ارزیابی ژنتیکی ژن اعاده کننده باروری برای نر عقیمی نوع waدر برنج با استفاده از لاین نر عقیم سیتوپلاسمی ir58025a در ترکیب با آمل- 2 مورد مطالعه قرار گرفت. در این مطالعه تعداد 270 بوته از جمعیت f2 حاصل از تلاقی (آمل- 2 ×a25ir580) به طور تصادفی انتخاب و درصد باروری یا عقیمی این گیاهان مورد مطالعه قرار گرفت. نسبت باروری دانه گرده در گیاهان نسل f2 به صورت 143 گیاه بارور، 61 گیاه نیمه بارور، 55 گیاه نیمه عقیم و 11 گیاه کاملاً عقیم بودند. ارزیابی باروری در جمعیت f2نشان داد که صفت اعاده باروری در رقم آمل 2 توسط 2 ژن غالب کنترل می شود. در این مطالعه تعداد 20 نشانگر ssr و 2 نشانگر sts مورد استفاده قرار گرفت. نشانگرهای ssr پس از دیدن باند مورد نظر در ژل آگارز، جهت تفکیک باندی به ژل اکریل آمید برده شدند. نشانگرهای مورد استفاده ابتدا در والدین (آمل-2 و ir58025a) جهت مشاهده چندشکلی تست شده و در صورت مشاهده چندشکلی، برای امتیاز بندی در جعیت f2 مورد آزمایش قرار گرفتند. در این بررسی، نشانگرهای rm294، rm269، rm258، rm237، rm3510،rm271 ، چندشکلی ندادند و نشانگرهای rm307، rm401، rm311، rm302، rm304، rm490، rm580، rm243، rm23، rm228 و rm244 چندشکلی نشان دادند. مطالعات نشان می دهد که ژن باروری rf3 با نشانگرهای rm243 و rm490 روی کروموزوم یک پیوستگی داشته است و با استفاده از آزمون کای اسکور (18/2 =2x) دو ژنی بودن تأیید می شود. همچنین بررسی ژنتیکی ژن های برگرداننده باروری نشان داد نشانگر مولکولی rg140 با ژن rf3 روی کروموزوم 1 پیوسته می باشد و نشانگر sts (rg140) پیوستگی بالایی با ژن باروری نشان داده و فاصله آن 1 سانتی مورگان بدست آمده است و نشانگر خوبی جهت استفاده در انتخاب به کمک نشانگر به حساب می آید. همچنین فاصله ژن باروری rf4 با نشانگر rm244 روی کروموزوم 10، 7 سانتی مورگان بدست آمده است.

بلاست (magnaporthe grisea) یکی از مهمترین بیماری های برنج در ایران می باشد که سبب کاهش شدید عملکرد در ارقام حساس می شود. در این تحقیق تعداد 58 ژنوتیپ برنج همراه با دو رقم نعمت و بینام به ترتیب به عنوان شاهد مقاوم و حساس منطقه و ارقام ir1552 و b40 به ترتیب بعنوان شاهد مقاوم و حساس بین المللی جهت مقاومت به بلاست در سال 1390 در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری مورد ارزیابی قرار گرفتند. مقایسه میانگین درصد سطح برگ آلوده به بلاست در ژنوتیپ های برنج مورد مطالعه نشان می دهد که تعداد 9 ژنوتیپ (ir 04a325، ir 05a103، ir 70213-10-cpa 4-2-3-2، ir 57514-pmi 5-b-1-2، ct 19561-3-20-2-3-2-2-m، ct 18667-6-6-1-5-1، ir 06l138، ct 18615-1-5-1-2-1 و ir 72768-12-1-1) کمترین درصد سطح برگ آلوده به بلاست (کمتر از 2 درصد) را داشتند. ارزیابی