نام پژوهشگر: روح اله رحمتیان

شرایط انتقال معنا در ترجمه: بررسی موردی ترجمه اشعار شهراب سپهری به فرانسه و رنه شار به فارسی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده علوم انسانی 1391
  حسن زارعی   حمیدرضا شعیری

عمل ترجمه نوعی کنش زبانی است که سبب انتقال معنا از زبان مبدا به زبان مقصد می گردد. بی شک این کنش زنده و پویاست و نمی توان آن را بسته و منجمد دانست. به همین دلیل، عملیات گفتمانی ترجمه در فرآیند عبور به متن مقصد و در هنگام انتقال معنا، در بعضی موارد تغییراتی را نسبت به معنای اولیه متن مبدا اعمال می کند. به عبارت دیگر، عبور از متن مبدا به متن مقصد فاصله ای است که کنش زبانی مترجم به مرور آن را پر می کند. اما پر کردن این فاصله با توجه به ضرورت هایی شکل می گیرد که برخی از آنها زبان شناختی، برخی نشانه- معناشناختی و برخی دیگر اجتماعی- فرهنگی هستند. به کارگیری همین ضرورت هاست که انتقال معنا را از متن مبدآ به متن مقصد با دشواری ها و چالش هایی مواجه می سازد. چگونه و بر چه اساسی کنش ترجمه این دشواری ها و چالش ها را پشت سر گذاشته و به مرحله خلق یا تولید مجدد می رسد ؟ به دلیل تعاملات اجتماعی - فرهنگی که دو متن مبدآ و مقصد با هم پیدا می کنند، معنا با نوساناتی روبرو می گردد؛ به قول بنونیست کنش گفته پرداز، عمل فردی تولید است که منجر به تمایز گفتمانی می شود. و بر اساس نظریه فستینگر جریان شناختی دریافت نوعی ناسازگاری شناختی را سبب می گردد که مبتنی بر تغییر عقاید، رفتار و معلومات به منظور تطابق آنها با شناخت جدید است. و بالاخره به عقیده گادامر معنای یک متن همواره از تولید کننده آن فراتر می رود. به اعتقاد ما، فرآیند ترجمه تنها یک کنش بازآفرینی نیست بلکه کنش خلق و تولید هم هست که مجموعه تعاریف ذکر شده شامل آن می شود. به این ترتیب، نوساناتی که در فرآیند کنشی ترجمه رخ می دهند می توانند متن مقصد یا ترجمه شده را به مثابه متنی خلاق ارایه نمایند که دارای هویتی نشانه-معناشناختی و اجتماعی - فرهنگی است. هدف از این پژوهش، بررسی کنش زبانی ترجمه در هنگام انتقال معنا از متن مبدا به متن مقصد، برای کشف نوسانات و تغییرات معنایی است که متن ترجمه شده حاوی آن است. به این ترتیب، این تحقیق اجازه می دهد تا به شرایط انتقال معنا در ترجمه اشعار از فارسی به فرانسه و بالعکس، با توجه به ویژگی های زبان شناختی، نشانه- معناشناختی و فرهنگی پی ببریم. به همین دلیل می توانیم ضعف و قوت های ترجمه را در هنگام عبور از متن مبدآ به متن مقصد مطالعه کنیم و این امر ما را از شرایط ویژه انتقال معنا آگاه می سازد که شاید تا کنون در مطالعات ترجمه در ایران کمتر مورد توجه قرار گرفته است

بررسی شناخت کاربردی عمومی و شناخت کاربردی پیشرفته در فرایند یاددهی/ یادگیری زبان فرانسه
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده علوم انسانی 1390
  محبوبه داور کاشانی   حمیدرضا شعیری

عناصر بسیاری در فرایند فهم و تولید زبانی دخیل هستند که از جمله مهمترین آنها میتوان به عناصر شناخت کاربردی اشاره کرد. این عناصر شناخت کاربردی که در خدمت یاددهی و یادگیری زبان هستند خود به دو بخش شناخت کاربردی عمومی و شناخت کاربردی پیشرفته تقسیم میشوند. در این کار تحقیقی ابتدا به بررسی جایگاه فعلی و اهمیت این دو شناخت کاربردی در فرایند آموزش زبان های خارجی خواهیم پرداخت وسپس انواع مختلف هر یک از آنها را مورد مطالعه قرار می دهیم. در خلال این پایان نامه می کوشیم تا شیوه های مختلفی را بیابیم که با استفاده از آنها می توان دستیابی به این شناخت های کاربردی را حین یاددهی و یادگیری یک زبان خارجی سهولت بخشید. در ادامه همچنین به مقایسه شناخت های کاربردی در متد های ارتباطی خواهیم پرداخت و به چه دلایلی زبان آموزان ایرانی در سطح پیشرفته دارای مشکلات بیشتری در یادگیری هستند. کلید واژه ها: شناخت کاربردی _ شناخت کاربردی عمومی _ شناخت کاربردی پیشرفته _ یاددهی/ یادگیری زبان خارجی.

