چکیده: آغاز به کار شبکه تلویزیونی بی بی سی فارسی در آستانه انتخابات ریاست جمهوری ایران، نگارنده را برآن داشت تا در تحقیق حاضر به دنبال تفاوت های محتوایی و فنی در بخش خبری 60 دقیقه این شبکه با بخش خبری 21 شبکه یک سیمای جمهوری اسلامی ایران برآید. به همین منظور از نظریه های دروازه بانی، برجسته سازی و انگاره سازی استفاده شد. روش مورد استفاده در این تحقیق، تحلیل محتوا است و جامعه آماری آن را کل اخبار این دو بخش خبری در نیمه دوم سال 1388 ه .ش (اواخر 2009 و اوایل 2010 م) تشکیل می دهد. به صورت نمونه گیری تصادفی، دو هفته آماری از این جامعه آماری انتخاب شد. براساس نتایج به دست آمده بخش خبری 60 دقیقه، بیش از بخش خبری 21 از اخبار فرایندمدار استفاده کرده است. محتوای اخبار این شبکه بیشتر سیاسی، نظامی، و حقوقی- قضایی بوده، درحالی که محتوای اخبار بخش خبری 21 بیشتر اقتصادی، علوم-تکنولوژی، و مذهبی بوده است. توجه خاص به رویدادهای حساس و جنجال برانگیزی مثل انتخابات ایران و آشوب های خیابانی قبل و بعد از آن، و اخبار انرژی هسته ای ایران در بخش خبری 60 دقیقه، دو برابر بخش خبری 21 بوده است. عناصر خبریِ که، چرا، و چگونه در بخش خبری 60 دقیقه برجستگی بیشتری داشته است درحالی که در بخش خبری 21 عناصر چه، کجا، و کی بیشتر برجسته شده اند. بخش خبری 60 دقیقه بر ارزش های برخورد، شهرت، شهرت+برخورد، و برخورد+فراوانی تکیه کرده و بخش خبری 21 ارزش های شهرت+تازگی، شهرت+دربرگیری، فراوانی، و دربرگیری را برجسته کرده است. اخبار توسعه درمورد ایران در بخش خبری 21 بیش از دو برابر بخش خبری 60 دقیقه بوده درحالی که این نسبت در اخبار انتقادی از وضعیت معیشتی ایران در بخش خبری 60 دقیقه هفت برابر بخش خبری 21 بوده است. همذات پنداری در بخش خبری 60 دقیقه بیشتر متمایل به منتقدان و اپوزیسیون کشورها به خصوص کشور ایران بوده درحالی که همذات پنداری با منتقدان در بخش خبری 21 بسیار کم بوده است.

عنوان پژوهش حاضر بررسی مقایسه ای بی طرفی در انتشار اخبار ایران در شبکه های بی بی سی فارسی، من و تو، تلویزیون سراسری و شبکه خبر ایران است.مساله اصلی پژوهش این است که بی طرفی در انتشار اخبار ایران در دو شبکه خبری داخلی شامل شبکه خبر و کانال یک تلویزیون ایران و دو شبکه فارسی زبان خارج از کشور شامل بی بی سی فارسی و اتاق خبر من و تو چگونه است؟برای پاسخ به این سوال، اخبار شبکه های مذکور از ابتدای دی ماه تا پایان اسفند ماه سال 1389 با استفاده از روش تحلیل محتوا بررسی و مقایسه شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد، به موضوع انرژی هسته ای و ناآرامی های سیاسی ایران در اخبار بی بی سی فارسی و اتاق خبر من و تو بیشتر از دو شبکه داخلی پرداخته شده و موضوع هدفمند کردن یارانه ها در شبکه خبر و کانال یک تلویزیون ایران دارای فراوانی بیشتری از دو شبکه فارسی زبان خارج از کشور بوده است. در زمینه انعکاس نظرات گروههای درگیر ماجرا(موافق و مخالف)توسط گوینده یا گزارشگر بیش از 80 درصد اخبار شبکه خبر و کانال یک تلویزیون ایران