پیوند روشی رایج برای ازدیاد درختان میوه از زمانهای دیرین بوده است. در مورد سبزیها، پیوند به منظور ایجاد سبزیهای میوه ای متحمل در برابر شرایط نامساعد خاکی و محیطی و افزایش رشد و عملکرد و کیفیت میوه در اوایل قرن حاضر به کار رفته و تکنیک نوینی را برای تولید سبزیهای میوه ای به وجود آورده است. تاثیر پیوند در کنترل امراض خاکزاد و نماتدها کاملا محرز می باشد. هم اکنون در ژاپن، گیاهان پیوندی بیش از نصف کل سطح تولید سبزیهای میوه ای را دارا می باشند. کاهش تولید سبزیها با کاشت مداوم آنها ارتباط داشته به طوری که جهت رفع این مشکل از گیاهان پیوندی برای تولید سبزیهای میوه ای استفاده می شود. در این راستا آزمایشی با دو رقم گوجه فرنگی (es10002 و heirloom) و ترکیبات مختلف پیوندی آنها (h+h, e+h, h+e, e+e) به صورت پیوند اسکنه ای در قالب طرح بلوک های کاملاً تصادفی با 3 تکرار در شرایط هیدروپونیک انجام گرفت. در این آزمایش پارامترهایی مانند ارتفاع گیاهان، وزن تر و خشک ساقه، سطح برگ، شاخص کلروفیل، درصد مواد جامد محلول، ویتامین ث، عمر انبارمانی میوه ها و غلظت عناصر (کلسیم، پتاسیم و فسفر) اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که پیوند تاثیر معنی داری بر ارتفاع گیاهان، وزن تر و خشک ساقه، سطح برگ و شاخص کلروفیل داشته است. همچنین تاثیر پیوند بر خصوصیات کیفی میوه از جمله درصد مواد جامد محلول، ویتامین ث و عمر انبارمانی میوه ها معنی دار بوده، به طوریکه عمر انبارمانی تیمار خودپیوندی es10002 در مقایسه با گیاهان غیر پیوندی همان رقم 11 روز و میزان ویتامین ث در گیاهان خودپیوندی رقم heirloom نسبت به گیاهان بدون پیوند آن 19% افزایش یافت. مابین سه عنصر پتاسیم، کلسیم و فسفر پیوند بر میزان پتاسیم و کلسیم میوه تاثیر معنی دار داشته ولی بر میزان فسفر میوه تاثیر معنی دار نداشت. پیوند بر میزان عملکرد گیاهان تاثیر معنی دار داشته و ترکیب خود پیوندی es10002 با 60/5 کیلوگرم در بوته بیشترین و گیاهان heirloom پیوندی بر پایه es10002 با 9/1 کیلوگرم در بوته کمترین مقدار عملکرد را داشتند. همچنین نوع پایه به کار رفته اثر معنی داری بر ارتفاع گیاهان، اسیدیته قابل تیتراسیون، درصد مواد جامد محلول، عملکرد و فسفر میوه نداشته ولی بر سطح برگ، ویتامین ث، عمر انبارمانی و کلسیم و پتاسیم میوه تاثیر معنی دار داشت. نوع پیوندک به کار رفته نیز بر سطح برگ، وزن تر میوه، اسیدیته قابل تیتراسیون، کلسیم و فسفر میوه تاثیر معنی دار نداشته ولی بر ارتفاع گیاهان، شاخص کلروفیل، ویتامین ث، عمر انبارمانی میوه ها و عملکرد تاثیر معنی دار داشت.

شیکوره (cichorium intybus l.) متعلق به خانواده asteraceae و جنس cichorium می باشد. از جمله مشکلات کیفی که در گیاه شیکوره دیده می شود می توان به قهوه ای شدن مغز شیکون، توخالی شدن مغز و برگ های قرمز و... اشاره کرد. برخی از این مشکلات به وضعیت تغذیه ای گیاه بخصوص به کاتیون کلسیم نسبت داده می شود. برای بررسی تاثیر نسبت های مختلف k:ca در محلول غذایی روی بروز ناهنجاری های فیزیولوژیکی و رشد ریشه و عملکرد و کیفیت شیکون در شیکوره آزمایشی در سال 1389-1388 در ایستگاه تحقیقاتی خلعت پوشان دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز انجام شد. آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو رقم (yellow star وpagna )، چهار نسبت k:ca (4:4، 6:4، 6:3 و 3: 5/7) و سه تکرار به صورت هیدروپونیک اجرا گردید. هر واحد آزمایشی (کرت) شامل 12 گیاه بود. گیاهان با اعمال تیمار های آزمایشی به مدت 5 ماه داخل گلدان ها رشد یافتند. سپس دو گیاه به طور تصادفی از هر واحد آزمایشی به منظور اندازه گیری صفات رویشی برداشت شد و بقیه ریشه ها به منظور تولید شیکون انبار شدند. پس از رفع رکود ریشه ها به منظور تولید بخش خوراکی (شیکون) فورسه شدند. خصوصیات شیکون (طول و قطر شیکون، وزن تر و خشک آن و مشکلات کیفی نظیر قهوه ای شدن مغز، توخالی شدن مغز، نوک سوختگی و ...) ثبت گردید. براساس نتایج به دست آمده از این آزمایش، خصوصیات رویشی شیکوره به طور معنی دار تحت تاثیر نسبت k:ca در رقم قرار گرفت اما تاتیر نسبت k:ca بر طول و قطر ریشه معنی دار نبود. در هر دو رقم بیشترین مقدار نسبت وزن تر برگ به وزن تر ریشه مربوط به نسبت شاهد (6:4 k:ca) بود و افزایش نسبت k:ca باعث کاهش نسبت وزن تر برگ به وزن تر ریشه در رقم pagna شد. اثر نسبت های مختلف k:ca و رقم بر خصوصیات فیزیولوژیکی شیکوره معنی دار بود. طوری که بیشترین شاخص کلروفیل برگ مربوط به نسبت 4:4 k:ca در رقم yellow star و کمترین مقدار مربوط به تیمارهای رقم pagna بود. افزایش نسبت k:ca باعث افزایش غلظت پتاسیم در برگ ها و ریشه ها گردید در حالی که غلظت کلسیم با افزایش نسبت k:ca کاهش یافت. تیمارهای به کار رفته بر خصوصیات کیفی شیکون تاثیر معنی داری داشتند. طوری که در هر دو رقم بیشترین طول شیکون در نسبت 6:4 k:ca و حداقل طول در نسبت 3: 5/7 k:ca مشاهده شد. همچنین در هر دو رقم افزایش نسبت k:ca منجر به کاهش قطر شیکون و افزایش قهوه ای شدن و توخالی شدگی مغز شیکون، تراکم و انشعاب زایی شیکون و سوختگی نوک برگ ها شد. رقم pagna شیکون هایی با تراکم پایین و انشعابات زیاد شیکون تولید کرد در حالی که رقم yellow star، شیکون هایی با تراکم بالا و انشعاب پایین تولید کرد. اثر نسبت های مختلف k:ca و رقم بر عملکرد شیکون در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. بیشترین عملکرد شیکون مربوط به نسبت های 6:4 و 6:3 k/ca در رقم pagna و نسبت 6:4 k:ca در رقم yellow star و کمترین عملکرد در هر دو رقم مربوط به نسبت 3: 5/7 k:ca می باشد. نتایج این آزمایش نشان داد که عملکرد و کیفیت شیکون بیشتر تحت تاثیر نسبت های مختلف k:ca، رقم و بروز ناهنجاری های فیزیولوزیکی می باشد. افزایش نسبت k:ca تا نسبت 6:3 منجر به افزایش عملکرد شیکون گردید اما در نسبت های بالاتر k:ca به دلیل افزایش ناهنجاری های فیزیولوژیکی نظیر توخالی شدن مغز شیکون، نوک سوختگی برگ ها و پوسیدگی ریشه عملکرد کاهش یافت.