بررسی نقش آوایی زبان خارجی اول بر روی زبان خخارجی دوم
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده علوم انسانی 1387
  زهرا لبافی   روح اله رحمتیان

چکیده در یادگیری زبان های خارجی، فونتیک به ویژه در مهارت های گفتاری نقش مهمی بر عهده دارد. این نقش با تأکید روز افزون متدهای نوین آموزشی بر اهمیت ارتباط کلامی پررنگ تر جلوه می کند. در روند آموزش همواره عناصر آوایی زبان مادری و زبان خارجی اول مداخله کرده و بر کیفیت یادگیری تأثیر می گذارند. با توجه به این که امروزه در یادگیری زبان های خارجی عناصر کلامی بر دیگر عناصر زبانی پیشی گرفته اند تأثیر آوایی زبان مادری و زبان خارجی اول نیز پیشتر و چه بسا بیشتر از دیگر عناصر نمود پیدا می کند. از آنجا که غالباً در ایران زبان انگلیسی پیش از زبان فرانسه آموخته می شود و همچنین اکثر کاربران زبان فرانسه در سطوح پیشرفته، زبان انگلیسی را به دست فراموشی می سپارند بر آن شدیم تا میزان مداخله ی آوایی این دو زبان را با توجه به تشابه بسیار زیاد الفبایی آن ها بررسی کنیم. این تحقیق بر آن است که به دو پرسش اساسی پاسخ دهد:1- تفاوتها و شباهت های سیستم فونتیکی زبان فرانسه و انگلیسی چقدر محسوس و قابل توجه است؟ 2- این تفاوت ها و شباهت ها تا چه اندازه در روند یادگیری فونتیک هر کدام از آن ها به عنوان زبان خارجی دوم زبان آموز برای ایرانی مشکل زا است؟ بنابراین، برای پاسخگویی به دو پرسش فوق،ابتده به بررسی توصیفی و مقایسه ای فونتیک دو زبان پرداخته و سپس از 30 کاربر مبتدی زبان فرانسه که از سطح پیشرفته ای در زبان انگلیسی بر خوردار بودند خواسته شد تا از روی 30 جمله به زبان فرانسه رو خوانی کنند. از طرفی دیگر از 20 کاربر مبتدی زبان انگلیسی که زبان فرانسه را در سطح پیشرفته ای می دانستند در خواست شد تا از روی 15 جمله ی انگلیسی رو خوانی کنند. صدای ضبط شده ی هر دو گروه به کمک زبان فونتیک به صورت نوشتاری در آمد و پس از بررسی و تجزیه تحلیل داده ها نتایج زیر به به دست آمد: 1- تفاوت ها و تشابهات سیستم فونتیکی دو زبان تأثیر بسیار زیادی بر رو ی تولید خطا های آوایی دارد. این تأثیر در کنار مداخله ی زبان مادری و دشواری فونتیک زبان خارجی دوم به اندازه ایست که نمی توان ان را نادیده گرفت. 2- گرافی هایی که آواهای متفاوتی در دو زبان تولید می کنند برای زبان آموزان ایرانی مشکلات تلفظی بیشتری ایجاد می کنند. نتایج تحقیق حاضر دیدگاه شفافی از خطاهای فونتیکی مربوط به زبان خارجی اول کاربران ایرانی به مدرسین و همچنین افراد علاقه مند به تحقیق در زمینه ی آموزش زبان به ویژه آموزش فونتیک ارائه می دهد. امید است بتوان از این رهگذر افق آموزش فونتیک را با دیدگاهی وسیع تر نظاره گر باشیم.

