نام پژوهشگر: جعفر اصغری
مریم رجبیان جعفر اصغری
به منظور بررسی تأثیر تراکم بوته بر دوره بحرانی کنترل علف های هرز در کلزا به عنوان کشت دوم، آزمایشی در سال زراعی 88-1387 در زمین های شالیزاری موسسه تحقیقات برنج کشور واقع در شهرستان رشت، به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار به اجرا درآمد. فاکتورهای آزمایشی شامل تراکم بوته در دو سطح (80 و 57 بوته در متر مربع) و دوره های رقابت کلزا با علف های هرز بر مبنای مراحل رشدی کلزا (شامل 5 سطح عاری و 5 سطح آلوده به علف های هرز تا پایان مراحل فنولوژیکی سبز شدن، 2 برگی، 4 برگی، 8 برگی و ظهور جوانه گل و دو تیمار کنترل و رقابت کامل به عنوان شاهد) بود. دوره بحرانی کنترل علف های هرز بر مبنای مقادیر 5 و 10 درصد افت مجاز عملکرد و از طریق برازش توابع غیر خطی رگرسیونی گامپرتز و لجستیک به داده های مربوط به عملکرد نسبی، به ترتیب در تیمارهای عاری و آلوده به علف های هرز تعیین شد. نتایج به دست آمده از این آزمایش نشان داد که دوره بحرانی کنترل علف های هرز در تراکم 80 بوته در متر مربع با احتساب 5 و 10 درصد افت مجاز عملکرد، به ترتیب بین مراحل سبز شدن تا ظهور جوانه گل (108,4- 31,5 روز پس از کاشت) و کاشت تا گلدهی (139,4- 13,5 روز پس از کاشت) بود. در تراکم 57 بوته در متر مربع نیز این دوره با در نظر گرفتن مقادیر 5 و 10 درصد کاهش قابل قبول عملکرد، به ترتیب بین مراحل سبز شدن تا گلدهی (115- 25,5 روز پس از کاشت) و کاشت تا گلدهی (143- 4 روز پس از کاشت) تعیین شد. بنابراین، دوره بحرانی کنترل علف های هرز در تراکم 57 بوته در متر مربع نسبت به تراکم 80 بوته، زودتر شروع شده و دامنه آن نیز طولانی تر بود. نتایج همچنین نشان داد که تأثیر تراکم بوته، تیمارهای رقابت و حذف علف های هرز و اثر متقابل این دو فاکتور بر صفاتی همچون ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی در بوته، فاصله اولین شاخه فرعی خورجین دار تا طوقه، تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، شاخص برداشت و درصد روغن، معنی دار و بر صفاتی همچون طول خورجین و درصد روغن دانه معنی دار نبود. علاوه بر این، تعداد و وزن خشک علف های هرز نیز به فاکتورهای مورد بررسی و اثر متقابل آن ها واکنش معنی داری نشان داده و بیشترین تعداد و وزن خشک علف های هرز مربوط به تراکم 57 بوته در تیمار رقابت تا مرحله 8 برگی بود. مدت زمان رسیدگی محصول در تراکم 80 بوته در متر مربع نسبت به تراکم 57 بوته به دلیل تعداد کمتر علف های هرز و استفاده بهتر و بیشتر بوته های گیاه زراعی از عوامل محیطی، کوتاهتر بود. در نهایت، نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که کنترل علف های هرز بین مراحل سبز شدن تا ظهور جوانه گل (با احتساب 5 درصد افت مجاز عملکرد) یا بین مراحل کاشت تا گلدهی (با در نظر گرفتن 10درصد افت مجاز عملکرد) در تراکم 80 بوته در متر مربع، بیشترین عملکرد دانه و روغن را به همراه داشت.
صادق اسمعیل پور حسن کیاده جعفر اصغری
به منظور بررسی اثر گوگرد و روی بر عملکرد و خصوصیات کیفی دانه بادام زمینی رقم نورث کارولینای 2 (nc2) آزمایشی به صورت فاکتوریل با دو فاکتور نوع کود (گوگرد و روی) هر یک در چهار سطح (صفر، 40، 80 و 120 کیلوگرم در هکتار گوگرد) و (صفر، 5/0، 1 و 5/1 گرم در لیتر کلات روی) در قالب طرح پایه بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1387 در شهرستان بندر کیاشهر استان گیلان به اجرا گذاشته شد. نتایج تحقیق نشان داد که مقدار گوگرد و روی بر عملکرد غلاف، عملکرد دانه، شاخص برداشت، تعداد غلاف رسیده، درصد مغزدهی، مقدار روغن دانه، ارتفاع ساقه اصلی، عملکرد قسمتهای هوایی، تعداد غلاف نارس، وزن صد دانه و عملکرد روغن تاثیر معنی داری داشت. حداکثر عملکرد غلاف و عملکرد دانه (به ترتیب 6176 و 4942 کیلوگرم در هکتار) از تیمار حاوی 120 کیلوگرم گوگرد در هکتار و 5/1 گرم در لیتر کلات روی به دست آمد که نسبت به سایر تیمار های آزمایشی اختلاف بسیار معنی داری را نشان دادند. در تیمار مذکور بالاترین سرعت رشد گیاه (31/20 گرم در متر مربع در روز) و سرعت رشد غلاف (49/16 گرم در متر مربع در روز) به ترتیب در 90 و 105 روز پس از کاشت به دست آمد. همبستگی مثبت و بسیار معنی داری بین عملکرد دانه با ارتفاع ساقه اصلی (**91/0=(r، عملکرد غلاف (**99/0=r) و تعداد غلاف رسیده (**90/0=r) وجود داشت. بین مقدار روغن و مقدار پروتئین دانه (n.s30/0=(r همبستگی غیر معنی داری وجود داشت. این تحقیق نشان که مصرف کود های گوگردی به همراه روی به طور چشمگیری باعث افزایش عملکرد دانه و بهبود صفات مرتبط با عملکرد در گیاه بادام زمینی می شود
امین عابدی جعفر اصغری
آنزیم کلیدی 5-انول پیروویل شیکیمات 3-فسفات سینتاز (epsps) مرحله ششم مسیر شیکیمات را که برای سنتز اسیدهای آمینه و ترکیبات حلقوی در جلبک ها، قارچ ها، باکتری ها و گیاهان پیشرفته ضروری است کاتالیز می کند. این آنزیم محل اثر علف کش عمومی گلایفوسیت می باشد که عمل بازدارندگی خود را از طریق رقابت با فسفو انول پیرووات (pep) در محل اتصال آن با این آنزیم اعمال می کند. اسیدهای آمینه متفاوتی در این آنزیم تغییر داده شده اند که هر کدام سطوح مقاومت مختلفی را نسبت به گلایفوسیت نشان داده اند. یکی از اسیدهای آمینه ای که مورد مطالعه قرار گرفته اند گلایسین 96 می باشد که در جایگاه اتصال pep به آنزیم قرار دارد. در این مطالعه برای جایگزینی gly96 با اسید آمینه های آلانین (a) و والین (v) با استفاده از dna ژنومی باکتری e.coli ژن مربوط به این آنزیم را با واکنش زنجیره ای پلیمراز (pcr) با پرایمر های اختصاصی دارای جایگاه برش xba1 و sma1 تکثیر و در وکتور کلونینگ ptz57r/t همسانه سازی شد. برای ایجاد جهش های مورد نظردر ژن epsps از باکتری e.coli سویه k12 از روش site directed mutagenesis (sdm) استفاده گردید. در این روش ابتدا با استفاده از پرایمر موتانت و یکی از پرایمرهای اختصاصی ژن (p1)، مگا پرایمر ایجاد و در مرحله بعد از مگاپرایمر به عنوان پرایمر اختصاصی ژن استفاده و همراه با پرایمر اختصاصی دوم (p2)، ژن جهش یافته با طول کامل تکثیر شد. ژنهای جهش یافته در داخل وکتور ptz5r/t همسانه سازی شد . پس از تعیین توالی ژن های تیپ وحشی و جهش یافته برای تراریزش گیاه برنج در داخل پلاسمید بیانی ppzpy122 همسانه سازی گردید.