این آزمایش به منظور بررسی اثر غلظتهای مختلف عناصر پرمصرف ( (2mac, mac, ½macو کم مصرف محیط کشت ms ( (2mic, mic, ½mic در ترکیب با دو غلظت ساکارز (8 و 16 میلی گرم بر لیتر) بر ریزغده زایی درون شیشه ای سیب زمینی در آزمایشگاه کشت بافت گیاهی گروه علوم باغبانی دانشگاه تبریز اجرا شد. از جوانه های جانبی حاصل از شاخساره های درون شیشه ای بعنوان ریز نمونه استفاده شد و تحت شرایط استریل روی محیط های کشت مختلف به منظور ریزغده زایی کشت شدند و کشتها در تاریکی مداوم و دمای2±20 درجه سانتیگراد در اتاق رشد نگهداری شدند. این تحقیق به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار انجام شد. در طی یک ماه سرعت آغازش ریزغده و پس از اتمام دو ماه درصد آغازش و تشکیل ریزغده، تعداد جوانه بر روی ریزغده، طول، قطر و وزن ریزغده اندازه گیری شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر ساده عناصر کم مصرف و اثرات متقابل عناصر کم مصرف با غلظتهای مختلف ساکارز و عناصر پر مصرف برای هیچ یک از صفات مورد مطالعه معنی دار نبودند. اثر ساده غلظتهای مختلف ساکارز و عناصر پرمصرف فقط در مورد دو صفت معنی دار بوده در حالیکه تمامی صفات ریزغده زایی از اثر متقابل mac×suc بطور معنی دار متاثر شدند. در تمامی محیط های کشت دارای هشت درصد ساکارز، درصد آغازش ریزغده ها صد درصد و سرعت آغازش نیز حداکثر بود با این حال بالاترین درصد تشکیل ریزغده، وزن، طول، قطر و تعداد جوانه بر روی ریزغده، در محیط کشت 2mac دارای16 درصد ساکارز به دست آمد.

چکیده قارچ صدفی pleurotus spp. مواد غذایی مورد نیاز خود را از بستر میزبان و یا از مواد زائد کشاورزی که غنی از لیگنین، سلولز و همی سلولز است، تهیه می کند. نیتروژن یک ماده اصلی برای فعالیت ها ی رشد سلولی و فعالیت ها ی متابولیکی مختلف به ویژه پروتئین و سنتز آنزیمی است. محتوی تغذیه ا ی بستر ها ی کشت را می توان با مصرف مکمل ها ی نیتروژن دار بهبود بخشید، در این آزمایش سه منبع مختلف نیتروژن آلی: پودر یونجه، کنجاله سویا و ورمی کمپوست در سطوح مختلف (0، 5/2، 5، 5/7 درصد وزن تر بستر کشت) انتخاب و تاثیرشان در عملکرد و خصوصیات کیفی قارچ صدفی فلوریدا مورد ارزیابی قرار گرفت. این آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که مکمل ها ی غذایی برخصوصیات رشد ی، صفات کیفی و عناصر معدنی قارچ صدفی در سطح احتمال 5 درصد اثر معنی داری دارند. در بین تیمار ها، بستر کشت حاوی ورمی کمپوست کمترین تعداد روز تا پنجه دوانی67/18 – 33/19 روز، بیشترین طول پایه (86/5 سانتیمتر)، بیشترین میزان ماده خشک (55/14 درصد) و خاکستر (4/7 درصد) بوده است. کنجاله سویا (5/2 درصد) و پودر یونجه (5/7 درصد) به ترتیب 4/1231 گرم بر کیلو گرم و 8/1115 گرم بر کیلو گرم بالاترین عملکرد کل را نسبت به کیسه ها ی فاقد مکمل غذایی دادند. بیشترین میزان پروتئین در بستر کشت غنی شده با کنجاله سویا (5/7) و به میزان 14/23 درصد بوده است. غلظت فسفر (86/5 میلی گرم بر گرم) و پتاسیم (74/17 میلی گرم بر گرم) در بستر حاوی ورمی کمپوست (5%) نسبت به سایر مکمل ها ی غذایی و شاهد بیشتر بوده است. بستر کشت غنی شده با کنجاله سویا (5/2 درصد) بیشترین تعداد پین (67/19 عدد) و کلاهک تولیدی (74 عدد) و میزان کلسیم (12/0 میلی گرم بر گرم) بیشتری نسبت به شاهد شده است. قطر پایه، طول و قطر کلاهک تحت تأثیر نوع مکمل غذایی قرار نگرفت.

مهمترین برنامه توسعه هر کشوری تأمین منابع غذایی کافی است و با توجه به افزایش بی رویه جمعیت، تنها با استفاده از روش های کشاورزی سنتی نمی توان بر مشکل کمبود مواد غذایی غلبه کرد. در این راستا استفاده از ابزارها و تکنولوژی های جدید در تولید مواد غذایی، ضروری به نظر می رسد. امروزه قارچ های خوراکی یکی از منابع مهم تأمین مواد غذایی در دنیا محسوب می شوند و کشت آنها با افزایش جمعیت به طور پیوسته در حال فزایش است. از این رو اهمیت کارهای اصلاحی بر روی قارچ های خوراکی روز به روز بیشتر احساس می شود. با توجه به اینکه قبلاً قارچ های صدفی p. ostreatus var. florida با p. eryngii با هم تلاقی داده شده و هیبرید h1 حاصل شده بود، در این تحقیق برای رفع برخی از معایب و نیز افزایش کیفیت صفات هیبرید h1، این هیبرید دوباره با والد p. ostreatus var. florida در آزمایشگاه کشت بافت گروه علوم باغبانی دانشگاه تبریز، تلاقی برگشتی داده شد. برای انجام تلاقی برگشتی، مونوکاریون هر دو ژنوتیپ از طریق طرح اسپور آنها به دست آمد و با فاصله 20 میلیمتر از هم قرار داده شدند. مونوکاریون های فلوریدا و h1 به طرف هم رشد کرده و با تشکیل قوس اتصال، دی کاریون تولید کردند و 15 هیبرید حاصل از تلاقی برگشتی بدست آمد. اسپان نتاج حاصل از تلاقی برگشتی به همراه والدین و ارنجی، تهیه شد و سپس در بستر های استریل به صورت طرح کاملاً تصادفی در 3 تکرار کشت شدند و در شرایط ماسب قرار داده شدند. در طی آزمایش صفات مورفولوژیکی یادداشت برداری شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که از لحاظ تمام صفات اختلاف معنی داری بین ژنوتیپ های مورد بررسی وجود داشت (01/0>p). از لحاظ پنجه دوانی ژنوتیپ fh711 با 20 روز سریعترین زمان را در بین ژنوتیپ ها به خود اختصاص داد. متوسط تعداد روز تا ظهور اولین پین در fh153 و fh711 کمتر از والدین، ارنجی و بقیه نتاج حاصل از تلاقی برگشتی و دوره رشدی کوتاهی داشتند. در بین نتاج حاصل از تلاقی برگشتی نیزfh711 و fh153نسبت به بقیه نتاج، از تعداد کلاهک بیشتری برخوردار بودند. از لحاظ قطر کلاهک، fh154 و fh711 با 5/10 سانتی متر دارای بیشترین مقدار بودند. ارنجی بیشترین وزن خشک و وزن تر اندام خوراکی را در بین ژنوتیپ های مورد بررسی دارا بود. ژنوتیپ ها از لحاظ اسپور زایی متفاوت بودند و نتاج حاصل از تلاقی برگشتی اکثراً دارای اسپور زایی کم و متوسط بودند.