به انعکاس نظرات گروههای موافق اختصاص داشته، نیمی از اخبار اتاق خبر من و تو نیز به انعکاس نظر گروههای مخالف و بیشتر اخبار بی بی سی فارسی به انعکاس نظرات هر دو طرف ماجرا و گروههای بی طرف اختصاص داشته است. صفات ارزشی مثبت و منفی در تمام شبکه ها، مورد استفاده قرار گرفته، صفات ارزشی مثبت در دو شبکه داخلی بیشتر از بی بی سی فارسی و اتاق خبر و استفاده از صفات منفی در اتاق خبر و شبکه خبر بیش از دو شبکه دیگر مورد بررسی است، استفاده از صفات خنثی در بی بی سی فارسی بیشتر از سایر شبکه های مورد بررسی است.بر خلاف شبکه خبر و کانال یک تلویزیون ایران که ارائه سابقه در این شبکه ها مورد توجه چندانی قرار نگرفته، ارائه سابقه به خصوص سابقه غیر همسو در بی بی سی فارسی و اتاق خبر من و تو مورد توجه بوده است.بیشتر منابع خبری و تصویری دو شبکه داخل کشور دارای موضع موافق ایران است، تعدد صحنه نیز در بی بی سی فارسی و کانال یک تلویزیون ایران بیشتر مورد توجه قرار گرفته است.در مجموع بی بی سی فارسی در بین شبکه های مورد بررسی دارای بیشترین میزان بی طرفی است و القای بی طرفی در بین شبکه ها دارای تفاوت معناداری نیست و چندان مورد توجه قرار نگرفته است. کلید واژه ها: بی طرفی، القای بی طرفی، شبکه خبر، بی بی سی فارسی، کانال یک تلویزیون ایران، اتاق خبر من و تو.

قانون هدفمندی یارانه ها به حدی مهم است که از آن به "جراحی اقتصادی" تعبیر شده است. اجرای چنین قانونی به زمینه سازی های گسترده و ایجاد هماهنگی میان مردم و مجریان قانون نیازمند بوده است؛ انتظار این بوده است سازمان صدا و سیما، وظایف اصلی، آموزشی و اطلاع رسانی را در خصوص این قانون و مسائل مرتبط با آن ایفا کند و میزان انحراف احتمالی هر یک از بخش های اجرایی را از شاخص ها و اهداف قانون هدفمند کردن یارانه ها اعلام کند. در این تحقیق همه خبرهای مرتبط با این قانون (354 خبر) در 6 ماهه دوم سال 89، در دو بخش خبری شبکه خبر(ساعت 13) و شبکه اول سیما (ساعت14) به روش "تحلیل محتوا" بررسی شده است. سئوال اصلی، چگونگی و میزان انعکاس مطالب مربوط به قانون هدفمندی یارانه ها و شاخص های مطرح در این قانون بوده است. فرضیه ها این بود که: میان شبکه های خبری مورد بررسی و نحوه انعکاس مطالب مربوط به قانون هدفمند کردن یارانه ها، رویکرد انتشار مطالب و میزان پرداخت به شاخص های این قانون، رابطه معنی داری وجود دارد. بر اساس نتایج به دست آمده هر سه این فرضیات تائید شد. نتایج همچنین حاکیست خبرهای این قانون بیشتر رویدادمدار، رویکردها ترغیبی و اطلاع رسانی و فاقد حتی یک مورد نگاه انتقادی بوده است. به لحاظ توجه به شاخص های قانون هدفنمدی یارانه ها، از میان هشت شاخص استخراج شده، سه شاخص: صرفه جویی، توزیع صحیح یارانه ها واصلاح مدیریت و افزایش بهره وری، بیشترین درصد را به خود اختصاص داده اند اما به شاخص های حمایت از تولید، بهبود وضعیت زندگی، افزایش قدرت خرید و کاهش هزینه ها با 2 درصد کمترین توجه شده است. 61 درصد مطالب منتشر شده، به هیچ یک از شاخص های این قانون نپرداخته اند.