عبداله صادقلو جعفر اصغری
به منظور بررسی اثر فاکتورهای محیطی دما، شوری، خشکی، اسیدیته و عمق کاشت بر درصد جوانه زنی علف های هرز گاوپنبه، سوروف، خردل وحشی و فالاریس آزمایشی در سال 1389 انجام شد. آزمایش های جوانه زنی با بذرهایی انجام شد که خواب آنها شکسته شده و دارای جوانه زنی بیشتر از 85 درصد بودند. بذرهای گاوپنبه و سوروف در دامنه دمایی 10 تا 40 درجه سلسیوس، به ترتیب دارای جوانه زنی بیشتر از 75 و 60 درصد بودند. جوانه زنی بذرهای خردل وحشی و فالاریس نیز در دامنه دمایی 5 تا 25 درجه سلسیوس، بیشتر از 60 درصد به دست آمد. در بررسی سرعت های جوانه زنی مشخص شد که علف های هرز گاوپنبه و سوروف در دمای 35 درجه، خردل وحشی در دمای 25 و فالاریس در دماهای 15 تا 30 درجه سلسیوس دارای بیشترین سرعت جوانه زنی بودند. بذرهای گاوپنبه، سوروف و خردل وحشی در پتانسیل های شوری و خشکی صفر دارای بیشترین درصد جوانه زنی بودند. با افزایش بیشتر در پتانسیل ها از درصد جوانه زنی بذرها کاسته شد. سطوح اسیدیته تاثیری بر جوانه زنی بذرهای گاوپنبه و فالاریس نداشت. بذرهای سوروف و خردل وحشی به ترتیب در اسیدیته های 5 و 6 دارای بیشترین درصد جوانه زنی بودند. بذرهای سوروف و خردل وحشی بالاترین درصد سبز شدن گیاهچه ها را در سطح خاک داشتند. در مقابل، بذرهای فالاریس و گاوپنبه در لایه 1 سانتی متری عمق خاک دارای بیشترین درصد سبز شدن گیاهچه بودند. برای برازش داده های حاصل از دما، شوری، خشکی، اسیدیته و عمق کاشت، از مدل های دوتکه ای، دندان مانند، لجستیک سه پارامتری، نمایی، درجه دوم و خطی استفاده شد.
آرمان پازوکی جعفر اصغری
برنج سهم عمده ای در تامین منبع غذایی، تولید انرژی و تجارت بین المللی دارد. ثابت ماندن میزان عملکرد ارقام اصلاح شده به روش های متداول اصلاحی در طی دهه های گذشته، اصلاح گیاهان را به روش های نوین اصلاح و آزمایشگاهی سوق داده است که دست کاری ژنتیکی گیاهان از جمله ی این روش های نوین اصلاح گیاهان می باشد. اگروباکتریوم ابزاری وام گرفته از طبیعت است که برای دست کاری ژنتیکی گیاهان به وفور استفاده می شود. ترانسفورم به واسطه ی اگروباکتریوم اغلب بر روی بافت کالوس انجام می شود و پس از آن کالوس به گیاه کامل باززایی می شود. بنابراین پیش از تصمیم به ترانسفورم، گیاه مورد نظر باید دستورعمل کالوس زایی و باززایی مناسبی داشته باشد. در این پژوهش چهار رقم برنج بومی هاشمی، گرده، حسنی و غریب به روش کشت جنین بالغ با استفاده از اگروباکتریوم ترانسفورم شد. از آن جا که این چهار رقم دستورعمل کالوس زایی و باززایی روشنی نداشتند، بررسی فرآیندهای کشت بافت آن ها هدف اصلی این پژوهش (ترانسفورماسیون) را تحت تاثیر قرار داد و موجب کند شدن روند برنامه ریزی شده ی پژوهش شد. برای سه محیط کشت کالوس زایی، باززایی، و ریشه زایی از محیط پایه ms، و به ترتیب تیمارهای هورمونی mg/l0.4 = baو mg/l 4 = 2,4-d؛ naa، kn و ba هر یک به میزان mg/l 1؛ و بدون هورمون استفاده شد. به منظور ترانسفورماسیون، سوش اگروباکتریوم eha105 واجد پلازمید pcambia1105.1r پس از سه روز کشت در محیط های مایع lb، ab، و induction (حاوی µm 100 استوسرینگون)، برای سه روز در محیط کشت کالوس زایی حاوی µm 100 استوسرینگون با کالوس های سپرچه ای برنج کشت همراه شد. در نتیجه ی این پژوهش، رقم غریب و هاشمی مناسب ترین رقم، و رقم گرده و حسنی نامناسب ترین رقم به-منظور کالوس زایی، باززایی و ترانسفورماسیون معرفی شدند. نتایج حاصل از این پژوهش برای تحقیقات آتیِ ترانسفورماسیون برنج مفید خواهند بود. در این نوشته تا حد توان و نیاز سعی شد که مفاهیم، روش ها و نتایج به طور دقیق و صریح بیان شوند.
صدیقه نصررمزی محمد مهدی سوهانی
ترانسفورماسیون ژنتیکی غلات یک ابزار ضروری و قدرتمند برای انتقال ژن می باشد. تکنیک ترانسفورماسیون با اگروباکتریوم یک رویکرد مطلوب برای انتقال ژن محسوب می شود. در این پژوهش گیاهان برنج به روش in planta ترانسفورم شدند. بر این اساس جنین نابالغ برنج با سوزن آغشته به محلول آگروباکتریوم تلقیح شد. آزمایش با دو سویه ی اگروباکتریوم (eha105 و lba4404) حاوی پلاسمیدpcambial105.1r ، سه سطح استوسیرینگون (m? 200، 100 و 0)، سه رقم برنج (هاشمی، حسنی و غریب) و دو روش وکیوم و بدون وکیوم بصورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی در شش تکرار انجام شد. کارایی ترانسفورماسیون با استفاده از روش pcr، آزمون مقاومت بافت های برگی به هایگرومایسین و آزمون بافت شیمیایی gus بررسی شد. در نتیجه، سویه ی eha105، رقم هاشمی، سطح m? 100 همراه با استفاده از وکیوم، در محیط کشت القایی ژن های بیماریزا بالاترین کارایی را نشان داد. گیاهان نسل t1 نیز با استفاده از سه تست اشاره شده آزمون و ترانسفورماسیون آنها تأیید شد.
