نام پژوهشگر: محمد جواد هاشم زاده

تحلیل میزان درک کاربران از نمادهای تصویری محیط رابط گرافیکی نرم افزار کتابخانه ای سیمرغ
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند 1389
  معصومه یگانه فر   محمد جواد هاشم زاده

پژوهش حاضر به روش پیمایشی، به بررسی و تحلیل میزان درک کاربران از نمادهای تصویری محیط رابط گرافیکی نرم افزار کتابخانه ای سیمرغ در دانشگاه بیرجند پرداخته است. جامعه پژوهش، دانشجویان کاربر نرم افزار سیمرغ در دانشگاه بیرجند بودند. نمونه پژوهش، با روش نمونه گیری تصادفی، طبقه ای و نسبتی انتخاب شد. اطلاعات از طریق پرسشنامه، از نمونه 355 نفری جمع آوری شد که 322 نفر (7/90%) از آن ها به پرسشنامه پاسخ دادند. بررسی سطوح نگرش پاسخگویان نسبت به سه مولفه مورد بررسی نظیر میزان اهمیت، میزان رعایت معیارهای کاربرپسندی و میزان کیفیت نمادهای تصویری محیط رابط گرافیکی کاربر نرم افزار سیمرغ، رابطه معناداری را در سطح 05/0 نشان داد. بر اساس سطوح پنج گانه (طیف 5 ارزشی لیکرت)، نگرش پاسخگویان، نسبت به این مولفه ها، به ترتیب در سطوح متوسط به بالا، متوسط به بالا و متوسط ارزیابی شد. یافته ها نشان داد که میزان درک کلی پاسخگویان از نمادهای تصویری محیط رابط گرافیکی کاربر نرم افزار سیمرغ 5/38% بود که با میزان درک مطلوب (60%) تفاوت معناداری داشت. بین میانگین نمرات میزان درک پاسخگویان زن و مرد از نمادهای تصویری محیط رابط گرافیکی سیمرغ و بین میانگین نمرات میزان درک پاسخگویان مقاطع تحصیلی مختلف (دانشجویان تحصیلات تکمیلی و غیر تحصیلات تکمیلی) از نمادهای تصویری محیط رابط گرافیکی سیمرغ، تفاوت معناداری در سطح 05/0 وجود نداشت. هم چنین، بین میزان درک پاسخگویان از نمادهای صفحات مختلف بخش جست وجوی این نرم افزار، تفاوت معناداری در سطح 05/0 وجود داشت. تأثیر حوزه های مختلف تحصیلی و تجربه پاسخگویان در کار با نرم افزار سیمرغ، بر میزان درک آن ها از نمادهای تصویری محیط رابط گرافیکی این نرم افزار، در سطح 05/0 معنادار بود. واژه های کلیدی: نرم افزار کتابخانه ای سیمرغ، محیط رابط گرافیکی، نمادهای تصویری، کاربرپسندی، کاربران.

تحلیل استنادی پایان نامه های دانشجویان کارشناسی ارشد رشته های علوم پایه دانشگاه بیرجند از ابتدا تا پایان سال 1388
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند 1390
  حمید نصیری   محمد جواد هاشم زاده

