، غلظتهای سدیم و پتاسیم ادرار (p<0/01) و همچنین افزایش معنی دار غلظتهای کلسیم، منیزیم، کلر و گوگرد پلاسما و ادرار در مقایسه با تیمار 100+ میلی اکی والان در کیلوگرم شد. در دوره شیردهی، سطوح اختلاف کاتیون- آنیون پیش از زایش اثر معنی داری بر مقادیر مواد معدنی ادرار و پلاسما نداشت. افزایش سطح اختلاف کاتیون- آنیون جیره به 400+ میلی اکی والان در کیلوگرم بعد از زایمان افزایش معنی داری را در مقادیر مصرف ماده خشک در هفته های دوم، سوم، چهارم، پنجم و نهم شیردهی، تولید شیر در روز 15 شیردهی، درصد چربی شیر، کل مواد جامد شیر و تولید شیر تصحیح شده برای 4 درصد چربی، ph خون و ادرار، غلظتهای سدیم و پتاسیم پلاسما و ادرار و در مقابل کاهش معنی داری (p<0/01) را در غلظتهای کلسیم، فسفر، کلر و گوگرد ادرار باعث شد. سطوح اختلاف کاتیون- آنیون پیش و پس از زایش بر درصد لاکتوز، مواد جامد بدون چربی، پروتئین و بار میکروبی شیر اثر معنی داری را نشان نداد. کاهش اختلاف کاتیون- آنیون جیره پیش از زایش باعث افزایش معنی دار(p<0/01) کلسیم پلاسما در روز زایمان، مصرف ماده خشک در هفته اول شیردهی، تولید شیر روز 60 شیردهی، درصد چربی شیر و تولید شیر تصحیح شده برای 4 درصد چربی شد. سطوح اختلاف کاتیون- آنیون پیش و پس از زایمان تأثیر معنی داری بر غلظت های کلسیم، منیزیم، فسفر، کلر و گوگرد پلاسما در گاوهای شیرده نداشت. اختلاف کاتیون- آنیون پیش از زایمان بر هیچ کدام از مقادیر مواد معدنی ادرار و پلاسما در دوره شیردهی اثر معنی داری نداشت. با کاهش سطح اختلاف کاتیون- آنیون جیره در پیش از زایمان، زمان خروج جفت گاوهای شیری سریعتر بود. با اینکه درصد وقوع بیماریهای پیرامون زایش شامل جفت ماندگی، هیپوکلسیمی، کتوز، بیماریهای رحمی، ادم و ورم پستان در گاوهای دریافت کننده جیره آنیونی در دوره انتظار زایش کمتر بود، اما اختلاف معنی داری در مورد هیچ بیماری مشاهده نشد. نتایج کلی حاصله از این مطالعه نشان داد که کاهش سطح اختلاف کاتیون- آنیون جیره گاوهای نزدیک زایش موجب بهبود در عملکرد، هموستازی کلسیم و سلامتی دام می شود و بدنبال آن افزایش سطح اختلاف کاتیون- آنیون جیره گاوهای شیری در ابتدای شیردهی موجب افزایش عملکرد و بهره وری بهتر دام در کل دوره شیردهی می گردد.

