رساله ی حاضر به بررسی نقش استعاره در تفسیر کشاف می پردازد از سه فصل تشکیل شده است که فصل اول به زندگی زمخشری وآثار نویسنده و تاثیرش در پ‍‍‍‍ژوهش های بعدی مورد توجه قرار داده است و در فصل دوم بعد از بررسی تااریخ بلاغت و موضو عهای علم بیان به یررسی استعاره و انواع آن نزد زمخشری اشاره شده است و در فصل سوم بعد از استخراج استعازره های این تفسیر گرانقدر و تقسیم بندی های آن به یررسی تستعار و ایحاء هایی که زمخشری به آن پرداخته اشاره کرده است.

نقش نماهای کلامی به عنوان ابزارهای اصلی شرکت کننده در گفتمان طی چند سال اخیر با دیدگاه ها و رویکردهای متفاوتی مورد تحلیل قرار گرفته اند. در این پژوهش توصیفی- تحلیلی برخی از نقش نماهای زبان عربی با تکیه بر نظریه ربط اسپربر و ویلسون (1986) و رویکرد ربط بنیاد بلیک مور (1987 و 2002) در قرآن مجید مورد مطالعه قرار گرفتند. بر اساس این رویکرد، نقش نماهای گفتمانی با ایجاد روال های معنایی و محدودیت بر تاثیررات شناختی، خواننده/ شنونده را در جهت دریافت ربط اطلاع نو یاری می کنند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که 1- نقش نماهای واحد (مانند فاء) در زبان عربی می توانند در بافت های مختلف کارکردهای کاملا متفاوت با بسامد متنوع داشته باشند. 2- رویکرد ربط بنیاد بلیک مور با استناد به معنای روالی و تاثیرات شناختی، تحلیل دقیق تر و شفاف تری از این عناصر در زبان عربی ارائه می دهد و 3- توجه به این عناصر در امر ترجمه به خصوص ترجمه متون دینی اهمیت به سزایی دارد چرا که ترجمه نامناسب این نقش نماها می تواند منجر به فهم نادرست و در برخی موارد مغایر با مقصود اصلی متن شود.

از جمله نتایج موجود در این پایان نامه می توان به یکسانی عوامل و مراحل این نهضت در دو کشور مذکور اشاره نمود که با فاصله ی زمانی کوتاهی در این دو کشور به وقوع پیوست. از جمله پیشنهادات ممکن می توان به استفاده ی دانشجویان از منابع معتبر تاریخی ادبی اشاره نمود که می بایست حتی الامکان از صحت اطلاعات این کتاب ها اطمینان حاصل نمایند دست یابی به وجوه مشترک بین دو نهضت شعری ایران و مصر و بیان وجوه اختلاف بین این دو نهضت ادبی. استفاده از فیش های مربوط به کتاب و سایت های اینترنتی و جمع آوری اطلاعات به شیوه ی کتابخانه ای و استفاده از مقالات موجود در این زمینه، و طبقه بندی داده ها بر اساس موضوع. از جمله فرضیات موجود در این پایان نامه می توان به وجود رابطه بین این دو نهضت شعری اشاره نمود که به ترتیب زمانی از کشورهای اروپایی از جمله فرانسه آغاز سپس به کشورهای عربی انتقال یافت. بعد از آن نوبت کشورهای آسیایی از جمله ترکیه و ایران بود که تحت تأثیر کشورهای اروپایی و عربی به ایجاد تحول و دگرگونی در ادبیات کشورشان بپردازد.

زبانشناسان مکتب بصره در قرون اولیه اسلامی اصول وروشهایی توصیف گونه برای قاعده مند کردن زبان عربی به کار بردند و با استفاده از دو اصل سماع و قیاس طبیعی ، گامهای اولیه را در این راه برداشتند.ولی آنها کم کم دایره مطالعاتیشان را گسترش دادند و علاوه بر عنایت به توصیف حقایق زبان عربی به تفسیر آنها نیز پرداختند و بدین ترتیب روششان تا حد زیادی با روش زبانشناسان زایشی گشتاری مشابه شد. ولی آنها باز هم در این مرحله متوقف نشدند وبا عنایت به بافت خارج زبانی ، عنصر نقش ومعنا را نیز در مطالعاتشان مورد بررسی قرار دادند. از این رو میتوان گفت زبان شناسان بصره خصوصاّ زبانشناسانی چون خلیل وسیبویه در مطالعات زبانیشان هم به نقش توجه داشتند هم به صورت.