هدف پژوهش حاضر، تحلیل استنادی پایان نامه های دانشجویان کارشناسی ارشد رشته های علوم پایه دانشگاه بیرجند از ابتدا تا پایان سال 1388 است. پژوهش از نوع کاربردی و با استفاده از روش تحلیل استنادی انجام گرفته است. روش های آماری این پژوهش، از نوع توصیفی(جداول و درصد فراوانی) و استنباطی(ضریب همبستگی پیرسون) می باشد. نتایج نشان داد میانگین استنادها در پایان نامه های چهار گرایش رشته شیمی، 74 استناد است. همچنین در پنج گرایش رشته فیزیک، میانگین کل استنادها 07/35 استناد می باشد. این میانگین، در پایان نامه های سه گرایش رشته ریاضی، 3/23 استناد و در رشته آمار نیز 88/39 استناد است. در رشته زمین شناسی نیز در دو گرایش، میانگین استناد پایا ن نامه ها 15/75 استناد است. نتایج نشان داد که زبان غالب استنادها در مآخذ پایان نامه ها، زبان انگلیسی می باشد؛ زبان فارسی نیز در رتبه ی بعدی قرار دارد. بررسی گرایش استفاده از انواع محمل های اطلاعاتی در پنج رشته مورد بررسی نشان داد که استفاده از مجله ها در پایان نامه ها در رتبه اول و پس از آن، کتاب ها در مرتبه بعدی قرار می گیرد. بررسی محل نشر استنادهای پایان نامه ها نشان داد ناشران آمریکایی در رده نخست می باشند و پس از آن، ناشران انگلیسی و آلمانی، بیشترین فراوانی را در تعداد استنادها داشته اند. نیم عمر منابع(کتاب ها و مجله ها) مورد استناد در پنج رشته مورد بررسی بالای 10 سال است. الگوی غالب نویسندگی در استنادها، به صورت چندنویسنده ای است. پر استنادترین نویسندگان در رشته شیمی، k. e anderson، f. h allen، m ozacar و s.j grabowski با بیش از 30 استناد، در رشته فیزیک، a sibirtsev، paryev. y e و w cassin با بیش از 14 استناد، در رشته ریاضی، m. r. r moghaddam، a. r emkar و gorenstein d با بیش از 14 استناد، در رشته آمار، ebrahimi n و proschan f با بیش از 8 استناد و در رشته زمین شناسی، jakson j، م. م خطیب و walker r با بیش از 6 استناد می باشند. در رشته شیمی، دو مجله journal of the american chemical society و journal of organic chemistry با بیش از 300 استناد، در رشته فیزیک، دو مجله physics review letter و applied physics letters با بیش از 70 استناد، پر استنادترین مجله ها هستند. در رشته ریاضی نیز، حدود 15 درصد از استنادها به مجله ها journal of algebra، advances in mathematics و finite elements in analysis and design و journal of applied mathematics اختصاص دارد. الگوی تغییر وضعیت استناد به انواع منابع در رشته های مورد بررسی نشان داد که روند استناد به انواع منابع از رشته ای به رشته دیگر متفاوت است و به طور کلی از روند ثابت و منظمی پیروی نمی کند. نتایج حاصل از آزمون فرضیه پژوهش نشان داد که میان میزان روزآمدی زمان نشر منابع و افزایش تعداد استناد به آن منابع، همبستگی قوی وجود دارد.

تحلیل استنادی مقالات نشریّات علمی و پژوهشی زمین شناسی مورد تایید کمیسیون بررسی نشریّات علمی وزارت علوم، تحقیقات و فنّاوری از سال 1383 تا سال 1388 با تکیه بر همکاری علمی بین نویسندگان
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند 1389
  مصطفی رضی   محمد جواد هاشم زاده

