ابوالقاسم علی بن الحسین بن موسی مشهور به سید مرتضی و ملقب به علم الهدی و ذوالثمانیین ، از بزرگان علمای شیعه امامیه است . سید مرتضی ، متولد 355 و متوفی 436 هـ . ق ، برادر سید رضی ( ره ) گرد آورنده نهج البلاغه است . نسب شریف وی از سوی پدر به امام موسی بن جعفر (ع) و از سوی مادر به امام علی بن الحسین می رسد . وی در ادب ، فقه ، اصول فقه ، کلام ، تفسیر ، حدیث و رجال و سایر علوم عصر خود ، سر آمد زمان بود . ایشان پیشوای فقهی و متکلم و مرجع امامیه ، پس از در گذشت برادرش سید رضی گردید . وی در محیط علمی مساعدی رشد و نمو کرد و از محضر اساتید و بزرگانی چون شیخ مفید ، خطیب ادیب ، ابن نباته و شیخ حسن بابویه بهره جست . همچنین شاگردانی مانند شیخ طوسی ، قاضی ابن البراج ، ابو الصلاح حلبی ، ابوالفتح کراجکی ، سالاربن عبدالعزیز دیلمی و دهها نظایر این بزرگان را در حوزه درسی خویش تربیت نمود. ایشان تالیفات زیادی در علم کلام ، فقه ، اصول فقه و تفسیر دارد . از تالیفات مهم سید مرتضی ، کتاب « الامالی » ( دررالفوائد و غرر القلائد ) وی می باشد که جزو تفاسیر غیر جامع محسوب می شود ، یعنی همه سوره ها و آیات قرآن کریم تفسیر نشده است؛بلکه آیاتی که به نوعی فهم آنها مشکل و از لحاظ کلامی مورد بحث و توجه بوده ، در این کتاب تفسیر شده است . روش تفسیری ایشان ، در این کتاب شریف ، اجتهادی می باشد . ضمن اینکه با رویکردی کلامی به دفاع از دیدگاههای شیعه امامیه پرداخته است . سید( ره ) در تبیین و توضیح مفردات آیات ، از اشعار عرب بهره فراوان برده است . در مجموع قواعد زبانی و ادبیات ، در کنار دلایل عقلی و کلامی ، مهمترین ابزارهای ایشان در تفسیر است . از جمله ویژگیهای تفسیر سید ؛ اتقان ، اختصار ، دفاع از ظاهر تعابیر قرآنی ، دفاع از معتقدات شیعه امامیه و اجتناب از تمسک به اسرائیلیات است .

یقین علم ثابت و جزمی است که شک پذیر نمی باشد و مایه آرامش و قرار نفس آدمی می گردد.یقین دارای سه مرتبه «علم الیقین»،«عین الیقین»،و«حق الیقین» می باشد. ازجمله اساسی ترین مراحل رشد در هر زمینه ای ،مرحله شناخت و معرفت آن زمینه و سپس شناسایی عوامل و موانع آن امر است؛ یقین نیزازاین قاعده و اصل کلی مستثنی نیست .ازاین رو اولین گام درکسب یقین، شناخت یقین و عوامل و موانع آن است. ثمره ی این جستار تبیین علمی و روشمند یقین جهت وصول به آن است. برخی از عوامل کسب یقین، رابطه ی تلازمی با یقین دارند، بدین صورت که ابتدا باعث رسیدن به یقین می شوند و خود یقین نیز باعث می شود که این عوامل رشد کرده و سبب تقویت آنها می شود. نگارنده کوشیده است که آیات وروایات وارده در این موضوع را مورد بررسی قرار داده و عوامل وموانع یقین را تبیین نماید.

پیشگیری از جرم عبارتست از همه اقدامات و تدابیر کیفری و غیرکیفری که قبل یا بعد از وقوع جرم در جهت از بین بردن جرم، کاهش و دشوار نمودن وقوع جرم به کار می رود. در مکتب اسلام جرم و گناه مفهوم واحد دارند اما گناه در اسلام با آنچه که در حقوق به عنوان جرم مطرح است، اندکی متفاوت است. هر چند این دو مقوله مصادیق مشترک متعددی دارند، اما در برخی موارد محدود دارای مصادیق مجزا و مختلف نیز می باشند و بین این دو نسبت عموم و خصوص من وجه برقرار می باشد. در این نوشتار موضوعاتی از قبیل تعریف جرم و گناه و نسبت بین آن دو و اصول حاکم بر قوانین اسلام و راهکارهای پیشگیری از جرم در قرآن و روایات بررسی می شوند. این راهکارها در دو بخش راهکارهای کلی شامل عوامل درونی، ارائه راهکار صحیح در کنار معرفی جرم، نماز، امر به معروف و نهی از منکر، قاطعیت در اجرای قانون، توبه و فقرزدایی و راهکارهای پیشگیری از جرایم خاص در قالب پیشگیری کیفری از طریق حدود و قصاص و نیز راهکارهای پیشگیری از جرایم ربا، رشوه، جرایم جنسی و جاسوسی با تأکید بر آیات و روایات ارائه می شوند.

