شور شدن خاکها، فرایند غالب تخریب خاک در مناطق خشک و نیمه خشک می باشد که، موجب کاهش میزان عملکرد محصولات زراعی ، افزایش فرسایش و تشدید بیابانزایی می گردد. امروزه، تهیه نقشه از خصوصیات مختلف خاک و همچنین پوشش گیاهی این مناطق با استفاده از داده های ماهواره ای و فناوری سنجش از دور امکان پذیر می باشد. استفاده از این داده ها در مقایسه با روشهای سنتی و معمول، نقشه هایی با هزینه کمتر، مدت زمان کوتاهتر، به هنگام و با دقت بالاتر را تولید می نماید، و به خصوص جهت قرار گرفتن در gis به عنوان لایه های اطلاعاتی، مناسب هستند. بسیاری معتقدند تلفیق سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی پتانسیل استفاده از داده های سنجش از دور را به بهترین نحو افزایش می دهد لذا با تلفیق آنهاامکان تهیه آسانتر و سریعتر نقشه های کمی در مورد فاکتورهای خاک وجود دارد. در مطالعه حاضرامکان تهیه نقشه تغییرات مکانی شوری و پوشش گیاهی نوار مرزی( آق قلا و گمیشان) استان گلستان با کمک تصاویرماهواره ایaster، etm+و سیستم اطلاعات جغرافیای مورد بررسی قرار گرفت. منطقه مورد مطالعه در استان گلستان در عرضهای جغرافیایی36:45و 37:7شمالی و طولهای 45:3 و 55 شرقی واقع شده وحداقل ارتفاع از سطح دریای آزاد 33- مترگزارش میشود. جهت ارزیابی شوری، برداشت میدانی با روش نمونه برداری تصادفی انجام گرفت؛ نمونه های خاک سطحی به عمق تقریبی10-0 سانتی مترو با استفاده از مکان یاب جغرافیایی ‏‎(gps)‎‏، برداشت شدو پارامترهای مورد نیازنظیر هدایت الکتریکی (ece) ، اندازه گیری گردید. در این مطالعه با استفاده از نرم افزارهای ermapper7/1 ،erdas imagine9/1 ،arc view3/2a، پس از تصحیح هندسی تصاویر؛ برای بارزسازی، تکنیکهای مختلفی نظیر ترکیب باندی، نسبتهای باندی، تلفیق داده ها و شاخص پوشش گیاهیndvi استفاده گردید. سپس جهت استخراج کلاسهای شوری؛ استخراج ارزشهای رقومی پیکسلها، مدل آماری رگرسیون چندمتغییره، طبقه بندی نظارت شده والگوریتم حداکثر احتمال؛ و برای استخراج کلاسهای پوشش گیاهی طبقه بندی نظارت نشده بکار گرفته شد. در پایان نقشه شوری به ترتیب برای تصاویرetm+وaster با ضریب همبستگی(r2) و8/97%و 7/99درصد، در5 کلاس شوری ونقشه پوشش گیاهی در 6 کلاس بدست آمد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

حدود دو سوم کل کشور ایران را مناطق خشک و کویری تشکیل می دهد. کویرزایی عبارتست از تخریب اراضی در مناطق خشک و نیمه خشک تحت تاثیر تغییرات طبیعی و فعالیتهای انسانی. یکی از عوامل موثر در ایجاد و گسترش کویرزایی، پدیده شور شدن خاک ‏‎(salinization)‎‏می باشد. بطوریکه حدود 25 میلیون هکتار از مساحت کل کشور را خاکهای شور و قلیایی تشکیل می دهد. منطقه مطالعاتی در شمال شهرستان آق قلا در مسیر جاده سقر تپه واقع شده است. از نظر کاربری زمین این منطقه عموما به کشت محصولات زراعی، بخصوص جو و گندم اختصاص یافته است. اراضی این منطقه دارای شوری متوسط تا زیاد می باشد.جهت بررسی وضعیت خاکهای منطقه علاوه بر استفاده از نقشه های خاکشناسی موجود با انجام عملیات صحرایی به شناسایی کاخهای محل اجرای طرح اقدام گردید. در این مرحله با حفر پروفیل به مطالعه آن از نظر خصوصیات مورفولوژیکی و فیزیکو شیمیایی پرداخته شد. علاوه بر آن از قطعه مورد نظر و از اعماق20 -0 ، 40- 20 و 60 - 40 سانتی متری نیز نمونه مرکب خاک تهیه و پس از تجزیه آن در آزمایشگاه و محاسبه مقادیر ‏‎ece,sar, esp‎‏ ... مقدار مواد اصلاح کننده شیمیایی براساس فرمول محاسبه گردید. این آزمایش به صورت طرح بلوکهای کامل تصادفی با 5 تیمار (شاهد، گوگرد، گرگرد و کود حیوانی، گچ و اسید سولفوریک) و 3 تکرار در کرتهای 4*3 متری اجرا گردید. قبل از اجرای طرح و استقرار پلاتها، با انجام عملیات زیرشکنی (ریپر) نسبت به شکستن لایه های نفوذ ناپذیر رسی و بهبود وضعیت نفوذپذیری خاک اقدام شد و سپس مواد اصلاح کننده به خاک اضافه گردید. پس از اضافه کردن تیمارها به خاک نوبت به انجام عملیات آبشویی می رسد. مقدار آب مورد نیاز جهت آبشویی با استفاده از فرمول محاسبه می گردد. پس از پایان عملیات آبشویی، جهت بررسی تاثیر تیمارها بر خصوصیات شیمیایی خاک، از اعماق مورد نظر نمونه گیری صورت گرفته است. بررسی نتایج تجزیه و تحلیل آماری بیانگر آن است که مواد اصلاح کننده اسید سولفوریک و گچ بیشترین تاثیر را بر کاهش ‏‎sar, ece‎‏ و ‏‎esp‎‏ خاک داشته اند ولی به دلیل هزینه زیاد، خطرات بسیار زیاد ناشی از مصرف و عدم دسترسی به وسایل مخصوص جهت استفاده از اسید سولفوریک و همچنین کارآیی یکسان این دو ماده اصلاح کننده پیشنهاد می گردد جهت اصلاح خاکهای شور و قلیایی منطقه از گچ استفاده شود. با توجه به تاثیر مطلوب عملیات زیرشکنی بر کاهش شوری و قلیائیت خاک توصیه می شود که قبل از هرگونه عملیات اصلاحی، نسبت به انجام این کار اقدام گردد.