میثم اسدی لشکناری جعفر اصغری
به منظور بررسی تاثیر کودهای مکمل بر رشد، عملکرد و کارایی مصرف کود نیتروژن در دو رقم برنج، پژوهشی به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 12 تیمار و سه تکرار در سال زراعی 89 در موسسه تحقیقات برنج کشور (رشت) اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی شامل، رقم در دو سطح (خزر و هاشمی) و کود در شش سطح (ترکیبی از کود شیمیایی و اسید آمینه) شامل -f1سه نوع کود شیمیایی (npk)، -f2سه نوع کود مکمل، -f3سه کود شیمیایی مذکور با مقادیر 50 درصد آن ها + سه نوع کود مکمل، -f4سه نوع کود شیمیایی با مقادیر کامل آن ها + سه نوع کود مکمل، -f5 تیمار شاهد (محلول پاشی با آب) و f6- کاربرد 50 درصد از سه کود (npk) بودند. نتایج نشان داد که بیشترین سطح برگ (88/1065 سانتیمتر مربع)، ارتفاع بوته (62/131 سانتیمتر)، تعداد پنجه بارور (16/18)، طول خوشه (65/28 سانتی متر)، دانه پر در خوشه (103)، عملکرد زیستی (2/18219 کیلوگرم بر هکتار) و عملکرد دانه (1/5733 کیلوگرم در هکتار) در تیمار کودی f4 بدست آمد. بالاترین شاخص برداشت (91/33 درصد)، دمای ژلاتینی شدن (76/4 درجه قلیایی)، فسفر دانه (76/1 گرم بر کیلوگرم)، روی دانه (33/22 میلی گرم بر کیلوگرم) در تیمار کودی f3 بدست آمد. میزان آمیلوز دانه، درصد برنج خرد، پروتئین دانه، عملکرد پروتئین دانه، نیتروژن دانه، کارایی های نیتروژن شامل (کارایی زراعی، کارایی فیزیولوژیک، کارایی استفاده، بازیافت ظاهری و شاخص برداشت نیتروژن) بین دو تیمار کودی f4 و f3 اختلاف معنی داری نداشتند. محلولپاشی کود برگی باعث کاهش نیاز به کود شیمیایی گردید و کارایی مصرف کود در گیاه افزایش یافت، از این روی می توان محلول پاشی کود مایع را به عنوان یک روش تغذیه تکمیلی برای کاهش مصرف کودهای اصلی در زراعت برنج بکار گرفت. واژه های کلیدی: برنج، کارایی های نیتروژن، کود مکمل، عملکرد دانه، پروتئین.
امیر تیزرو جعفر اصغری
نتایج نشان داد که تفاوت معنی داری بین تیمارها در کنترل علف های هرز عروسک پشت پرده و اویارسلام وجود دارد. تاثیر مجموع علف های هرز بر ارتفاع، تعداد ساقه فرعی، تعداد گره، تعداد غلاف، وزن غلاف، طول غلاف، عملکرد زیستی، شاخص برداشت بوته و عملکرد دانه لوبیا معنی دار بود. عمده ترین علف هرز مشکل ساز (به جز 9 روز پس از مصرف علف کش)، عروسک پشت پرده بود و غلظت های پایین بنتازون نیز کنترل بالایی از عروسک پشت پرده نسبت به شاهد رقابت کامل داشتند (به ترتیب بیش از 72 و 79 درصد). علف هرز اویارسلام نسبت به عروسک پشت پرده وزن خشک خیلی کمتری داشت. در 58 روز پس از سمپاشی همه تیمارهای علف کش دار این علف هرز را بیش از 89 درصد نسبت به شاهد رقابت کامل کنترل کردند. نتایج نشان می دهد تیمار بنتازون ai kg/ha 84/0 با عملکرد kg/ha 1287 در بین تیمارها (به جز تیمار شاهد رقابت کامل) دارای کمترین محصول بوده است. به طور کلی تیمارهایی که در آنها عملیات وجین انجام شد کارایی بالاتری در مهار علف های هرز و عملکرد بهتری نسبت به تیمارهای بدون وجین نشان دادند. تیمارهایی که وزن خشک علف هرز کمتر از 50 گرم در متر مربع داشتند، تا 20 درصد افت عملکرد نسبت به تیمار وجین کامل مشاهده شد. در تیمار شاهد رقابت کامل با وزن خشک g/m2 155 علف های هرز، عملکرد تا 60 درصد کاهش داشت.
محمدرضا جلالی جعفر اصغری
این آزمایش به منظور بررسی روش های مختلف کنترل علف هرز مزارع کلزا به عنوان کشت دوم در مزارع شالیزاری موسسه تحقیقات برنج کشور در قالب طرح بلوک کاملا تصادفی در سال زراعی 90-89 به مرحله اجرا در آمد. تیمارها شامل 11 تیمار کنترل شیمیایی علف هرز به همراه 2 تیمار شاهد وجین کامل علف هرز و رقابت تمام فصل بودند. علف کش های انتخابی تری فلورالین (پیش رویشی خاک پاش)، هالوکسی فوپ آر متیل (پس رویشی)، کلوپیرالید (پس رویشی) به صورت کاربرد منفرد و ترکیبی در دوز های کامل و کاهشی (50 درصد غلظت توصیه شده) در تیمارها اعمال شد. جهت بررسی اثر تیمارها بر علف های هرز، پس از سبز شدن کلزا به فواصل یک ماهه تا مرحله برداشت از واحد های آزمایشی نمونه گیری علف هرز صورت پذیرفت. صفات ارتفاع بوته، تعداد شاخه های فرعی خورجین دار، فاصله اولین شاخه فرعی خورجین دار تا طوقه کلزا، تعداد خورجین در بوته، طول خورجین، تعداد دانه در خورجین، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، درصد روغن و عملکرد روغن در گیاه کلزا اندازه گیری و مطالعه شدند. در بررسی نتایج بالاترین عملکرد دانه در تیمار کاربرد علف کش تری فلورالین بدست آمد، که در آزمون مقایسه میانگین ها اختلاف معنی داری با تیمار کلوپیرالید به همراه هالوکسی فوپ آر متیل در دوز کاهشی 50 درصد نشان داد، احتمالا کنترل بهتر علف هرز در مراحل اولیه رویش به ویژه در دوره سبز شدن کلزا منجر به استقرار مناسب گیاهچه ها در مزرعه شده، در نتیجه قدرت رقابت با علف هرز در بوته های کلزای این تیمار نسبت به کاربرد علف کش های پس رویشی بالاتر گردیده است. در این پژوهش احتمالا شرایط مدیریتی و تغذیه ای مناسب زمین و همچنین نبوده آلودگی شدید علف هرز در چنین شرایطی باعث شد با وجود درصد کنترل علف هرز متفاوت در بین تیمارها، به دلیل عدم وجود رقابت بین گونه ای شدید (علف هرز با گیاه کلزا) بر سر منابع تغذیه ای، در بسیاری از صفات مورد ارزیابی کلزا اختلاف معنی داری مشاهده نگردد.
