وقف و ابتدا در فن قرائت از جایگاهی اساسی برخوردار است تا آنجا که تغییر مواضع وقف به تغییر معانی قرآن منجر می شود؛ مسابقات قرآن نیز به عنوان یکی از زمینه های گسترده در عرصه تلاوت آیات قرآن، نیاز جدی به پرداختن به موضوع وقف و ابتدا دارد چه اینکه در آیین نامه مسابقات اعم از سازمان های مختلف (اوقاف، تبلیغات، دانش آموزی، دانشجویی و....) یکی از شاخص های نمره گذاری مبحث وقف و ابتدا می باشد؛ از دیگر سو آموزش قرائت قرآن نیز نیازمند آموزش انواع وقف و ابتدا در کل آیات قرآن کریم به تأسی از سیره رسول اکرم(ص) می باشد؛ چرا که آن حضرت بنا بر روایات واصله از صحابه هیچ آیه ای از قرآن بر ایشان نازل نمی شد مگر اینکه به بیان مواقف، معانی الفاظ و تفسیر آیات می پرداختند این دو امر یعنی به کار گیری موضوع وقف ابتدا در مسابقات قرآن کریم و همچنین آموزش مواقف آیات ضرورت پرداختن به امور پژوهشی حول این محور را نشان می دهد. این رساله جهت تبیین نکات یاد شده مبتنی بر چهار فصل است . در فصل اول مبانی علمی وقف و ابتدا در کتب بزرگان این فن از صدر اسلام تا عصر حاضر به ترتیب زمانی، معرفی، بررسی و بعضاً مورد نقد قرار گرفته اند، درفصل دوم یکی از ارکان اصلی پژوهش حاضر، یعنی امر مسابقات قرآن کریم و جایگاه وقف و ابتدا در آن، در دو حوزه آیین نامه ها ی بین المللی و مرحله کشوری مسابقات ایران مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. در فصل سوم رکن دوم موضوع انتخابی، یعنی امر آموزش وقف وابتدا و جایگاه آن در سر فصل های نظام آموزشی کشور اعم از مراکز آموزش عالی و موسسات قرآنی تبیین گردیده است. در فصل پایانی ضمن یاد آوری روش های موجود راه کار های جدید جهت ارتقاء سطح آموزش و سهولت این فرآیند در داوری مسابقات ارائه شده است. شایان ذکر است فصول 3،2 و4 پژوهش حاضر بدون هیچ گونه پیشینه علمی یا کار پژوهشی انجام گرفته ای در این حوزه تدوین شده است و زمینه هایی برای توسعه و مستند سازی و مداقه بیشتر در آن وجود دارد.

پیچیدگی ابعاد مختلف زندگی بشر، نیازمندی های نوینی را در جامعه امروز پدید آورد، که پاسخگویی به آن نیازمند ارائه یک نگرش جامع و یکپارچه، نسبت به تمامی ابعاد وجودی انسان و زندگی او بود. اگرچه نگرش جامع نسبت به قرآن امری است که پیشینه آن را می توان از پدید آمدن علم تناسب تا نگرش وحدت موضوعی سوره های قرآن در دوران معاصر، رد یابی نمود، ولی لازم است تا در ادامه گام های تفسیری گذشته و پس از تلاش های صورت گرفته در تفسیر مفردات، تفسیر ترتیبی و تفسیر موضوعی، در گامی جدید، تفسیر زنجیره ای قرآن کریم را با هدف تبیین ارتباط میان تمامی موضوعات قرآن صورت داد. این تحقیق ضمن طرح چیستی، ضرورت و مبانی این گام تفسیری از دو روش، یکی بر اساس روش مرسوم در تفسیر موضوعی و دیگری با استفاده از روش سوره محور نام برده، و از هر یک نمونه ای ارائه کرده است.