چکیده: هدف پژوهش حاضر بررسی وضعیّت مقاله ها و پدیدآورندگان سه عنوان مجلّه علمی-پژوهشی مورد تأیید وزارت علوم، تحقیقات و فنّاوری در رشته زمین شناسی در فاصله سال های 1383- 1388 است. مقاله ها با توجّه به متغیرهای نویسنده، استنادها، چگونگی همکاری علمی و اعتباریابی قاعده لوتکا مورد برّرسی قرار گرفته است. پژوهش از نوع کاربردی و با استفاده از روش علم سنجی انجام گرفته است. روش های آماری این پژوهش، از نوع توصیفی(جداول و درصد فراوانی) و استنباطی(کولموگراف اسمیرنوف) می باشد. بررسی مجموع 604 مقاله چاپ شده در این دوران نشان داد که77/9 درصد از مقاله ها به صورت کار فردی و 23/90 درصد از آن ها در قالب کار گروهی انجام گرفته است. بررسی ها نشان داد که زبان غالب استنادها به ترتیب، 5/66 درصد انگلیسی و 6/21 درصد فارسی هستند و نیم عمر مجلّات مورد استناد به طور متوسط حدود 13 سال و کتاب ها 10 سال است. محمّد حسن کریم پور، سیّد رضا موسوی حرمی و محسن موذّن هر کدام با 17 مقاله نویسندگان پرتولید این حوزه هستند. مانوئل بربریان، علی درویش زاده و سید احمد علوی از نویسندگان پراستناد ایرانی و جی. استاکلین ، جی. ای. جکسون و جی. پیرس از نویسندگان پراستناد خارجی هستند. نتایج نشان داد که بیش از 70 درصد نویسندگان، هرکدام یک مقاله تولید کرده اند و حدود 29 درصد نویسندگان، بیش از یک مقاله داشته اند. میانگین ضریب همکاری به دست آمده برابر با 56/0 است. نتایج نشان داد که توزیع نویسندگان مقالات علمی در حوزه زمین شناسی با قاعده لوتکا مطابقت دارد. از بررسی 14675 استناد مشخّص گردید که میانگین تعداد استنادها برای هر مقاله حدود 25 مدرک است و نویسندگان مقالات بیشترین استناد را به مجلّات(27/64 درصد) و بعد به کتاب ها(75/15 درصد) داشته اند. میزان استناد به منابع الکترونیکی بسیار پایین است. 89/54 درصد از مقاله های مورد بررسی، دارای خود استنادی بوده اند. مجلّات journal of structural geology، economic geology، canadian journal of earth science و contribution to mineralogy and petrology با بیش از 150 استناد، پراستنادترین نشریّات هستند. دانشگاه های شهید بهشتی، تربیت مدرّس و تهران پرتولیدترین موسسات در این زمینه هستند. تعداد نویسندگان و مقالات در دوره زمانی مورد بررسی، روند رو به رشدی را نشان می دهد.

بررسی معماری اطلاعات در مجله های الکترونیکی علمی- پژوهشی تمام متن حوزه علوم انسانی تحت پوشش پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند 1390
  اعظم مهدی پور   محمد جواد هاشم زاده

این پژوهش به روش تحلیل محتوا و با هدف بررسی وضعیت معماری اطلاعات در وب سایت مجله های الکترونیکی علمی- پژوهشی تمام متن حوزه علوم انسانی تحت پوشش پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی انجام شد. جامعه پژوهش شامل 88 مجله علمی- پژوهشی تمام متن فارسی بود و اطلاعات از طریق سیاهه وارسی گردآوری شد. معماری اطلاعات در مجله های مذکور تحت دو مقوله معماری سازماندهی اطلاعات و معماری مدرک، بررسی شد. معماری سازماندهی اطلاعات با مولفه های طرح سازماندهی و ساختار سازماندهی به چگونگی سازماندهی محتوای وب سایت مجله های علمی- پژوهشی پرداخت. روش موضوعی در سازماندهی محتوای وب سایت و روش شبکه ای در سازماندهی ساختار وب سایت بیش ترین فراوانی را داشتند. میانگین تعداد سطوح دسترسی برای رسیدن به مقاله های مورد نظر، بین یک تا سه پیوند بود. در نظام مسیریابی، استفاده از نوارهای مسیریابی متنی بیش از نوارهای مسیریابی تعاملی به کار رفته بود. استفاده از عناصر مسیریابی جانبی و به ویژه نمایه ها، در وضعیت نامطلوبی بود. فرمول بندی درخواست و روش های جست وجو، به روش ساده بود. برچسب گذاری محتوای وب سایت های مزبور، تقریباً از وضوح قابل قبولی برخوردار بود. معماری مدرک در چهار مقوله بررسی شد. اغلب مولفه های ساختارهای منطقی که در بستر زبان نشانه گذاری اچ تی ام ال قابل اعمال بودند به طور محدودی در مقاله ها کاربرد داشتند. وضعیت چکیده ها، کلیدواژه ها و میزان استفاده از شکل ها در مقاله ها در سطح مطلوبی بود. نتایج حاصل از بررسی ساختارهای صفحه آرایی مبین آن بود که در صفحه فهرست مندرجات 77 مجله (5/87 درصد) و در صفحات مقاله 49 مجله (7/55 درصد) ثبات در صفحه آرایی وجود داشت. بررسی ساختارهای محتوایی که با تأکید بر استفاده از عناصر فراداده ای انجام شد بیانگر عدم استفاده از فراداده دابلین کور در مجله های الکترونیکی بود. هم چنین، اگر چه استفاده از عناصر فراداده ای متا در سطح گسترده ای بود ولی محتوای این عناصر با توجه به نقش موثر آن ها در جست وجو و بازیابی، از غنای اطلاعاتی مناسبی بهره مند نبودند. نتایج حاصل از بررسی ساختارهای ذخیره سازی، گویای آن بود که مجله ها در صفحه آغازین و صفحه فهرست مندرجات وب سایت خود از جدیدترین نسخه زبان اچ تی ام ال استفاده کردند اما تنها شش مجله (7/6 درصد)، در ذخیره سازی مقاله های خود از این قالب استفاده نمودند. نتایج نشان داد مجله های الکترونیکی علمی- پژوهشی فارسی از نظر به کارگیری مولفه های معماری سازماندهی اطلاعات در وضعیت نسبتاً مطلوب و از نظر به کارگیری ساختارهای معماری مدرک در وضعیت نامناسبی قرار داشتند.