تره ایرانی (allium ampeloprasum ssp. persicum) گیاهی است که با وجود کشت و کار وسیع در کشور ما، چندان در سطح جهانی شناخته شده نیست. تره فرنگی نزدیک ترین سبزی مهم به تره ایرانی محسوب می شود. به منظور مطالعه ی رفتار میوزی و باروری دانه های گرده ی نتاج حاصل از تلاقی دو گیاه تره ایرانی و تره فرنگی، 10 ژنوتیپ تولیدی در طی سال های 1389 الی 1390 در آزمایشگاه ژنتیک و اصلاح سبزی های دانشگاه تبریز مورد بررسی قرار گرفتند. اوایل صبح گلهای نارس از ژنوتیپهای مختلف برداشت شد و تثبیت و رنگ آمیزی شدند. مراحل مختلف تقسیم میوز از نظر درصد سلول های مادر گرده ی دارای کروموزوم با تأخیر، پل های کروماتیدی و ریز هسته ها مورد ارزیابی قرار گرفتند. ارزیابی باروری دانه های گرده ی و درصد رنگ پذیری دانه های گرده 10 ژنوتیپ هیبرید و 10 ژنوتیپ تره ایرانی انجام شد. تفاوت معنی داری بین 10 ژنوتیپ هیبرید از نظر درصد سلول های مادر گرده ی دارای کروموزوم با تأخیر در مراحل متافاز i ، ii و کل ( مجموع دو مرحله ی i و ii) و آنافاز i و کل ( مجموع دو مرحله ی i و ii) مشاهده شد. درصد سلول های مادر گرده ی دارای کروموزوم با تأخیر در مرحله ی متافاز i از 5/3 الی 1/19 درصد (با متوسط 76/7 درصد)، در مرحله ی متافاز ii از 0 الی 1/11 درصد ( با متوسط 6/4 درصد)، در متافاز کل از 9/3 الی 125/28 درصد ( با متوسط 8/9 درصد)، در مرحله ی آنافاز i از 0 الی 8/7 درصد ( با متوسط 25/3 درصد) و در آنافاز کل از 0 الی 7/15 درصد ( با متوسط 3/5 درصد) متغیر بود. در حالی که تفاوت معنی داری بین ژنوتیپ های مورد نظر از لحاظ درصد سلول های دارای ناهنجاری در مراحل آنافاز ii، پایان میوز i و اسپوراد مشاهده نشد. درصد ناهنجاری های میوزی کم در ژنوتیپ های هیبرید، می تواندنشان دهنده ی وجود شباهت کم بین کروموزوم های تره ایرانی و تره فرنگی باشد. تفاوت معنی داری بین ژنوتیپ ها از نظر درصد باروری و درصد رنگ پذیری دانه های گرده هم در هیبریدها و هم در ژنوتیپ های تره ایرانی مشاهده شد. در ژنوتیپ های هیبرید، درصد جوانه زنی دانه های گرده از 9/14 الی 1/43 درصد متغیر بود. درصد جوانه زنی دانه های گرده در ژنوتیپ های تره ایرانی (از 8/4 الی 4/36 درصد)، کاهش معنی داری را نسبت به درصد جوانه زنی دانه های گرده در 10 ژنوتیپ هیبرید مورد بررسی نشان داد. این درحالی است که درصد رنگ پذیری دانه گرده ی ژنوتیپ های هیبرید (با متوسط 3/88 درصد) با ژنوتیپ های تره ایرانی ( با متوسط 4/83 درصد) تفاوت معنی داری نداشت. همچنین، وجود همبستگی منفی و معنی دار بین درصد سلول های مادر گرده ی دارای کروموزوم با تأخیر در مراحل متافاز i و ii و آنافاز i و ii با درصد باروری و درصد رنگ پذیری دانه های گرده، نشان داد که باروری دانه های گرده تحت تأثیر میزان ناهنجاری های کروموزومی قرار می گیرند. بنابراین، می توان از آزمون باروری دانه های گرده به عنوان روشی سریع و مناسب برای بررسی وجود ناهنجاری های میوزی استفاده نمود.

شیکوره با نام علمی cichorium intybus l. گیاهی چند ساله از خانواده ی آستراسه است. اگر چه استفاده دارویی این گیاه قدمت طولانی دارد اما کشت و کار آن به عنوان یک سبزی نسبتا جدید است. ریشه های این گیاه علاوه بر تولید شیکون به عنوان سبزی ارزشمند از طریق فورسه کردن ریشه ها در محیط تاریک، مهمترین منبع مورد استفاده جهت تولید اینولین و الیگوفروکتوز است. با توجه به این که کشت و کار این گیاه در ایران رایج نشده و جهت ترویج کاشت یکی از مهمترین مسائل تراکم کاشت بوده و نوع رقم از عوامل مهم و موثر بر رشد گیاه است طی این آزمایش تاثیر 4 تراکم بوته (تراکم 50، 25، 17 و 12 بوته در مترمربع) و دو رقم شیکوه ویتلوف (yellow star و pagana) به صورت آزمایش مزرعه ای در ایستگاه تحقیقات کشاورزی خلعت پوشان، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز و در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار مورد ارزیابی قرار گرفته و خصوصیات رشدی مانند شاخص سطح برگ و نیز انباشت ماده خشک بخش هوایی و ریشه ها، با نمونه برداری به فواصل 10 روزه بررسی شد. پس از برداشت ریشه ها عملکرد ریشه ها، به صورت نمونه برداری از 5/1 متر طولی ردیف گزارش شد. در ریشه های برداشت شده صفاتی نظیر قطر، طول، وزن تک ریشه ها و میزان اینولین اندازه گیری شدند. به منظور بررسی تاثیر روش تولید شیکون بر عملکرد و نیز خصوصیات کیفی شیکون های حاصل از ریشه های رشد یافته تحت تراکم های مختلف بوته، تولید شیکون در دو روش، شامل استفاده از بستر جامد و روش دیگر به صورت هایدروپونیک شناور در محلول غذایی مورد آزمایش قرار گرفت. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد که تراکم بوته عامل تاثیرگذار بسیار مهمی بر رشد گیاهان و نیز خصوصیات کمی و کیفی ریشه های حاصل و متعاقبا شیکون های حاصل از این ریشه ها می باشد. مطابق نتایج به دست آمده از این آزمایش، رقم pagana دارای شاخص سطح برگ بیشتری نسبت به yellow star بود در حالیکه از نظر عملکرد ماده خشک برگ و ریشه بین ارقام مورد بررسی اختلاف معنی داری مشاهده نشد. بین تراکم های بوته اعمال شده از نظر شاخص سطح برگ در مرحله برداشت اختلاف معنی داری وجود نداشت. رقم yellow star دارای نسبت ریشه به برگ بیشتر و نیز دارای شاخص کلروفیل بالاتری نسبت به pagana بود. بین ارقام مورد بررسی از نظر میزان طول و قطر ریشه اختلافی وجود نداشت در حالیکه با افزایش تراکم بوته میزان طول و قطر ریشه بطور معنی داری کاهش یافت و بیشترین مقادیر طول و قطر ریشه در تراکم های 17 و 12 بوته حاصل شده اما اختلاف بین این دو تراکم معنی دار نبود. تراکم های بوته روند شاخص های رشدی مانند شاخص سطح برگ، تجمع ماده خشک برگ و تجمع ماده خشک ریشه را بر اساس درجات روز رشد از مرحله کاشت تحت تاثیر قرار دادند. تراکم بوته تاثیر معنی داری بر درصد اینولین ریشه نشان نداد. همچنین بین ارقام مورد بررسی نیز از این نظر اختلاف معنی داری وجود نداشت. نتایج حاصل از تولید شیکون نشان داد که رقم pagana در روش استفاده از بستر جامد و رقم yellow star در روش هایدروپونیک شناور عملکرد بالاتری نشان دادند. تراکم بوته با تاثیر بر کیفیت ریشه ها از نظر صفاتی نظیر قطر و وزن ریشه ها، کیفیت شیکون های تولیدی را تحت تاثیر قرار داد. ریشه های حاصل از کاشت با حداکثر تراکم، تولید شیکون های با وزن کمتر و ریشه های حاصل از تراکم حداقل به دلیل رشد بیش از حد و رسیدگی بیشتر تولید شیکون هایی با انشعابات بالا کردند. تراکم 25 بوته در دو رقم به عنوان تراکم بهینه از نظر حداکثر عملکرد و کیفیت شیکون ها انتخاب شد. همچنین نتایج آزمایش نشان داد که رقم yellow star دارای نسبت طول به قطر شیکون کمتر، میزان انشعابات کمتر و تراکم شیکون بیشتر و در نتیجه کیفیت بهتری نسبت به رقم pagana است.

