در بین عوامل ویروسی متعددی که باعث بروز علایم موزاییک و ایجاد خسارت در گیاه لوبیا چیتی (phaseolus vulgaris l. ) میشوند، دو ویروس موزاییک معمولی لوبیا bcmv و ویروس موزاییک نکروتیک لوبیا bcmnv اهمیت ویژه ای دارند .در این تحقیق به منظور ردیابی ویروس bcmvو تعیین برخی خصوصیات سرولوژیک و مولکولی آن، در فصل زراعی 91-1390 نمونه هایی با علایم موزاییک ، رگبرگ روشنی ، برگشتگی ، نکروتیک برگ و ساقه لوبیا از سطح شهرستان نیشابور و از مناطق محمود آباد، اسلام آباد، فتح آباد، کاریزک و جوری جمع آوری گردید. برای ردیابی این ویروس در ابتدا نمونه ها با روشهای سرولوژیکdas-elisa و لکه گذاری بافتی (tissue-blot) با آنتی سرم های چند همسانه ای اختصاصی مورد سنجش و ردیابی قرار گرفتند. . با استفاده ار بافر فسفات 1% (ph=7.4)، تعدادی از نمونه های آلوده بر روی گیاهان محک لوبیا مایه زنی مکانیکی گردید و برای مطالعات بعدی در شرایط گلخانه تکثیر گردید سپس جهت تأیید و بررسی دقیق تر ، نمونه های انتخابی آلوده در الایزا با آزمون rt-pcr و ic-rt-pcr مورد ارزیابی قرار گرفتند cdna بدست آمده در دستگاه ترموسایکلر تکثیر گردید. محصول حاصل در ژل آگاروز 1%. به اندازه تقریبی 373 جفت باز از سکانس منطقه ای از ژن پروتئین پوششی ویروس مورد نظر برای ویروس موزاییک معمولی لوبیا مشاهده گردید. و بر این اساس ویروس bcmv ازگیاهان لوبیای آلوده از سطح شهرستان نیشابور و از مناطق محمود آباد، اسلام آباد، فتح آباد، کاریزک و جوری شناسایی و تفکیک گردید. در این تحقیق نشان داده شده که تکنیک ic-rt-pcr برای شناسایی و تشخیص این ویروس از حساسیت بالایی نسبت به روش الایزا برخوردار است. با مطالعه درختچه تبارزایی دو گروه a و b و با مقایسه(تعیین توالی) 12 جدایه ایرانی با 18 جدایه خارجی مشخص گردید که در این بین جدایه های ایرانی با تشکیل 3 زیر گروه بیشترین قرابت را با جدایه های مکزیکو با درصد تشابه 3/99 درصد دارا بودند، که این نتایج نشان دهنده تنوع در میان جدایه های ایرانی ویروس می باشد. از نقطه نظر مدیریت کنترل بیماری این نتایج در بررسی و انتخاب ارقام مقاوم لوبیای مقاوم یا متحمل به ویروس و نژادها ی وابسته حائز اهمیت ویژه-ای می باشد.

چکیده ندارد.