چکیده این پژوهش در مورد بررسی روایات مرتبط با وحی بر پیامبر اسلام (ص) می با شد که در آن، روایات مربوطه را در منابع روایی فریقین نقد و بررسی می کند. عدم تحقیق همه جانبه پیرامون موضوع مورد بحث، ضرورت چنین تحقیقی را ایجاب می کند. از رهگذر این تحقیق با استناد به ادله ی متقن ثابت می شود که، قرآن جز خدا منبع دیگری ندارد، دریافت وحی به سه شکل می باشد؛ اعم از مستقیم( از خداوند)، غیرمستقیم(با تمثل فرشته وحی) و رویای صادقه که البته دریافت قرآن به دو شکل اول بوده است و در برسی حالات درونی پیامبر(ص) در فرآیند وحی، جریان کاملاً عادی بوده است و از نظر حالات بیرونی در وحی مستقیم که ارتباط با عالم مجرد بوده، وضعیت جسمانی پیامبر(ص)؛ تحت تأثیر وحی قرار می گرفته، بدون اینکه در متن وحیانی تأثیر بگذارد و آغاز بعثت 27 رجب بدون نزول آیات قرآن، و شروع نزول قرآن در ماه رمضان به مدت 23سال می باشد و انقطاع وحی، مفهومی جز این ندارد که، خاصیت نزول، تدریجی می باشد و با استناد به ادله قرآنی و روایی متقن، نزول تدریجی قابل اثبات است؛ ولی نزول دفعی از امور غیبی است که ادله روایی صحیح و متقنی دال بر اثبات چگونگی این نوع نزول وجود ندارد. واژگان کلیدی: روایت، افسانه غرانیق، دفعی، تدریجی، فترت وحی، تمثل جبرئیل

معروف است که اهل سنت به عدالت هم? صحابه معتقدند؛ حال آنکه وحدت نظری وجود ندارد و در این زمینه دیدگاه های مختلفی ابراز داشته اند. از بین رفتن کتاب های معتزله و پراکنده شدن آنها و تسلّط فکری اشعری بر اهل سنت معاصر، باعث شده که دیدگاه های مختلف به فراموشی سپرده شود؛ حتّی در بعضی از کتاب ها ممکن است اتفاق امت اسلامی به عدالت هم? صحابه را نیز مطرح کنند؛ حال آنکه گروه های دیگری مانند شیعه، معتزله و ... چنین اعتقادی ندارند. برای بررسی عدالت صحابه و شناخت میزان ایمان آنها قرآن، سنت و تاریخ گواهان خوبی می باشند؛ که ما در این پژوهش بیشتر به بررسی آیات جهاد بر اساس سیر تاریخی وقوع جنگ ها می پردازیم؛ چون جنگ یک حادثه سنگین و دارای مشکلات فراوان است و در آن زمان، باطن اشخاص ظاهر می گردد و مراتب حقیقی افراد در پذیرش اوامر خدا و پیامبر (ص) روشن می گردد و منافقین و مومنین ضعیف الایمان از اشخاص مقاوم و راسخین در ایمان و عقیده جدا می شوند. کلید واژه ها: عدالت، ، آیات جهاد، مومنین، منافقین، ضعیف الایمان