شیکوره گونه ای از خانواده آستراسه می باشد که گیاهی چند ساله بوده و بعنوان یک سبزی با ارزش، کشت و کار آن رو به گسترش است. با توجه به اثرات مضر نیترات بالا در سبزیها به خصوص سبزی های برگی بر روی سلامتی انسان در سال های اخیر توجه فراوانی به این موضوع شده است. با توجه به اینکه بخش خوراکی شیکوره ویتلوف در محیط تاریک و با استفاده از ریشه های ذخیره ای و اخیرا با بکاربردن محلول های غذایی محتوی نیترات انجام می گیرد، آزمایشی به روش فاکتوریل درقالب طرح پایه کاملا تصادفی با 3 سطح نیترات (mm ،5،1015) و سطح صفر(شاهد) به همراه 3 سطح متفاوت ریشه که بر اساس اندازه قطر شانه به ترتیب شامل ریشه بزرگ ( 4 تا 5 سانتی متر)، متوسط (3 تا 4 سانتی متر) وکوچک (2 تا 3 سانتی متر) به صورت فاکتوریل در ایستگاه تحقیقات کشاورزی خلعت پوشان، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز انجام شد. پس از پایان دوره عمل آوری و رشد کامل، شیکون های تولیدی جدا شده و صفاتی نظیر وزن تر، وزن خشک و وضعیت ظاهری شیکون ها به همراه مقدار نیترات، ازت کل و عناصر معدنی (n, p, k) شیکون های تولیدی اندازه گیری شد. بر اساس نتایج بدست آمده از این آزمایش مشخص شد که ریشه های بزرگ با ذخایر کربوهیدراتی کافی نتوانستند نیترات معدنی را به فرم های آلی احیاء کرده و در نتیجه مانع از تجمع نیترات در شیکون تولیدی گردند. از نتایج دیگر این آزمایش تاثیر سطوح نیترات و اندازه ریشه بر وزن تر و خشک شیکون تولیدی بود و با توجه به اینکه در روش های هایدروپونیک تولید شیکون، حصول به وزن تر وخشک بیشتر و نیز افزایش عملکرد شیکون تولیدی از جنبه تجاری بسیار مهم می باشد می توان برای بدست آوردن وزن خشک بیشتر شیکون و افزایش عملکرد از ریشه های بزرگ تر به همراه سطوح مناسب نیترات استفاده کرد در رابطه با اثر اندازه ریشه و نیترات بر غلظت نیترات شیکون نیز نتایج حاصل نشان داد که با افزایش اندازه ریشه و سطح نیترات میزان نیترات شیکون نیز افزایش معنی داری یافت به طوری که بیشترین غلظت نیترات در اندازه بزرگ ریشه (قطر شانه 4-5 سانتی متر) و سطح 15 میلی مول نیترات بدست آمد.با توجه به اینکه میزان تراکم و تعداد انشعابات شیکون یکی از فاکتورهای بسیار مهم کیفیت و بازارپسندی محصول می باشد و هرچقدر تعداد انشعابات شیکون تولیدی کمتر باشد کیفیت و بازارپسندی آن نیز بالاتر خواهد بود بنابراین استفاده از ریشه های بزرگ با سطوح مناسب نیترات می تواند باعث بالارفتن کیفیت تولید گردد

اسفناج(spinacia oleracea) متعلق به تیره chenopodiacea و جنس spinacia میباشد.این سبزی گیاهی است که نیتروژن به فرم نیترات را به مقدار زیاد در خود تجمع میدهد. به منظور بررسی تاثیر حذف محلول غذایی در مراحل آخر رشد بر میزان نیترات موجود در دمبرگ آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 4 تیمار(تیمار 1: 25، تیمار 2: 50، تیمار3: 100 و تیمار4: 200میلیگرم در لیتر) با 6 تکرار نجام شد و گیاهان تحت شرایط کشت بدون خاک ـ هیدروپونیک(فلوتینگ) پرورش داده شدند و خصوصیات رشد و نموی، عملکرد و کیفیت محصول مورد بررسی قرار گرفت. همچینین برخی فاکتورها نظیر شاخص کلروفیل، کارایی فتوسنتز، نیترات و نیتروژن کل، مورد ارزیابی قرار گرفتند.در ابتدا بذرهای اسفناج در بستر پشم شیشه شسته شده با اسید فسفریک قرارداده شدند و پس از جوانه زنی و تغذیه با محلول کامل غذایی در محله 4 برگی به محیط کشت هیدروپونیک حاوی محلول غذایی انتقال داده شدند. یک هفته قبل از برداشت در هریک از تیمارها حذف محلول غذایی در نیمی از گلدان ها انجام شد. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد افزایش مقدار نیتروژن سبب افزایش وزن تر و خشک اندام هوایی وریشه، تعداد و سطح برگ می شود. همچنین در تیمار شماره 1 میزان شاخص کلروفیل و کارایی فتوسنتز نسبت به دیگر تیمار ها کاهش معنی داری نشان داد در حالیکه در بین دیگر تیمارها با یکدیگر تفاوت معنی داری وجود نداشت.از طرفی در اثر افزایش مصرف نیتروژن درصد وزن خشک اندام هوایی هم کاهش نشان داد. حذف محلول غذایی در یک هفته قبل از برداشت تاثیر معنی داری در هیچیک از صفات وزن تر و خشک اندام هوایی وریشه، تعداد و سطح برگ،شاخص کلروفیل و کارایی فتوسنتز نداشت. در پایان آزمایش مشخص شد که افزایش غلظت نیتروژن سبب افزایش نیترات دمبرگ و نیتروژن کل شده و در بین تمامی تیمار ها با یکدیگر تفاوت معنی داری وجود داشت، همچنین حذف محلول غذایی یک هفته قبل از برداشت هم سبب کاهش میزان نیترات دمبرگ به ترتیب در تیمارهای1،2،3،4 بیشترین کاهش میزان نیترات و نیتروژن کل مشاهده شد. واژگان کلیدی: نیترات، اسفناج، کشت فلوتینگ

کشت سلول های گیاهی درون شیشه ای یک روش ایده آل برای تولید مقادیر زیاد چندین متابولیت ثانویه ی مهم به صورت تجارتی است. سیب ماکامیک یکی از سیب های وحشی بومی آسیای مرکزی و سیبری می باشد که توانایی تولید آنتوسیانین را در بیشتر بافت های خود داراست و این ترکیبات مانند فلاونوئیدها و پلی فنول ها دارای فعالیت آنتی اکسیدانی هستند. آنتوسیانین ها باعث کاهش سطوح تری گلیسیرید و اسیدهای چرب آزاد شده و بازدارنده ی تومور های سرطانی می باشند و برای سلامتی انسان مفید هستند. تولید آنتوسیانین به دلیل تغییرات فصلی و تجزیه رنگدانه ها محدود شده است. این موارد باعث شده است که تحقیقاتی در زمینه بهینه سازی فرایند های استخراج و تولید آنتوسیانین انجام گردد. در این پژوهش به منظور تعیین بهترین منبع کربوهیدرات و بهینه کردن غلظت های مختلف ساکارز، گلوکز، فروکتوز، مالتوز، مانیتول، جهت تولید درون شیشه ای آنتوسیانین از سیب ماکامیک، ابتدا از ریز نمونه های برگ گیاهچه های درون شیشه ای جهت تولید کالوس استفاده گردید و پس از بدست آوردن کالوس به مقدار مورد نیاز، تیمارها در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار و چهار نمونه در هر تکرار اعمال گردید. نتایج نشان داد که از میان غلظت های مختلف مانیتول جهت تولید آنتوسیانین، غلظت 3 درصد آن به همراه ساکارز 3 درصد بیشترین تاثیر را داشت. با افزایش غلظت مانیتول بیشتر از 3 درصد، بر اساس منحنی رگرسیون میزان تولید آنتوسیانین روند کاهشی داشت. با افزایش غلظت مانیتول، میزان شاخص رشد کالوس و وزن تر کالوس کاهش و وزن خشک کالوس افزایش یافت. هم چنین بین تیمار های ساکارز بیشترین میزان تولید آنتوسیانین و کمترین میزان شاخص رشد در غلظت 6 درصد مشاهده گردید. تیمارهای گلوکز، فروکتوز و مالتوز تاثیر ضعیف تری بر تولید آنتوسیانین داشتند. در نهایت، از میان غلظت ها و منابع کربوهیدرات مورد استفاده در این پژوهش بیشترین میزان تولید آنتوسیانین در مانیتول 2، 3 و 4 درصد+ ساکارز3 درصد و ساکارز 6 درصد مشاهده گردید. در کل، بر اساس نتایج حاصل از این آزمایش، برای تولید آنتوسیانین درون شیشه ای از کشت کالوس درون شیشه ای سیب ماکامیک استفاده توام از مانیتول و ساکارز مفید به نظر می رسد.