نقش انگیزه در تخصیص زبان فرانسه نزد زبان آموزان ایرانی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده علوم انسانی 1392
  سمیرا زعفری   حمید رضا شعیری

انجام یک تدریس موثر باانگیزه بالا و هدف دار و نیز دست یابی به یک آموزش صحیح خواسته ی تمام مدرسین و زبان آموزان زبان خارجه می باشد. هدف از مطالعه حاضر، ارزیابی نقش انگیزه در تخصیص زبان فرانسه نزد زبان آموزان ایرانی می باشد. در این مطالعه سعی گردیدهبا مطلوب جلوه دادن فرآیند آموزش/یادگیری، به زبان آموزان و مدرسین ایرانی کمک شود تا بتوانند با راه کارها و متدهای آموزشی مفیدی در این زمینه آشنا شوند. مطالعه حاضر بر اهمیت اکثر فاکتورهایی که در تشکیل انگیزه نزد زبان آموزان ایرانی نقش دارند و نیز فاکتورهای اصلی که در فرآیند تخصیص زبان خارجه دخیل می باشند، تاکید دارد. همچنین این تحقیق به بررسی این سوال پرداخته است که چگونه متدهای آموزشی با رویکردهای ارتباطی وکنشی(آلتر اگو و رفله)، می توانند در تشکیل انگیزه نزد زبان آموزان ایرانی در طی فرآیند تخصیص زبان فرانسه سهیم باشند. لازم به ذکر است فرضیه اصلی این تحقیق بر این اصل استوار است که چگونه انگیزه می تواند امکان تخصیص بهتر زبان فرانسه را برای زبان آموزان ایرانی مهیا سازد. می-توانند نتایج بدست آمده از طریق کار میدانی ما را به این امر واقف می سازد که انگیزه، جایگاهی اساسی در فرآیند تخصیص زبان فرانسه نزد زبان آموزان ایرانی تست شده ، دارد. این تحقیق شامل سه فصل می باشد. فصل اول به توصیف جایگاه و تاریخچه انگیزه در حیطه آموزش می پردازد. فصل دوم تئوری های مربوط به انگیزه رادر فرآیند آموزش/یادگیری ارائه می دهد. فصل سوم به آنالیز دو پرسشنامه اختصاص دارد که بر اساس تئوری ها و تعاریف دو فصل قبل نوشته شده است .

بررسی میزان تاثیر روش ضمنی و استنتاجی در یاددهی/یادگیری زبان فرانسه نزد زبان آموزان ایرانی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده علوم انسانی 1392
  فاطمه زرع کار   روح اله رحمتیان

هدف از انجام این تحقیق، مطالعه ی میزان تاثیر آموزش غیرمستقیم و/ یا استنتاجی زبان فرانسه نزد زبان آموزان ایرانی است و با تکیه بر فوایدی که روش استنتاجی نزد زبان آموز ایجاد می کند، که عبارتند از: ایجاد انگیزه، استقلال در یادگیری و کسب یادگیری پایدارتر، انجام می پذیرد. علاوه بر این، آنچه که ما را در رسیدن به نتایج دقیق تر یاری می دهد، تحقیقات میدانی است که در کلاس های زبان فرانسه با سطوح مختلف انجام شده است و همچنین، پرسشنامه ای، که با هدف معرفی دیدگاه های مختلف در مورد روش استنتاجی و میزان تاثیر آن نزد زبان آموزان ایرانی، تهیه و توسط تعدادی از مدرسان زبان فرانسه تکمیل شده است.

بررسی ترجمه ی صوت واژه ها در اثر شازده کوچولو ترجمه قاضی، نجفی، شاملو
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده علوم انسانی 1392
  نفیسه علی پور   رویا لطافتی

زبان و ترجمه بعنوان اجزای مهم در زندگی جوامع انسانی، ما را در شناخت فرهنگ جوامع مختلف یاری میکنند. هیچگاه نمیتوان این تبادل فرهنگی را که ثمره ی مستقیم ترجمه است نادیده گرفت. در این رهگذر تلاش ما این است که به ترجمه صوت واژه ها و بررسی نحوه ئ ترجمه ی آنها بپردازیم. صوت واژه دسته ای از کلمات زبان می باشد که تغییرناپذیر(در زبان فرانسه) است و امکان بیان و ابراز احساسات گذرا (شادی، خشم، تعجب، اندوه، تحسین ...) را برای گوینده فراهم می سازد. اگر صوت واژه شایستگی اختصاص دادن یک دسته ی خاص در گرامر و ساختار شناسی را نداشته باشد، اما در انتقال مفهوم ومعنا نقش بزرگی را ایفا میکند. همین امر ترجمه ی آن را دشوار میکند و به آن اهمیت ویژه ای میدهد. به جهت تکمیل این تحقیق کتاب شازده کوچولو ، نوشته ی آنتوان دو سنت اگزوپری را به عنوان منبع مورد بررسی انتخاب میکنیم. و به بررسی ترجمه ی شاملو، قاضی، نجفی در انتخاب صوت واژه ها، مقایسه ئ ترجمه ها و ارائه ی ترجمه ئ مناسب می پردازیم.