ترجمه را می توان به طور خلاصه، بازسازی یک کلام در زبانی دیگر دانست، به طوری که تمام معانی و مقاصد صاحب کلام در زبان مقصد بازگو گردد. لذا متن ترجمه می بایست آیینه تمام نمای متن اصلی باشد. هرچند که در پاره ای از موارد شاید نتوان عملاً به این مقصود دست یافت، اما چنین نگاه و تعریفی از ترجمه می تواند همواره مترجم را در نزدیک شدن هرچه بیشتر ترجمه به متن اصلی به تلاش وادارد. به خصوص در ترجمه متنی همچون «قرآن کریم» که از اهمیت و حساسیت والایی برخوردار است. لذا نباید در ترجمه قرآن کریم تنها به انتقال مفاهیم کلی و عام واژگان و عبارات بسنده کرد، بلکه مترجم باید همواره تلاش نماید تا معانی و دلالتهای دقیق و کامل واژگان و تراکیب و عبارات را –تاحد امکان- در ترجمه منعکس کند. اما متأسفانه در ترجمه های ارائه شده از قرآن کریم، علی رغم پیشرفتهای حاصل شده، چنین نگاه و تلاشی به چشم نمی خورد. اولین شرط و گام اساسی در فرایند ترجمه فهم صحیح، دقیق و کامل متن اصلی است. کوچکترین واحد متن نیز واژه می باشد. لذا مترجم باید در وهله نخست به معنا و دلالت صحیح و کامل واژگان متن اصلی دست یابد. واژگان قرآن کریم دارای دو معنای اصلی یا جوهری یا اولیه، و معنای فنی یا ثانوی یا اضافی است. معنای نخست برخاسته از ساخت و دلالت فرهنگنامه ای واژه است و معنای دوم از ساختارهای آوایی، صرفی، نحوی و بلاغی واژه برمی آید. مجموع این ساختارها معنا و دلالت واژه را تشکیل می دهند. البته نباید از نقش و اهمیت بافت کلام در تعیین معنای واژه نیز غافل شد. آسیب شناسی ترجمه های قرآن کریم بر اساس ساخت و دلالت فرهنگنامه ای واژگان ما را با دو دسته از اشکالات روبرو می سازد؛ دسته ای از این اشکالات ناشی از فرهنگنامه ها است، مانند خروج واژه از معنای اصلی و فرهنگنامه ای، همچون انواع مجاز و مسئله اشتراک لفظی، که بافت کلام نقش اساسی را در این میان بر عهده دارد و اساساً اشاره به این معانی از وظیفه فرهنگنامه ها خارج است. هرچند که معمولاً در فرهنگنامه ها به تعدادی از این معانی اشاره شده است. دسته دوم از اشکالات به مترجم بازمی گردد، به طوری که به نظر می رسد مترجمین قرآن کریم در بسیاری از موارد جهت کشف معنا و دلالت واژگان به فرهنگنامه ها مراجعه نکرده اند، و یا در فهم صحیح و دقیق و کامل واژه ها و انتقال آن به خوانندگان ترجمه موفق نبوده اند. با توجه به مسائل مربوط به ساخت و دلالت فرهنگنامه ای واژگان همچون اشتراک لفظی، ترادف و اضداد، نیز اشکالات فراوانی در ترجمه های قرآن می توان یافت. از جمله عدم توجه به دلالت یک واژه بر معانی مختلف و صرف درنظرگرفتن دلالت اصلی و فرهنگنامه ای واژه، عدم انتقال تفاوتهای معنایی میان واژگان مترادف نما، و یا دلالت یک واژه بر دو معنای متضاد که در مبحث اضداد مطرح است. در مجموع به نظر می رسد که ترجمه های قرآن از نظر فنی یعنی مباحث زبانی و ادبی نیاز به بازبینی و اصلاحات اساسی دارد.

وصف ، یکی از فنون بارز شعری است که در دوره های مختلف ادبی شاعران زیادی در آن طبع آزمایی کرده و هنر خویش را با این فن به نمایش گذاشته است . نازک خیالی ، کمال تأثّر از مناظر زیبای طبیعت و محیط پر زرق و برق پادشاهی ، گرمی عاطفه و لطافت روح ، خوش گذرانی و هم نشینی با شاعران و شب نشینی با می گساران ، ابن المعتز را به جانب وصف طبیعت کشاند . با دقت در دیوان او ، در می یابیم در همه مضامین شعری که نغمه سرایی کرده ، با طبیعت می سراید و با آن خاموشی می گزیند . بنابراین وصف طبیعت بر دیگر اغراض شعری اش چیرگی دارد . برجسته ترین دست افزار شاعر در وصف طبیعت ، تشبیه و تشخیص می باشد . مهمترین ویژگی سبکی تشبیهات ابن المعتز – حس و مرسل بودن آنها می باشد و در میان مانواژها (ادوات تشبیه) «کاًنّ» از بالاترین بسامد برخورد است به گونه ای که میتوان آنرا برجسته ترین ویژگی دانست که وی را از دیگر شاعران متمایز می کند. شاعر شیفته طبیعت است . گویی با آن به سخن می نشیند لذا به مظاهر طبیعت جان و زندگی می بخشد . عنایت به کلی نگری در تصاویر ، انسجام درونی تصاویر ، پیوستگی و تراکم ، سطحی بودن از دیگر ویژگی های برجسته در تصویر پردازی های ابن المعتز می باشد و حسی بنیادی هنر شعری وی ، وصف و بنیاد وصف او تشبیه و تشخیص و بنیاد تشبیه او ، حسی و مرسل بودن می باشد و به حق که پادشاه میدان تشبیه در شعر ادبی می باشد .

در اینایان نامه تلاش شده به طور جامعی به همه ی بزرگان فرهنگ وادب و علم ایرانی اشاره شود.

