استفاده از اطلاعات مولکولی باعث بهبود سرعت پیشرفت ژنتیکی به¬ویژه در حیوانات با فاصله نسل طولانی مانند گاو شده است. روش ژن کاندیدا برای استفاده در جمعیت¬های طبیعی بسیار مناسب است. ژن¬های کاندیدا ژن¬هایی هستند که اثر محصولات این ژن¬ها بر صفات تولیدی از لحاظ فیزیولوژیکی و بیوشمیایی به اثبات رسیده است. در این پژوهش به منظور ارزیابی ارتباط چند شکلی جایگاه ژن کاپاکازئین با صفات تولید شیر در گاوهای بومی گیلان از 100 رأس گاو ماده بومی مربوط به گله¬های اقماری استان گیلان استفاده شده از هر گاو به¬صورت تصادفی حدود 4 نا 6 میلی¬لیتر خون از ورید وداج گردن به¬وسیله لوله خلا (ونوجکت) گرفته شد. نمونه¬ها در لوله¬های حاوی ماده edta تا زمان استخراج dna در دمای 20- سانتی¬گراد ذخیره گردید. dna به روش شستشوی نمکی بهینه شده استخراج گردید. روش pcr-rflp برای تکثیر و هضم قطعه 350 جفت باز جایگاه اگزون 4 ژن کاپاکازئین به¬کار گرفته شد. هضم محصولات حاصل از pcr در کاپاکازئین با آنزیمi hinf صورت گرفت. به طور کلی فراوانی ژنوتیپی مشاهده شده aa و ab به¬ترتیب 48/0 و 52/0 بود و فراوانی آلل a و b به¬ترتیب 74/0 و 26/0 محاسبه گردید. براساس نتایج آزمون مربع کای، جمعیت مورد بررسی در تعادل هاردی-واینبرگ قرار نداشت. ارتباط ژنوتیپ¬ها با صفات تولیدی شیر بر اساس یک مدل خطی و با استفاده از نرم افزار sas بررسی شد. مقایسه میانگین حداقل مربعات در این جایگاه نشان داد که اثر چند شکلی csn-hinf i بر صفات تولید شیر، درصد چربی و پروتئین شیر معنی¬دار است (01/0p<). بر این اساس، گاوهایی با ژنوتیپ aa نسبت به گاوهایی با ژنوتیپ ab به میزان 81/0 کیلوگرم در روز تولید شیر بیشتری داشتند و ژنوتیپ ab نسبت به ژنوتیپ aa به میزان 1/0 و 14/0 درصد به¬ترتیب درصد چربی و پروتئین شیر بیشتری داشت (01/0p<). با توجه به اینکه مطالعات انجام شده در نژادهای مختلف بیانگر ارتباط چند شکلی جایگاه ژن کاپاکازئین با برخی صفات اقتصادی گاوهای شیری است، بررسی این ارتباط در گاوهای بومی استان گیلان می¬تواند زمینه¬ساز استفاده از این نشانگر ژنتیکی در به¬نژادی دام¬های بومی محسوب شود.

چکیده ارزیابی فراسنجه¬های بیوشیمیای خون و شیر همواره به عنوان شاخص¬هایی برای چگونگی سلامت حیوان و محصولات لبنی مرغوب مورد توجه بوده¬اند. برای بررسی ارتباط ژنوتیپ¬های مختلف ژن کاپا-کازئین با فراسنجه¬های خونی 126 راس گاو بومی گیلان از هر دو جنس به طور تصادفی و انفرادی خونگیری به عمل آمد. با استفاده از روش بهینه شده نمکیdna نمونه¬ها استخراج شد. برای اندازه¬گیری سطوح گلوکز، اوره، کلسترول، تری¬گلیسرید و تیروکسین از پلاسمای خون استفاده شد. با بهره¬گیری از آغازگر اختصاصی، قطعه bp350 از ژن کاپا-کازئین تکثیر شد. با توجه به نتایج بدست آمده از آنالیز داده¬های حاصل از هضم محصولات تکثیر شده ژن کاپا- کازئین توسط آنزیم hinf i در گاو بومی گیلان چند شکلی مشاهده شد. آلل a در جایگاه kcn-hinf شامل دو نقطه برشی و درنتیجه سه باند با اندازه¬های 84، 132 و 134 جفت باز ولی آلل bیک نقطه برش و دو باند 266و84 جفت باز دارد. دو آلل ¬a و b به ترتیب با فراوانی¬ها 726/0، 274/0 و دو ژنوتیپ¬ aa و ab به ترتیب با فراوانی 452/0، 548/0در جمعیت مشاهد شد. احتمالا به دلیل کم بودن تعداد نمونه¬ها و فراوانی کم آلل b، ژنوتیپ bb در جمعیت دیده نشد. جمعیت از نقطه نظر این جایگاه ژنی در تعادل هاردی- واینبرگ قرار نداشت که می¬تواند به مهاجرت، انتخاب و یا تعداد نمونه¬ها مربوط باشد. . از نظر اوره و تری گلیسیرید بین دو جنس تفاوت معنی¬داری وجود نداشت (05/0>p). ژنوتیپ¬های aa و ab ژن کاپا-کازئین در گاو بومی گیلان از نظر غلظت فراسنجه¬های خونی گلوکز، اوره، کلسترول، تری¬گلیسرید و تیروکسین تفاوت معنی¬داری با یکدیگر نداشتند(05/0>p). با توجه به مشاهدات و نتایج حاصل چند شکلی ژن کاپا-کازئین به تنهایی نمی¬تواند نشانگر مناسبی برای غلظت این قبیل فراسنجه¬های خونی گاو بومی گیلان باشد. کلمات کلیدی: پلی¬مورفیسم، کاپا-کازئین، فراسنجه¬های خونی، گاو بومی گیلان