به منظور مطالعه اثر تنظیم کننده رشد پاکلوبوترازول، بر خصوصیات مینی تیوبرهای تولید شده، آزمایشی در سال 1390 در گلخانه های هیدروپونیک مرکز آموزش فنی و حرفه ای شهرستان بناب، به اجرا درآمد. حدودا یک ماه پس از جوانه زدن میکروتیوبرها، تیمارها اعمال شد. تیمارهای مورد استفاده عبارت بودند از: غلظت های 0، 50، 100، 150، 200و 250 میلی گرم بر لیتر پاکلوبوترازول، که به صورت محلول پاشی استفاده گردید. این آزمایش در 5 تکرار، و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی اجرا گردید. نتایج به دست آمده نشان داد، که کلیه تیمارها منجر به کاهش رشد رویشی، افزایش عملکرد و تعداد مینی تیوبر و نیز شاخص کلروفیل شد. همچنین درصد ماده خشک در گیاهان تیمار شده، افزایش یافت و تعداد استولون نیز افزایش نشان داد.

سیب زمینی به عنوان چهارمین محصول غذایی عمده، دارای گونه های وحشی مختلفی است که منبع مهم تنوع ژنتیکی برای اصلاح این محصول هستند. تلاقی گونه های مختلف سیب زمینی اکثراً به علت تفاوت سطوح پلوئیدی و عدد توازنی آندوسپرم دارای مشکلات خاصی است. تلاش برای تلاقی گونه های مختلف سیب زمینی به منظور انتقال صفات مطلوب به سیب زمینی زراعی حائز اهمیت است. شناسایی گونه هایی که واجد جهش های میوزی بوده وتولید گامت های کاهش نیافته می نمایند به عنوان یک روش مناسب برای سازگاری تلاقی های بین گونه ای است. در این تحقیق دو گروه از گونه های مختلف سیب زمینی دیپلوئید با دومنشا جغرافیایی و ژنوم متفاوت (گونه های مکزیکی s. bulbocastanum و s. pinnatisectum و آمریکای جنوبی s. velardeii، s. neocardenesii ، s. commersonii و s. chacoense) به منظور مطالعه ی مراحل میوز و ثبت ناهنجاریهای احتمالی تقسیم میوز مورد بررسی قرار گرفت. برای اینکار جوانه های گل در اندازه های مختلف برداشت و از نظر جفت شدن کروموزوم ها، جهت یابی دوکها در تقسیم دوم، تولید گامت های کاهش نیافته، کروموزوم های تاخیری و وجود ریزهسته در اسپوراد مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج حاصل نشان داد که گونه های s. bulbocastanum، s. pinnatisectumو s. neocardenesii دارای توانایی تولید گامت n2 و گونه های s. commersonii، s. velardeii و s. chacoense فاقد این قابلیت می باشند. مقایسه دو گروه جغرافیای نشان داد که گروه مکزیکی توانایی بیشتری نسبت به گروه آمریکای جنوبی در تولید گامت n2 دارد. همچنین مقایسه ی دو گروه بر اساس ebn حاکی از این بود که گروه ebn1 نسبت بیشتری از تولید گامت n2 را نشان داد. تفاوت معنی داری بین دو گروه مورد مطالعه از نظر درصد رنگ پذیری و جوانه زنی گرده وجود نداشت و این صفت تحت تأثیر مکان جغرافیایی و ebn نبود.

فلفل شیرینcapsicumfrutescens. var. grossum)) از تیره solanaceae از سبزی های میوه ای محبوب در جهان می باشد. افزایش عملکرد و خصوصیات کیفی در فلفل شیرین می تواند با بهبود روش های تولید محصول بدست آید. بهینه کرن تغذیه گیاه نیز از عوامل موثر در این امر می باشد و نقش پتاسیم از این نظرحائز اهمیت می باشد. بدین منظور برای بررسی تاثیر پتاسیم بر عملکرد و خصوصیات کیفی ارقام سبز و قرمز فلفل شیرین ازمایشی در سال 1390-1391 در گلخانه تحقیقاتی هیدروپونیک گروه علوم باغبانی دانشکده کشاورزی صورت گرفت. در این آزمایش 5 سطح پتاسیم (0، 100، 200، 300 و 400 میلی گرم بر لیتر) با 4 تکرار بر روی 2 رقم به نام های zamboni rz و nirvin rz بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی اعمال گردید.نتایج نشان داد که ارتفاع بوته، تعداد گره، وزن تر و خشک ساقه و وزن خشک برگ تحت تاثیر تیمار پتاسیم یا رقم قرار نگرفتند، درحالیکه تیمارهای پتاسیم (سطح احتمال 1%) و رقم (سطح احتمال 5%)باعث افزایشسطح برگ و افزایش سطوح پتاسیم (سطح احتمال 5%)باعث افزایش وزن تر برگ شد. در هر دو رقم بالاترین عملکرد در تیمار 300میلی گرم بر لیتر پتاسیمبدست آمد و عملکرد فلفل های قرمز بیشتر از سبز بود. تاثیر تیمار پتاسیم و رقم برقطر میوه معنی دار ولی بر طول میوه اثر معنی دار نداشت، بطوریکه قطر میوه فلفل های قرمز بیشتر از سبز بود. ph میوه تحت تاثیر تیمارها قرار نگرفت ولی مواد جامد محلول و اسیدیته آب میوه با افزایش سطوح پتاسیمافزایش و در فلفل های قزمز بیشتر از سبز بود. ecآب میوه میوه نیز فقط تحت تاثیر تیمار رقم قرار گرفتو در فلفل های قرمز بیشتر از سبز بود. آنتوسیانین و کارتنوئید میوه تنها تحت تاثیر رقم قرار گرفت (سطح احتمال 1%) و در فلفل قرمز 2/1 برابر بیشتر از سبز بود. اثر متقابل پتاسیم و رقم بر ویتامین سی دارای اختلاف معنی دار بود و مصرف پتاسیم با غلظت 300 میلی گرم بر لیتر باعث افزایش ویتامین سی در فلفل قرمزمی شود و در فلفل سبز پتاسیم باعث افزایش ویتامین سی و در فلفل قرمز اثر منفی داشت. اثر تیمارها روی شاخص کلروفیل برگ غیر معنی دار بود. پتاسیم برگ فقط تحت تاثیر تیمار پتاسیم قرار داشتو با افزایش غلظت تیمارها افزاش یاقت ولی پتاسیم میوه تحت تاثیر اثر متقابل پتاسیم و رقم قرار گرفت (سطح احتمال 1%) و با افزایش پتاسیم محلول غذایی افزایش یافت و در فلفل قرمز بیشتر از سبز بود. اثر تیمارها بر سدیم میوه غیر معنی دار بود ولی در مورد سدیم برگ اثر متقابل پتاسیم و رقم (سطح احتمال 1%) دارای اختلاف معنی دار بود. با توجه نتایج بدست آمده در این آزمایش غلظت 300 میلی گرم بر لیتر پتاسیم بهترین نتایج را حاصل می کند.