چکیده : آنچه پیش رو دارید نگرشی به موضوع تبرج از دیدگاه قرآن و روان‏شناسی است. علی‏رغم نهی صریح اسلام از تبرج و عدم هرگونه آرایش و پیرایش در مجامع عمومی، چنان‏که می‏بینیم این موضوع تا حدودی جایگاه خود را در جامعه کنونی از دست داده و منکرات جای آن را گرفته است. تبرج به معنای خود نمایی زنان، آشکار کردن زینتشان برای نامحرم و زیبا جلوه دادن در برابر آنهاست؛ و با هیستریک (افرادی با ویژگی‏های شخصیتی‏ وابسته، خودمحور، نیازمند به جلب‏توجه دیگران، همراه‏ با ابراز رفتارهای نمایشی) در روان‏‏شناسی منطبق است. هیستریک به عنوان یکی از عوامل تبرج به بحث و بررسی نیاز دارد. درمان هیستریک از دیدگاه قرآن و روان‏شناسی، موضوعی است که در فصل سوم این تحقیق با روش توصیفی تحلیلی به آن پرداخته‏ایم. با رجوع به مضامین عمیق قرآن می‏توان کامل‏ترین و مناسب‏ترین نسخه پزشکی را برای افراد دچار اختلال شخصیت و در کل همه بیماری های روانی پیچید. قرآن برای برونرفت از همه مشکلات راهکارهایی را ارایه داده است. با نگاهی گذرا به درمان اختلالات شخصیت در قرآن و روان‏شناسی در‏می‏یابیم صرفاً استفاده از دارو (که در روان‏شناسی به آن توصیه شده)کافی نیست، بلکه جنبه روانی و باورمندی به قدرت لایزال الهی بسیار مهمتر از استفاده از دارو است. آنچه باعث شفا می شود روحیه تلقین (به ضمیر ناخودآگاه) و قدرت ایمان و سایر جنبه های معنوی است و هرچه این روحیه و ایمان قلبی به مبداء قوی تر باشد، درمان نیز موثرتر و عمیق تر خواهد بود.

ترجمه ی قرآن یکی از مناسب ترین راه های انتقال فهم قرآن به مخاطبانی است که زبان دیگری دارند. در ترجمه برای انتقال فهم دقیق تر آیات، گاهی ارائه نکات تفسیری نیاز است که بسیاری از مترجمان از آن بهره جسته اند. این پایان نامه به بررسی افزوده های تفسیری ترجمه های معاصر قرآن کریم در اجزاء نوزده و بیست می پردازد، که در این بررسی، هفت ترجمه ی(مهدی[محیی الدین]الهی قمشه ای، بهاءالدین خرمشاهی، طاهره صفارزاده، محمد مهدی فولادوند، سید علی گرمارودی، آیت الله علی مشکینی و ناصر مکارم شیرازی ) را ملاک کار خود قرار داده و به بررسی مبانی تفسیری ترجمه های مزبور پرداخته شده است. در این راستا برای یافتن میزان مطابقت افزوده های مترجمان مورد نظر با تفاسیر، به بیش از 50 کتاب معتبر تفسیری مراجعه شده است. در این رساله تلاش گردید تا افزوده های آیات با تفاسیر سنجیده شود و مبنایی تفسیری برای افزوده ها مشخص گردد که البته گاهی افزوده ی مترجمان فاقد هرگونه مبنای تفسیری بوده است. شایان ذکر است در این پایان نامه پس از استخراج افزوده ها ی مترجمان از بین 510 آیه؛ که بالغ بر 395 افزوده ی تفسیری موثر بود، این افزوده ها، مورد بررسی قرارگرفت و مشخص گردید که بیشتر افزوده ها با آرای مفسران مطابقت دارند که از میان آنان می توان به ترجمه ی آقای مشکینی اشاره کرد که به جهت داشتن بیشترین تعداد افزوده ی تفسیری موثر(118 افزوده) و مطابقت داشتن اکثر آن ها با تفاسیر(106 افزوده)، در مقام مقایسه با ترجمه های دیگر، از این نظر از امتیاز بالاتری برخوردار است. کلید واژگان: قرآن، تفسیر، ترجمه های معاصر قرآن کریم، مترجمان معاصر( الهی قمشه ای، خرمشاهی، صفارزاده، فولادوند، گرمارودی، مشکینی، مکارم)، افزوده های تفسیری ترجمه ی قرآن.