سمیه نصیری جعفر اصغری
با هدف بررسی کارایی سطوح علف کش های اگزادیارژیل و تیوبنکارب بر فلور طبیعی علف های هرز و عملکرد و اجزای عملکرد برنج رقم هاشمی در شرایط آب و هوایی منطقه رشت، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 8 تیمار و 4 تکرار، در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان در سال 1390 اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل سطوح علف کش اگزادیارژیل (5/1، 3 (استاندارد) و 5/4 لیتر در هکتار)، سطوح علف کش تیوبنکارب (3، 5 (استاندارد) و 7 لیتر در هکتار) و تیمارهای شاهد رقابت کامل و شاهد دوبار وجین دستی بودند. نتایج نشان داد که کاربرد تیوبنکارب به میزان 7 لیتر در هکتار باعث افزایش ارتفاع، تعداد خوشه (پنجه بارور)، تعداد دانه پر در خوشه، عملکرد دانه و شاخص برداشت شد که تفاوت معنی داری با شاهد بدون وجین و غلظت های پایین علف کش های مورد نظر داشت. بیش ترین عملکرد زیستی به میزان 637/7 تن در هکتار نیز با مصرف غلظت بالای اگزادیارژیل (5/4 لیتر در هکتار) بدست آمد. تیمار اگزادیارژیل کم تر از استاندارد با عملکرد 3/1 تن در هکتار در بین تیمارها (به جز تیمار شاهد رقابت کامل) دارای کم ترین محصول بود. تفاوت معنی داری بین تیمارها در کنترل علف های هرز سوروف و اویارسلام بذری وجود داشت. عمده ترین علف هرز مشکل ساز (به-جز 7 روز پس از مصرف علف کش)، سوروف بود و غلظت بالای تیوبنکارب کنترل مناسبی از این علف هرز نسبت به شاهد رقابت کامل داشت (بیش از 62 درصد). غلظت بالای اگزادیارژیل نیز نسبت به سطوح دیگر این علف کش در کنترل علف هرز سوروف کارایی بهتری داشت. علف هرز اویارسلام بذری نسبت به سوروف وزن خشک کم تری داشت. در 49 روز پس از مصرف علف کش، تمامی سطوح دو علف کش این علف هرز را بیش از 70 درصد نسبت به شاهد رقابت کامل کنترل کردند. اثر تیمارهای علف کشی بر علف هرز بندواش فقط در 21 روز پس از مصرف علف کش معنی دار شد. تراکم علف های هرز پهن برگ در مزرعه بسیار ناچیز بود و اثر مهمی بر عملکرد برنج نداشتند. به طور کلی غلظت بالای تیوبنکارب و اگزادیارژیل کارایی بالاتری در کنترل علف های هرز و عملکرد بهتری نسبت به سطوح پائین خود نشان دادند.
نازلی گلستانی جعفر اصغری
به منظور بررسی اثر باکتری های محرک رشد در تلفیق با کودهای شیمیایی و آلی بر عملکرد کمی و کیفی سورگوم رقم پگاه، آزمایشی به صورت طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار طی فصل زراعی 91-90 در موسسه تحقیقات برنج رشت انجام شد. تیمارهای مورد استفاده، بدون کود و بدون تلقیح (شاهد)، استفاده از کود شیمیایی و بدون تلقیح، تلقیح بذر باpseudomonas fluorescens strain 12 +azotobacter chroococcum strain 41 + بدون کود شیمیایی، تلقیح بذر با pseudomonas fluorescens strain 12 +azotobacter chroococcum strain 41 + 50 درصد کود شیمیائی، تلقیح بذر باpseudomonas fluorescens strain 12 +azotobacter chroococcum strain 41 + 75 درصد کود شیمیائی، استفاده از ورمی کمپوست (6 تن در هکتار) و بدون کود شیمیایی، استفاده از ورمی کمپوست + 50 درصد کود شیمیائی، استفاده از ورمی کمپوست + 75 درصد کود شیمیائی، تلقیح بذر باpseudomonas fluorescens strain 12 +azotobacter chroococcum strain 41 + 50 درصد ورمی-کمپوست، تلقیح بذر باpseudomonas fluorescens strain 12 +azotobacter chroococcum strain 41 + 75 درصد ورمی کمپوست، تلقیح بذر با pseudomonas fluorescens strain 12 +azotobacter chroococcum strain 41 + ورمی کمپوست بودند. تیمارهای کودی بر ارتفاع بوته، سطح برگ، وزن خشک برگ و ساقه، عملکرد تر و خشک علوفه، درصد قابلیت هضم و درصد پروتئین علوفه خشک و میزان فسفر و روی اثر معنی داری داشت. نتایج نشان داد که استفاده تلفیقی از ورمی کمپوست و ریزجانداران محرک رشد در تمامی صفات به جز قطر ساقه، درصد فیبر نامحلول و درصد الیاف شوینده خنثی دارای بالاترین میزان بود. یافته های این آزمایش نشان داد که این ریزجانداران بر حسب ویژگی های خاک، ژنوتیپ گیاه و به خصوص شرایط اقلیمی، خود را با محیط سازگار می نمایند. بهبود وضعیت تغذیه ای گیاه در تیمار تلفیقی ورمی کمپوست و ریزجانداران محرک رشد سبب افزایش عملکرد کمی و کیفی در مقایسه با تیمارهای غیرتلقیحی شد. در واقع استفاده از کودهای زیستی و آلی به دلیل جذب عناصر غذایی به ویژه فسفر و نیز تحریک رشد گیاه بر اثر ترشح متابولیت های ثانویه منجر به افزایش عملکرد گیاه شد. در مجموع می توان گفت که استفاده از ورمی کمپوست و ریزجانداران محرک رشد گیاه علاوه بر کاهش آلودگی محیط زیست می توانند در افزایش عملکرد سورگوم نقش مثبتی را ایفا کنند.
مجید قنبری محسن زواره
به منظور بررسی اثر سیستم های مختلف کاشت و تراکم بوته بر عملکرد و اجزای عملکرد لوبیای بومی در استان گیلان، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان در سال زراعی 92-1391 اجرا شد. دو فاصله ردیف کشت 50 و 70 سانتی متری در کرت های اصلی و سه سیستم کشت (کشت یک ردیف روی پشته، دو ردیف روی پشته و کشت خطی) و سه تراکم بوته (15، 25 و 35 بوته در متر مربع) به صورت فاکتوریل در کرت های فرعی در نظر گرفته شدند. تجزیه واریانس داده ها نشان داد که وزن خشک اندام های هوایی به طور معنی داری تحت تأثیر برهمکنش فاصله ردیف کاشت × سیستم کاشت × تراکم بوته قرار گرفته است. تعداد غلاف در بوته تحت تاثیر معنی دار تراکم بوته و برهمکنش فاصله ردیف در سیستم کاشت قرار گرفت. نتایج، همچنین، نشان داد که عملکرد دانه به طور معنی داری تحت تأثیر برهمکنش های فاصله ردیف کاشت × سیستم کاشت و فاصله ردیف کاشت × تراکم بوته قرار گرفته است. مقایسه میانگین ها نشان داد که بیشترین وزن خشک اندام های هوایی در فاصله ردیف های 70 سانتیمتری با دو ردیف گیاه روی پشته و تراکم 35 بوته در متر مربع به دست آمده است. مقایسه میانگین ها همچنین، نشان داد که در هر دو فاصله ردیف کاشت، با کاهش تراکم بوته ها عملکرد افزایش می یابد. عملکرد دانه ها در فاصله ردیف 70 سانیمتر بیش از فاصله 50 سانتیمتر بود. عملکرد دانه بوته های کشت شده با فاصله ردیف 70 سانتیمتر و روی پشته ها بیش از کشت خطی با همین فاصله بود. کم ترین عملکرد دانه مربوط به فاصله ردیف کاشت 50 سانتیمتر و سیستم کاشت دو ردیف روی پشته بود. در کل به نظر می رسد که سیستم کاشت دو ردیف روی پشته با فاصله 70 سانیتمتر از نظر تولید دانه برتر از کاشت با فاصله کمتر و کشت خطی باشد.