میانگین تیپ آلودگی به بلاست برگی در ژنوتیپ های مختلف برنج نشان داد که ژنوتیپ های مورد مطالعه در سه گروه مقاوم (تیپ آلودگی 2- صفر)، نیمه مقاوم (تیپ آلودگی 3-1/2) و حساس (تیپ آلودگی5-1/3) قرار گرفته اند، به طوریکه تعداد 18 ژنوتیپ در گروه مقاوم، 28 ژنوتیپ از جمله شاهدهای مقاوم محلی (نعمت) و بین المللی (ir1552) در گروه نیمه مقاوم و 16 ژنوتیپ از جمله شاهدهای حساس محلی (بینام) و بین المللی (b40) در گروه حساس قرار گرفتند. مقایسه میانگین شدت بلاست خوشه (pbs) نشان داد که ژنوتیپ های irbl5-m وirbl11-zh به ترتیب با 28/3 و 23/6 درصد کمترین و ژنوتیپ vniir 10200 (sharm)، بیشترین (55/37 = ) درصد شدت بلاست خوشه را داشتند. نتایج ارزیابی مزرعه ای مقاومت به بلاست برگ و خوشه نشان می دهد که از بین ژنوتیپ های مورد مطالعه 2 ژنوتیپ (ct 19561-3-20-2-3-2-2-m و ir 72768-12-1-1) در مرحله برگی و خوشه به بیماری بلاست مقاوم بودند و تنها ژنوتیپ flagman هم در مرحله برگی و هم در مرحله خوشه به بلاست حساس بود. تعداد 2 ژنوتیپ (irbl5-m و wab 878sg33) در مرحله برگی حساس به بلاست اما در مرحله خوشه به بلاست مقاوم بودند. تعداد 29 ژنوتیپ که در ارزیابی مزرعه ای از نظر بلاست خوشه واکنش مقاوم و یا نیمه مقاوم بودند در آزمایش گلخانه ای با سه ایزوله بلاست ia-25، ia-82 و iran-47 جهت بررسی مقاومت آنها به بیماری بلاست در مرحله خوشه مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تعداد 15 ژنوتیپ (irblta2-re، irblzt-t، aoqingzhan، ct 18615-1-5-1-2-1، ct 18667-6-6-1-5-1، ct 19561-3-20-2-3-2-2-m، iet 13245، ir 57514-pmi 5-b-1-2، ir 70213-10-cpa 4-2-3-2، ir 04a325، ir 05a103، ir 06l138، ir 06l160، ir 06l164 و vniir 10211) در شرایط گلخانه ای نسبت به ایزوله های مورد آزمایش واکنش مقاوم (r) نشان دادند. همچنین ژنوتیپ های برنج بر اساس نشانگرهای rga به 6 خوشه گروه بندی شدند بطوریکه گروه i شامل 9 ژنوتیپ مقاوم (l46، l49، l47 وl50، l48، l36،l33، l35 و l51) با دامنه شدت بلاست برگی 2- 95/0 درصد و گروه vi شامل 9 ژنوتیپ حساس (l10، l9، l37، l22، l8، l45، l23، l20 و l62) با دامنه شدت بلاست برگی 67/44- 33/31 درصد می باشند. در گروه بندی ژنوتیپ های برنج مورد مطالعه با استفاده از نشانگرهای rm244، rm206 و rm144 (نشانگرهای همبسته با ژن pi-1 روی کروموزوم 11 برنج)، ژنوتیپ های برنج در سه گروه قرار گرفتند بطوریکه تعداد 23 ژنوتیپ از جمله ژنوتیپ نعمت (شاهد مقاوم محلی) به همراه رقم c101lac در گروه مقاوم قرار داشتتند. تعداد 25 ژنوتیپ از جمله ارقام بینام (شاهد حساس) و ir1552 (شاهد مقاوم) در گروه نیمه مقاوم قرار گرفتند و تعداد 15 ژنوتیپ برنج از جمله ژنوتیپ b 40 در گروه حساس قرار گرفتند.