تحلیل روابط پیوندی وب گاه های مراکز پژوهشی ایران
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند - دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی 1391
  زهرا نوروزی   محمد جواد هاشم زاده

پژوهش حاضر با روش وب سنجی، و بکارگیری شیوه تحلیل پیوند به بررسی وضعیت روابط و شبکه های پیوندی وب گاه های پژوهشگاه های ایران پرداخته است. جامعه مورد مطالعه وب گاه 23 پژوهشگاه و مرکز پژوهشی ایران است. گردآوری داده ها با استفاده از نرم افزار تحلیل گر وب انجام گرفته است. نمودار شبکه ای رسم شده در این پژوهش قدرت پیوندهای متقابل بین مجموعه ای از وب گاه های پژوهشگاه های ایران را نشان داده و الگوی رابطه درونی بین این وب گاه ها را به تصویر-کشیده است. وب گاه های پژوهشگاه های ایران به لحاظ تبادل پیوند و همکاری با سایر پژوهشگاه ها از وضعیت مطلوبی برخوردار نیستند. نمودارهای هم پیوندی نیز روابط پنهان پژوهشگاه های ایران را به تصویر کشید و بیانگر این نکته بود که عامل اشتراک موضوعی و محتوایی مهم ترین عامل ایجاد هم-پیوندی در بین وب گاه های مراکز پژوهشی ایران بوده است. از نظر مجموع پیوندهای دریافتی و بیرونی، وب گاه های مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران و سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در وضعیت بهتری نسبت به سایر وب گاه ها قرار دارند. به لحاظ تعداد پیوندهای دریافتی و میزان رویت پذیری نیز پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی و سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در رتبه های اول تا سوم قرار دارند. بررسی وضعیت نشانی اینترنتی پیوندهای دریافتی و پیوندهای بیرونی وب گاه های مراکز پژوهشی ایران نشان داد دامنه های .com و .ir بیشترین میزان پیوند را به این وب گاه ها داشته اند. وب گاه های این مراکز بیشترین پیوند بیرونی را به وب گاه های عامه پسند (علمی، مذهبی، سرگرمی) و بعد از آن، وب گاه های دانشگاه ها و مومسسات آموزش عالی داده اند.

ارزیابی کیفیت پورتال اداره کل کتابخانه های عمومی استان های خراسان رضوی و جنوبی با تکیه بر روش ای کوال
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند - دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی 1391
  حبیبه اصغری   محمد جواد هاشم زاده