موضوع پژوهش حاضر بررسی افزوده های تفسیری اجزای هفتم وهشتم قرآن در ترجمه های معاصر قرآن کریم است. افزوده های تفسیری غالباً برای توضیح بیشتر در مورد آیه درمیان دوعلامت یا درمتن بدون علامت ذکر می شوند وبه شرط موثر ومطلوب بودنشان کمک شایانی در فهم ترجمه آیه به مخاطب می نمایند دراین مجموعه نگارنده ابتدا آیه ای را که ترجمه اش دارای افزوده است به همراه ترجمه کامل آن آیه می آورد وسپس با توضیح کوتاهی درباره آن بخش از آیه که ترجمه اش دارای افزوده است، افزوده های موجود درهفت ترجمه منتخب بررسی می شود. این ترجمه ها عبارتنداز: ترجمه های آقایان الهی قمشه ای، خرمشاهی، فولادوند، گرمارودی، مشکینی، مکارم وخانم صفارزاده. سپس نگارنده بابیان آرای مشهورتفسیری-نحوی-لغوی ازکتب معتبر شیعه واهل سنت، افزوده ها را با این آراء مطابقت می دهد تا مشخص نماید کدام ترجمه از حیث در برداشتن معنای حقیقی آیه ونزدیکی به آرای مذکور دارای افزوده مطلوب وکدام یک دارای افزوده نامطلوب است. ازمجموع هفتادودوآیه مورد نظر در این پژوهش، هشتاد ودو افزوده موثر، بیان وسپس نقد وبررسی شده است و دراین راستا ترجمه هایی که دارای افزوده برتر بوده اند معرفی شده اند وآنهایی که دارای کاستی ها و لغزش هایی بوده اند نیز مشخص گردیده اند. واژگان کلیدی: تحلیل وبررسی تطبیقی، ترجمه قرآن، ترجمه های معاصر، جملات افزوده

چکیده این پایان نامه به بررسی افزوده های تفسیری ترجمه های معاصر قرآن کریم در اجزاء یک و دو می پردازد که در این بررسی هفت ترجمه ی(مهدی[محیی الدین]الهی قمشه ای، بهاءالدین خرمشاهی، طاهره صفارزاده، محمد مهدی فولادوند، سید علی گرمارودی، آیت الله علی مشکینی و آیت الله ناصر مکارم شیرازی ) ملاک کار قرار داده شده است و به بررسی مبانی تفسیری ترجمه های مذبور پرداخته شده است. در این راستا برای یافتن میزان مطابقت افزوده های مترجمان مورد نظر با تفاسیر، به بیش از 60 کتاب معتبر تفسیری مراجعه شده است. در این پایان نامه تلاش گردید تا افزوده های آیات با تفاسیر سنجیده شود و مبنایی تفسیری برای افزوده ها مشخص گردد که البته گاهی افزوده ی مترجمان فاقد هرگونه مبنای تفسیری بوده است. شایان ذکر است در این پایان نامه پس از استخراج افزوده ها که بالغ بر1003 افزوده بود، تنها بر روی 558 افزوده ی موثر بررسی صورت گرفت و مشخص گردید که بیشتر افزوده ها با آرای مفسران مطابقت دارند که از میان آنان می توان به ترجمه ی آقای مشکینی اشاره کرد که به جهت داشتن بیشترین تعداد افزوده ی تفسیری در مقام مقایسه با ترجمه های دیگر، از امتیاز بالاتری برخوردار است. کلید واژگان: قرآن، ترجمه های معاصر قرآن کریم، مترجمان معاصر(مهدی[محیی الدین]الهی قمشه ای، بهاءالدین خرمشاهی، طاهره صفارزاده، محمد مهدی فولادوند، سید علی گرمارودی، آیت الله علی مشکینی و آیت الله ناصر مکارم شیرازی)، افزوده های تفسیری ترجمه های معاصر قرآن کریم

