نام پژوهشگر: محمد رضا احمد خانی

نظام واجی گویش کلهری چله از زبان کردی در چارچوب نظریه ی بهینگی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده علوم انسانی 1389
  امین رحیمی نژاد   محمد رضا احمد خانی

چکیده نظریه بهینگی یکی از نظریه های مطرح شده در حوزه ی واجشناسی در علم زبانشناسی است. این نظریه که در 1993 توسط پرینس و اسمولنسکی ارائه شده است در حوزه ی واجشناسی بیش از هر حوزه ی دیگری در علم زبانشنای موثر افتاده است. در این نظریه مجموعه ای جهانی از محدودیتها وجودا دارند که بر گزینه های تولید شده توسط دستگاه مولد اعمال می شوند تا گزینه ی بهینه از میان بی نهایت گزینه ی تولید شده توسط دستگاه مذکور را انتخاب نمایند. دستگاه مولد ساز و کاری صوری است که هر درونداد واجی را به بی نهایت گزینه ی مرتبط با آن درونداد می نگارد. ارزیاب یکی دیگر از سازو کارهای نظریه ی بهینگی است که به ارزیابی گزینه ها بر اساس محدودیتهای نقض پذیر انگاره ی بهینگی پرداخته و در نهایت یکی از گزینه های مذکور را به عنوان برونداد سیستم آوایی زبان بر می گزیند. به طور کلی حوزه ی واجشنای از علم زبانشناسی معتقد است دو دسته ی اطلاعات کلی در ذهن اهل زبان وجود دارند: اطلاعات غیر قابل پیش بینی که اهل زبان ناچارند آن را به خاطر بسپارند و اطلاعات قابل پیش بینی و نظام مند که بر تمامی موارد مشابه اعمال می شوند. در اینجا وظیفه ی واجشناس تفکیک این دو دسته اطلاعات از یکدیگر و تبیین چگونگی عملکرد اطلاعات قابل پیش بینی است. در پژوهش حاضر دستگاه واجی گویش کلهری از مجموعه گویشهای جنوبی زبان کردی در چارچوب نظریه ی بهینگی مورد بررسی قرار گرفته است. در پایان فهرستی نسبتاً جامع از اطلاعات قابل پیش بینی در دستگاه واجی این گویش استخراج شده ، تعداد واجها و واجگونه ها همچنین ساختمان هجا و انواع هجاهای گویش مذکور مشخص شده و تقابل آنها در چارچوب انگاره ی بهینگی تبیین شده است. بعلاوه عمده ترین فرایندهای واجی در این گویش نیز معرفی شده و بهینگی عملکرد آنها در چاجوب نظریه ی بهینگی نشان داده شده است. کلید واژه ها: واجشناسی، آواشناسی، نظریه ی بهینگی، زبان کردی، گویش کلهری

توصیف قاعده بنیاد نظام واجی گویش آبادانی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده علوم انسانی 1390
  حنان هاشمیان   محمد رضا احمد خانی

یکی از گویش هایی که به صورت علمی ثبت نشده و در شرف از بین رفتن است، گویش آبادانی می- باشد. نگارنده بر آن است که در تحقیق حاضر به توصیف قاعده بنیاد نظام واجی گویش آبادانی بپردازد. در این پژوهش مواد زبانی از طریق پرسشنامه و مصاحبه گردآوری و آوانویسی شده اند، و نظام آوایی به شیوه ی استاندارد نگارش شده است. همچنین از منابع کتابخانه ای برای جمع آوری داده های مورد نیاز در ارتباط با مبانی نظری و پیشینه تحقیق استفاده شده است. از تحلیل تحقیق حاضر، گوناگونی های آوایی در سطح بازنمایی آوایی وبرخی از قواعد که از ویژگی های بارز این گویش است، مشخص می شوند. سپس عناصر سطح بازنمایی زیرین و واج های منحصر به فرد گویش آبادانی معرفی شده اند. مرحله ی بعد به قواعد واجی که سازنده ی هویت متمایز تلفظی این گویش اند، پرداخته است. در نهایت با توجه به میزان گرایش این گویش به فرایند های واجی، قواعد واجی از قبیل همگونی، ناهمگونی، قلب، حذف وغیره، در یک نظام سلسله مراتبی بسامد ارائه شده اند.