گوجه فرنگی با نام علمی lycopersicum esculentum l. یکی از سبزیهای مهم گلخانه ای است. یکی از مهمترین بیماریهای این گیاه پژمردگی ناشی از قارچ fusarium oxysporum f. sp. lycopersici می باشد که یک پاتوژن خاکزی می باشد. برای کنترل این بیماری علاوه بر ضدعفونی خاک با متیل بروماید می توان از ارقام مقاوم و پیوند روی پایه مقاوم و کنترل بیولوژیک استفاده کرد. در این راستا آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار جهت بررسی اثرپیوند و قارچ میکوریز glomus intraradcies برای کنترل بیماری پژمردگی فوزاریوم اجرا شد. دو رقم گوجه فرنگی به نام های میلاس (milas) و دانفیلد (daehnfild) بر روی یک پایه تجاری به نام افیالتو(efialto) پیوند زده شدند. علاوه بر این جهت مشاهده اثرات کنترل بیولوژیک هر دو رقم هم با ترکیب پیوندی و هم غیر پیوندی با قارچ میکوریز تلقیح شدند. صفات فیزیولوژیکی نظیر وزن تر و خشک قسمت هوایی و ریشه ، ارتفاع بوته، قطرساقه، مقدار و شاخص کلروفیل برگ، پارامترهای کیفی میوه مثل ویتامین ث، مقدار مواد جامد محلول،ec و ph میوه، اسیدیته قابل تیتراسیون، درصد ماده خشک میوه وهمچنین عملکرد نوبرانه و عملکرد کل، غلظت عناصر ca، p و k و مقدار پلی فنول میوه و ریشه گوجه فرنگی اندازه گیری شد. نتایج نشان داد پیوند بر روی پایه مقاوم، استفاده از قارچ میکوریز و یا ترکیب هر دو باعث کنترل بیماری پژمردگی فوزاریومی در شرایط گلخانه در هر دو رقم میلاس و دانفیلد شده است بطوریکه علایمی همچون کوتولگی، زردی و قهوه ای شدن برگ ها و پژمردگی کنترل شد و صفاتی همچون ارتفاع بوته، وزن تر و خشک اندام هوایی، مقدار کلروفیل حتی در شرایط آلودگی فوزاریومی نسبت به شاهد افزایش یافت. همچنین تلقیح با قارچ میکوریز و پیوند بر روی پایه مقاوم باعث افزایش خصوصیات کیفی و کمی محصول، مقدار پلی فنول کل میوه و ریشه شد. بطور کلی تلقیح با قارچ میکوریز به تنهایی یا پیوند بر روی پایه مقاوم به تنهایی یا ترکیب هر دو حتی در شرایط آلوده به فوزاریوم نه تنها باعث کنترل علایم پژمردگی فوزاریومی شده بلکه باعث افزایش عملکرد و خصوصیات کیفی شد و بهترین راه حل بجای استفاده از سموم تدخینی بخصوص متیل بروماید می باشد.

سیب زمینی با نام علمی solanum tubersum l. از خانواده solanaceae می باشد. به دلیل تکثیر غیرجنسی سیب زمینی, آلودگی غده های بذری و انتقال امراض یکی از مشکلات اساسی تولید این محصول می باشد. به همین دلیل در برخی مناطق عملکرد سیب زمینی بستگی به وارد کردن غده های بذری سالم و گواهی شده دارد که خود سبب بروز مشکلات دیگری در ارتباط با سازگاری ارقام وارداتی و سن فیزیولوژیکی غده ها است. برخی از این مشکلات را می توان با استفاده از بذر حقیقی سیب زمینی مرتفع نمود که در این خصوص چندین سیستم زراعی بر اساس بذر حقیقی رواج یافته و از میان آن ها تولید غده های نشائی از بذر حقیقی و کاشت آن ها به صورت غده بذری, از روش های امید بخش برای رفع مشکلات مربوط به تهیه بذر سالم می باشد. در این آزمایش به منظور ارزیابی امکان تولید محصول و غده های نشایی از بذر حقیقی و نیز ایجاد جمعیت متنوع جهت انتخاب کلون های امید بخش از میان آنها شش خانواده از بذور حقیقی سیب زمینی شامل آزادگرده افشان های فانتا، آندیژنا گزینش شده، کایزر × اگریا، سبلان × اگریا، بک کراس اول هیبریدهای tbr×sto با والد زراعی و تلاقی های برادر و خواهر ناتنی هیبریدهایtbr×sto مورد مقایسه قرار خواهند گرفت. از هر خانواده نشاء هایی انتخاب و در ردیف هایی به طول سه متر کشت خواهند شد و به مدت یک فصل زراعی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام خواهد گرفت. پس از کشت نشاءها در مزرعه و مراقبت های زراعی آن ها درطی دوره فصل رشد صفاتی از قبیل : تعداد ساقه اصلی، زمان آغاز گلدهی و طول دوره گلدهی، ارتفاع بوته، سطح برگ، اندازه گیری عملکرد، اندازه گیری وزن تر و خشک غده ها، درصد ماده خشک ، تعیین قدرت باروری دانه های گرده، اندازه گیری فعالیت آنزیم پلی فنل اکسیداز هر یک از خانواده ها، مورد ارزیابی قرار خواهند گرفت.

این مطالعه به منظور بررسی صفات مربوط به ریز غده زایی درون شیشه ای در سیب زمینی رقم آگریا در واکنش به استفاده از دو آنتی جیبرلین تریازولی، پاکلوبوترازول و یونی کونازول انجام شد. این تحقیق در دو آزمایش مجزا با پنج تیمار صفر، 08/0، 16/0، 32/0 و 64/0 میلی گرم بر لیتر پاکلوبوترازول و یونی کونازول و با چهار تکرار و در قالب طرح کاملأ تصادفی به اجرا درآمد. پس از کشت، شیشه های حاوی ریز نمونه ها در شرایط تاریکی و در دمای 17 درجه سانتی گراد نگهداری شدند. پس از چهار ماه میزان تأثیرگذاری این مواد بر ریز غده زایی و سایر صفات، مورد بررسی قرار گرفت. در این راستا از جوانه ها ی تک گره و جانبی استفاده شد. در این آزمایش صفات درصد ریزغدهزایی، طول و قطر ریزغده ها، وزن تر ریزغده ها و شاخساره، تعداد و طول جوانه های روی ریز غده، تعداد و طول جوانه های روی گره، طول میانگره، تعداد گره و برگ مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده از این آزمایش نشان داد که بیشتر صفات مورد بررسی به تیمار با آنتی جیبرلین ها پاسخ داده اند. درصد ریز غدهزایی، طول، قطر و وزن تر ریز غده ها با افزایش مقدار تریازول مصرفی افزایش پیدا کرد. طول جوانه های روی ریز غده و گره با افزایش میزان تریازولها کاهش یافت که ناشی از کاهش چشمگیر طول میانگره میباشد، در حالی که به نظر می رسد این ترکیبات روی تعداد شاخساره ها تأثیر چندانی نداشته اند. تعداد گره ها و برگها نیز با افزایش غلظت آنتی جیبرلین به شکلی قابل توجه افزایش پیدا کرد. همان طور که اشاره شد در شاخصهای مربوط به ریزغدهزایی گیاهان تیمار شده با غلظت های بالاتر از عملکرد بهتری نسبت به گیاهان شاهد و تیمار ها ی با غلظت پایین برخوردار بودند که این امر می تواند نشان دهنده ی موثر بودن این مواد در ریزغدهزایی باشد. به علاوه بین غلظت های پایین پاکلوبوترازول و یونی کونازول و تیمار شاهد تفاوتی در ریز غده زایی مشاهده نشد، که این امر میتواند بیانگر نیاز به یک میزان آستانه برای بهبود غده زایی باشد. با توجه به یافته های اخیر به نظر می رسد استفاده از پاکلوبوترازول و یونیکونازول در افزایش ریز غده زایی و اندازه ی ریزغده ها و کاهش رشد رویشی شاخساره در سیبزمینی رقم آگریا موثر باشد. همچنین تیمار 32/0 میلی گرم در لیتر یونی کونازول با 100 درصد ریز غده زایی به عنوان تیمار برتر در این تحقیق شناخته شد.

