این مطالعه "تدوین شناسه های صرفی و نحوی در دور? میانه" برای بررسی تحلیلی و مطالعه در زمانی و هم زمانی شناسه های دور? میانه و شناخت انواع و نقش های واژگان انجام گرفته است. اسناد و مدارک موجود از زبان های دور? میانه (ایرانی میان? غربی) جمع آوری شد، سپس تحولات و دگرگونی های آنان و بررسی ساختاری و دستوری آنها برای شناخت شباهت ها و تفاوت های این زبان ها با یکدیگر از طریق تحقیق نظری و شیو? تحلیل محتوا به روش کتابخانه و فیش برداری صورت گرفت؛ ساختار آن دارای (مقدمه، آواشناسی، اسم، صفت، واژه سازی، عدد، ضمیر، قید، حروف اضافه، حرف ربط، اصوات، فعل، جمله سازی) می باشد و در پایان نیز نتیجه گیری و فهرست منابع و مأخذ آورده شد.در این مطالعه سعی برآن بوده است که به تدوین قاعده ای درجهت آسان نمودن شناخت انواع ونقش واژگان دراین زبان هاپرداخته شود.شباهت های این زبان ها به یکدیگر با وجود تفاوت های ظاهری که میان آنها دیده می شود نشان دهند? این است که از یک اصل (ایرانی باستان) مشتق شده اند و زبان فارسی جدید به عنوان دنبال? این زبان ها از جهت اصوات واج ها، از نظر نظام زبانی یا دستگاه صرفی و نحوی، واژگان و بارهای معنایی آنان دچار تغییر و تحول شده است.

ماهیّت و محتوای بسیار متنوّع شعر حافظ به حدّی است که شهرت او را در اکثر نقاط دنیا منتشر کرده است و همین امر باعث شده که نه تنها محقّقان ایرانی بلکه دانشمندان سایر نقاط از جمله شبه قارّه هند را برآن داشته است که شعر حافظ را شرح و تفسیر کنند. یکی از این شروح، شرح دیوان حافظ منسوب به سیّد محمد صادق علی لکهنوی است که در کشور هندوستان به رشته تحریر در آمده است. این شرح مانند شرح سودی تنها به شرح ابیات از نظر لغوی و دستوری نمی پردازد بلکه تعبیرهای عرفانی از لغات و ابیات بیان می دارد تا حدّی که عنوان «شرح عرفانی» را بر خود می پذیرد. به نظر می رسد که این شرح بر شروح عرفانی بعد از خود تأثیری به سزا گذاشته است؛ به گونه ایی که در بدرالشرح اثر بدرالدّین اکبر آبادی (1254هـ ق) ردّپایی از روش نگارش و شرح عرفانی او قابل مشاهده است. در این پایان نامه نخست به معرّفی شارح، نمونه هایی از اشعار شارح و بزرگان، معرّفی کتاب، ویژگی های کتاب، اشتباهات شارح و روش تصحیح پرداخته شده است؛ آن گاه بر اساس نسخه ی چاپ سنگی، شرح دیوان حافظ تصحیح شد. و در پایان فهرست آیات و احادیث، فهرست اشعار بزرگان و نمونه ای از نسخه چاپ سنگی آورده شد.