داستان نویسی در ادبیات از جایگاه ویژه ای برخودار است. هرچند در مورد زمان پیدایش آن اختلاف وجود دارد، اما می توان گفت، از زمانی که آدمی متولد شد داستان همزمان با وی پیدا شد. داستان کوتاه یکی از انواع داستان است که به معنای فنی آن اولین بار در قرن بیستم در امریکا و روسیه و فرانسه به وجود آمد.آثار داستانی سوریه تحت تاثیر آثار داستانی لبنان و مصر بود. داستان کوتاه به صورت هنری مستقل، در دهه سی قرن بیستم در سوریه آغاز گشت و شروع به رشد و گسترش نمود...شکل فنی داستان به موازات تحولات اجتماعی و تماس با غرب و آشنایی با نویسندگان برجسته غربی شروع به رشد و گسترش نمود. با استقلال سوریه در سال 1946م درهای علم و فرهنگ این کشور به روی تاثیرات مثبت ادبیات بیگانه باز شد. و انجمن نویسندگانی سوری تشکیل شد و ادبا و نویسندگان به انجمن ها و جریان های ادبی پیوستند تا آراء و نظرات خود را بیان کنند.از آنجایی که قالب داستان کوتاه، زود بازده تر بود و نویسندگانی که می خواستند زود تر به شهرت و ثروت برسند از این قالب استفاده کردند. داستان کوتاه در سوریه برعکس غرب، قبل از رمان شکل فنی و هنری خود را پیدا کرد. زکریا تامر، نویسنده، طنز پرداز و روزنامه نگار سوری یکی از نویسندگانی بود که نیرو و همت خود را برای بیان تابوها به کار گرفت و تنها از قالب داستان کوتاه برای بیان این مهم استفاده کرد.وی یکی از مهمترین و برجسته ترین نویسندگان دهه شصت میلادی نه تنها در سوریه بلکه در کل جهان عرب محسوب می شود. تاثیری که زکریا تامر بر داستان نویسان داشت، برای هیچ یک از نویسندگان نسل قبل میسر نشد.کتاب «دمشق در آتش» یکی از بهترین کتاب های این نویسنده است که در آن خواسته ها، نیازها و آرزوهای مردم را به خوبی نشان داده، هم چنین به سبب ساختار منحصر به فرد داستان ها که تلفیقی از عالم معقول و غیر معقول و رویا و کابوس و توهم است، خوانندگان بسیاری را جذب خود کرده است.

عنوان این پایان نامه سبک شناسی غزلیات نزار قبانی در سطح زبانی و در دو مجموعه ( الرسم بالکلمات و هکذا أکتب تاریخ النساء) می باشد . هدف از این پایان نامه بررسی ویژگی های زبانی غزل در اشعار نزار قبانی بویژه در این دو مجموعه می باشد .در جهت رسیدن به این هدف، مطالب پایان نامه در دو باب تدوین شده است.باب اول شامل سه فصل می باشد که فصل اول به بررسی زندگی نامه شاعر و فصل دوم به بررسی غزل و عوامل موثر در توسعه و گسترش آن از دوره جاهلی تا عصر حدیث و همچنین به عوامل موثر درگرایش نزار به سرودن غزل اختصاص یافته است و فصل سوم نیز درباره سبک و سبک شناسی و مهمترین گرایشات سبک شناسی از جمله ساختار گرایی پرداخته شده است .اما باب دوم که باب اصلی پایان نامه می باشد شامل پنج فصل است .فصل اول به موسیقی در شعر نزار – موسیقی بیرونی و موسیقی درونی - اختصاص دارد . آشکارترین عاملی که زبان را از کاربرد معمولی خود منحرف می کند و جنبه زیبایی شناختی آن برای همه مشخص و معلوم است « موسیقی شعر » است . در دودیوان نزار قبانی ، موسیقی سهمی برجسته و ممتاز دارد و از نکات جالب توجه در کار نزار ، هماهنگی وزن اشعار با موضوع آن هاست و یکی از مهمترین ابزار ها در ایجاد موسیقی درونی نزد نزار ، پدیده تکرار می باشد که محصول توزیع متناسب صامت ها و مصوت ها می باشد . اما فصل دوم مربوط به سطح دلالی است به طوری که کاربرد فراوان واژه هایی مربوط به جسد زن در این دو دیوان شعر نزار را به حسی بودن و جنسی بودن سوق داده است .فصل سوم به تصاویر شعری در شعر نزار پرداخته شده است و مشخص شد که تصاویر شعر نزار در بافت کلی غزل خوش می نشیند و به انسجام وساختار آن یاری می رساند.فصل چهارم به بررسی هنجارگریزی در شعر نزار اختصاص داده شد و در این فصل مشخص شد نزار قبانی با ابداعات و تخیل قوی خود چنان قدرت و توسعی به زبان بخشید که توانست با هم نشینی غیر عادی واژه های عادی و یا انحراف از عادات و شیوه های معمول تفکر و اندیشه ، اثری بیافریند که احساسات و عواطف خواننده و شنونده را تسخیر کند . مشخصه جدیدی در غزل نزار نمود زیادی داشته و آن عشق نزار به خویشتن و خودبرتربینی شاعر بوده است که این گرایش به نام نرجسیه در فصل پنجم که فصل نهایی پایان نامه می باشد مورد بررسی قرار گرفته است.

این پایان نامه ضمن بررسی اوضاع سیاسی ، اجتماعی ، اقتصادی حاکم بر عصر دو شاعر می کوشد به حضور آنها در عرصه های مختلف سیاسی چامعه بپردازد .همچنین محقق به بررسی چداگان? اشعار سیاسی وارد شده در دیوان دو شاعر پرداخته و سپس به بررسی تطبیقی میان این اشعار می پردازد و وچوه تفاوت و تشابه میان آن دو را از حیث مضامین سیاسی تبیین می سازد و خواننده را به این نکته رهنمون می سازد که دو شاعر دربکارگیری بسیاری از مضمین سیاسی با هم متشابه هستند .از حیث ویژگی های فنی نیز نقاط مشترک زیادی میان دو شاعر وچود دارد از جمله اینکه هر دو شاعر با کناره گیری از زبان پیچیده درباری کوشیده اند با زبانی ساده و عامه فهم مردم را از افکار و آراء سیاسی خود آگاه سازند .بکارگیری موسیقی متناسب با اغراض سیاسی یکی دیگر از وجوه تشابه میان دو شاعر است