قرآن کریم، کتابی است همیشه جاودان و جامع که در طول تمام ادوار تاریخی می توان با رعایت اصول درست، از آن استفاده کرد؛ در این نوشتار با تکیه بر همین ویژگی قرآن کریم و در کنار آن، با استفاده از رهنمود های اهل بیت (ع) به بررسی مبانی، پایه ها، راهکارهای موفقیت و در نهایت، دستاوردهای جنبش بیداری اسلامی پرداخته شده است. جنبش بیداری اسلامی، به حرکت هایی گفته می شود که غالبا توسط مردم مسلمان منطقه ی خاورمیانه و شمال آفریقا صورت گرفته است. جرقه ی این جنبش که در تونس زده شد، امروزه در اکثر کشور های عربی که مردم آن دل خوشی از حاکمان خود ندارند، در حال پی گیری است. حاکمیت توحید در برابر طاغوت، مقابله با ظلم و اینکه قرآن و سنت به شدت بر عدم ظلم پذیری از سوی طاغوت تکیه کرده اند، ضرورت وجود عدالت در هر جامعه ای به خصوص جامعه ی مسلمان، ضرورت ایجاد اصلاح در جامعه مسلمان، اصل بسیار مهم امر به معروف و نهی از منکر، و در نهایت جهاد را می توان از مبانی جنبش بیداری اسلامی از منظر قرآن و حدیث ذکر کرد. خداگرایی، نه انسان محوری، وحدت و همبستگی، ولایت محوری که نوعی بازگشت به قرآن کریم با دید صحیح است و تلاش برای رسیدن به آرمان های بلند، به عنوان راهکارهایی برای موفقیت جنبش بیداری اسلامی مطرح می شود. آزادی بیان، امنیت و ایمنی و آسودگیدر جامعه، عدالت محوری در اداره ی امور جامعه و چگونگی پیاده کردن عدالت، استقلال سیاسی، اقتصادی و فرهنگی نیز از جمله دستاورد های بسیار این حرکت به شمار می آید.

تفسیر بیان السعاده نوشته ی یکی از اقطاب متأخره ی صوفیه،سلطان محمد گنابادی ملقب به سلطانعلیشاه است که در اوایل قرن چهاردهم، نگارش آن به پایان رسیده است. می توان گفت که این تفسیر نخستین تفسیر عرفانی شیعه است که در آن همه سور و آیات قرآن کریم تفسیر شده است. علاوه بر این، تأویلات تطبیقی آیات قرآن بر اصطلاحات و آموزه های صوفیانه در این تفسیر بسیار بر جسته است و در میان تفاسیر عرفانی شیعه یک پدیده ی نو ظهوری است. همچنین این تفسیر به لحاظ محتوای فلسفی و عرفانی و بکارگیری اصطلاحات صوفیانه و استناد به مطالب ذوقی صرف، در بسیاری موارد با ابهام قرین شده است به طوری که درک روشن برای خواننده به سادگی حاصل نمی شود. از سوی دیگر، دیدگاه های مبالغه آمیز مفسر در باب «ولایت» و دگراندیشی های وی در باب اعتقاد به تحریف قرآن، تعدد نزول آیات قرآن و نمادین دانستن قصص قرآن، بر مشکلات این تفسیر افزوده است.

در معنا و مفهوم « ایمان » شاخص قلبی بودن و توام با عمل بودن از اهمیت والایی برخوردار است. لذا باید در نظر داشت که صرف ایمان ظاهری به معاد، مستلزم آثار مثبت اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی نمی¬باشد. گاهی پیش می¬آید که افراد، علی رغم ایمان به معاد، نسبت به آن دچار غفلت و فراموشی می¬شوند که این مساله ایجاب می¬کند که با موانع یاد معاد مقابله شود. برخی از مهم ترین موانع یاد معاد: آرزوهای طولانی، غفلت، دنیاگرایی و... می¬باشد؛ اما در مقابل، شاخص هایی نیز وجود دارد که می-توان با در نظر گرفتن آنها، همواره به یاد معاد بود؛ از جمله: پرداخت زکات، اقامه¬ی نماز، زنده نگه داشتن یاد مرگ، عبرت از تاریخ، و عقل و... در میان مفاهیم معنوی، هیچ کدام به میزان ایمان به معاد نمی-تواند در سامان دادن جامعه و افراد در ابعاد مختلف، مثمر ثمر واقع شود؛ زیرا خود مفهوم ایمان به خداوند نیز در اثر ترس از عقوبت در سرای آخرت، منجر به آثار مثبت می¬گردد. ایمان به معاد، دارای آثار مثبت فراوانی در عرصه¬های مختلف می¬باشد؛ در بعد فرهنگی: تقویت روحیه¬ی دین پروری، توبه و استغفار از گناهان، عمل¬گرایی به قرآن، دوری از کارهای حرام، تعدیل شهوت و... در بعد اقتصادی: از بین رفتن فاصله¬ی طبقاتی، امنیت اقتصادی، عدم مال دوستی، تقسیم عادلانه¬ی بیت المال، پرهیز از خیانت اقتصادی، توجه به کسب روزی حلال و... در بعد اجتماعی: امتیاز ندادن به خویشاوندان، کوشا بودن در اجرای عدالت، خیر خواهی برای دیگران، همیاری اجتماعی و کمک رساندن به دیگران، و...