آمنه ابراهیم پورلیش جعفر اصغری
امروزه کشت برنج در تغذیه صدها میلیون انسان در سرتاسر جهان نقش مهمی را عهده دار است و در چین و هندوستان سابقه هفت هزار ساله دارد. برنج یکی از مهمترین محصولات غذایی کشورهای در حال پیشرفت است و غذای بیش از یک سوم جمعیت جهان را تشکیل می دهد [wang et al., 2009]. برنج زمانی بخوبی رشد کرده و محصول تولید می نماید که مواد غذایی را به صورت مطلوب در اختیار داشته باشد. برنج نمی توانند عناصر غذایی اصلی (پرمصرف) را به مقدار زیاد جذب کند و این امر به آن جهت است که در دانه برنج مواد پروتئینی کمتری وجود دارد [نورمحمدی و همکاران، 1389]. برای تولید محصولات کشاورزی با توجه به جهان رو به رشد، مصرف کود نیتروژن ادامه خواهد داشت [adesemoye and kloepper, 2009]. آزمایشات نشان می دهد گیاه زراعی، نوع و میزان نهاده های مصرفی بر تنوع و تراکم و توزیع بذر علف های هرز در پروفیل خاک تأثیر دارد. کاربرد بیش از حد کود نیتروژن باعث عدم تعادل مواد مغذی و تولید گیاهان حساس به آفات و بیماری ها می شود[singh et al., 2011]. علف های هرز گیاهانی هستند که در مکانی غیر از مکان اصلی خود رشد می کند. بعضی از علف های هرز میزبان جایگزین آفات، عوامل بیمارگر، نماتد ها یا جوندگانی هستند که آفت محصولات زراعی به شمار می آیند. حضور علف های هرز در یک مزرعه چهره نامطلوب به آن بخشیده و همین امر می تواند ارزش واقعی زمین را کاهش دهد. همچنین تراکم بالای علف های هرز دارای رطوبت، می توانند خرابی ماشین آلات و وسایل چوبی و فلزی را تسریع نموده و متعاقب آن از ارزش آنها بکاهند [نجفی و همکاران، 1390]. تعداد علف های هرز پهن برگ موجود در مزارع برنج حدوداً 17 گونه، علف های هرز باریک برگ تقریباً 8 گونه و علف-های هرز دائمی 25 گونه می باشد [زند و همکاران، 1388]. چندین نوع از علف های هرز که همزمان با برنج ظاهر می-شوند می توانند با برنج رقابت کنند، به طوری که منجر به کاهش رشد و عملکرد برنج شوند [chamkrachang et al., 2006]. سوروف echinochloa crus-galli (l.) گیاهی است که منشأ آن از منطقه گرمسیری آسیا است و به عنوان یکی از بدترین علف های هرز جهان شناخته شده است [naples and kessler, 2005]، کنترل علف های هرز و رساندن آن به سطح قابل تحمل اقتصادی از اصول اولیه تولید محصولات زراعی موفق است. علف های هرز هرساله محصولات زراعی را تا حد زیادی کاهش می دهند. موفقیت در کاهش علف های هرز به سطح مورد نظر، نیاز به استفاده از عملیات ویژه مدیدیتی دارد [اصغری، 1387]. در اغلب موارد، تحقیقات انجام شده در خصوص روش های با صرفه کنترل علف های هرز روی شخم و علف کش ها ( به عنوان ابزار هایی جهت کاهش نیاز کارگری و هزینه های تولید و یا افزایش عملکرد)، متمرکز بوده است [نورمحمدی و همکاران، 1389]. هدف اصلی اکثر علف کش های که در مزارع برنج کنترل سوورف است [qing-ya et al., 2004]. امروزه استفاده از علف کش در کشت برنج به دلیل اثرات سریع و هزینه کمتر در مقایسه با روش های سنتی مورد استفاده قرار گرفته است [karim, 2008]. نتایج نشان داد کارائی تیمارهای آزمایشی در کاهش تراکم مجموع علف های هرز، نسبت به تیمار شاهد رقابت کامل در 28، 42 و 56 روز پس از مصرف علف کش در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود نتایج این تحقیق نشان داد کارایی تیمارهای آزمایشی در کاهش وزن خشک کل علف های هرز نسبت به تیمار شاهد رقابت کامل در 14 روز پس از مصرف علف کش غیرمعنی دار و در 28، 42 و 56 روز پس از مصرف علف-کش در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. کاربرد نیتروژن، در صورت عدم کنترل علف های هرز یا در سطوح پایین علف کش، عملکرد دانه برنج به طور معنی داری کاهش یافت. در کاربرد نیتروژن وزن خشک و تراکم علف های هرز نسبت به عدم مصرف نیتروژن بیش تر بود. بیشترین عملکرد دانه برنج در غلظت بیشتر از استاندارد سان رایس پلاس و کاربرد نیتروژن به میزان 3290 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. سان رایس پلاس بیشتر از استاندارد به دلیل کنترل بهتر علف هرز باعث افزایش وزن هزار دانه، دانه در خوشه، تعداد پنجه و در نهایت عملکرد دانه در برنج شده است.
تیانا اسکندری جعفر اصغری
به منظور بررسی توان رقابتی برنج رقم هاشمی با تراکم های مختلف علف هرز سوروف در سطوح مختلف کود نیتروژن، آزمایشی در سال زراعی92- 91 در دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان بصورت گلدانی انجام گرفت. این آزمایش بصورت فاکتوریل با دو عامل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار انجام شد. عامل اول: تراکم علف هرز سوروف شامل 4، 3، 2، 1، 0 بوته در هر واحد آزمایشی و عامل دوم: سطوح نیتروژن (از منبع اوره) به میزان 135، 90، 45، 0 کیلوگرم در هکتار بود. برهمکنش تراکم سوروف در سطوح کود نیتروژن بر تعداد پنجه بارور برنج، عملکرد دانه در بوته، وزن خشک بوته و شاخص برداشت تاثیر معنی داری داشت. با افزایش کود نیتروژن در تمامی تراکم های سوروف میزان عملکرد دانه، تعداد پنجه بارور و وزن خشک بوته برنج افزایش یافت. بیشترین عملکرد دانه ، تعداد پنجه بارور و وزن خشک بوته برنج در تیمار شاهد (بدون سوروف) حاوی 135 کیلوگرم نیتروژن در هکتار حاصل شد. طول خوشه و تعداد دانه در خوشه تحت اثر مستقیم سطوح کود نیتروژن و تراکم سوروف قرار گرفتند و بیشترین میزان آنها در سطح 135 کیلوگرم نیتروژن و شاهد (بدون سوروف) مشاهده شد. تعداد پنجه غیربارور تنها تحت تاثیر کود نیتروژن قرار گرفت و بیشترین آن در تیمار با کود 90 کیلوگرم نیتروژن در هکتار مشاهده شد. برهمکنش تراکم سوروف در سطوح کود نیتروژن بر تعداد دانه در خوشه سوروف اثر معنی داری داشت. اثر تراکم سوروف بر تعداد پنجه بارور در بوته و عملکرد بیولوژیک سوروف معنی دار شد. بیشترین میزان عملکرد بیولوژیک و پنجه بارور سوروف در کمترین تراکم سوروف حاصل گردید. اثر سطوح کود نیتروژن بر تعداد پنجه بارور، پنجه غیربارور، تعداد دانه سوروف در واحد سطح و وزن خشک بوته سوروف معنی دار شد و بیشترین میزان آنها در سطوح 90 و 135 کیلوگرم نیتروژن در هکتار بدست آمد. افزایش مقدار کود نیتروژن سبب افزایش توان رقابتی برنج در تراکم های کمتر سوروف گردید.