طراحی راهبردهای مطلوب برای مدیریت خرده فرهنگ هادر شبکه استانی سیمای مرکز قزوین موضوع این پژوهش می باشد. اهمیت این موضوع، بیشتر از آن روست که استان قزوین به لحاظ اجتماعی ترکیب قومی گوناگونی دارد که شامل اقوام فارس، ترک ،تات و ... است و شاهد تنوع فرهنگی در آن هستیم. از سویی دیگر امروزه رسانه ها در محیطی پیچیده فعالیت می کنند بنابر این ناتوانی رسانه در پیش بینی تغییرات محیطی می تواند خطرناک باشد. مساله اصلی این تحقیق برنامه ریزی به شیوه استراتژیک به دلیل دیده شدن عوامل محیطی، برای مدیریت به شیوه اصولی بر خرده فرهنگ های متفاوت و اصیل در استان قزوین از طریق شبکه سیمای استانی است. این مطالعه از نوع توصیفی کاربردی بوده و به شیوه کیفی و با روش مصاحبه عمیق ، اطلاعات گردآوری و دسته بندی شده است. نمونه آماری این پژوهش 26 نفر از افراد صاحب نظر در زمینه موضوع مورد مطالعه می باشند . گروه اول اساتید دانشگاه،گروه دوم مدیران صاحب نظر سازمانی و گروه سوم افراد صاحب نظر استانی می باشند. بر اساس نتایج حاصله از تحلیل یافته ها ،عوامل داخلی (قوت ، ضعف ) و عوامل خارجی (فرصت ،تهدید) تاثیر گذار بر شبکه استانی سیمای مرکز قزوین شناسایی شدند و با استفاده از مدل هاروارد )مدل swot)ماتریس swot برای آنها رسم شد و این عوامل در تقابل با یکدیگر قرار گرفت. بعد از این مرحله محقق در چارچوب مکتب تلفیقی و استناد بر نظریه استراتژی های مادر، به طراحی راهبردهای مطلوب در این چارچوب چوب اقدام کرد . نتیجه اقدامات در این مرحله این بود که استراتژی های تهاجمی به دلیل بالا بودن نقاط قوت و فرصت در بیشترین تعداد و درجه اهمیت قرار گرفت و نتیجه بر این شد که شبکه سیمای استانی مرکز قزوین باید چارچوب فعالیتهای خود را در راستای تقویت نقاط قوت برای استفاده بهینه از فرصتها قرار دهد. کلمات کلیدی: راهبرد،برنامه ریزی راهبردی،ماموریت،عوامل داخلی(قوت وضعف)،عوامل خارجی(فرصت و تهدید)،مدیریت ، خرده فرهنگ،شبکه استانی،استان قزوین.

چکیده این تحقیق با هدف "بررسی تطبیقی گرایش مردم تهران به اخبار شبکه های ماهواره ای فارسی زبان (b.b.c، v.o.a و من و تو) و سیمای جمهوری اسلامی ایران" انجام گرفته است. روش این تحقیق پیمایشی و ابزار اندازه گیری پرسشنامه بوده است و پس از پرشدن پرسشنامه ها، جداول توصیفی و استنباطی از طریق نرم افزار spss به دست آمده و تحلیل شد. جامعه آماری نیز شامل شهروندان تهران می شود که تعداد آنها ?،???،??? نفر است و از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای استفاده شده است. بررسی های انجام شده در این پژوهش نشان داد که بیشترین اعتماد مردم به اخبار bbc با 6/52 درصد و کمترین اعتماد آنها به اخبار سیمای جمهوری اسلامی ایران با 19 درصد بوده است و افرادی که شبکه های ماهواره ای را به عنوان منبع خبری انتخاب کرده بودند بیشتر به این شبکه ها اعتماد داشتند. صحت اخبار در شبکه های bbc ،voa و من وتو به ترتیب 59 درصد، 3/48 درصد، 5/34 درصد و در سیمای جمهوری اسلامی ایران 18درصد بوده است و افرادی که اعتقاد داشتند صحت اخبار در شبکه های ماهواره ای زیاد است بیشتر این شبکه ها را به عنوان منبع خبری انتخاب کرده بودند و صحت اخبار در سیمای جمهوری اسلامی ایران را کم دانسته اند. همچنین از نظر پاسخگویان سرعت انتشار اخبار در شبکه های bbc، voa، من و تو به ترتیب 2/86 درصد،2/66 درصد و 61 درصد و در سیمای جمهوری اسلامی ایران 4/33 درصد بوده است و افرادی که اعتقاد داشتند سرعت انتشار اخبار در شبکه های ماهواره ای زیاد و در سیمای جمهوری اسلامی ایران کم است بیشتر این شبکه ها را به عنوان منبع خبری انتخاب کرده بودند. بی طرفی در پخش اخبار در شبکه های bbc 44 درصد، من و تو 41 درصد،voa 5/26 درصد بوده و سیمای جمهوری اسلامی ایران با 3/17درصد کمترین درصد را به خود اختصاص داده است. افرادی که اعتقاد داشتند شبکه های ماهواره ای در پخش اخبار بی طرف تر عمل کرده و سیمای جمهوری اسلامی ایران چندان در پخش اخبار بی طرف عمل نکرده است بیشتر این شبکه ها را به عنوان منبع خبری انتخاب کرده بودند.

