در این پژوهش اثر سطح های مختلف شوری بر دانهال های دو رقم ’انجیر سبز‘ و ‘شاه انجیر‘ با هدف ارزیابی میزان تحمل آن ها به تنش شوری و بررسی برخی پاسخ های مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی دانهال ها در شرایط برون شیشه ای (گلخانه) و درون شیشه ای انجام شد. تیمارهای مورد استفاده در شرایط گلخانه، 6 سطح شوری شامل (هدایت الکتریکی 6/0، 3، 6، 9، 12، 15 دسی زیمنس بر متر)، 2 رقم انجیر و 2 نوع برگ به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با 4 تکرار و در هر تکرار 2 دانهال انجام شد. تیمارهای مورد استفاده در کشت درون شیشه ای با 4 سطح شوری شامل (0، 80، 120 و 160 میلی مولار کلرید سدیم در محیط کشت نیم غلظت ms ) و 2 رقم انجیر، به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با 4 تکرار و در هر تکرار 3 دانهال انجام شد. پس از گذشت 30 روز از انجام آزمایش، دانهال های برگ پنجه ای و به ویژه رقم ’شاه انجیر‘ در سطح های بالای تنش از وضعیت ظاهری بهتری برخوردار بودند و کمتر تحت تاثیر تنش قرار گرفته بودند. نتایج نشان داد در هر دو شرایط گلخانه (کشت در خاک) و کشت درون شیشه ای با افزایش شوری میزان پرولین، پروتئین کل، فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانت افزایش یافت. در کشت گلخانه میزان پرولین و پروتئین کل، میزان فعالیت آنزیم های سوپراکسید دیسموتاز، کاتالاز، میزان یون پتاسیم در برگ و همچنین طول ساقه در دانهال های ’شاه انجیر‘ برگ پنجه ای به طور معنی داری بیشتر از سایر دانهال ها بود. همچنین در کشت درون شیشه ای نیز میزان پرولین، پروتئین کل، فعالیت آنزیم های سوپر اکسید دیسموتاز، و آسکوربات پراکسیداز و طول ساقه در رقم ’شاه انجیر‘ به طور معنی داری بیشتر از رقم ’انجیر سبز‘ بود. بنابراین می توان نتیجه گرفت رقم ’شاه انجیر‘ برگ پنجه ای تحمل نسبی بالاتری به شوری دارد. همچنین ارقام برگ پنجه ای نسبت به ارقام برگ ساده تحمل بیشتری به تنش شوری از خود نشان دادند.

در این پژوهش تنوع ژنتیکی ارقام انجیر استان فارس مورد بررسی قرار گرفت. برای شناسایی و تعیین روابط فیلوژنتیکی نمونه ها از تکنیک dna چند شکل تکثیر شده تصادفی (rapd) استفاده شد. به این منظور پس از استخراج dna از برگ های جوان 21 ژنوتیپ انجیر خوراکی و 11 ژنوتیپ بر انجیر، dna نمونه ها در واکنش pcr با استفاده از 16 آغازگر rapd افزایش یافت. در انجیرهای خوراکی 229 نوار به دست آمد که تعداد 170 نوار آن چند شکل بود (74%) و در انجیرهای غیرخوراکی از 232 نوار به دست آمده 167 نوار چند شکل بود (72%). بعد از محاسبه ضریب تشابه جاکارد، دندروگرام به روش upgma رسم شد. بر اساس این روش، 21 نمونه انجیر خوراکی مورد آزمایش در 5 گروه اصلی و انجیرهای غیرخوراکی به 3 گروه اصلی دسته بندی شدند. تعدادی از نمونه ها تشابه ژنتیکی بالایی نشان دادند (84% بین شاه انجیر مروارید و شاه انجیر و 84% بین پوزدمبالی و قاسمی). تشابه مورفولوژیکی و ژنتیکی موجود بین این ژنوتیپ ها بیانگر این احتمال است که این ژنوتیپ ها با یکدیگر سینونیم باشند. تعدادی دیگر از ژنوتیپ ها کمتر به دیگر نمونه ها شباهت داشتند (62% بین رقم اتابکی و بیست ژنوتیپ دیگر و 60% بین رقم خرمایی و ده ژنوتیپ دیگر). در این پژوهش همچنین، میزان قدرت تفکیک، محتوای اطلاعات چند شکلی و احتمال همسانی آغازگرها محاسبه شد. آغازگرهای oph18، oph19، opy13 و opy07 بیشترین قدرت را دارا بودند. به طور کلی، نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان دهنده وجود تنوع ژنتیکی بالا در ژرم پلاسم ارقام انجیر استان فارس می باشد که با حفاظت از این منبع ژرم پلاسم غنی می توان از آن در اجرای برنامه های بهنژادی بهره برد.

در این پژوهش، اثر تنظیم کننده های رشد گیاهی (tdz، ba، kinetinو 2ip) در غلظت های مختلف، قسمت های مختلف لپه و دوره تاریکی بر باززایی مستقیم شاخه از لپه های gf677 و نیز ریشه زایی شاخه ها مورد بررسی قرار گرفت. همچنین باززایی غیر مستقیم شاخه از کشت جنین و اثر تنظیم کننده های رشد مختلف (2,4-d و ba) بر پینه زایی، باززایی شاخه و ریشه زایی شاخه ها نیز بررسی شد. نتایج نشان داد، tdz به طور معنی داری نسبت به سایر سایتوکنین ها بیشترین درصد باززایی (8/68) و نیز بالاترین تعداد شاخه در هر لپه (2/5) را ایجاد کرد. همچنین جهت باززایی مطلوب شاخه از لپه، کاربرد محیط کشت ql، قطعات نزدیک به محور جنینی و نیز تیمار تاریکی به طور معنی داری سبب افزایش میزان باززایی شدند. جهت ریشه زایی شاخه های بدست آمده، محیط کشت ms/2 به همراه ویتامین های b5 و iba با غلظت 2 میلی گرم در لیتر و یا کاربرد 1000 میلی گرم در لیتر iba به روش فروبری سریع اثر معنی داری بر شاخص های ریشه زایی داشتند. در باززایی غیر مستقیم شاخه کاربرد ga3 سبب افزایش پینه زایی ریزنمونه های جنین شد که این اثر تنها در حضور القاء پینه زایی با 2,4-d و ba صورت گرفت. در مرحله اندام زایی، بیشترین درصد باززایی شاخه (90%) و بالاترین تعداد شاخه (6/16) در هر ریزنمونه پینه با 2 میلی گرم در لیتر ba بدست آمد. بیشترین میزان ریشه زایی (100%) با کاربرد 2 میلی گرم در لیتر iba مشاهده شد. گیاهچه های ریشه دار شده حاصل باززایی مستقیم از لپه و گیاهچه های ریشه دار شده حاصل از باززایی غیرمستقیم از جنین پس از انتقال به محیط خاکی به ترتیب به میزان 70% و 85 % در شرایط گلخانه سازگار شدند.