موضوع محوری این رساله، بررسی نقش التفات در فرایند فهم متن قرآن است. برای نیل به این هدف، در ابتدا موضوعاتی در ارتباط با معنا و انواع آن و نیز مسایلی که در فرآیند فهم متن باید به آن ها اهتمام ورزید مطرح می شود. همچنین مفهوم متن و ابزاری که برای رسیدن به معنای آن مورد استفاده قرار می گیرد، بیان خواهد شد. در ادامه سخن از خروج از مقتضای ظاهر، عدول و نیز مقایسه بین بلاغت و اسلوب به میان خواهد آمد. سپس موضوع "التفات" به عنوان یکی از موارد خروج از مقتضای ظاهر خواهد آمد که شامل؛ تعریف التفات، تاریخ و تطور آن، جایگاه التفات، انواع و شروط آن می باشد. در نهایت به بررسی تطبیقی انواع التفات در آیات قرآن کریم و نیز بیان اغراض آن می پردازیم.لازم به ذکر است که در این بررسی از تفاسیر مهم شیعه و سنی و نیز کتاب های مهم بلاغی مدد گرفته ایم.

عنوان این پایان نامه بررسی و تحلیل هنجار گریزی در مرفوعات با نمونه هایی از قرآن کریم و شعر عربی معاصر است. هدف این پایان نامه بررسی هنجار شکنی هایی است که در مرفوعات اتفاق می افتد. در جهت رسیدن به این هدف ،مطالب پایان نامه در دو فصل تدوین شده است. فصل اوّل به بخش هایی اختصاص یافته است که مسائل عمومی هنجار گریزی را بیان می دارد. در این فصل انزیاح ( به معنای هنجار گریزی ) در لغت و اصطلاح توضیح داده شده است و پس از آن به ترتیب خلاصه ای از روند تاریخی مفهوم هنجار گریزی ،سبک شناسی نوین ،گفتار هایی در خصوص منحصر بودن سبک در هنجارگریزی ، نقدی بر نظریه ی انحصار سبک در هنجارگریزی بیان شده است و پس از آن سعی شده است از میان اصطلاحات زیادی که دارای مفهوم هنجارگریزی ( الانزیاح ) است سه مورد ( العدول و الانحراف و المفارقه )که بارزتر ازبقیه هستند توضیح داده شوند. و سپس از میان ملاک ها و معیارهای متعدد تعیین هنجارگریزی ،چهار مورد به ترتیب استعمال عادی ،ساخت سطحی و ساخت زیرین ،نثر علمی ،و سیاق توضیح داده شده است. در نهایت انواع هنجارگریزی بر اساس تقسیم بندی های جان کوهن ،لیچ و عدنان بن ذریل بیان شده است. اما فصل دوّم که فصل اصلی پایان نامه می باشد به بررسی هنجار گریزی در مرفوعات نه گانه ی اسم ها که شامل فاعل ،نائب فاعل ،مبتدا ،خبر ،اسم کان و هم نوعانش ،اسم افعال مقاربه ،اسم حروف شبیه به لیس ، خبر حروف مشبّه به فعل و خبر لاء نفی جنس اختصاص دارد.

عنوان این پایان نامه ویژگی های سبکی متون دعا با محوریت دعای عرفه می باشد. هدف از این پایان نامه بررسی ویژگی های سبکی متون دعا به طور کلی ودر دعای عرفه در سه سطح زبانی، ادبی وفکری است که برای این منظور پایان نامه در 5 فصل نگاشته شده است. در فصل اول که امور نظری را مورد بررسی قرار می دهد، به امور کلی وضروری در باب سبک شناسی، دعاء ودعای عرفه می پردازد. در فصل دوم که به بررسی ویژگی های سبکی متون دعا می پردازد، ابتدا به ویژگی دعا در قرآن کریم در سه محور دعا کننده، دعا شونده ودعا می پردازد وتأثیر آن را بر أدعیه منقول بررسی می کند که نشان دهنده تأثیر فراوان آن است. در مبحث دوم نیز آرایه های بیانی که شامل تشبیه، مجاز، استعاره وکنایه است، را در این دعا استخراج می کند که این امر، ساده بودن متن دعا نسبت به متون ادبی مانند خطبه ونامه را نشان می کند. در فصل سوم نیز دعای عرفه را از لحاظ موسیقی متن که همان موسیقی داخلی است که از تکرار ومحسنات بدیعی تشکیل شده است، بررسی می کنیم. سپس به مطالعه انزیاح در دعای عرفه در سطح ترکیبی واستبدالی می پردازیم. پس از آن سطح دلالی را در دعای عرفه مورد توجه قرار می دهیم و در آخر این فصل نیز بینامتن قرآنی را در این دعا استخراج نمودیم که نشان از ارتباط تنگاتنگ متن این دعا با قرآن است. فصل چهارم نیز به بررسی متن دعا از لحاظ ادبی می پردازد که طی آن وجود آرایه های تشبیه، استعاره، مجاز، کنایه وتضاد را با انواع مختلف آن بررسی ودلالت های زیباشناختی آن مورد مطالعه قرار می گیرد. در فصل پنجم که آخرین فصل است، دعا به زنجیره ای تشبیه می شود که از سه حلقه صفات خدا وافعال او، صفات انسان وتقصیر او و طلب تشکیل می شود. سپس هر کدام از این حلقه ها به طور جدا مورد بررسی قرار می گیرند.