به طورکلی شکل گیری رسانه های محلی در ایران از دیرباز حساسیت برانگیز بوده است. این امر بیشتر از دو عامل تنوع قومی در کشور و ساختار نظام سیاسی حاکم در قبل و بعد از انقلاب ناشی می شود. استان آذربایجان غربی از جمله مراکزیست که به سبب همجواری با دو قومیت کرد و ترک و شرایط سیاسی خاص حاکم بر آن، حوزه قابل مطالعه ای محسوب می شود، در این میان نحوه پوشش اخبار و توزیع آن، میان اقوام بسیار حساس وازاهمیت ویژه ای برخوردار است. طرح اصلی این پژوهش بررسی این امر مهم در شبکه استانی می باشد. به این منظور دربازه زمانی سه ماهه بهار 91 بخش های خبری به زبان ترکی و فارسی با روش تحلیل محتوا مورد بررسی قرار گرفته است. پرسش اصلی این پژوهش، چگونگی پوشش اخبار قومیت های ترک و کرد با حساسیت های این بخش از کشور در سیمای استانی است. نتایج پژوهش نشان می دهد تفاوت معنی داری در پوشش خبری اقوام کرد و ترک از نظر متغیرهای زمان اختصاص داده شده، رویدادمداری و فرایندمداری، رویکرد و محتوای مطالب و محل گزارش رویداد وجود دارد. بین موضوعات عناوین خبری و تعداد آن و اقوام تفاوت معناداری مشاهده نمی شود. ولی در مورد ارزش های خبری در لید، موضوعات خبری در لید، نحوه انعکاس مطالب، خبرسازان و نوع قومیت، تفاوت معنادار می باشد. کلید واژه: اقوام، پوشش خبری، شبکه استانی، آذربایجان غربی، صدا و سیما

چکیده : در عصر حاضر رسانه ها یکی از بارزترین و بهترین وسایل ارتباطی هستند که زمینه های لازم را برای رقابت سیاسی و شکل دهی افکار عمومی جوامع فراهم می آوردند گرایش ها و تفکرات سیاسی مظهر انگیز در تعیین سرنوشت مردم در سیاست ملی است رسانه ها می توانند در رونق بخشیدن به آنها در حضور گسترده مردم در عرصه های مختلف نقش داشته باشند.بنابراین دستیابی به نقش برناهم های سیاسی تلویزیون بر عضویت و حمایت افراد از جریان های خاص سیاسی،دستیابی به میزان مشارکت افراد در جامعه و تغییر معیار برای حضور در صحنه های مختلف سیاسی دستیابی به میزان اثر بخشی رسانه ملی در شکل دهی تفکرات سیاسی از جمله اهداف این پژوهش است.این پژوهش به روش پیمایشی و با ابزار جمع آوری اطلاعات از طریق پرسشنامه انجام شده است.جامعه آماری این پژوهش شامل دانشجویان کارشناسی ورودی 89 ،90 ، 91و دانشجویان کارشناسی ارشد ورودی سال های 90 ، 91 رشته علوم ارتباطات اجتماعی در دو گرایش تحقیق در ارتباطات و روزنامه نگاری دانشکده روانشناسی و علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز تشکیل می دهد در این پژوهش در مجموع میان 570 نفر دانشجو مذکور تعداد 245 نفر بر اساس فرمول کوکران به صورت تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شد.