چکیده : اعمال ، خواه نیک و خواه بد بر خلاف تصور اشتباه برخی افراد ، فقط پاداش یا مجازات اخروی ندارد ؛ بر اساس آموزه های دینی ، اعمال علاوه بر آخرت دراین دنیا نیز پاداش و عقاب دارد ؛ بنابرین مردم اگربه این حقیقت یقین داشته باشند ، کمتر مرتکب ناهنجاری ها می شوند و از طرف دیگر برای انجام اعمال نیک ترغیب و تشویق می شوند . همچنین بر اساس آموزه های دینی ، اعمال فقط آثار معنوی ندارد ؛ بلکه آثار مادی و اجتماعی نیز دارند ؛ به این معنا که اعمال خوب و بد علاوه بر براثرگذاشتن برقلب وروح، بر جسم و تن فرد و جامعه نیز اثر می گذارند و اینها نقطه ی هست که بسیاری از افراد از آن غافلند. بر این اساس می توان گفت بسیاری از مشکلاتی که فرد گرفتار می شود، به خاطر گناهان است.برخی از آثار ، فردی است و برخی اجتماعی ؛ آثارفردی گناه شامل موارد زیر است : عدم استجابت دعا ، انکار مقدسات ، عدم قبولی اعمال و ............ و برخی از آثار اجتماعی اعمال شامل موارد زیر می باشد:تسلط اشرار ، وقوع زلزله ، عدم نزول رحمت بر جامعه و .... به خاطر اگاهی مردم از آثاراعمال بد و تصحیح تصورات غلط برخی افراد ، این پایان نامه با عنوان «آثار دنیوی گناه در قرآن و سنت» انتخاب شده است . از خدای تبارک و تعالی مسئلت می کنیم که همه ما را از گناهان مصون و محفوظ بدارد. انشاء اللّه .

ساختار جمله، نقش محوری در زیبایی سخن و سخن زیبا دارد، اگر سخنور، با جمله بندی منسجم و هماهنگ و روان و رسا سخن بگوید؛ سخن او ارزش و اعتبار دارد؛ زیرا چگونگی جمله است که مقصود سخنگو را زیبا و روان و یا زشت و ناقص می سازد؛ و یکی از جنبه های زیبایی قرآن به جمله بندی و ساختار جمله مربوط می شود که هم یک امر معنوی و غیر فیزیکی است و هم تمام زیبایی های ظاهر و محتوا در آن جمع شده است(احمدی، 1381ش، 66-61). با توجه به علم، حکمت و هدف داری فعل خداوند، متن قرآن دارای همگرایی موضوعی و محتوایی در جهت هدف هدایتی و تربیتی است و عناصر محتوایی قرآن، همانند اجزای یک ساختمان، به هم پیوسته و ناظر به یکدیگرند؛ بنابراین، گوناگونی مباحث مطرح شده در یک آیه، هرگز نباید ما را برآن دارد که بپنداریم قرآن کریم، مجموعه مطالبی است گسسته و نامربوط، که تصادفاً کنار هم جمع شده اند؛ بلکه باید دانست که هرگاه مطالب، این گونه گوناگون و متفاوت هستند، حتما پای ارتباطی در میان بوده و مناسبتی باعث شده است که چنین حالتی پدید آید؛ و با بررسی، به خوبی می توان یافت که نه تنها هیچ گونه آشفتگی و در هم ریختگی موضوعات و مطالب در سطح سوره ها موجود نیست؛ بلکه نظمی شگرف سرتاسر قرآن را فرا پوشانده است، و همین جاست که کلام امام محمد باقر(ع) شایان توجه است که فرمودند: «وَ لَیْسَ شَیْ‏ءٌ أَبْعَدَ مِنْ‏ عُقُولِ‏ الرِّجَالِ‏ مِنْ‏ تَفْسیرِ الْقُرْآنِ‏- إِنَّ الْآیَهَ یَکُونُ أَوَّلُهَا فِی شَیْ‏ءٍ وَ آخِرُهَا فِی شَیْ‏ءٍ وَ هُوَ کَلَامٌ مُتَّصِلٌ مُتَصَرِّف‏؛ چیزی چون تفسیر از عقلهای مردمان دور نیست؛ زیرا ابتدای آیه ای درباره ی چیزی و وسط آن، درباره ی چیزی دیگر و آخرش درباره ی چیز سومی است، حال آن که کلامی متصل و مربوط است و به وجوه متعدد باز می گردد»(مجلسی،1403ق، 89/95؛ حر عاملی، 1409ق، 27/192)؛ بنابراین با بررسی جملات یک آیه معلوم می شود که این جملات با هم بی ارتباط نیستند. بحث تناسب آیات، محدود به ارتباط بین آیه های گوناگون با هم نمی شود؛ بلکه ارتباط های درون آیه یعنی، رابطه ی فرازها و حتّی کلمات متعدد یک آیه هم به صورت حکیمانه ای کنار هم قرار گرفته اند؛ و یا ذیل هر آیه با حقایق بحث شده در خود آیه مرتبط می باشد و در این زمینه نیز، انواعی از ارتباط بین ذیل آیه و محتوای آیات بیان شده است؛ گاهی ذیل آیه، تعلیل حکم برای صدر آیه و یا جملات قبل خود می باشد و یا ضمانت اجرایی حکم، فایده حکم، تفصیل بعد از اجمال و پاسخی به سوال در تقدیر می باشد؛ که ذیل آیه را به صدر و محتوای درونی آیه مرتبط می سازد. بنابراین، در این نگارش اکثر تفاسیر شیعه و سنی و تعدادی از کتب علوم قرآنی، که به نحوی به این موضوع مرتبط می باشند؛ بررسی شده است. در بعضی از موارد، که هیچ گونه منبعی در این زمینه یافت نمی شد، با مراجعه مستقیم، آیات قرآن را بررسی نمودیم وآن ها را با عناوینی مانند: «به نظر می رسد» یا «می تواند» بیان کردیم.