الف:موضوع وطرح مسئله( اهمیت موضوع وهدف) موضوع این رساله نحوه ی رویکرد ابوالعلای معری به مسأله ی دلالتهای نحوی در دیوان لزومیات، وتلاش او برای تصویر بخشی به مضامین فکری خویش در قالب این چارچوب زبانی است. واهمیت موضوع از آنجا ناشی می شود که ابوالعلای معری شاعری بشدت عقل گر واندیشه محور است که غالبا افکاری عمیق وناب درباره ی مسائل مختلف در نزد وی شکل می گیرد،و ناگفته پیداست که چنین افکار عمیق و اصیلی نیازمند ابزارهای مقتدر وخوش ساخت زبانی نیز هست تا رونق خود را در قالب آن به بهترین شکل مجسم سازد؛هدف ما در این رساله بر آنست که درست دریابیم که آیا به همان اندازه که افکار واندیشه ها در نزد وی(ابوالعلای معری)ریشه دار واصیل است،ابزارهای نحوی را که برای تجسم دادن به آن درنظر گرفته نیز دارای عمق تعبیری واقتدار بیانی دلالت بار هستند یا خیر؟واین مسأله مهمترین عامل محرکی است که پژوهنده ی بحث را به تحقیق مفصل وموشکافانه درباب این قضیه واداشته است. ب:مبانی نظری شامل مرور مختصری از منابع،چارچوب نظری وپرسشها وقضیه ها: منابع تحقیقی این رساله شامل:منابع دسته اول لغت وادب وبلاغت میراث کهن عرب؛وپاره ای از مهمترین منابع تازه ودست اول معاصر در باب مسائل مختلف زبان شناسی،دلالت وسبک شناسی.وپرسشها شامل:1.آیا ابوالعلای معری اساسا شاعری ابزار گرا بوده است؛2.آیا درمسیر بیان دلالت گونه ی اغراض فکری خویش توفیقاتی داشته است؛و3.آیا در کنار توانمندیهای احتمالی وی در این زمینه ی دلالی احیانا دچار ضعف،یا سستی و رکاکت در تعبیر ابزاری خود شده است یا خیر؟و اما در باب مهمترین فرضیاتی که در این تحقیق مفروض است باید گفت که فرضیه اول آنست که ابوالعلای معری یک شاعر تفکر گرای صرف جامد نبوده است که افکار ناب خود را پس پرده های جامد ویا خشک ومعمولی زبان مستور بدارد،بلکه متفکری بوده است که شاید مهمتر از تفکر برای او نحوه بیان آن اندیشه در چارچوب توانمندیهای زبان بوده است،واین حرص واهمیت موضوع را در نزد خود به خوبی در انتخاب پاره ای از اسالیب نحوی پر دلالت برای نمایاندن مخالجات درونی خود نشان داده است؛وفرضیه دوم ومهم دیگر آنست که به نظرنگارنده ابوالعلاء از میان ابزارهای نحوی از سری ابزارها مانند:«إذا»«إن»«کل»بیشتر استفاده کرده است که در قسمت تعلیقات رساله آمده است. پ:روش تحقیق شامل مفاهیم،روش تحقیق،جامعه ی مورد تحقیق،نمونه گیری و روشهای نمونه گیری،ابزار اندازه گیری،نحوه ی اجرای آن،شیوه ی گرد آوری و تجزیه وتحلیل داده ها: روش تحقیق در این عملیات پژوهشی بر اساس کار تحلیلی-کتابخانه ای-توصیفی بوده است،که پژوهنده در طی آن با ارائه ی مستنداتی از اصول پایه ای ومبنائی شاخصه های زبانی دانش زبانشناسی،مبتنی بر اصول برگرفته از متون تحقیقی قدیم وجدید،سپس عرضه ی مقاطعی از شعر شاعر که به نظر پژوهشگر حاوی اشارتهای زبانی دلالتگری بوده است سعی بر آن داشته تا بر اساس اصول مورد اعتنا در چارچوب مباحث نظری مطرح شده به بررسی تحلیلی وتطبیقی ابیات مورد نظر پرداخته،و اوج گیری و احیانا هبوط شاعر را در گذر گاههای تعبیری این حوزه روشن نماید. ت: یافته های تحقیق: مهمترین یافته های تحقیق این است که شاعر مورد بحث در این رساله در موارد بسیاری از گونه های تعبیری خود در چارچوب ابزار شناسی نحوی زبان دارای راهبردی تفکرگرا بوده است که بواسطه این توانمندی توانسته است أغلب مفاهیم فکری خود را در قالبهای نحوی زبان بیان کرده، بگونه ای که تقریبا در أکثر موارد بررسی شده در نص رساله با عنایت به محتوای فکری که شاعر بدان نظر داشته است ، ابزارهای متناسب در حوزه نحوی زبان به مدد او آمده است وتوانسته است به شیوه ای هنرمندانه قابلیتهای زبانی را در چارچوب نحوی زبان به تسخیر فکر ومعنا در آورده. ث: نتیجه گیری وپیشنهادات: نتیجه مورد نظر این رساله آنست که أبوالعلاء بنابر آنچه پیشتر گفته شد أولا: شاعری اندیشه ور ودلالت گراست ودوم اینکه در أکثر اوقات از ابزارهی نحوی مناسب در مکان مناسب به منظور القای معانی خاص،استفاده نموده است.پیشنهاد نویسنده این میباشد که دامنه این تحقیقات گسترش یابد وشعرای دیگر را نیز شامل شود تا تواناییهای هر کدام در این حیطه زبانی مشخص شود ؛ همچنین دامنه این بحث به قسمت های مختلف دیگر زبان از جمله جنبه صرفی ومفردات وغیره نیز کشیده شود.