اثرات فرآوری های فیزیکی و شیمیایی بر تجزیه پذیری کنجاله های سویا و کلزا و برخی فراسنجه های شکمبه و خون و عملکرد در بره های نر مهربان در سه آزمایش بررسی شد. در آزمایش اول از سه گوسفند بالغ نر مهربان استفاده شد. حرارت و اسید سیتریک باعث کاهش بخش a و افزایش بخش b کنجاله ها شد و درصد پروتئین غیر قابل تجزیه در شکمبه (rup) کنجاله سویای فرآوری نشده، فرآوری شده با حرارت و اسید سیتریک در نرخ عبور 5 درصد به ترتیب برابربا 97/20، 84/24 و 31/24 درصد برای کنجاله کلزای فرآوری نشده، فرآوری شده با حرارت و اسید سیتریک به ترتیب برابر با 17/82، 19/58 و 24/00 درصد پروتئین خام بود که تفاوت معنی داری بین آنها مشاهده شد (0/001>p). تجزیه پذیری موثر پروتئین خام و ماده خشک ( در نرخ عبور 5 درصد در ساعت) در بین تیمارها تفاوتی نشان نداد. ازت نامحلول در شوینده اسیدی(adin) بین تیمارها تفاوت معنی داری نشان داد (0/001>p). در آزمایش دوم از 30 راس بره مهربان 8-9 ماهه با میانگین وزن ابتدایی 35/5 کیلوگرم به صورت فاکتوریل2×2 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی استفاده شد. بره ها در قفس های انفرادی نگهداری شدند و جیره های آزمایشی به صورت آزاد در اختیار بره ها قرار گرفت. آزمایش 60 روز به طول انجامید، خوراک و پس مانده ها به منظور تعیین خوراک مصرفی برای هر حیوان اندازه گیری شد. وزن بدن هر 15روز یکبار اندازه گیری شد، نمونه های خون در روز 58 آزمایش0 و 4 ساعت پس از خوراک دهی به منظور تعیین گلوگز و اوره پلاسما جمع آوری شد و همچنین در روز 58 phخون تعیین شد .در روز 59 مایع شکمبه ای در5 زمان (0، 2، 4، 6 و8) ساعت بعد از خوراک دهی جمع آوری شد . میانگین افزایش وزن روزانه و میانگین مصرف خوراک روزانه و ضریب تبدیل خوراک بین تیمارها تفاوتی مشاهده نشد(0/05<p). همچنین تفاوتی در phخون، غلظت اوره و گلوگز پلاسما بین تیمارها مشاهده نشد(0/05<p). غلظت مجموع اسید های چرب فرار شکمبه ای در بره های تغذیه شده با جیره حاوی کنجاله کلزای فرآوری نشده بالاتر بود (0/0412 p=). غلظت آمونیاک شکمبه ای در تیمارها تفاوتی نشان نداد(0/05<p). ph شکمبه ای در بره های تغذیه شده با جیره های حاوی کنجاله سویای فرآوری شده با حرارت بالاتر بود و پایین ترین میزان مربوط به بره های تغذیه شده با جیره های حاوی کنجااله سویای فرآوری نشده بود اما بین سایر تیمارها تفاوتی نداشت. در آزمایش سوم سه بره از هر تیمار از آزمایش دوم به قفس های متابولیکی منتقل شدند، تا اثرات فرآوری فیزیکی و شیمیایی کنجاله های سویا و کلزا بر روی گوارش پذیری مواد مغذی بررسی شود. دام ها مشابه آزمایش دوم تغذیه شدند آزمایش گوارش پذیری 12 روز به طول انجامید که 6 روز اول برای عادت دهی و 6 روز بعد به جمع آوری نمونه ها اختصاص یافت. در طول دوره جمع آوری نمونه ها، پس مانده های خوراکی و مدفوع جمع آوری و توزین می شدند. برای تعیین ترکیبات شیمیایی جیره ها و پس مانده ها و مدفوع به روش استاندارد به آزمایشگاه منتقل می شدند در گوارش پذیری ماده خشک، ماده آلی و چربی خام و کربوهیدرات های غیر الیافی تفاوتی مشاهده نشد. گوارش پذیری پروتین خام در جیرهای حاوی کنجاله سویای فرآوری شده با حرارت و اسید سیتریک بالاتر بود اما تفاوتی بین جیره های حاوی کنجاله سویای فرآوری نشده و کنجاله کلزای فرآوری شده با اسید سیتریک مشاهده نشد و جیره های حاوی کنجاله کلزای فرآوری نشده و فرآوری شده با حرارت کمترین گوارش پذیری را نشان دادند(0/0237=p). گوارش پذیری ان-دی-اف در جیره های حاوی کنجاله سویای فرآوری نشده بالاتر از سایر تیمارها بود. به طور کلی فرآوری کنجاله ها باعث افزایش پروتئین عبوری شد اما بر عملکرد گو ارش پذیری مواد مغذی اثر معنی داری نداشت.