چکیده: قرآن کریم ، برترین و آخرین پیام خداوند و ارزشمندترین گوهر گرانبهایی است که با بلیغ ترین آداب سخن ، مفاهیم و معارف الهی را در اختیار ما قرار می دهد. موضوع تناسب، یکی از موضوعات مهم علوم و معارف قرآنی است که در تفسیر قرآن، مفید و موثر است و شناخت تناسب و هماهنگی آیات را امری ضروری می کند. باید پذیرفت که در بین یک مجموعه ی آیات که در موضوع واحدی وارد شده اند، نوعی ارتباط و قدر مشترکی باشد، به اعتبار این که دارای هدف واحد و قدر جامع و مشترک واحد بوده و جمعاً یک کلام محسوب می شوند که برای ایفای غرض و هدف واحدی نازل گشته اند. از جاهایی که رعایت تناسب در آن مورد تأکید است، مقطع ها و پایان بخش سخن است که به ناچار، باید تناسب کاملی با معنی داشته باشد؛ وگرنه، کلام از هم گسیخته خواهد شد.این تناسب، به دو بخش تقسیم شده است: تناسب معنایی میان پایان آیه با آغاز آن، تناسب لفظی میان آخر آیه و ابتدای آن. با این وصف، بین صدر و ذیل آیات قرآن، تناسب محتوایی وجود دارد که در این تحقیق چهار مورد عمده ی تناسب در سوره ی آل عمران، بدین صورت بررسی می شود؛ گاهی ذیل آیه با اسماء الهی بیانگر هدف خاصی در صدر آیه می باشد؛ مثل «أللهُ ُلا إلهَ إلّا هُوَالحَیُّ القَیّوم» و گاهی ذیل آیه علت حکم صدر آیه را بیان می کند؛ مثل « رَبَّنَا لَا تُزغْ قُلُوبَنَا بَعْدَ إِذْ هَدَیْتَنَا وَ هَبْ لَنَا مِن لَّدُنکَ رَحْمَهً إِنَّکَ أَنتَ الْوَهَّابُ(8)» و گاهی ذیل آیه حکم صدر آیه را ضمانت می کند؛ مثل « إِنَّ الَّذینَ کَفَرُواْ لَن تُغْنیِ‏َ عَنْهُمْ أَمْوَالُهُمْ وَ لَا أَوْلَادُهُم مِّنَ اللَّهِ شَیْئاً وَ أُوْلَئکَ هُمْ وَقُودُ النَّارِ(10)» و یا فایده ی حکم آن را می رساند؛ مثل « لَن تَنَالُواْ الْبرَِّحَتیَ‏ تُنفِقُواْ مِمَّا تحُِبُّونَ وَ مَا تُنفِقُواْ مِن شیَ‏ْءٍ فَإِنَّ اللَّهَ بهِ عَلِیمٌ(92)» کلید واژه ها: تناسب ، علت، ضمانت، فایده ی حکم، اسماء حسنی