در این پژوهش سطح کیفیت پورتال های اداره کل کتابخانه های عمومی استان های خراسان رضوی و جنوبی از دیدگاه کتابدارانی که از خدمات این پورتال ها استفاده می کنند و همچنین بوسیله سیاهه ی وارسی بررسی شده است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و از نظر روش به دو شیوه ی پیمایشی و ارزیابانه انجام شده است. پرسشنامه ای کوال در روش پیمایشی و سیاهه ی وارسی محقق ساخته در روش ارزیابانه برای بررسی ابعاد پژوهش مورد استفاده قرار گرفته است. جامعه آماری پژوهش شامل کتابداران شاغل در کتابخانه های عمومی دو استان خراسان رضوی و جنوبی است. از آنجایی که ارزیابی پورتال در هر استان توسط کاربران کتابدار خود آن استان صورت گرفته است حجم کل جامعه ی آماری، شامل حدود 200 کتابدار در خراسان رضوی و 55 کتابدار در خراسان جنوبی است. حجم نمونه بر اساس جدول کرجسی و مورگان در استان خراسان رضوی 127 نفر و در استان خراسان جنوبی 48 نفر تعیین شده است. برای جمع آوری اطلاعات از طریق پرسشنامه، از روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که در بررسی کیفیت پورتال های اداره کل کتابخانه های عمومی خراسان رضوی و جنوبی در کلیه ی ابعاد مورد بررسی (کیفیت محتوا، کیفیت و امنیت مبادلات الکترونیکی، کاربردپذیری و کیفیت تعامل خدمات) تفاوت معنی دار بین کیفیت موجود و کیفیت مورد انتظار از دیدگاه کاربران وجود دارد. این موضوع نشان دهنده ی این است که در پورتال های مورد پژوهش ابعاد مورد بررسی از وضعیت مطلوب کاربران فاصله دارد. با توجه به اختلاف میانگین بدست آمده در دو سطح موجود و مورد انتظار برای چهار شاخص بیش ترین ضعف در پورتال خراسان رضوی از نظر بعد کیفیت تعامل خدمات و در خراسان جنوبی در بعد کیفیت و امنیت مبادلات الکترونیکی می باشد. در بررسی ابعاد سیاهه ی وارسی و مقایسه ابعاد مورد بررسی در دو پورتال، نوشتار (خراسان رضوی با میانگین 25/4 و خراسان جنوبی با میانگین 62/3) و جذابیت (خراسان رضوی با میانگین 62/4 و خراسان جنوبی با میانگین 00/4) در هر دو پورتال در وضعیت خوبی قرار دارند. در عین حال در بررسی بعد انعطاف پذیری (خراسان رضوی با میانگین 87/2 و خراسان جنوبی با میانگین 41/2) دو پورتال در وضعیت متوسط هستند. با توجه به نتایج پژوهش دو پورتال مورد نظر در بررسی ابعاد مورد سنجش تقریبا در وضعیت مشابه ای قرار دارند و کیفیت آن ها در بررسی ابعاد ای کوال از دیدگاه کاربران و همچنین ابعاد مورد بررسی بوسیله ی سیاهه ی وارسی در وضعیت یکسانی قرار دارد.

عوامل اثربخشی سازمانی کتابخانه های دانشگاهی ایران از دیدگاه مدیران و کارکنان بر اساس مدل پارسونز
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند - دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی 1391
  سید احمد موسوی   محمد جواد هاشم زاده

