نام پژوهشگر: سید مجید میر لطیفی
آرمان گیلانی ثابت سید مجید میر لطیفی
به منظور بررسی تأثیر مدیریت های مختلف آبیاری بر عملکرد و کیفیت بادام زمینی تحت سیستم آبیاری قطره ای، این تحقیق در قالب طرح کاملا تصادفی، در سال 1388، در شهرستان آستانه اشرفیه انجام شد. تیمارهای آبیاری شامل بدون آبیاری (t0)، 75 درصد تامین نیاز آبی گیاه (t75)، 100 درصد تامین نیاز آبی گیاه (t100) و 125 درصد نیاز آبی گیاه (t2) بودند. نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد دانه (3220 کیلوگرم در هکتار) و غلاف (4450 کیلوگرم در هکتار) بادام زمینی در تیمار t100 و کمترین عملکرد دانه (1930 کیلوگرم در هکتار) و غلاف (3133 کیلوگرم در هکتار) برای تیمار t0 حاصل شد. درصد پروتئین بادام زمینی با افزایش میزان آبیاری افزایش یافت که کمترین میزان آن در تیمار t0(20%) و بیشترین میزان آن در تیمار t125 (24%)مشاهده شد. افزایش آبیاری با درصد روغن رابطه عکس داشته، بطوریکه درصد روغن بادام زمینی در تیمار t0 دارای بالاترین مقدار و در تیمار t125 دارای کمترین مقدار بود. مقدار تبخیر و تعرق گیاه در طول فصل رشد در تیمارهای مختلف با استفاده از معادله بیلان آب به دست آمد. مقادیر et برای تیمارهای t0، t75، t100 و t125 به ترتیب برابر با 160، 169، 175 و 186 میلی متر براورد شده است. همچنین ضریب حساسیت گیاه بادام زمینی به تنش (ky) با توجه به مدل پیشنهادی جزوه شماره 56 فائو (fao)، برابر با 65/0=ky به دست آمد. کارایی مصرف آب بادام زمینی برای پر بازده ترین تیماربرابر (kg/m3) 8/1 و برای کم بازده ترین تیمار (kg/m3) 2/1 محاسبه گردید. نتایج اقتصادی نیز نشان می دهد که حداکثر سود، همواره در شرایط حداکثر محصول عاید می گردد، بطوریکه با احداث سیستم های آبیاری در یک مزرعه بادام زمینی، باید آبیاری به نحو مطلوب صورت گیرد تا حداکثر تولید و در نتیجه حداکثر سود به دست آید. در غیر این صورت به علت بالا بودن هزینه های اولیه احداث سیستم، هزینه ها بیشتر از درامد شده و سود خالص کاهش می یابد. در این تحقیق بیشترین میزان سود خالص برای تیمار t100 حاصل گردیده است.
وحید رضایی مهدی قیصری
هدف از انجام این تحقیق بررسی اثر مدیریت کم آبیاری بر توسعه ریشه و اندام هوایی ذرت در مراحل مختلف رشد بود. این تحقیق در قالب طرح آزمایشی کرت های خرد شده در زمان، با سه تکرار در سال 1389 روی گیاه ذرت (zea mays l.) در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه صنعتی اصفهان به صورت گلدانی و با استفاده از 48 گلدان انجام شد. کم آبیاری بر اساس تامین بخشی از کمبود رطوبتی خاک (smd) انجام شد. چهار تیمار آبیاری شامل smd *00/1،smd * 85/0 ،smd * 70/0 و smd * 55/0 بودند، که در آنها تیمار smd *00/1 (آبیاری کامل) به عنوان شاهد در نظر گرفته شد. پایش رطوبت گلدانها به وسیله چهار عدد تانسیومتر که در اعماق 15، 25، 35 و 50 سانتیمتری از سطح خاک گلدان شاهد نصب شده بود، کنترل می گردید. تیمارها هنگامی آبیاری شدند که حدود 50 درصد رطوبت موجود بین ظرفیت زراعی و آب قابل استخراج گیاه تخلیه شده باشد. اعمال تنش آبیاری از روز سی ام پس از کاشت پس از استقرار کامل گیاه صورت پذیرفت و تمام تیمارها همزمان آبیاری شدند. نمونه برداری از گیاه در مراحل 8-7 برگی، 12-13 برگی، تاسل دهی و شیری شدن دانه ها انجام شد. نمونه های گیاهی در دو قسمت اندام هوایی شامل سطح برگ، وزن خشک شاخه و ارتفاع گیاه و اندام زیرزمینی شامل وزن خشک ریشه، طول و مساحت ریشه مورد بررسی قرار گرفتند. صفات ریشه در دو قالب کل طول ریشه و چهار مقطع طولی ریشه شامل 0-20، 20-40، 40-60 و 60 سانتی متری طول ریشه تا انتهای آن بررسی شد. تجزیه و تحلیل های آماری به وسیله نرم افزار sas و مقایسه میانگین ها بر اساس روش دانکن در سطح 5 درصد انجام شد. در طول آزمایش به ترتیب 5/110، 1/97، 6/83 و 2/70 لیتر آب آبیاری برای تیمار آبیاری کامل و تیمارهای تنش آبی اعمال گردید. نتایج نشان داد بین تیمارآبیاری کامل و تیمار کم آبیاری شدید، تفاوت معنی داری بین تمامی صفات اندازه گیری شده، وجود داشت. کم آبیاری باعث گردید تا شاخص های اندام هوایی و ریشه گیاه با افزایش تنش، کاهش پیدا کنند. این کاهش در شرایط حداکثر تنش آبی در این تحقیق، به ترتیب 40، 24 و 20 درصد برای «وزن خشک شاخه»، «سطح برگ» و «ارتفاع گیاه» در اندام هوایی بدست آمد. کاهش صفات ریشه نیز در شرایط حداکثر تنش به ترتیب 34، 30 و 20 درصد برای «وزن خشک ریشه»، «سطح ریشه» و «طول ریشه» بدست آمد. همچنین نتایج نشان داد که تاثیر کم آبیاری در مقطع طولی 40-60 سانتیمتری برای تغییرات «طول و وزن خشک ریشه» و در مقطع طولی 60 سانتیمتری تا انتهای آن برای تغییرات «مساحت ریشه» معنی دار نشد. نسبت وزنی ریشه به شاخه در تیمار های کم آبیاری نسبت به تیمار شاهد افزایش یافت، که دلیل آن کاهش شدید وزن اندام هوایی نسبت به اندام زیرزمینی تحت تاثیر کم آبیاری بود.