بررسی بی ادبی در نظرات خوانندگان رسانه های برخط
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده علوم انسانی 1392
  آمنه الیاسی   مریم السادات غیاثیان

در این پژوهش، بی ادبی در نظرات یکصد وهشتادنفر از خوانندگان رسانه های برخط بررسی شده است. رسانه به منزله یکی از فناوری های نوین و تأثیر گذار که انتقال دهنده فرهنگ ها و افکار مردماست. موضوعات اصلی رسانه ی برخط ، گفتمان و ارتباط از طریق کامپیوتر، بی ادبی وجهه و تهدید آن می باشد. در مقابل رسانه ی برخط، از طریق تلفیق کانالهای مختلف برای تعامل و ارتباط دوسویه بکار رفته است. درک بی ادبی مستلزم شناخت پدیده ی ادب است ، بی ادبی عدم توجه به وجهه و تهدید آن می باشد.بی ادبی به دو صورت صریح یا مستقیم و غیر صریح یا غیر مستقیم می باشد .چارچوب نظری پژوهش، مدل بی ادبی بوس فیلد (2008) بوده است.روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی و شیوه ی گردآوری داده ها ،به روش کتابخانه ای است. داده های این تحقیق با استفاده از سه سایت؛ایران هسته ای،گل آقا و افکارنیوز به شیوه کتابخانه ای گرد آوری شده، که در این پژوهش نظرات خوانندگان همه ی سایت ها از لحاظ بی ادبی بررسی گردید که در تعاملات خوانندگان شیوه هایی رایج بوده اند. نتایج تحقیق نشان داد که بی ادبی در رفتارکلامیخوانندگان مستقیم بوده و نظرات خوانندگان در بخشورزش بی ادبتر از بخش های سیاست و فرهنگ هستند.همچنین در بین نظرات موجود در میان خبرهای ثابت، بخش ورزش سایت افکار نیوز و در بین نظرات موجود در میان خبر های پراکنده، بخش ورزش سایت ایران هسته ای بی ادبترند.در نهایت اینکه،در بین نظرات موجود در میان خبرهای ثابت و پراکنده بین سه سایت ایران هسته ای، گل آقا و افکار نیوز خوانندگان انتقاد کردن را بیشتر بکار برده اند

بررسی فرایندهای آوایی و واجی گویش آران و بیدگل
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده علوم انسانی 1393
  صدیقه تقوابی یزدلی   محمد رضا احمد خانی

بر اساس تقسیم بندی گویش ها ، گویش آران و بیدگل جزء گویش های مرکزی ایران و شمال شرقی می باشد . زبان اهالی آران و بیدگل فارسی رایج ولی دارای لهجه های متفاوتی است. گویش محلی این منطقه که در اصطلاح به آن زبان" دهی" می گویند از گویش های پهلوی قدیم است که تا این زمان در سر تاسر شهر ها و بخش های حاشیه کویر ( نطنز، زواره و ....) با اندک تفاوت در لهجه رایج است و با زبانهای دیگر ایرانی چون آذربایجانی ، کردی ، لری و مازندرانی وجوه مشابهی دارد.از نقاط متفاوتی از شهر آران و بیدگل نمونه گیری گویشی بعمل آمده است.پایان نامه ی حاضر در راستای معرفی بیشتر این گویش با اتخاذ روش "کتابخانه ای – میدانی" به تبیین و توصیف نظام آوایی و فرایندهای واجی در چارچوب واج شناسی زایشی پرداخته است.داده های این گویش از چند طریق جمع آوری شده است: 1) ثبت و ضبط گفتار تعدادی از گویشوران آرانی از طریق مصاحبه ی مستقیم2) کمک گرفتن از پرسشنامه ی گویشی کلباسی، و همچنین فرم گویشی فرهنگستان زبان که شامل فهرست مفصلی از واژه ها،عبارات و ساختارهای زبانی است و3) منابع مکتوب درباره ی این گویش از جمله پایان نامه ها، مقالات و نیز کتاب هایی که در این زمینه نوشته شده اند. پس از جمع آوری داده ها و تجزیه و تحلیل آنها و ارائه ی توصیفی جامع از نظام آوایی و واجی لهجه محلی آران، میان اطلاعات به دست آمده و زبان فارسی معیار مقایسه ای صورت گرفت. نتایج نشان دادند که نظام آوایی لهجه محلی آران علاوه بر اینکه اشتراکات زیادی با نظام آوایی و واجی فارسی معیار دارد، ویژگی های منحصر به فرد و کهنی نیز دارد. در این لهجه، علاوه بر واکه های ششگانه فارسی معیار، واکه مرکزی/ ? / وجود دارد و به نظر می رسد که پر بسامدترین مصوت باشد.همچنین کشش واکه ها باعث تمایز معنا می شود.نسبت هجاهای کوتاه، بلند وکشیده دراین لهجه همانند نسبت این هجاها در فارسی معیار نمی باشد. بر خلاف فارسی معیار مکان تکیه برای اسم ها در آغاز کلمه می باشد.همچنین به نظر می رسدکه فرایند حذف کاربرد نسبتا وسیعی در این لهجه داشته باشد.در پایان نتیجه گرفته می شود که نظام آوایی این لهجه بر اساس قواعد واجشناسی زایا قابل توصیف می باشد.