نقد ترجمه قرآن یکی از مسائل مهم در حوزه قرآنپژوهی میباشد، که به معنای فرآیند ارزیابی و سنجش میزان اعتبار علمی اثر، بر اساس معیارهای اثباتشده است. اهمیت نقد در حوزه ترجمه قرآن ناشی از اهمیت نقش ترجمه در فهم کلام الهی است. لازمه فهم کلام الهی، روانی و رسایی ترجمه میباشد و نقد با بیان نقاط قوت و ضعف ترجمه، در هدایت مخاطبان به بهرهوری بیشتر از ترجمه و اصلاح کاستیهای اثر نقش بهسزایی ایفا میکند. در پژوهش حاضر، ترجمه و حاشیه لغوی- ادبی، تألیف دکتر حمیدرضا مستفید، به دلیل ویژگیهای خاص در شیوه ارائه و دارا بودن دقت های لغوی و ادبی، مورد بررسی قرار گرفت. در این راستا تسلط مترجم به ساختار و معنای واژگان زبان مبدأ و نیز دقت در برگردان آنها در قالب ساختار و معادلهای مأنوس زبان مقصد، مبنای ارزیابی اثر مذکور بوده است. در نهایت ضمن بررسی مقایسه ای بخش ترجمه حاشیه این اثر مشخص گردید که این ترجمه از نظر توجه به ساختارهای زبان مقصد و نحوه معادلیابی الفاظ و نیز توجه به قواعد زبان عربی و فهم معانی لغات، برتریهایی بر ترجمههای مورد مقایسه دارد.

چکیده بررسی ابعاد مسأله ی استفاده از روایات در المیزان علامه طباطبایی(ره) از برجسته ترین مفّسران روشمند حوزه ی تفسیر در عصر ماست که تفسیر«المیزان» را براساس روش تفسیر قرآن به قرآن به رشته ی تحریر در آورده است. گر چه روش اصلی این تفسیر، قرآن به قرآن است امّا بخش روایی این تفسیر یک دایره المعارف بزرگی است که ایشان در تفسیر مزبورخود آورده اند. این تحقیق به سند کاوی و کتابخانه ای و با تکیه بر منابع اصلی در چهار فصل به بررسی و توصیف و تحلیل نحوه ی استفاده از روایات و ویژگی های روش تفسیری«المیزان» و مبانی نظری علامه(ره) پرداخته است. این بررسی نشان می دهد که علامه(ره) در بخش روایی«المیزان» روایات زیادی از منابع شیعه و سنّی آورده است که حدود یک ششم از آن را در بر دارد و این مسأله نشان می دهد که ایشان برای روایات معصومین(علیهم السلام) جایگاه خاصِّی قایل بودند و از این روایات در تفسیر خود بهره مند شده اند.وی بیشتر به متن روایات به جای تأکید بر زنجیره ی سند تکیه دارد و برای قبول احادیث ضعیف السند آن ها را بر قرآن عرضه نموده و در صورت موافق بودن با قرآن آن ها را پذیرفته است. علامه(ره) برای حلّّ اختلافات روایات تفسیری کوشیده است آن ها را از نوع مصادیق و یا استفاده دو گانه از آیه به شمارآورد. ایشان برخی از روایات را جهت تبیین و برخی جهت تقیید و برخی دیگر برای تخصیص آیات آورده است. وی معتقد است بسیاری از روایات جری و تطبیق آیات هستند و در زمره ی روایات غیر تفسیری قرار می گیرند.در عین حالی که ظواهر آیات قرآنی را بیشتر از مدلول نصوص روایات حجّت می داند، با الهام از روایات صحیح معصومین( علیهم السلام) برای رسیدن به غایت آیه تفسیر را براساس روایات نوشته و در بحث روایی، روایات را موید بیانات خود آورده اند.

معانی کتاب الله تعالی و تفسیره المنیر، از قدیم ترین نسخه های مترجم قرآن است که در سال484 قمری توسط عثمان بن حسین وراق غزنوی و به دستور سلطان ابراهیم غزنوی کتابت و تذهیب شده و ترجمه و تفسیر آن از ابونصر احمد بن محمد بن حمدان حدادی، است. این اثر گرانقدر مجلد هشتم از مجموعه ای چند جلدی است که بقیه مجلد آن مفقود شده و ترجمه و تفسیر پنج سوره کهف (از آیه 60 تا آخر)، مریم، طه، انبیاء و حج را شامل می شود. در نوشتار حاضر ضمن معرفی اجمالی این مصحف قدیمی، به بررسی بخش قرآنی و بخش ترجمه و تفسیر آن پرداخته شده است.