چکیده نقش نماهای کلامی یکی از عناصر مهم کلامی هستند که بر رابطه بین دو گزاره دلالت می کنند بدون اینکه ، این معنی به صراحت بیان شود. بدین ترتیب که ما به طور تلویحی متوجه رابطه بین دو گزار از طریق تاثیر بافتی آنها در کلام می شویم ، هر چند این عناصر در ابتدای امر، بیهوده به نظر می رسند ، ولی همین اجزای کوچک گفتمانی، نقش مهمی در تفسیر و خوانش پاره گفتار دارند ،در نتیجه حذف آن از پاره گفتار و یا بی توجهی به آنها ، منجر به این می شود که ما نتوانیم ، معنای حقیقی پاره گفتار را دریابیم ، و همین سوء فهم ،باعث به وجود آمدن اختلافات بسیاری بین مفسرین و مترجمین می شود ،بدین خاطر حرف فاء را به عنوان یکی از عناصر کلامی ( گفتمانی) برگزیدم ، و آن را در پنج فصل مورد بررسی قرا ر دادم . در فصل اول به بررسی نظریه ربط و تاثیر بافتی آن در کلام پرداخته شده و محوریت بحث بیشتر در مورد نقش نماهای کلامی و نقش آنها در بافت کلام است ، و نیز بر دیدگاه بلیک مور در خصوص تحلیل نقش نماهای کلامی و ارتباط آن به نظریه ربط و توجه خاص او به بافت و نقش بافت در فهم معنی پرداخته می شود. در فصل دوم به بررسی فای عاطفه و انواع آن و تحلیل نقش فا در رساندن معنی با توجه به نظریه ربط پرداخته شده ، و در فصل سوم فای سببیه و موارد مختلف آن با توجه به نقش فا در بافت پرداخته شده ، و در فصل چهار ، فای جزا و موارد مختلف آن همراه با فای فصیحه و فای زایده پرداخته شده ، و در فصل پنجم ،به بررسی کاربردی فا در ترجمه های مختلف خصوصا در ترجمه فولادوند پرداخته شده تا برخورد مترجمین را با ترجمه این حرف در ساختارهای مختلف نحوی بررسی کنیم ، و ببینیم که آیا در زبان فارسی مترادف مناسبی برای این حرف وجود داردیا نه؟ و در نهایت رساله به بیان مهم ترین نتایجی که محقق در خلال این پژوهش به آن دست یافته است .پایان می یابد. کلید واژه ها: نظریه ربط ، نقش نماهای گفتمانی ، فاء ، ترجمه ، فولادوند

تناوب اصطلاحی جدید است که توسط زبان شناسان در عصر جدید ظهور کرده است، بحثی سبک شناسی است و از مهم ترین مباحث در علم سیاق به شمار می آید، بحثهایی از آن در کتابهای قدیم نزد نحویان و بلاغیان وجود دارد نمونه هایی از آن در قرآن و شعر عرب وارد شده است و شامل تناوب بین افعال، اسماء و حروف می شود. معنایش در کلام روشن نمی شود مگر از خلال علم سیاق و دلالت. تا زمانی که خارج از سیاق باشد از ارزش بلاغی برخوردار نیست، در علم صرف، نحو و بلاغت وارد شده است، بین دو مدرسه کوفه و بصره در آن اختلاف نظر وجود دارد. ناعوم چامسکی، زبان شناس معاصر در آثارش در زمینه ی نحو تولیدی تحویلی به آن پرداخته است. این مبحث به دایره گسترده و اهمیتی که دارد از ارزش بلاغی برخوردار است.

خطا در کاربرد حروف اضافه در بسیاری از موارد می تواند به اختلال در امر انتقال معنا منجر شود. معروف(1384) در کتاب «فن ترجمه: اصول نظری و عملی ترجمه از عربی به فارسی و فارسی به عربی» می نویسد: حروف اضافه فارسی در بسیاری از موارد با حروف جر قابل انطباق نیست. لذا این ذهنیت که حروف اضافی فارسی باید معادل معنایی مشابهی در عربی باشد در اغلب موارد صحیح نیست. معروف در ادامه چندین مثال می آورد که در اینجا به یکی از مثالهای وی اشاره می شود: به اتومبیل نزدیک شد : قرب من السیاره این مثال نشان می دهد که فارسی آموز عرب زبان به جای گفتن به اتومبیل نزدیک شد از ترجمه تحت اللفظی حرف اضافه در جمله قرب من السیاره استفاده می کند و می گوید از اتومبیل نزدیک شد که این کاملا باعث اختلال در معنی می شود. در فرآیند آموزش حروف اضافه پیش بینی خطای زبان آموزان به معلم کمک خواهد کرد با دقت و توجه بیشتری بر روی موارد خطا برآنگیز متمرکز شود و ضمن آماده شدن برای ارائه بازخوردهای متناسب، دوره و مفاد درسی را بر اساس نیاز به رفع خطا به صورتی تنظیم کند که زبان آموزان گرفتار فسیل‏شدگی خطا -دست‏کم در مواردی که امر انتقال معنی کاملا مختل می شود- نشوند. نمودارهای طراحی شده در این تحقیق که مبتنی است بر یک پیکر? نسبتا قابل ملاحظه علاوه بر جنب? تحلیلی می تواند جنب? آموزشی داشته باشد و معلمان با نشان دادن آنها به زبان آموزان عرب زبان عملا دست به افزایش آگاهی بزنند، همچنین خود زبان‏آموزان می توانند با توجه به نمودارها و پیش‏بینی‏های صورت گرفته در مورد سختی یادگیری حروف اضافه برنام? مطالعاتی خود را در این زمینه به شکل متناسب تغییر دهند. پیکر? فراهم شده نیز خود می تواند منبع اصیلی برای طراحی تست و تمرینهای آموزشی باشد.