به منظور بررسی اثر سطوح اسید آمینه متیونین در جیره بر عملکرد، کیفیت تخم مرغ و برخی فراسنجه های خونی و تعیین نیاز مرغ های تخم گذار لگهورن سفید به اسید آمینه متیونین و مجموع اسید های آمینه گوگرد دار کل و قابل هضم حقیقی در طول اولین دوره تولید، آزمایشی با استفاده از 216 قطعه مرغ لگهورن (23 هفتگی) و در قالب طرح اندازه های تکرار شده در واحد زمان شامل 6 تیمار، 4 تکرار و 9 مرغ در هر تکرار طراحی شد. پولت ها در اواخر مرداد ماه سال 1387 (سن 19 هفتگی) به سالن تولید واقع در مزرعه پژوهشی دانشگاه بو علی سینا منتقل شده و تا زمان شروع آزمایش (سن 22 هفتگی) با جیره استاندارد، طبق نیاز های تعریف شده توسط (1994) nrc ، تغذیه شدند. در این زمان پس از اعمال 24 ساعت گرسنگی، مرغ ها به صورت انفرادی توزین و به طور تصادفی در بین گروه های آزمایشی توزیع شده و به مدت 12 هفته با جیره های آزمایشی تغذیه شدند. ذرت، گندم و کنجاله سویا به منظور تعیین محتوای اسید های آمینه (توسط آزمایشگاه گروه شیمی سازمان انرژی اتمی ایران) و انرژی قابل متابولیسم، پروتئین خام، خاکستر، چربی خام و الیاف خام (طبق روش های aoac، 1990) مورد آنالیز قرار گرفتند. جیره پایه حاوی 15/25 درصد پروتئین خام، kcal/kg 2830/18 انرژی قابل متابولیسم، و 0/24 درصد اسید آمینه متیونین بود. جیره های آزمایشی شامل سطوح 0/24، 0/29، 0/34، 0/39، 0/44و 0/49 درصد متیونین در جیره بودند. وزن و تعداد تخم مرغ های تولیدی به صورت روزانه و مصرف خوراک و سایر پارامتر های عملکردی به صورت هفتگی ثبت شدند. هر دو هفته یکبار کلیه تخم مرغ های تولیدی در طول 24 ساعت جمع آوری و برای تعیین خصوصیات کیفی تخم مرغ مورد بررسی قرار می گرفتند. از معادلات تابعیت خط شکسته، تابعیت نمایی و تابعیت درجه دو جهت برآورد نیاز اسید های آمینه استفاده شد. در سنین 28 و 34 هفتگی نیز یک میلی لیتر خون از ورید بالی 8 قطعه مرغ در هر تیمار گرفته شد. با افزایش سطح متیونین جیره از 0/24 تا 0/34 درصد، میزان افزایش وزن، درصد تولید، وزن تخم مرغ، توده تخم مرغ، و مصرف خوراک به طور معنی داری افزایش و ضریب تبدیل غذایی به طور معنی داری کاهش یافت (0/05>p). افزایش بیشتر سطح متیونین جیره اثر معنی داری بر شاخص های مذکور نداشت. افزایش محتوای متیونین جیره سبب افزایش معنی دار میزان گلوکز، پروتئین کل و تری یدو تیرونین پلاسما شد؛ به طوری که تیمار 0/24 درصد متیونین در مورد هر سه پارامتر کمترین مقدار را نشان داد (0/05>p). میزان تیروکسین پلاسما تحت تاثیر متیونین جیره قرار نگرفت. نتایج آزمایشات در کل دوره نشان داد که با افزایش سطح متیونین جیره، محتوای تخم مرغ، سطح تخم مرغ و واحد وزن به سطح پوسته به طور خطی افزایش و نسبت پوسته کاهش یافت (0/05>p). شاخص آلبومین و واحد هاو با افزایش محتوای متیونین جیره به سطوح بالاتر از 0/34 درصد به طور معنی داری کاهش یافته و عکس این روند در مورد وزن پوسته مشاهده شد(0/05>p). سطوح 0/29 و 0/39 درصد متیونین به ترتیب بالاترین و کمترین درصد شاخص شکل را نشان دادند (0/05>p). شاخص زرده و وزن مخصوص نیز تحت تاثیر سطح متیونین جیره قرار نگرفتند. با توجه به میانگین نیاز های به دست آمده برای صفات مختلف در این تحقیق، نیاز مرغ های تخم گذار لگهورن سفید در طول اولین دوره تولید خود برای متیونین کل و قابل هضم حقیقی و مجموع اسید های آمینه گوگرد دار کل و قابل هضم حقیقی به ترتیب برابر با 0/31، 0/29، 0/60 و 0/53 درصد برآورد شد.