چکیده: گردشگری و اقتصاد گردشگری اکنون، در حال تبدیل شدن به یکی از ارکان اقتصاد تجاری جهان می باشد افزون بر این بسیاری از برنامه ریزان و سیاستگذاران توسعه نیز از این صنعت گردشگری بعنوان رکن اصلی توسعه پایدار یاد می کنند. هدف کلی این پژوهش بررسی توانمندی های اکوتوریسم دریاچه ارومیه با استفاده از مدل swot و ارائه استراتژی های مناسب در جهت توسعه اکوتوریسم دریاچه ارومیه و در نهایت رسیدن به اهداف توسعه پایدار است. به منظور رسیدن به اهداف پژوهش از روش کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است. لازم به ذکر است که در این پژوهش پس از تهیه کلیات و چهارچوب نظری پژوهش، جهت کسب اطلاع از منطقه مورد مطالعه و بررسی جایگاه و چگونگی توریسم و اکوتوریسم در آن منطقه، اقدام به انجام عملیات میدانی شد. پس از تکمیل این پرسشنامه ها، برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار spss و excel استفاده گردید. نتایج حاصل از تحلیل swot نشان داد که در دریاچه ارومیه 20 نقطه قوت و فرصت به عنوان مزیت ها و 16ضعف و تهدید به عنوان محدودیت ها و تنگناهای پیش روی دریاچه ارومیه جهت گسترش توریسم و اکوتوریسم قابل شناسایی است که این امر نشان دهنده توان ها و قابلیت های دریاچه ارومیه برای توریسم و اکوتوریسم و توریسم درمانی می باشد. همچنین این تحلیل نشان داد که از نظر عوامل محیطی داخلی لجن درمانی و گل درمانی دریاچه بیشترین الویت را در توسعه توریسم درمانی دارد، بدین سبب و جهت استفاده از این منابع، توسعه توریسم درمانی و اکوتوریسم پیشنهاد گردیده است. واژگان کلیدی: توریسم درمانی، اکوتوریسم، تحلیل swot، دریاچه ارومیه

چکیده در حال حاضر کشاورزی یکی از مهمترین بخش های اقتصادی کشور به شمار می آید. یکی از راههای اساسی برای توسعه و ارتقاء فعالیت های کشاورزی در کشور، استفاده بهینه از اراضی، متناسب با شرایط اکولوژیک آنهاست. اصولا لازمه ی چنین توسعه ای، شناخت عوامل مختلفی است که در آن دخالت دارد. لذا محققان توجه ویژه ای به آمایش سرزمین داشته و بر پایه مدل های اکولوژیکی – کشاورزی، منابع اکولوژیکی زمین را با روش های مناسب شناسایی، ارزیابی و به منظور اهداف خاصی قابلیت سنجی می نمایند. تحقیق حاضر با هدف شناخت عناصر اقلیمی موثر در کشت درخت پسته در استان زنجان و پهنه بندی نواحی مستعد کشت این محصول از نظر اقلیمی و چند عامل غیر اقلیمی با استفاده از توانایی سیستم اطلاعات جغرافیایی (gis) در تلفیق لایه های مختلف اطلاعاتی و در قالب مدلهای بولین و سلسله مراتبی (ahp) می باشد. . بدین منظور با توجه به شرایط فنولوژیکی درخت پسته و تطبیق آن با شرایط اقلیمی مورد نیاز به بررسی شاخص های موثر در کشت محصول پرداخته شده است. با استفاده از روش های ترکیبی و تجربی نیاز آبی و مقادیر نیاز آبیاری محاسبه و در ادامه درجه حرارت ترا کمی و نیاز سرمایی محصول محاسبه شد. در نهایت با استفاده سیستم اطلاعات جغرافیایی (gis) در محیط نرم افزار arc/view، نقشه های هم ارزش تهیه شده، و بعد از وزن دهی نقشه ها و تلفیق نقشه ها نواحی مستعد کشت درخت پسته استخراج گردیده است. نتایج این پژوهش نشان داد که شاخص های نیاز گرمایی و نیاز سرمایی و رطوبت، مهمترین عوامل محدوده کننده در برخی از نقاط استان می باشند. همچنین نقشه های بدست آمده از دو مدل، حاکی از این است که تنها محدوده های شمال غرب و شمال شرق که دو ایستگاه آببر و ماهنشان در این نواحی واقع شده اند، به لحظ شرایط اقلیمی و غیر اقلیمی محدودیتی برای کشت درخت پسته به وجود نمی آورند درنتیجه پتانسیل کشت این محصول در این نواحی وجود دارد. در نهایت مدل سلسله مراتبی (ahp) به دلیل دقت و توجه به جزئیات به عنوان بهترین مدل شناخته شد.