نتایج بدست آمده در این پژوهش نشان می دهد؛که اکثریت افراد مناظره ها،میزگردها برنامه سیاسی تلویزیون را تماشا کرده اما از عملکرد برنامه های سیاسی رسانه ملی رضایت چندانی ندارند همچنین بیشتر افراد با پخش برنامه های سیاسی تلویزیون در انتخابات و مناسبات های مختلف موافق هستند و معتقدند که لازم است پخش برنامه های سیاسی تداوم داشته باشد در ادامه مشخص شد هرچه افراد مذکور بیشتر برنامه سیاسی تلویزیون را تماشا کرده اند در حضور و هدایت شدن آن ها به سمت گروه ها و جریان های خاصی سیاسی بیشتر اثرگذار است و هرچه بیشتر پای برنامه های سیاسی تلویزیون بنشینند معیار آن ها برای حضور در صحنه های مختلف سیاسی بیشتر تغیر می کنند.در ادامه مشخص گردید که مردان بیشتر از زنان برنامه های سیاسی تلویزیون را تماشا می کنند.

اهمیت نقش و جایگاه شبکه های استانی در تأمین بخشی از محتوای عرضه شده به مخاطبان و تأکید بر استفاده از ظرفیت های شبکه های استانی در حفظ و اشاعه فرهنگ بومی در اسناد راهبردی و بالا دستی صدا و سیما نظیر سند افق رسانه، نگارنده را بر آن داشت تا چگونگی استفاده از خبرهای استانی را در بخشهای خبری شبکه های سراسری و برون مرزی مورد بررسی و مداقه قرار دهد. به این منظور از نظریه های دروازه بانی، برجسته سازی و الگوی پیشنهادی پیتر بالانتین استفاده شد. روش مورد استفاده در این تحقیق، تحلیل محتوا است و جامعه آماری تحقیق حاضر، شامل تمامی اخبار استانی پخش شده از بخش های مشروح ساعت 21 شبکه یک سیما و ساعت 24 شبکه جام جم1 از تاریخ 1/1/1392 تا تاریخ 31/6/1392 بود. با استفاده از روش نمونه گیری طبقه بندی دو مرحله ای، یک ماه آماری از این جامعه آماری انتخاب شد. بر اساس یافته های تحقیق بخش خبری 21 حدود دو برابر بخش خبری 24 از خبرهای استانی استفاده می کند. همچنین حدود دو سوم (64%) از خبرهای استانی استفاده شده در بخش خبری 21، خاستگاه محلی با کاربرد فرامحلی (ملی و فراملی) و حدود یک سوم (36%) از این خبرها، خاستگاه فرامحلی با کاربرد فرامحلی داشتند. در صورتیکه در بخش خبری 24، حدود نیمی از خبرهای استانی (53%) خاستگاه محلی با کاربرد محلی و حدود نیمی از آنها (47%)، خاستگاه فرامحلی با کاربرد فرامحلی داشتند. در هیچ یک از این دو بخش خبری خبرهای محلی و یا فرامحلی با کاربرد محلی مشاهده نشد. در 7 مقوله «محل پخش خبر»، «خاستگاه خبر»، «انطباق با ماموریت شبکه»، «قالب ارائه مطالب»، سبک ارائه مطالب»، «منبع خبر» و «رویکرد خبر» تفاوت معنی داری بین دو بخش خبری مورد بررسی مشاهده نشد. در4 مقوله «نوع خبر»، «نشانگاه خبر(خبرسازان)»، «عنصر خبری برجسته شده» و «ارزش خبری برجسته شده»، تفاوت دو بخش خبری در حد کم بوده است. در 3 مقوله «اولویت در بخش خبری»، «موضوع خبر» و «کاربرد خبر» تفاوت در حد متوسط بین دو بخش خبری وجود داشت.