یکی از مباحث برجسته علوم قرآنی، مسئله تناسب و ارتباط آیات با یکدیگر است. چه ‏بسا هر خواننده متفکری با قرائت آیات یک سوره، به نظم و ارتباط شگفت‏انگیز بین آنها پی‏می‏برد. اما نکته مهمی که کمتر بدان توجه شده است، ارگانیزم و هماهنگی کلی آیات یک سوره است؛ بدین معنا که هرسوره، غرض واحد و مشخصی دارد و آیات آن، در نظمی منطقی و ارگانیک، به غرض سوره مرتبط شده اند. از این رو با بررسی نحوه ارتباط آیات هرسوره با سوالات متعددی مواجه می شویم؛ آیا هرسوره دارای یک هدف است؟ یا سوره‏ها به ویژه سوره‏های بزرگ، دارای اهداف و غرض‏های متنوع و متفاوت می‏باشند؟ به عبارتی آیا آیات یک سوره همچون خطوط پراکنده و بی‏نظمی هستند که هیچگونه ارتباط ساختاری میان آنها وجود ندارد یا این خطوط به ظاهر پراکنده، از یک ارتباط منظم هندسی برخوردارند؟ در صورتی‏که با دلایل متعدد عقلی و نقلی، وجود غرض واحد در هر سوره اثبات گردد، از چه مکانیزم و روشی می‏توان برای کشف اغراض مذکور استفاده نمود؟ پاسخ گویی به این سوالات، مفسران و قرآن‏پژوهان را به تکاپو و تلاش دامنه داری کشانده است؛ بگونه‏ای که اکنون کمتر دوره تفسیری یا کتاب علوم قرآنی را می توان یافت که از مباحث مربوط به ارتباط آیات خالی باشد. بنابراین از آنجایی که نگرش ساختاری به سوره‏های قرآن، نتایج و پیامدهای سودمندی را به دنبال داشته است، از این رو در این پژوهش به ترسیم ساختار هندسی سوره شوری در قالب تفسیر المیزان علامه طباطبائی، تفسیر البنائی بستانی و تفسیر فی ظلال القرآن سید قطب پرداخته شده و وجه تمایز آن با تفاسیری غیر ساختاری همچون تفسیر اطیب البیان بیان گردیده است. در این پژوهش، پس از بیان ویژگی ها و ثمرات ساختار هندسی سوره‏ها که از مهم‏ترین ثمرات آن ها می‏توان به کشف افق‏های جدید در اعجاز قرآن و مقابله با شبهه ‏افکنی‏های خاورشناسان در زمینه فقدان نظم در قرآن و آشنائی سریع و آسان با مفاهیم قرآن اشاره نمود، دلایل عقلی و نقلی موافقان و مخالفان ساختار هندسی سوره‏ها بررسی و ارزیابی شده است. و در نهایت با اتکاء به قوت دلایل طرفداران نظریه ساختار هندسی سوره‏ها، این نظریه تقویت شده است. در فصول بعدی به بررسی نوع سبک ساختاری سوره شوری در تفاسیر ساختاری و محاسن و معایب هر یک پرداخته شده، که علامه طباطبائی از سبک گزارش اجمالی، دکتر محمود بستانی از ترکیبی از دو سبک گزارش محتوایی و نمودار موضوعی و سید قطب نیز تا حدودی از روش و سبک نمودار محتوایی در تفسیر آیات سوره بهره جسته است. و در انتهای پژوهش به تفاوت تفسیری برخی از آیات سوره شوری، از دیدگاه ساختاری و غیرساختاری، پرداخته شده که در نگاه ساختاری، هر یک از مفسران، آیه را با موضوع اصلی در ارتباط دانسته و با توجه به آن، آیه را تفسیر کرده اند؛ در صورتی که در نگاه غیر ساختاری، بدون توجه به ارتباط آیات با همدیگر و با محور اصلی سوره به تک تک آیه نگریسته و به تفسیر ظاهری آیات بسنده کرده اند.