چکیده یخبندان یکی از پدیده های مهم و زیان آور مورد مطالعه در اقلیم شناسی است که از دیدگاه کاربردی به بسیاری از فعالیت های انسانی به ویژه فعالیت های کشاورزی ارتباط پیدا می کند. لزوم برنامه ریزی در برابر خطرات این پدیده ایجاب می کند تا مطالعاتی بر روی ویژگی ها، شاخص ها و تاریخ های آغاز و خاتمه یخبندان به تفکیک شاخص های مختلف صورت گیرد. در این پژوهش در راستای اهداف فوق الذکر، چهارچوب مطالعاتی یخبندان ها و اصول و روش های تحلیل یخبندان در منطقه همدان مورد مطالعه قرار گرفته است. آمار و اطلاعات دمای حداقل روزانه ایستگاه های مورد مطالعه جمع آوری شده و مورد تجزیه تحلیل قرار گرفته است. و از نرم افزارهای arc/gis ,arc/view جهت ترسیم نقشه های پهنه بندی یخبندان استفاده شده است. و بر مبنای نتایج آزمون کای اسکور مشخص شد که سری های زمانی شاخص های یخبندان از توزیع پواسن تبعیت می کند. بر مبنای همین توزیع، احتمال وقوع یخبندان های زودرس پاییزه و دیررس بهاره هم به به صورت روزانه و هم به صورت هفته ای محاسبه شده است. جهت گیری شمالی- جنوبی وضعیت نقشه های پهنه بندی یخبندان نشان می دهد که وقوع یخبندان در منطقه، در بخش های شمالی استان بیشتر می باشد که عوامل ارتفاعی و اقلیمی در این امر دخیل می-باشند. آغاز یخبندان های پاییزه در منطقه مورد مطالعه در ایستگاه های شمالی و مرکزی زودتر از ایستگاه های جنوبی بوده است همچنین یخبندان های فصل بهار در بخش های شمالی نسبت به بخش های جنوبی دیرتر خاتمه می یابند واژگان کلیدی: یخبندان های بهاره، یخبندان های پاییزه، همدان، پواسن، شاخص ها

تاثیر عناصر اقلیمی بر محیط های مسکونی یکی از موضوعات کاربردی آب و هوا شناسی است که در سال های اخیر به منظور هماهنگ سازی ساختمان ها و محیط های مسکونی با شرایط اقلیمی حاکم ب آن و به دلیل گرانی انرژی در جهان از اهمیت چشمگیری برخوردار بوده است، برنامه ریزان و طراحان ساختمان سعی در استفاده از حداکثر امکانات اقلیمی هر منطقه جهت ارتقاء سطح کیفی زندگی و آسایش و راحتی در فضای مسکونی و فراهم نمودن فضاهای مطلوب و بهینه از نظر مصرف انرژی مصنوعی دارند. هدف این مطالعه شناخت ویژگی های اقلیمی منطقه مورد مطالعه و تاثیر آنها بر شکل گیری محیط مسکونی و معماری مناسب که بتواند حداکثر استفاده از نیروهای طبیعی برای آسایش انسان فراهم آورد، نهایتا ارائه طرح احداث واحدهای مسکونی همساز با اقلیم منطقه می باشد. نمونه طراحی اقلیمی در تهران در رابطه با منطقه سایه و روشنایی در ساعات مختلف در مسیر روزانه خورشید از ساعت 7 صبح تا 6 عصر با اشکال مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. ارزیابی کلی ساختمان همساز با شرایط اقلیمی در تهران نشان داد که جهت گیری مناسب در ارتباط با برخورداری از روشنایی طبیعی خورشید جهت شمالشرقی جنوب غربی می باشد. نتایج حاصل از بررسی میزان انرژی دریافتی ساختمان از طریق تابش غیر مستقیم (جذب از طریق دیوارها و سقف) نشان داد که اوج انرژی در ساعات بین 16 – 11 می باشد. با بررسی آسایش و عدم آسایش هر سه بخش ساختمان مشخص شد که ضلع شرقی ساختمان (بخش 1) در سه ماه فصل زمستان (ژانویه، فوریه و مارس) و ماه آخر فصل پاییز (دسامبر) در محدوه خیلی سرد واقع شده و در این زمان کاملا خارج از محدوده آسایش اقلیمی قرار دارد، آسایش اقلیمی بخش 2 ساختمان نمونه اقلیمی حاکی از آن است که محدوده آسایش از ماه فوریه شروع و تا ماه ژوئن ادامه دارد. هم چنین ماههای اکتبر و نوامبر نیز دارای شرایط آسایش اقلیمی می باشند به طورکلی بخش 2 ساختمان نمونه اقلیمی 4/26 درصد از سال در محدوده آسایش اقلیمی قرار دارد و در بخش 3 ساختمان نمونه اقلیمی طراحی شده در هفت ماه از سال شرایط آسایش اقلیمی با درصد های مختلف وجود دارد (ماههای فوریه تا ژوئن و اکتبر و نوامبر). بیشترین درصد آسایش در ماههای آوریل و اکتبر (بیش از 70 درصد ) قرار دارد. دو ماه از سال (ژانویه و دسامبر ) در شرایط کاملا خارج از محدوده آسایش اقلیمی (خیلی سرد) و دو ماه ژولای و آگوست نیز در حالت کاملا گرم قرار دارند. به طور کلی این بخش 7/26 درصد از کل سال در شرایط آسایش اقلیمی قرار دارد.