الأداه النحویه هی لفظ دال علی معنی من المعانی النحویه، و لها أشکال متعدده، و لا ترادف دائماً ما یسمی فی النحو بالحرف، فقد تکون حرفاً أو إسماً أو فعلاً. أداه « ما» من حیث أنواع الکلمه قسمان: حرف و اسم، و تزاد فی فئه من الحروف و الأسماء و الأفعال، و تقع علی ذوات ما لا یعقل و علی صفات من یعقل، ومن هذا تظهرسعه استعمالها. تحتمل لفظه « ما» أکثر من معنی، فقد تحتمل الموصولیه و الشرطیه و النافیه و غیرها. النحومن آلیات فهم النص و علی المفسر أن یکون له مقدره نحویه فی تشخیص انواع « ما» و استنباط المعانی للتعبیرات المختلفه منها ، وعلیه أن ینعم النظر فی التمییز بین انواعهاو یدقق فیما تحمله من المعانی حتی یفید کلامه فائده مطلوبه. العلامه الطباطبائی قلما تطرق إلی الإعراب و التحلیل النحوی فی تفسیر المیزان، ولکن نستطیع أن نفهم ما أراده خلال تفسیره الدلالی للآیه فی کثیر من الأحیان.

بعد از پیروزی اسلام و انتشار آن در سرزمین های مختلف و روی آوردن مردم به دین اسلام لهجه وارد زبان عربی شد . به همین خاطر عده ای از علماء ضوابط و قواعدی را براساس استقراء و قیاس وضع کردند تا زبان را از لهجه و اشتباهات در امان نگه دارند. پس گسترش لهجه باعث ایجاد علم نحو گردید. علماء نحو در نوشتن قواعدی نحوی از فلسفه و منطق بسیار تأثیر پذیرفتند و خود زبان کمتر مورد توجه قرار گرفت و این باعث پیچیدگی هایی در علم نحو شد. گروهی از علماء برای آسان سازی و رها کردن نحو از این پیچیدگی ها بپا خاستند و آسان کردن در نزد آنان به صورت شرح دادن، خلاصه کردن و به شعر در آوردن کتابهای نحوی ظاهر شد. و در عصر جدید نیز برای جدید کردن و آسان سازی نحو دیدگاهایی مطرح شده است؛ و ما در این پایان نامه به بررسی آثار سه تن از این نحویان به نام های ابراهیم مصطفی، مهدی مخزومی و شوقی ضیف می پردازیم.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

پایان نامه حاضر با عنوان «اسلوب تأکید غیرمصطلح در علم نحو با نمونه های قرآنی» به ذکر تأکیدهای مصطلح و شرح و بررسی آنها پرداخته و سپس مواردی را که در علم نحو دلالت بر تأکید دارند ولی به طور رسمی و جداگانه معرفی نشده اند توضیح می دهد و تحلیل می نماند؛ علاوه بر این، در هر مبحث (مصطلح یا غیرمصطلح) نمونه های نحوی و شواهدی از قرآن کریم نیز ذکر می شود. ب- مبانی نظری شامل مرور مختصری از منابع، چارچوب نظری و پرسش ها و فرضیه ها: در این پایان نامه از منابعی مانند: حاشیه الصّبان از صبّان، المفصل فی النحو از زمخشری و النحو الوافی از عباس حسن، البهجة المرضیة از سیوطی، أوضح المسالک و شرح قطر الندی و بل الصّدی از ابن هشام و غیره استفاده شده است. همچنین سعی شده است به سؤالهایی نظیر: ساختار تأکیدهای غیراصطلاحی چگونه است؟ آیا بازگشت آنها به تأکیدهای مصطلح است؟ و به چه اسلوبی از اسلوبهای تأکید مصطلح بازمی گردند؟ پاسخ داده شود. پ- روش تحقیق شامل تعریف مفاهیم، روش تحقیق، جامعه مورد تحقیق، نمونه گیری و روش های نمونه گیری، ابزار اندازه گیری، نحوه اجرای آن، شیوه گردآوری و تجزیه و تحلیل داده ها: این تحقیق به شیوۀ کتابخانه ای است؛ داده های علم نحو در کتابهای مختلف نحوی جمع آوری و از جهت تأکید بررسی شده اند؛ پایان نامه هفت فصل را دربرمی گیرد؛ فصل اول به تأکیدهای مصطلح در علم نحو می پردازد؛ فصل دوم آنچه را که در بخش مرفوعات به تأکید مربوط می شود بررسی می کند که عبارتند از خبر دادن با موصولات، ضمیر شأن، ضمیر فصل، بازگشت ضمیربه جملۀ بعد از آن؛ فصل سوم مواردی از منصوبات را که جزء تأکید محسوب می شوند تحلیل می کند، مثل: حال، تمییز، استثناء و غیره؛ فصل چهارم شامل دو بخش اضافۀ لفظ به خودش و حروف جر می باشد؛ فصل پنجم توابع،واز آن نعت، بدل و عطف بیان را بررسی می کند؛ در فصل ششم افعال و جملاتی که به گونه ای به تأکید مربوط می شوند از جمله قسم، جمله معترضه، کان و غیره مورد بررسی قرار گرفته اند؛ و فصل هفتم به برخی از مواردی که از قوانین و معیارهای نحوی برای جلب توجه مخاطب و التفات او به سخن خارج شده اند مانند، نعت مقطوع، تغییر اعرابی و «واو» بین موصوف و صفت می پردازد. ت- نتیجه گیری و پیشنهادها: پس از بررسی مباحث می توان به سه نتیجه رسید: 1. در علم نحو مباحثی وجود دارد که تأکید درآنها به شیوه تکرار است، مثل بدل، به دلیل آنکه بدل در حکم مبدل منه است و اگر مبدل منه حذف شود می توان بدل را به جای آن قرار داد و در معنای جمله خللی وارد نمی شود. پس بدل تکرار مبدل منه است و اگرچه این تکرار لفظی نیست ولی یک معنا با دو لفظ ذکر می شود. 2. در علم نحو مواردی وجود دارد که کلام از قانون نحوی و معیاری که ذهن خواننده یا شنونده بر اساس آنچه که در کتابهای نحوی وارد شده است عادت کرده است خارج می شود، و این خروج انگیزه ای برای توقف و توجه شنونده به کلام و سوق دادن او به جستجو برای یافتن علت و سبب است که در نهایت سخن در جان او واقع شده و تأثیر می گذارد و تأثیر و تمکین کلام نیز هدف اصلی تأکید است. 3. مواردی وجود دارد که خود بر تأکید دلالت می کنند و یا اگر در اسلوب خاصی قرار گیرند به معنای تأکید به کار می روند، مانند اسلوب قسم که برای تأکید جمله خبری بعد از خود به کار می رود و یا حروف جر زائد که تأثیری جزء تقویت و تأکید در کلام ندارد. تأکید میدان وسیعی دارد که در هر علمی به شیوه های مختلف ذکر می شود و به علم نحو اختصاص ندارد و جا دارد که محققین به آن بپردازند و مواضع آن را تبیین کنند.