سیب زمینی معمولی solanum tuberosum l.)) گیاهی است یکساله و اتوتتراپلوئید که برای استفاده از غده زیر زمینی آن کشت می گردد. اهمیت سیب زمینی به خاطر ارزش غذایی آن، خاصیت انباری داری و حمل و نقل آسانش است و سازگاری خو ب آن با شرایط آب و هوایی مختلف سبب شده است که در اقصی نقاط جهان کشت شود. این محصول از اقتصادی ترین مواد غذایی است زیرا منبعی از انرژی ارزان برای رژیم غذایی انسان فراهم می آورد. سیب زمینی چهارمین گیاه زراعی از نظر مقدار تولید بعد از گندم، ذرت و برنج است. سیب زمینی به خاطر داشتن بسیاری گونه های زراعی و وحشی نسبت به سایر گیاهان غنی ترین تنوع ژنتیکی را دارد. با توجه به اهمیت منابع ژنتیکی و گسترش کاربرد آن ها در اصلاح نباتات تعیین ساختار ژنتیکی جمعیت های سیب زمینی موجود در ژرم پلاسم دارای اهمیت زیادی می باشد. تلاش های زیادی برای جمع آوری، شناسایی و حفاظت واریته های سیب زمینی در بانک های ژن با استفاده از نشانگرهای مولکولی بویژه نشانگر dna چند شکلی تصادفی تکثیر شده [random amplified polymorphic dna (rapd)]انجام گرفته است. rapd یکی از پرکاربردترین شیوه های انگشت نگاری dna است. انگشت نگاری dnaبرای تمامی بخش ها و بافت های یک رقم گیاه باید یکسان باشد، زیرا dna ژنومی همه سلول های سوماتیکی یک موجود زنده یکسان است. در حال حاضر، اطلاعات کمی درباره هم شکلی الگوی باندی rapd بافت های مختلف یک گیاه منفرد وجود دارد. در این مطالعه، پایداری الگوی باندی rapd برای بخش های مختلف گیاهان سیب زمینی کاشته شده در محیط کشت بافت گیاهی و در محیط گلخانه مورد بررسی قرار گرفت. گیاهچه های عاری از آلودگی بدست آمده از کشت مریستم 5 رقم سیب زمینی از موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج تهیه گردید. تکثیرdna به کمک واکنش های rapd-pcr از بخش های مختلف، شامل برگ، ساقه، ریشه وغده گیاهچه های سیب زمینی کشت شده در محیط کشت بافت و گلخانه با استفاده از پرایمرهای10 نوکلئوتیدی تصادفی صورت گرفت. دندروگرام به کمک نرم افزار ntsys (v.2.02) بر اساس ضریب تشابه دایس در کلاستر بندی sahn با استفاده از الگوریتم میانگین فاصله (upgma) برای نمونه های گلخانه و کشت بافت ترسیم شد. نتایج بدست آمده نشان دادند که الگوهای باندی rapd برای بخش های مختلف گیاهچه های کشت شده در کشت بافت مشابه بود، در حالی که تنوع زیادی در الگوی باندی rapd برای بخش های مختلف گیاهچه های کشت شده در گلخانه مشاهده شد. احتمالا، عدم آلودگی میکروبی و متابولیت های ثانویه در گیاهان کشت شده در کشت بافت دلیل اصلی هم شکلی الگوهای باندی rapd بدست آمده از بافت های متفاوت گیاهان کشت شده در کشت بافت می باشد. تجزیه و تحلیل داده های rapd نشان داد که گروه بندی و فواصل ژنتیکی ارقام برای نمونه های گلخانه و کشت بافت متفاوت بود. به طور کلی، بررسی پایداری نشانگر rapd بین بخش های مختلف گیاهان سیب زمینی کشت شده در کشت بافت و خاک نشان داد اگر از گیاهان کشت شده در کشت بافت استفاده شود، نشانگر rapd می تواند در شناسایی نواحی چند شکلی، تخمین فاصله ژنتیکی و مدیریت ژرم پلاسم مفید باشد. در صورت استفاده از گیاهان کشت شده در خاک امکان اشتباه در بررسی فاصله ژنتیکی نمونه ها و گروه بندی ارقام وجود دارد. حتی زمانی که برای استخراج dna از بافت های مشابه گیاهان کشت شده در گلخانه استفاده شد، نتایج بدست آمده قابل مقایسه با یکدیگر نبودند. هم چنین، با انتخاب درست روش استخراجdna ، استفاده از گیاهان کشت شده در محیط کشت بافت گیاهی، با بهینه سازی شرایط واکنش pcr و انجام امتیازدهی باندهای rapd با حداقل اشتباه آزمایش های rapd می توانند معتبر و تکرارپذیر باشند.