حسین رضوانی جعفر اصغری
بررسی رقابت خردل وحشی (sinapis arvensis l.) با گندم (triticum aestivum l.) در شرایط اقلیمی استان گلستان حسین رضوانی چکیده به منظور بررسی اثرات رقابتی خردل وحشی با گندم در شرایط اقلیمی استان گلستان آزمایشی در دو سال زراعی (91-1389) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گرگان انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک¬های کامل تصادفی در چهار تکرار اجرا شد. عوامل آزمایش شامل چهار رقم گندم (آرتا ، تجن، مغان و مروارید) و پنج تراکم خردل وحشی (0، 4، 8، 16 و 32 بوته در مترمربع) بود. نتایج تجزیه مرکب نشان داد که اثر سال بر تمام صفات مورد مطالعه در سطح احتمال یک درصد معنی دار نبود. اما اثر رقم، تراکم و برهمکنش رقم و تراکم خردل وحشی معنی¬دار بود. نتایج مقایسه میانگین نشان داد با افزایش تراکم خردل وحشی از 4 به 32 بوته در متر مربع الگوی تغییرات شاخص های رشد روند کاهشی داشت. در مجموع رقم مروارید در حضور خردل وحشی از نظر خصوصیاتی مانند تجمع ماده خشک، شاخص سطح برگ، کارآیی مصرف نور، تعداد پنجه، ارتفاع، عملکرد زیستی و عملکرد دانه بر ارقام دیگر برتری داشت و وزن خشک خردل وحشی در تداخل با رقم مروارید کمتر از وزن خشک آن در رقابت با سه رقم دیگر بود. با استفاده از مدل بسط داده شده هزلولی کوزنس و فرمول ادونوان، آستانه خسارت اقتصادی در دو سال زراعی برای ارقام مروارید، مغان، تجن و آرتا، در شرایط آب و هوایی گرگان به ترتیب تراکم¬های 71/3، 18/3، 33/2، 11/2 بوته در مترمربع تعیین شد. همچنین به¬همراه آزمایش مزرعه¬ای، جهت بررسی اثرات دگرآسیبی اندام¬های هوایی و زیرزمینی خردل وحشی بر ارقام گندم و بالعکس، دو آزمایش جداگانه در محیط پتریدیش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار در سال1391 در آزمایشگاه فیزیولوژی مرکز تحقیقات کشاورزی گلستان انجام شد. در این مطالعه برای شناسایی محتوای فنولیک اسید عصاره آبی اندام هوایی و زیرزمینی ارقام گندم از روشhplc و جهت تعیین هویت و درصد ترکیبات اسانس اندام هوایی و زیرزمینی خردل وحشی از روشgc-ms استفاده شد. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت عصاره آبی اندام¬های هوایی و زیرزمینی ارقام گندم درصد جوانه زنی، سرعت جوانه¬زنی، طول ریشه¬چه، طول ساقه¬چه، وزن خشک ریشه¬چه و وزن خشک ساقه¬چه بطور معنی¬داری کاهش یافت، به گونه¬ای که در بالاترین غلظت عصاره ارقام گندم، رقم مغان و مروارید بیشترین میزان تاثیرپذیری و رقم تجن و آرتا کمترین میزان تاثیرپذیری را نشان دادند. در مجموع رقم مروارید با 34/25 میلی¬گرم محتوای اسید فنولیک بیشترین غلظت اسید فنولیک را داشت که این مقدار تقریبا سه برابر رقم تجن، 5/1 برابر رقم مغان و سه برابر رقم آرتا بود. از بین ارقام بررسی شده بیشترین بازدارندگی مربوط به رقم مروارید بود. نتایج نشان داد که بیشترین میزان بازدارندگی مربوط به عصاره اندام هوایی است که در آن میزان بازدارندگی ریشه در برابر صفات مورد بررسی کمتر از اندام هوایی بود. همچنین نتایج استخراج شده از دستگاه gc-ms مشخص نمود که مهمترین ترکیب اسانس خردل وحشی از ایزوتیوسیانات¬ها وگلیکوزینولات¬ها می¬باشد. و از آنجایی¬که میزان این ترکیبات به طور مشخص و فزاینده¬ای در اسانس استحصالی از اندام هوایی این گیاه نسبت به ریشه بیشتر بود (تقریبا دو برابر)، بنابراین به¬نظر می¬رسد اثر بازدارندگی بیشتر اندام هوایی آن بر مولفه¬های جوانه¬زنی ارقام گندم نسبت به ریشه را می¬توان به بیشتر بودن حجم اسانس این ترکیب در اندام هوایی دانست. واژه های کلیدی: دگرآسیبی، تداخل، خردل وحشی، عملکرد دانه، مدیریت علف هرز.
هدایت پوررحمت بلالمی جعفر اصغری
به منظور بررسی تأثیر مالچ ضایعات چای و وجین دستی بر عملکرد و اجزای عملکرد لوبیای بومی در استان گیلان، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه ای واقع در شهرستان رودسر در سال زراعی 1391 اجرا شد. تیمارهای بدون وجین (w1)، وجین از ابتدای سبز شدن (w2)، وجین از 12 روز پس از سبز شدن (w3)، وجین 24 روز پس از سبز شدن (w4) و وجین از 36 روز پس از سبز شدن (w5) به عنوان سطوح وجین دستی است و بدون مصرف مالچ (m1)، کاربرد 5 تن (m2) و کاربرد 10 تن (m3) در هکتار مالچ ضایعات چای به عنوان سطوح مالچ ضایعات چای در نظر گرفته شد. تجزیه واریانس داده ها نشان داد که در کلیه صفات مورد بررسی اختلاف بسیار معنی داری در سطح یک درصد وجود دارد. به علاوه، برهمکنش وجین و مالچ ضایعات چای از نظر وزن خشک علف های هرز و درصد نشاسته دانه اختلاف معنی داری در سطح پنج درصد وجود دارد. مقایسه میانگین ها نشان داد که بیشترین تعداد غلاف در بوته و تعداد دانه در غلاف در وجین از ابتدای سبز شدن و 10 تن در هکتار مالچ ضایعات چای به دست آمد. همچنین، بیشترین وزن خشک علف های هرز در تیمار بدون وجین و بدون استفاده از مالچ ضایعات چای به دست آمد که اختلاف معنی داری با وجین 36 روز پس از سبز شدن نداشت. مقایسه میانگین ها همچنین، نشان داد که بیشترین عملکرد دانه در وجین از ابتدای سبز شدن بود. این در حالی است که بین وجین 24 روز پس از سبز شدن و 36 روز پس از سبز شدن از نظر عملکرد اختلاف معنی داری مشاهده نگردید. همچنین، بین 5 تن مالچ ضایعات چای و 10 تن مالچ ضایعات چای از نظر عملکرد اختلاف معنی داری مشاهده نشد. در کل به نظر می رسد که استفاده از مالچ ضایعات چای و وجین از ابتدای سبز شدن از نظر تولید دانه برتر از وجین دیر هنگام و عدم استفاده از مالچ باشد
بهارگل دولو جعفر اصغری