انقلاب اسلامی ایران یک بینش دینی است ، بینشی مبتنی بر دگرگونی درونی و همه جانبه فرد و جامعه است که درشکل یک پدیده اجتماعی سیاسی، فصل نوی را در تاریخ بشری گشوده است . انعکاس این بینش در پهنه گیتی به چشم می خورد. این رساله در خصوص پژواک این بینش در خطه شام (سوریه، لبنان، فلسطین و اردن) و بازتابش در شعر آن سامان می باشد پس ازگذشت 15 سال از پیروزی انقلاب برای اولین بار در ایران نگاشته می شود. مشکل عمده این رساله کمبود منابع بوده است که با تلاشهای پیگیر تااندازه ای جبران شده است . منابع بجز چند مورد، همه به زبان عربی بوده است . از امتیازات روش این پژوهش آن است که نگارنده، نگرش شاعران عربی را - بدون پیش داوری و تحصیل ذهن خود - نسبت به انقلاب و رخدادهایش و امام و اندیشه هایش مورد بررسی قرار داده است و در موارد عدیدی اشعار رابا دیدگاههای انقلاب و امام مقایسه کرده است . تلاش نگارنده براین بوده است که ابواب و فصول این رساله را بنا به سیرانقلاب و رخدادهایش تنظیم کند تاخواننده انقلاب را از آغاز تاکنون مرور کند . در پایان به این نتیجه رسیدیم که گویا شاعران عربی خود از جمله آحاد ملت ایران بوده اند که اینقدر دقیق، اندیشه های امام و رخدادهای انقلاب را به تصویر کشیده اند که گویا آنان با انقلاب از آغاز تاکنون زندگی کرده اند و در مکتب آن به تعلم پرداخته اند. این رساله در 5 باب تنظیم گردیده است . باب اول : انقلاب اسلامی ایران از آغاز تاکنون در آینه شعر معاصر عرب (شام) که شامل چهارفصل می باشد: -1 سیمای انقلاب در آینه شعرشام، -2 مردم و انقلاب ، -3 بدخواهان انقلاب و توطئه هایشان -4 جنگ تحمیلی، باب دوم : سیمای امام در رخ نمای شعر معاصر عرب که حاوی پنج فصل می باشد: صفات وویژگیهای برجسته امام، -2 اندیشه های امام، -3 جهاد و مبارزه امام، -4 ابعاد شخصیت امام، -5 عروج امام . باب سوم : آرمانها و مظاهر جهانی انقلاب اسلامی ایران در شعر معاصر عرب می باشد که دارای 5 فصل است : -1 مساله رهبری (ولایت فقیه)، -2 وحدت اسلامی،-3 قدس کعبه اول مسلمانان، -4 حج و اعلام برائت از مشرکین، -5 حرکتهای سیاسی، جهانی انقلاب اسلامی ایران . باب چهارم : تاثیر انقلاب اسلامی ایران بر ملتهای عربی و بازتاب آن در شعر عربی معاصر که چهار فصل را در برمی گیرد: -1 احیاء دین و ارزشهای دینی،-2 بازتاب انقلاب اسلامی ایران بین ملتهای عربی، -3 استغاثه ملتهای عربی برای رهائی، -4 بازتاب و تاثیر امام بر ملتهای عربی . باب پنجم : ویژگیهای فنی شعر شام، درباره انقلاب اسلامی ایران که در برگیرنده چهارفصل می باشد : -1 تکنیکهای فنی معاصر -2 مباحثی از علم معانی و بدیع -3 بهره گیری از قدیم -4 الهام های فنی از میراث فرهنگی .