: قارچ صدفی خوراکی با نام علمی pleurotus florida دومین قارچ خوراکی مهم در دنیا است که مواد غذایی مورد نیاز خود را از بستر میزبان و یا ضایعات کشاورزی غنی از سلولز، همی سلولز و لیگنین تامین می کند. یکی از راهکارهای بهبود عملکرد قارچ استفاده از مکمل های غذایی مختلف است. به منظور بررسی اثر افزودن مکمل های غذایی به بستر کاشت و هم چنین استفاده از خاک پوششی بر میزان عملکرد قارچ صدفی فلوریدا آزمایشی در قالب طرح بلوک کاملا تصادفی در 4 تکرار انجام گرفت. در این مطالعه به بستر کاشت کنجاله ی سویا در دو سطح (5 ،5/2 درصد وزن تر بستر کشت ) و محلول هوگلند به صورت (هوگلند، 2/1هوگلند) بدون خاک پوششی و همراه با استفاده کردن از خاک پوششی به بستر اضافه و با بستر شاهد مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که اضافه کردن مکمل های غذایی و استفاده کردن از خاک پوششی بر روی عملکرد اولیه و کل، صفات کیفی و عناصر معدنی قارچ صدفی در سطح احتمال 1 درصد معنی دار بوده است. در بین تیمارها بستر کشت حاوی محلول هوگلند بدون کاربرد خاک پوششی کم ترین مدت زمان 20 روز تا تشکیل پین را داشت. در بستر کشت حاوی خاک پوششی به همراه هوگلند بالاترین عملکرد اولیه ( 96/ 492 گرم بر گرم وزن تر بستر کشت ) و کلسیم (74/4 میلی گرم بر گرم وزن خشک ماده ی گیاهی) را دارا بود. در بستر غنی شده با خاک پوششی همراه با 2/1 هوگلند بالاترین عملکرد کل (71/1121 گرم بر گرم وزن تر بستر کشت) ، کارایی بیولوژیک (2/160درصد) و نسبت پتاسیم به سدیم (7/7) به دست آمد. در خاک پوششی و کنجاله ی سویا 5 درصد بیش ترین میزان ماده ی خشک (65/ 14 درصد) پروتئین (22/20 درصد) ، پتاسیم (02/32 میلی گرم بر گرم وزن خشک ماده ی گیاهی)، میزان فسفر (05/8 میلی گرم بر گرم وزن خشک ماده ی گیاهی)، سدیم (6/4 میلی گرم بر گرم وزن خشک ماده ی گیاهی)، و نیتروژن (7/4 درصد) مشاهده شد.

این مطالعه به منظور بررسی صفات مربوط به ریز غده زایی درون شیشه ای در سیب زمینی رقم آگریا در واکنش به استفاده از دو آنتی جیبرلین تریازولی، پاکلوبوترازول و یونی کونازول انجام شد. این تحقیق در دو آزمایش مجزا با پنج تیمار صفر، 08/0، 16/0، 32/0 و 64/0 میلی گرم بر لیتر پاکلوبوترازول و یونی¬کونازول و با چهار تکرار و در قالب طرح کاملأ تصادفی به اجرا درآمد. پس از کشت، شیشه¬های حاوی ریز¬نمونه¬ها در شرایط تاریکی و در دمای 17 درجه سانتی¬گراد نگهداری شدند. پس از چهار ماه میزان تأثیرگذاری این مواد بر ریز¬غده¬زایی و سایر صفات، مورد بررسی قرار گرفت. در این راستا از جوانه¬ها¬ی تک گره و جانبی استفاده شد. در این آزمایش صفات درصد ریزغدهزایی، طول و قطر ریزغده ها، وزن تر ریزغده ها و شاخساره، تعداد و طول جوانه های روی ریز غده، تعداد و طول جوانه¬های روی گره، طول میانگره، تعداد گره و برگ مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده از این آزمایش نشان داد که بیشتر صفات مورد بررسی به تیمار با آنتی¬جیبرلین¬ها پاسخ داده¬اند. درصد ریز غدهزایی، طول، قطر و وزن تر ریز غده ها با افزایش مقدار تریازول مصرفی افزایش پیدا کرد. طول جوانه های روی ریز غده و گره با افزایش میزان تریازولها کاهش یافت که ناشی از کاهش چشمگیر طول میانگره میباشد، در¬حالی¬که به نظر می¬رسد این ترکیبات روی تعداد شاخساره¬ها تأثیر چندانی نداشته¬اند. تعداد گره ها و برگها نیز با افزایش غلظت آنتی¬جیبرلین به شکلی قابل توجه افزایش پیدا کرد. همان¬طور که اشاره شد در شاخصهای مربوط به ریزغدهزایی گیاهان تیمار شده با غلظت های بالاتر از عملکرد بهتری نسبت به گیاهان شاهد و تیمار¬ها¬ی با غلظت پایین برخوردار بودند که این امر می تواند نشان دهنده ی موثر بودن این مواد در ریزغدهزایی باشد. به علاوه بین غلظت های پایین پاکلوبوترازول و یونی کونازول و تیمار شاهد تفاوتی در ریز غده زایی مشاهده نشد، که این امر میتواند بیانگر نیاز به یک میزان آستانه برای بهبود غده زایی باشد. با توجه به یافته های اخیر به نظر می رسد استفاده از پاکلوبوترازول و یونیکونازول در افزایش ریز غده زایی و اندازه ی ریزغده ها و کاهش رشد رویشی شاخساره در سیبزمینی رقم آگریا موثر باشد. همچنین تیمار 32/0 میلی¬گرم در لیتر یونی¬کونازول با 100 درصد ریز¬غده¬زایی به عنوان تیمار برتر در این تحقیق شناخته شد.

گیاه دارویی سنبل بیابانی پاره برگ از خانواده نعناع و از جنس eremostachys بوده و 15 گونه از آن در ایران رویش دارد که این تحقیق بر روی گونه e. laciniata انجام گرفت. ریشه این گیاه به صورت سنتی در درمان بیماری روماتیسمی و درد پا استفاده می شود. با توجه به جمع آوری بی رویه گیاه از منابع طبیعی و به منظور جلوگیری از انقراض گونه، تنوع ژنتیکی برخی از جمعیت های این گونه در محدوده پراکنش آن در ایران از نظر مورفولوژیکی، سیتوژنتیکی و فیتوشیمیایی مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور، در بهار سال های 1392 و 1393 طی مسافرت های متعدد به حدود 50 منطقه در استان های آذربایجان شرقی، غربی و اردبیل با استفاده از فلورا ایرانیکا و اطلاعات محلی و منابع موجود به عنوان رویشگاه های طبیعی سنبل بیابانی پاره برگ، 15 منطقه شناسایی و از هر منطقه 10 نمونه گیاهی جمع آوری و پارامترهای مورفولوژیکی بر اساس کتب مرجع اندازه گیری شد. بذور جمع آوری شده این گیاه در ژرمیناتور کشت گردیده و پس از جوانه زدن، مطالعات سیتوژنتیکی روی آنها انجام گردید. سپس از ریشه جمعیت های جمع آوری شده جهت اندازه گیری مقادیر مواد موثره پلی فنل تام به روش فولین-سیکالتو و ایریدوئیدها به روش کروماتوگرافی گازی استفاده شد. نتایج تجزیه واریانس و مقایسه میانگین صفات مورفولوژیکی نشان داد که تفاوت بین جمعیت ها در 27 صفت از 30 صفت مورد ارزیابی معنی دار است. همچنین بیشترین واریانس ژنتیکی مربوط به صفت های ارتفاع گیاه، عملکرد ریشه و طول ساقه بدون گل آذین بود. همچنین همبستگی مثبت و معنی داری بین اکثر صفات و عملکرد ریشه وجود داشت که نتیجه آن افزایش عملکرد دارویی گیاه بود. در تجزیه عاملی و تجزیه خوشه ای نیز جمعیت ها بر اساس پراکنش جغرافیایی دسته بندی گردیدند. به طور کلی در بررسی تنوع مورفولوژیکی سه جمعیت تیل، مرند و حیدرآباد در اکثر صفات دارای مقادیر بالاتر نسبت به بقیه جمعیت ها بود. نتایج تجزیه واریانس و مقایسه میانگین صفات سیتوژنتیکی و کاریوتایپی هم وجود تنوع بین جمعیت های مختلف را اثبات نمود. گروه بندی جمعیت ها با نتایج سیتوژنتیکی با نتایج موفولوژیکی مطابقت داشت. در ارزیابی تنوع فیتوشیمیایی، با اندازه گیری مقدار فنل تام و کروماتوگرافی ایریدوئیدها مشخص گردید که بین تیپ های مختلف این گیاه تفاوت معنی داری از نظر عملکرد عصاره، مقدار پلی فنل ها و ایریدوئیدها وجود دارد. همچنین نتایج تجزیه خوشه ای نشان داد که جمعیت های تیل، مرند و ملک کیان قابلیت استفاده در برنامه های آتی را دارند. در بررسی تجزیه خوشه ای کلیه صفات، نتیجه کلی نشان داد که در بررسی تنوع از دیدگاه های موفولوژیکی، سیتوژنتیکی و شیمیایی، جمعیت های مختلف حائز شرایط خوبی جهت استفاده در برنامه های اهلی سازی و اصلاحی بودند ولی در کل، جمعیت های تیل و مرند در اکثر صفات دارای مقادیر بالایی بوده و می تواند در برنامه های اصلاحی و تولیدی مورد استفاده قرار گیرد.