بررسی استعاره های اسامی خداوند در قرآن
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده علوم انسانی 1393
  آزیتا احمدی   محمد رضا احمد خانی

هدف پژوهش و تحقیق بررسی استعاره های اسامی خداوند در قرآن کریم در چارچوب معنا- شناسی شناختی است. روش انجام این تحقیق توصیفی و تحلیلی می باشد و ابزار اندازه گیری بصورت چک لیست است. پس از گردآوری داده ها، استعاره هایی که برای ارجاع به خداوند در قرآن کریم بکار رفته است، مشخص شد. از نتایج این پژوهش مشخص شد که بیشترین بسامد استعاره اسامی خداوند «الله» است که 2812 بار در قرآن کریم تکرار شده است. کمترین بسامد استعاره اسامی خداوند که فقط یکبار در قرآن کریم آمده است، عبارتند از: اول و آخر، أحد، مصور، الرزاق، و.... در مفهوم سازی استعاره ها، حوزه های مبدأ به ترتیب در هشت حوزه معنایی قرار می گیرند که شامل حوزه یکتا و بی همتا (%55.57)، حوزه تعلیم و تربیت (%24)، حوزه عطوفت و بخشش (%11.55)، حوزه سلطه و قدرت (%5.87)، حوزه اسرار (%1.258)، حوزه عدالت (%0.891)، حوزه آفرینش و نوآوری (%0.561) و حوزه جاوید و پاینده (%0.246) می شوند. یافته ها نشان دادند که بیشترین بسامد نمونه استعاره اسامی خداوند در قرآن کریم در حوزه یکتا و بی همتا (%55.57) است و کمترین آن ها مربوط به حوزه جاوید و پاینده (%0.246) است.

بررسی متون درسی بخوانیم و بنویسیم پایه اول و دوم مقطع ابتدائی به لحاظ تاثیر در رشد آگاهی واجشناسی دانش آموزان
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده علوم انسانی 1393
  مصطفی غلامی   محمد رضا احمد خانی

چکیده: هدف این پژوهش بررسی متون درسی بخوانیم و بنویسیم پایه اول و دوم مقطع ابتدائی به لحاظ تاثیر در رشد آگاهی واجشناسی دانش آموزان است. جامعه آماری این پژوهش کتاب های درسی بخوانیم و بنویسیم پایه اول و دوم دبستان می باشد. در این پژوهش از روش کتابخانه ای و تحلیل محتوا برای اثبات فرضیه های تحقیق استفاده شده است. از آنجا که روش تحقیق از نوع کتابخانه ای و تحلیل محتوای کتاب های درسی بوده است، فرضیه اول تحقیق را با توجه به مطالعاتی که در این زمینه انجام رسیده است، به اثبات رساندیم. در مورد فرضیه دوم تحقیق با بررسی کتب درسی، مباحث و تمرینات زیادی از کتاب های درسی مشاهده شد که می توان آنها را در رشد آگاهی واج شناختی دانش آموزان موثر دانست. اما مباحثی مانند نشانه های هم آوا، آواههای چند نشانه ای و نشانه هایی که از لحاظ آوایی خوانده نمی شوند، در کتاب های درسی مخصوصاً کتابهای اول دبستان کمتر مشاهده می شود. از آنجا که این ویژگی های زبان فارسی می تواند سبب ایجاد خطا در خواندن و نوشتن دانش آموزان می شود، توجه و ذکر تمرینات بیشتر می تواند کمک بهتری در زمینه آموزش دانش آموزان داشته باشد. در مورد فرضیه سوم: از لحاظ رنگ مورد استفاده برای پس زمینه تصاویر، بیشتر از رنگ های سرد در متن کتاب های درسی استفاده شده است، که از نظر روانشناسی رنگ ها، این نوع رنگ ها تاثیر کمتری نسبت به رنگ های گرم در ماندگاری و تثبیت اشکال در ذهن دانش آموزان دارند. از لحاظ کادرهای مورد استفاده برای تصاویر مورد استفاده در متن کتاب های درسی، کادرهای مربعی بیشترین کاربرد را در کتاب های درسی دارند، که می توان گفت یکی از بهترین کادرهای مورد استفاده برای تصاویر موجود در کتاب های درسی است. تصاویر موجود در این چهار کتاب درسی از نظر مکانی با متن درس به صورت هم جا هستند، که این هم به لحاظ مکانی بهترین موقعیت تصویر مخصوصاً برای دانش آموزان در سال های اولیه دبستان می باشد و هم باعث قابل فهم تر شدن و تثبیت واژه های موجود در متن در ذهن دانش آموز می شود.