هدف از اجرای این پژوهش، بررسی عوامل اثربخشی سازمانی کتابخانه های دانشگاهی ایران از دیدگاه مدیران و کارکنان، بر اساس الگوی پارسونز است. روش پژوهش، پیمایشی و از نوع کاربردی بود. جامعه ی این پژوهش، کلیه ی مدیران و کارکنان کتابخانه های مرکزی و دانشکده ای دانشگاه های تحت پوشش وزارت علوم، تحقیقات و فن آوری است. از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای استفاده شد و ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه ی استاندارد بود. روایی پرسشنامه، از طریق متخصصان و پایایی آن، از طریق آزمون آلفای کرونباخ (86/0) سنجیده شد. با استفاده از بازآزمایی نیز، ضریب همبستگی پیش آزمون و پس آزمون، 92/0 محاسبه شد. نتایج به دست آمده، نشان داد که مولفه ی «کسب هدف» با اهمیت ترین مولفه از دیدگاه مدیران کتابخانه های دانشگاهی ایران و مولفه ی «مشروعیت» با اهمیت ترین مولفه از دیدگاه کارکنان کتابخانه های دانشگاهی ایران هستند. افزون بر آن، مشخص گردید که در همه ی مولفه های اثربخشی پارسونز(انطباق، کسب هدف، انسجام و مشروعیت)، مدیران نسبت به کارکنان، میانگین بالاتری را کسب کرده اند. هم چنین، مشخص شد که تفاوت معناداری بین دیدگاه مدیران و کارکنان کتابخانه های دانشگاهی ایران با توجه به چهار عامل اثربخشی پارسونز وجود داشت(0001/0p-value= ). بین مدرک تحصیلی مدیران زن و مرد کتابخانه های دانشگاهی ایران، با توجه به چهار عامل اثربخشی پارسونز، تفاوت معناداری وجود نداشت(177/0 =p-value) و هم چنین، بین جنسیت مدیران زن و مرد کتابخانه های دانشگاهی ایران با توجه به چهار عامل اثربخشی پارسونز تفاوت معناداری وجود نداشت (992/0 =p-value). در نهایت، مدیران و کارکنان، اثربخشی مدیریت کتابخانه های مورد بررسی را به ترتیب، تقریباً در سطح خوب و متوسط ارزیابی نمودند.

کاربست مدیریت دانش در کتابخانه های دانشگاه ارومیه و دانشگاه علوم پزشکی ارومیه با استفاده از الگوی ترکیبی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند - دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی 1392
  منصور مجیدی فرد   محمد جواد هاشم زاده

پژوهش حاضر به روش پیمایشی به بررسی کاربست مدیریت دانش در کتابخانه های دانشگاه ارومیه و دانشگاه علوم پزشکی ارومیه با استفاده از الگوی ترکیبی می پردازد. مولفه های مورد بررسی در الگوی ترکیبی مورد نظر شامل: خلق و تولید، کسب و استحصال، سازماندهی، گردآوری و نگهداری، اشاعه و توزیع، و به کارگیری دانش می باشد. هدف پژوهش، بررسی کاربست مدیریت دانش و عوامل موثر بر اجرای آن در کتابخانه های دانشگاهی مورد نظر بوده، جامعه پژوهش کلیه کارکنان کتابخانه های مرکزی و دانشکده ای دانشگاه های مورد مطالعه را در بر گرفته و حجم نمونه به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی ساده، تعیین شده است. اطلاعات از طریق پرسشنامه محقق ساخته و از نمونه 82 نفری (دانشگاه ارومیه،40 نفر؛ دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، 42 نفر) جمع آوری شد که 77 پرسشنامه (93%) پاسخ داده شدند. روایی پرسشنامه به تأیید متخصصان و اساتید در آمده و برای آزمون پایایی آن از آلفای کرونباخ (967/0) و روش باز آزمایی استفاده شد. نتایج نمایانگر آن هستند که به صورت کلی کاربست مولفه های مدیریت دانش در کتابخانه های دو دانشگاه مورد مطالعه با حد مطلوب تفاوت معنادار داشته و سطح کاربست آن ها پایین تر از حد مطلوب می-باشند. در کتابخانه های دانشگاه ارومیه میانگین کاربست مولفه های الگوی ترکیبی به ترتیب: به کارگیری دانش (67%)، سازماندهی دانش (65%)، کسب و استحصال دانش (62%)، خلق و تولید دانش (62%)، اشاعه و توزیع دانش (61%)، گردآوری و نگهداری دانش (56%) بوده است. در کتابخانه های دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، ترتیب کاربست مولفه ها بدین گونه می باشد: به کارگیری دانش (64%)، خلق و تولید دانش (63%)، اشاعه و توزیع دانش (63%)، سازماندهی دانش (63%)، کسب و استحصال دانش (62%)، گردآوری و نگهداری دانش (61%). از سوی دیگر، در کاربست مدیریت دانش بر اساس سطح تحصیلات کارکنان کتابخانه های دو دانشگاه مورد نظر تفاوت معناداری مشاهده نگردید. همچنین میزان استفاده کارکنان کتابخانه های مورد مطالعه از فناوری جهت اعمال مدیریت دانش در کتابخانه های دانشگاه ارومیه و دانشگاه علوم پزشکی ارومیه به ترتیب، 67% و 64% می باشد که وضعیت متوسط را نشان می دهد. چالش ها و موانع عمده اجرای مدیریت دانش نیز در کتابخانه های دانشگاه ارومیه و دانشگاه علوم پزشکی ارومیه به ترتیب (69%) و (63%) تأثیر منفی داشته اند و مانع اجرای مدیریت دانش محسوب می شوند.