گونه¬های علف¬هرز به عنوان یک منبع قوی متابولیت¬های ثانویه، یکی از عوامل مهم کاهش یا افزایش عملکرد برنج به شمار می¬روند. در این پژوهش به منظور بررسی اثرات دگرآسیبی برخی از علف¬های هرز بر رشد رویشی برنج، از مطالعات آزمایشگاهی و گلخانه¬ای استفاده شد. مطالعه گلخانه¬ای به صورت طرح بلوک کامل تصادفی و با چهار تکرار انجام شد، که عامل اول دارای پنج سطح شامل، نوع علف¬هرز مرغ (cynodon dactylon) ، اویارسلام (cyperus rotundus)، سوروف (echinochloa cruss galli)، بندواش (paspalum distichum) و بارآهنگ آبی (alisma plantago aquatica) و عامل دوم نیز دارای پنج سطح پودر خشک به¬دست آمده از این علف¬های هرز (صفر، 5/2، 5، 5/7 و 10 گرم) بودند. مطالعه آزمایشگاهی نیز به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار به اجرا درآمد، که عامل اول دارای پنج سطح شامل علف¬های هرز ذکر شده و عامل دوم نیز دارای پنج سطح شامل غلظت عصاره آبی اندام-های رویشی علف¬های هرز (صفر، 25، 50، 75 و 100 درصد) بود. به منظور تفکیک اثرهای دگرآسیبی عصاره¬های آبی اندام¬های علف¬هرز با اثرات پتانسیل اسمزی عصاره¬های تهیه شده در غلظت¬های مختلف، از ماده پلی اتیلن گلایکول استفاده شد. همچنین برای جداسازی و تعیین هویت مواد شیمیایی موجود در عصاره اندام¬های هوایی علف¬های هرز نیز از دستگاه gc-ms استفاده شد. نتایج نشان داد که کمترین میزان سرعت ظهور و سرعت ظهور تجمعی گیاهچه، ارتفاع بوته، قطر ساقه، سطح برگ، وزن تر و خشک گیاه، طول ریشه¬ و سطح ریشه به ترتیب مربوط به علف¬های هرز بارهنگ، سوروف، اویارسلام و مرغ در مقدار¬های پودر 5، 7/5 و 10 گرم بوده است. با توجه به اثر غلظت¬های مختلف عصاره¬های علف¬های هرز می¬توان نتیجه گرفت که بیشترین بازدارندگی در جوانه¬زنی و رشد گیاهچه¬های برنج به ترتیب مربوط به علف¬های هرز سوروف، مرغ، اویارسلام و بارهنگ آبی در غلظت¬های 50، 75 و 100 درصد بود. در رابطه با جداسازی اثرات دگرآسیبی از پتانسیل اسمزی مشاهده شد که کاهش مقادیر صفات اندازه¬گیری شده در گیاهچه¬های برنج فقط به دلیل بازدارندگی اسمزی آنها نمی¬باشد، بلکه بیشترین سهم اثر بازدارندگی عصاره مربوط به خاصیت دگرآسیبی آن بوده و پتانسیل اسمزی نقش کمتری در رشد گیاهچه¬های برنج داشته است. نتایج مربوط به تعیین مواد توسط gc-ms نیز نشان داد که کاهش رشد برنج در غلظت¬های بالا می¬تواند مربوط به ترکیبات اسکوالن، نونادکان، هگزادکان، پنتاکوزان، ترپنوئید¬ها و غیره باشد، که علاوه بر کاهش رشد گیاهچه¬ها، باعث کاهش جذب صفات کیفی شامل فسفر و پتاسیم در برنج شد.
پرستو مرادی جعفر اصغری
به منظور بررسی جنبه¬های مختلف زراعی و مدیریت علف¬های هرز در مخلوط سه¬گانه ذرت، لوبیاچیتی و کدوی تخمه کاغذی آزمایش¬هایی در سال زراعی 1391 در رشت و 1392 در رشت و رودسر انجام شد. آزمایش اول در قالب طرح بلوک¬های کامل تصادفی با 18 تیمار در سه تکرار اجرا شد و هدف بررسی کنترل علف¬های هرز، شاخص¬های رقابتی و عملکرد کمی و کیفی علوفه بود.تیمارهای آزمایشی شامل کشت خالص ذرت، لوبیاچیتی و کدوی تخمه¬کاغذی با نسبت-های 100، 75 و 50 درصد تراکم اپتیمم، مخلوط¬های دوگانه ذرت- لوبیاچیتی و ذرت- کدوی تخمه¬کاغذی به¬ترتیب با نسبت¬های (100+100، 75+75 و 50+50) و سه¬گانه ذرت- لوبیاچیتی- کدوی تخمه¬کاغذی با نسبت¬های (100+100+100، 75+75+75 و 50+50+50) بود. نتایج نشان داد که نه گونه علف¬های هرز متعلق به پنج خانواده در مزرعه وجود داشت که غالبیت با علف¬های هرز پهن برگ بود. کشت¬های مخلوط در کنترل علف¬های هرز موفقتر از کشت-های خالص عمل کردند، به طوریکه بهترین میزان کنترل علف¬های هرز به¬ترتیب در مخلوط¬های سه¬گانه، دوگانه ذرت – کدوی تخمه کاغذی، ذرت – لوبیاچیتی و سپس کشت خالص کدوی تخمه کاغذی مشاهده شد. شاخص¬های غالبیت، رقابت نسبی و ضریب ازدحام نسبی در مخلوط ذرت–لوبیا چیتی نشان¬دهنده غالبیت ذرت و در مخلوط ذرت- کدوی تخمه¬کاغذی بیانگر غالبیت کدوی تخمه¬کاغذی بود. در مخلوط سه¬گانه، رقابت بین ذرت و کدوی تخمه¬کاغذی در حالت تعادل و موازنه بود ولی هر دو بر لوبیاچیتی غالب بودند. نسبت برابری زمین در کلیه تراکم¬ها و مخلوط¬های دوگانه و سه-گانه بیش از یک بود که بیشترین آن به ترتیب در سه¬کشتی، دوکشتی ذرت- لوبیاچیتی و سپس ذرت- کدوی تخمه-کاغذی دیده شد که نشان¬دهنده سودمندی کشت مخلوط این گیاهان بود. بالاترین وزن خشک علوفه کل در مخلوط¬های دوگانه و سه¬گانه وکمترین آن در کشت¬های خالص لوبیاچیتی مشاهده شد. بیشترین و کمترین میزان پروتئین خام به-ترتیب در کشت¬های مخلوط سه¬گانه و کشت خالص ذرت مشاهده شد. بیشترین میزان فیبرهای محلول در شوینده¬های اسیدی (adf) و خنثی (ndf) در کشت خالص ذرت مشاهده شد که در مخلوط¬های سه¬گانه به سبب اختلاط با لوبیاچیتی و کدوی تخمه کاغذی (به دلیل میزان adf و ndf پایینتر) به¬ترتیب 4/26 و 8/26 درصد کاهش نشان داد. در نتیجه با کاهش adf و ndf در مخلوط¬های دوگانه و سه¬گانه، میزان کل ماده مغذی قابل هضم و ماده خشک مصرفی افزایش یافت و منجر به افزایش کیفیت در مخلوط¬های سه¬گانه شد. نتایج این تحقیق گویای برتری معنی دار سیستم کشت مخلوط سه¬گانه ذرت، لوبیاچیتی و کدوی تخمه کاغذی نسبت به سایر سیستم¬های کشت از نظر تولید کمی و کیفی علوفه است. در سال دوم، دو آزمایش مشابه و جداگانه در رشت و رودسر به¬صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک¬های تصادفی با 12 تیمار و سه تکرار اجرا شد و هدف بررسی فرونشانی علف¬های هرز، عملکرد و اجزای عملکرد ذرت، لوبیاچیتی و کدوی تخمه کاغذی و شاخص¬های رقابتی و سودمندی در کشت¬های خالص و مخلوط بود. تیمارهای آزمایشی شامل: عامل اول کشت خالص ذرت و لوبیاچیتی (100و 75 درصد تراکم اپتیمم)، کدوی¬تخمه¬کاغذی (75 و 50 درصد تراکم نرمال)، مخلوط دوگانه ذرت- لوبیاچیتی (100+ 100 و 75+75 درصد)، ذرت – کدوی¬تخمه¬کاغذی (100+75 و 75+50 درصد) و مخلوط سه¬گانه ذرت، لوبیاچیتی و کدوی¬تخمه¬کاغذی (100+100+75 و 75+75+50 درصد) و عامل دوم تیمارهای وجین و رقابت بودند. علف¬های هرز موجود در رشت مشابه سال اول و در رودسر شش گونه بود که به چهار خانواده اختصاص داشت. در رودسر غالبیت با علف هرز پهن¬برگ تاج¬خروس بود و در رشت علف¬های هرز باریک برگ مرغ و پنجه¬مرغی غالب بودند.