رشد فزایند? جمعیت جهان همراه با افزایش تقاضای محصولات غذائی است که می باید از زمینهای محدود زراعی حاصل شود.چنین حالتی استفاد? بیش از حد از زمینها را موجب می شود بطوری که توان تولید آنها را به تدریج کاهش می دهد .عدم استفاده از اراضی متناسب با خصوصیات اقلیمی واکولوژیکی آن موجب کاهش بهروری آنها می شود. لذا شناخت محدودیتها و توانهای اقلیمی مناطق وتعیین نقاط ریسک پذیر از لحاظ پارامترهای اقلیمی و جوی امری ضروری است. این پایان نامه با هدف بررسی نوسان بارش در استان کرمانشاه و شرایط آب و هوایی ایستگاههای منتخب استان شامل:(کرمانشاه، اسلام آباد غرب، سرپل ذهاب، کنگاور و روانسر)در دور? آماری 20 ساله(2009-1990)برای محصول گندم دیم و نیاز آبی آن انجام شده است. در این پژوهش ترسالی ها و خشکسالی ها بر اساس شاخص بارش استاندارد شد? spi مشخص شده است و برای هر کدام از ایستگاهها نقشه و نمودار آن ترسیم شده است.با استفاده از نرم افزار کراپ وات برای تمام ایستگاههای مورد مطالعه نقش? نیاز آبی ترسیم شده است.وبرای هر ایستگاه ضریب تغییرات(%cv) میانگین بلند مدت ماهان? پارامتر بارش محاسبه شده است و نقاط ریسک پذیر در مراحل مختلف فنولوژیکی رشد گندم دیم مشخص شده است. نتایج حاصل ازاین مطالعه نشان داد که در اکثر سالها تنش خشکی وجود داشته است. بر طبق محاسبات انجام شده شهرستانهای سرپل ذهاب، اسلام آباد غرب و کرمانشاه از نواحی ریسک پذیر کشت گندم دیم هستند. میزان و توزیع زمانی بارش در طول سال زراعی در اکثر ایستگاهها مناسب نبوده و این مسأله در دور? فصل پاییز و دور? تجدید رویش در بهار تشدید می شود.بالاترین میزان نیاز آبی در تمام سالها در شهرستان سرپل ذهاب مشاهده شده است و نواحی غرب استان نیاز آبی بیشتری نسبت به نواحی شرق استان دارند.

استان کردستان به دلیل برخورداری از کوهستان های مرتفع و برف گیر و جاذبه های طبیعی زمستانه جهت انجام فعالیت های ورزشی زمستانه مناسب می باشد و می تواند با بهره گیری از این پتانسیل طبیعی و جذب گردشگر زمینه های تحول و توسعه ی اقتصادی خود را فراهم نماید. اما اغلب پژوهشی در خصوص انتخاب محل های مناسب ورزش های زمستانه در کشور بر اساس مبانی علمی و پژوهشی صورت نگرفته است. لذا در این پژوهش سعی می گردد محل های مناسب جهت انجام ورزش های زمستانه بر اساس معیارها و فاکتورهای استاندارد تعیین گردد. برای مکان یابی سایت برفی معیارهای طبیعی از جمله شیب، جهت شیب، ارتفاع از دریا، پوشش برفی و مدت ماندگاری آن، پوشش سطح زمین، دما، باد، تعداد روزهای بارش برف و معیارهای انسانی شامل امکانات زیربنایی و خدماتی، راه های دسترسی و فاصله از نقاط روستایی مورد بررسی قرار گرفت.به دلیل نبود ایستگاه های برف سنجی و آمار دقیق از میزان بارش برف و ماندگاری آن از تصاویر سنجنده مودیس در یک دوره 10 ساله(12-2002) تصاویر مربوط به فصول سرد(5 نوامبر الی 3 آوریل) استفاده گردید و پس از پردازش، شاخصndsi(normalized difference snow index) استخراج شد و بیشترین فراوانی برف در منطقه مورد مطالعه شناسایی گردید. سایر عوامل تأثیرگذار نیز برحسب اهمیت وزن دهی، کلاس بندی و مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. به دلیل همسان نبودن اهمیت معیارها از مدل های ahp وfuzzy در تحقیق استفاده شد. نتایج تحقیق در منطقه مورد مطالعه گویای وجود شش منطقه مناسب برای احداث سایت برفی و بالأخص پیست اسکی می باشد. این مناطق شامل شمال شهر بیجار، کوه های اطراف زرینه اوباتو، گردنه خان شهرستان بانه، ارتفاعات چهل چشمه، اورامانات و کوه های بدر و پریشان قروه است. واژگان کلیدی: مکان یابی، سایت برفی، گردشگری ورزشی زمستانه، استان کردستان