رابطه بین سواد اطلاعاتی و تعهد شغلی کارکنان کتابخانه های عمومی استان های کرمانشاه و خراسان جنوبی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند - دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی 1393
  معصومه محمدی   محمد جواد هاشم زاده

مقدمه /زمینه: امروزه در جوامع اطلاعاتی، سواد اطلاعاتی به عنوان عنصر ضروری برای تعهد و کارایی کارکنان سازمان¬ها محسوب می¬شود. بنابراین کتابخانه¬های عمومی نیز به عنوان سازمان¬های اطلاعات مدار نیازمند نیروی انسانی متخصص و متعهد هستند. لذا تعیین رابطه بین مهارت¬های سواد اطلاعاتی و تعهد شغلی کتابداران به منظور افزایش بهره¬وری و کارایی سازمان ضروری است. هدف: هدف انجام پژوهش حاضر بررسی رابطه بین سواد اطلاعاتی و تعهد شغلی کارکنان کتابخانه¬های عمومی استان¬های کرمانشاه و خراسان جنوبی می¬باشد. روش شناسی: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و به روش پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری آن کلیه کتابداران کتابخانه های عمومی وابسته به نهاد کتابخانه¬های عمومی استان¬های¬ کرمانشاه و خراسان جنوبی بوده که به صورت رسمی یا پیمانی، در سال 92-1393 مشغول ارائه خدمت بودند. نمونه گیری به روش تصادفی طبقه¬ای انجام گرفت که بر این اساس تعداد نمونه 147 نفر انتخاب شد. برای گرد آوری اطلاعات از پرسشنامه سواد اطلاعاتی و پرسشنامه استاندارد تعهد شغلی استفاده شده و به منظور اطمینان از پایایی پرسشنامه ها مجدداً ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شد، که ضریب آلفای کرونباخ برای سواد اطلاعاتی (93/0) و تعهد شغلی (91/0) بدست آمد. یافته¬ها/ نتایج: به طور کلی بین سواد اطلاعاتی و تعهد شغلی کارکنان کتابخانه های عمومی استان¬های کرمانشاه و خراسان جنوبی رابطه مثبت (371/0r=) وجود دارد. همچنین بین هریک از ابعاد سواد اطلاعاتی کارکنان به جزء بعد مکان¬یابی و تعهد شغلی آنان و نیز بین سواد اطلاعاتی و هر یک از ابعاد تعهد شغلی آنان رابطه معناداری وجود دارد. سواد اطلاعاتی 49 درصد واریانس تعهد شغلی را تبیین می¬کند. یافته¬ها نشان داد که بین سواد اطلاعاتی کارکنان کتابخانه¬های عمومی استان¬های کرمانشاه و خراسان جنوبی تفاوت معنادار، ولی بین تعهد شغلی آنان تفاوت وجود نداشت. همچنین بین سواد اطلاعاتی کارکنان بر اساس رشته تحصیلی تفاوت معنادار، ولی بین تعهد شغلی آنان را بر اساس رشته تحصیلی تفاوت وجود نداشت و نیز بین سواد اطلاعاتی کارکنان بر اساس سطح تحصیلات تفاوت معنادار، اما بین تعهد شغلی آنان بر اساس سطح تحصیلات تفاوت معنادار وجود داشت. اصالت/ارزش: در زمینه رابطه بین سواد اطلاعاتی و ابعاد مدیریتی پژوهش¬های اندکی صورت گرفته است، اما در داخل و خارج از ایران پژوهشی یافت نشد که رابطه بین سواد اطلاعاتی و تعهد شغلی به عنوان یکی دیگر از ابعاد مدیریتی در بین کارکنان یک سازمان را مورد بررسی قرار داده باشد. این پژوهش می¬تواند نوعی آگاهی رسانی به مسئولین ذی¬ربط در خصوص اثرات مثبت مهارت¬های سواد اطلاعاتی و تعهد شغلی کارکنان و پیدا کردن راه¬حل هایی برای افزایش مهارت¬های سواد اطلاعاتی و تعهد شغلی در بین کارکنان باشد.