علفهای هرز مشابه ای درسیستم¬های کشت خالص و مخلوط و تیمارهای شاهد وجود داشتند. سیستم¬های مخلوط دوگانه و سه¬گانه منجر به کاهش تراکم و وزن خشک علف¬های هرز شدند که در تیمار وجین واضح تر بود.در رودسر، تیمار وجین نقش برجسته¬ای در کنترل علف¬های هرز ایفا کرد در حالیکه در رشت نقش تیمار وجین به-دلیل وجود علف¬های هرز چند ساله کمرنگ¬تر بود. در رشت، اثر سیستم¬های کشت و تیمارهای رقابتی بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت، لوبیاچیتی و کدوی تخمه کاغذی به¬طور جداگانه معنی¬دار بود. بیشترین میزان هر یک از این صفات در تیمار وجین مشاهده شد. به¬طور کلی، در بین سیستم¬های کاشت، بالاترین اجزای عملکرد و عملکرد دانه ذرت، لوبیاچیتی و کدوی تخمه کاغذی در کشت¬های خالص با تراکم بیشتر و کمترین میزان هر یک در مخلوط سه¬گانه با تراکم کمتر حاصل شد. در رودسر، برهمکنش سیستم¬های کشت × تیمارهای رقابت معنی¬دار بود. در تیمار وجین، کشت¬های خالص بر مخلوط برتری داشتند، به¬طوریکه بیشترین عملکرد و اجزای عملکرد دانه هر یک از گونه¬های گیاهی در کشت¬های خالص مشاهده شد. در حالیکه در تیمارهای رقابت، عملکرد سیستم¬های مخلوط بر کشت¬های خالص برتری داشت که به سبب کنترل بهتر علف¬های هرز در مخلوط¬ها بود. در تیمارهای رقابت، عملکرد ذرت و لوبیاچیتی در کشت¬های خالص (به¬ویژه تراکم کمتر) افت بسیار شدیدی نسبت به تیمارهای مشابه خود در شرایط وجین نشان داد که به دلیل حضور و رقابت علف¬های هرز با این گیاهان است. اما در مخلوط¬ها میزان افت عملکرد در شرایط رقابت نسبت به وجین بسیار کمتر بود که حاکی از نقش مثبت مخلوط¬ها در کنترل علف¬ها هرز و ثبات عملکرد در آنها می¬باشد. تیمارهای کنترل علف¬های هرز اثر متفاوتی بر شاخص¬های رقابتی داشتند. به¬طوریکه، ذرت در هر دو مکان و در تیمارهای رقابت و وجین و در مخلوط¬های دوگانه و سه¬گانه بر لوبیاچیتی غالب بود. در حالیکه، کدوی¬تخمه¬کاغذی در رودسر در تیمار وجین، گیاه غالب و در شرایط رقابت مغلوب بود. اما در رشت در هر دو شرایط رقابت و وجین ذرت بر کدوی¬تخمه¬کاغذی غالب شده بود. عملکرد نسبی گونه¬ها در شرایط وجین، کمتر از یک بود که حاکی از برتری کشت¬های خالص بر مخلوط بود و در شرایط رقابت، بیش از یک بود که به مزیت کشت¬های مخلوط به خالص اشاره داشت. در نهایت می¬توان گفت که شرایط محیطی، بافت خاک و علف¬های هرز غالب مزرعه بر نمود کشت¬های خالص و مخلوط اثر متفاوتی داشتند و نسبت برابری زمین بیش از واحد در مخلوط¬های دوگانه و سه¬گانه مزیت این مخلوط¬ها (و به خصوص مخلوط¬های سه¬گانه) را در استفاده بهتر از منابع محیطی در شرایط رقابت و وجین نشان داد.
مصطفی صالحی فر منصور افشار محمدیان
به منظور بررسی اثر تنظیم کننده های اکسین و سایتوکنین بر بهبود تحمل به تنش خشکی در چهار رقم برنج (oryza sativa l.)، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار به صورت گلدانی در شرایط مزرعه ای طی دو سال زراعی 1391 و 1392 در دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان انجام شد. عامل های آزمایش شامل رقم در چهار سطح (غریب، خزر، سپیدرود و آپلند 83750-131-1 ir)، تنش در سه سطح (بدون تنش، تنش خشکی از مرحله 1 تا پایان مرحله 4 کدبندی ورگارا و تنش خشکی از مرحله 4 تا پایان مرحله 9 کدبندی ورگارا) و تنظیم کننده در سه سطح (شاهد بدون اعمال تنظیم کننده ، تنظیم کننده iaa با غلظت 5-10×5 مولار و تنظیم کننده کاینتین با غلظت 5-10×5 مولار) بودند.
پویا اعلایی بازکیایی جعفر اصغری
به منظور بررسی اثرات مصرف علف کش های تیوبنکارب، پرتیلاکلر، بن سولفورون متیل، اتوکسی سولفورون+آنیلوفوس، بوتاکلر و پروپانیل با مصرف متوالی در یک فصل زراعی بر عملکرد و اجزای عملکرد برنج رقم "هاشمی" و کنترل علف های هرز در سیستم کشت مستقیم، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با هشت تیمار و سه تکرار، در مزرعه پژوهشی دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان در سال 1393 انجام شد. نتایج نشان داد ارتفاع بوته، عملکرد شلتوک، عملکرد ماده ی خشک، شاخص برداشت، تعداد پنجه بارور، تعداد دانه پر در خوشه تحت تاثیر تیمار ها قرار گرفت. بیش ترین عملکرد شلتوک (7/3091 کیلوگرم بر هکتار) در تیمار مصرف تیوبنکارب و به دنبال آن مصرف بن سولفرون متیل و پروپانیل بدست آمد.
فاطمه سعادت محمدرضا احتشامی
این پژوهش به منظور بررسی تأثیر پوششدار کردن بذر با باکتریهای محرک رشد ( ازتوباکتر و سودوموناس) و عناصر ریزمغذی (روی، بور، مولیبدن، مس، آهن و منگنز) بر شاخص های جوانه زنی، عملکرد کمی و کیفی ذرت علوفه ای (zea mays l.) رقم ns640 به اجرا درآمد. بر اساس نتایج حاصل از بخش مزرعه ای تیمار پوشش بذر با باکتری سودوموناس و عناصر ریزمغذی در اکثر صفات مورد بررسی دارای بالاترین میزان بود.نتایج بدست آمده از بخش آزمایشگاهی هم نشان داد که پوشش بذر با مخلوطی از باکتری های سودوموناس و ازتوباکتر و عناصر ریزمغذی و پوشش بذر با باکتری سودوموناس و عناصر ریزمغذی در اکثر صفات بهترین تأثیر گذاری را در بین تیمارهای به کار برده شده داشتند.
مهرزاد فردی کلورزی جعفر اصغری
چکیده ندارد.