مدیریت ادواری های قدیمی فارسی رقومی بر مبنای استاندارد ابرداده ای متس
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند - دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی 1393
  نشمیل احمدزاده   لیلی سیفی

مقدمه/زمینه: استاندارد ابرداده¬ای متس سازوکار انعطاف پذیری به منظور کدگذاری ابرداده¬های توصیفی، مدیریتی و ساختاری برای اشیای رقومی فراهم نموده و کار تبیین پیوندهای پیچیده بین این گونه¬های متفاوت ابرداده-ای، و همچنین امکان مرتبط کردن اشیای رقومی با رفتارها و خدمات را ممکن می¬سازد. در واقع می¬توان گفت که استاندارد ابرداده¬ای متس با قابلیت¬ها و ویژگی¬هایی که دارد، می¬تواند در حوزه حفاظت رقومی سبب مدیریت محتوای رقومی گردد. هدف: هدف از انجام این پژوهش، مدیریت ادواری¬های قدیمی فارسی رقومی بر مبنای استاندارد ابرداده ای متس بر اساس دیدگاه صاحب¬نظران بود. روش¬شناسی: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی، و به روش پیمایشی انجام شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده¬ها از آمار توصیفی استفاده گردید. جامعه آماری پژوهش، شامل 35 نفر از صاحب¬نظران حوزه حفاظت رقومی در ایران و خارج از ایران بود. به منظور جمع¬آوری داده¬ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد و برای روایی آن از نظر اعضای صاحب¬نظران حوزه حفاظت رقومی استفاده گردید و به منظور سنجش پایایی از دو روش تنصیف و آزمون آلفای کرونباخ (91/0) استفاده شد. یافته¬ها و نتایج: نتایج پژوهش حاضر نشان داد که از دیدگاه صاحب نظران، استاندارد ابرداده¬ای متس استاندارد کاملا مناسبی برای مدیریت ادواری¬های قدیمی فارسی رقومی بوده و میتوان از ویژگی¬های آن برای حفظ، انتقال و مدیریت این منابع ارزشمند بهره برد. از میان 112 مؤلفه-ای که در این پژوهش استاندارد ابرداده¬ای متس با آن¬ها توصیف شده¬است، در مجموع 82 مؤلفه آن از دیدگاه صاحب-نظران با اهمیت تشخیص داده شد. از این تعداد 4 مؤلفه متعلق به بخش سرآیند متس، 9 مؤلفه مربوط به بخش ابرداده های توصیفی (8 مؤلفه برای بخش ابرداده¬های توصیفی و 1 مؤلفه متعلق به استاندارد ابرداده¬ای مناسب برای بخش ابرداده¬های توصیفی)، 13 مؤلفه متعلق به بخش ابرداده¬های مدیریتی، 13 مؤلفه متعلق به بخش فایل، 29 مؤلفه متعلق به بخش نقشه ساختاری، 4 مؤلفه متعلق به بخش پیوندهای ساختاری و 10 مؤلفه متعلق به بخش رفتار در استاندارد ابرداده¬ای متس می¬باشد. اصالت و ارزش: با توجه به پژوهش¬های انجام شده، تاکنون پژوهشی در ایران در حوزه استاندارد ابرداده¬ای متس انجام نشده است. نتایج این پژوهش می¬تواند به مدیریت محتوای ادواری¬های قدیمی فارسی رقومی کمک کند و زمینه¬ساز ایجاد پروفایل ملی برای ادواری¬های قدیمی فارسی رقومی در ایران گردد. کلیدواژه¬ها: مدیریت رقومی، ادواری¬های قدیمی فارسی، استاندارد ابرداده¬ای متس، ادواری¬های رقومی.