افزایش روزافزون جمعیت از یک سو و محدودیت اراضی به دلیل توسعه شهرنشینی از سوی دیگر، موجب گردیده که اقتصادی کردن واحدهای تولیدی در اولویت اول سیاست گذاران و مسئولان کشور قرار گیرد. یکی از راه کارهای عملی اقتصادی کردن واحدهای تولیدی ایجاد و تنوع کشت و معرفی گونه های جدید صادراتی و درآمدزا هست. فیسالیس یکی از محصولاتی است که به واسطه امکان تولید بالای آن در گلخانه و قابلیت فراوری آن در صنایع تبدیلی و استقبال بالای بازارهای خارجی از خرید این محصول در کنار بالابودن قیمت آن در بازارهای جهانی امروزه موردتوجه بسیاری از گلخانه داران قرارگرفته است. کلسیم یکی از مهم ترین اجزای دیواره سلولی و غشاء پلاسمایی است که نقش مهمی را در رشد و نمو گیاه دارد. عنصر پتاسیم به عنوان عنصر کیفیت در گیاه مطرح بوده است. پتاسیم باعث افزایش خاصیت انبارداری، افزایش غلظت کلروفیل و عمل کربن گیری در گیاه، تشکیل و انتقال نشاسته، قند و چربی، ساختن پروتئین ها، متابولیسم گیاه و تعادل بار الکتریکی غشاء سلولی و فعال سازی آنزیم ها هست و نقش مهمی را در کیفیت محصولات دارد.نسبت این دو عنصر در محلول غذائی در کیفیت و کمیت محصول مهم می باشد. این آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با شش تیمار (شش نسبت k/ca (4:4، 6:4،5:2، 6:3، 8:3، 10:2) و چهار تکرار که هر تکرار دارای دو بوته به صورت کشت بدون خاک و در بالشتک در گلخانه کشت شده و محلول های غذایی در طول رشد اعمال گردید. خصوصیات رشد و نموی، عملکرد و کیفیت میوه ها اندازه گیری شد. نتایج نشان داد اثر نسبت های مختلف k/ca بر عملکرد فیسالیس (وزن میوه و تعداد میوه) معنی دار بوده به طوری که بیشتر عملکرد را ازنظر وزن میوه نسبت 8:3 k/ca و کمترین عملکرد را نسبت 10:2 k/ca داشتند. بیشترین عملکرد ازنظر تعداد میوه مربوط به نسبت 8:3 k/ca و کمترین تعداد میوه را نسبت 10:2 k/ca داشتند. ازنظر ارتفاع بوته نسبت 5:2 k/ca بیشترین ارتفاع و کمترین ارتفاع مربوط به نسبت 10:2k/ca بود. نسبت 10:2 و 8:3 k/ca بیشترین سطح برگ و کمترین سطح برگ مربوط به تیمار 6:4k/ca بود. ازنظر قطر ساقه بیشترین مقدار را نسبت 10:2 k/ca و کمترین مقدار را نسبت 5:2 k/ca به خود اختصاص داده بود. اثر نسبت های مختلف k/ca بر صفات کیفی میوه معنی دار بود به طوری که تیمار 8:3 k/ca ازنظر tss و غلظت لیکوپن بیشترین مقدار را داشت. بیشترین مقدار ec میوه را نسبت 10:2 k/ca و کمترین مقدار را نسبت 4:4k/ca داشنتد. بیشترین غلظت ویتامین ث میوه مربوط به نسبت 4:4 k/ca و کمترین غلظت مربوط به نسبت 6:3 بوده است. اثر نسبت های مختلف k/ca بر غلظت عناصر برگ معنی دار بوده همچنین روی شاخص کلروفیل نیز معنی دار بود. بیشترین غلظت فسفر برگ و میوه مربوط به تیمار 8:3k/ca بوده که در اینجا هم این نسبت در بالاترین سطح قرار داشت . با افزایش نسبت k/ca غلظت پتاسیم برگ افزایش یافت. همچنین افزایش نسبت k/ca سبب کاهش غلظت کلسیم موجود در برگ شد. با توجه به نتایج این آزمایش به نظر می رسد که استفاده از نسبت 8:3k/ca در محلول های غذائی باعث بهبود کیفی و کمی گیاه فیسالیس می شود.

افزایش روزافزون جمعیت از یک سو و محدودیت اراضی به دلیل توسعه شهرنشینی از سوی دیگر، موجب گردیده که اقتصادی کردن واحدهای تولیدی در اولویت اول سیاست گذاران و مسئولان کشور قرار گیرد. یکی از راه کارهای عملی اقتصادی کردن واحدهای تولیدی ایجاد و تنوع کشت و معرفی گونه های جدید صادراتی و درآمدزا هست. فیسالیس یکی از محصولاتی است که به واسطه امکان تولید بالای آن در گلخانه و قابلیت فراوری آن در صنایع تبدیلی و استقبال بالای بازارهای خارجی از خرید این محصول در کنار بالابودن قیمت آن در بازارهای جهانی امروزه موردتوجه بسیاری از گلخانه داران قرارگرفته است. کلسیم یکی از مهم ترین اجزای دیواره سلولی و غشاء پلاسمایی است که نقش مهمی را در رشد و نمو گیاه دارد. عنصر پتاسیم به عنوان عنصر کیفیت در گیاه مطرح بوده است. پتاسیم باعث افزایش خاصیت انبارداری، افزایش غلظت کلروفیل و عمل کربن گیری در گیاه، تشکیل و انتقال نشاسته، قند و چربی، ساختن پروتئین ها، متابولیسم گیاه و تعادل بار الکتریکی غشاء سلولی و فعال سازی آنزیم ها هست و نقش مهمی را در کیفیت محصولات دارد.نسبت این دو عنصر در محلول غذائی در کیفیت و کمیت محصول مهم می باشد. این آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با شش تیمار (شش نسبت k/ca (4:4، 6:4،5:2، 6:3، 8:3، 10:2) و چهار تکرار که هر تکرار دارای دو بوته به صورت کشت بدون خاک و در بالشتک در گلخانه کشت شده و محلول های غذایی در طول رشد اعمال گردید. خصوصیات رشد و نموی، عملکرد و کیفیت میوه ها اندازه گیری شد. نتایج نشان داد اثر نسبت های مختلف k/ca بر عملکرد فیسالیس (وزن میوه و تعداد میوه) معنی دار بوده به طوری که بیشتر عملکرد را ازنظر وزن میوه نسبت 8:3 k/ca و کمترین عملکرد را نسبت 10:2 k/ca داشتند. بیشترین عملکرد ازنظر تعداد میوه مربوط به نسبت 8:3 k/ca و کمترین تعداد میوه را نسبت 10:2 k/ca داشتند. ازنظر ارتفاع بوته نسبت 5:2 k/ca بیشترین ارتفاع و کمترین ارتفاع مربوط به نسبت 10:2k/ca بود. نسبت 10:2 و 8:3 k/ca بیشترین سطح برگ و کمترین سطح برگ مربوط به تیمار 6:4k/ca بود. ازنظر قطر ساقه بیشترین مقدار را نسبت 10:2 k/ca و کمترین مقدار را نسبت 5:2 k/ca به خود اختصاص داده بود. اثر نسبت های مختلف k/ca بر صفات کیفی میوه معنی دار بود به طوری که تیمار 8:3 k/ca ازنظر tss و غلظت لیکوپن بیشترین مقدار را داشت. بیشترین مقدار ec میوه را نسبت 10:2 k/ca و کمترین مقدار را نسبت 4:4k/ca داشنتد. بیشترین غلظت ویتامین ث میوه مربوط به نسبت 4:4 k/ca و کمترین غلظت مربوط به نسبت 6:3 بوده است. اثر نسبت های مختلف k/ca بر غلظت عناصر برگ معنی دار بوده همچنین روی شاخص کلروفیل نیز معنی دار بود. بیشترین غلظت فسفر برگ و میوه مربوط به تیمار 8:3k/ca بوده که در اینجا هم این نسبت در بالاترین سطح قرار داشت . با افزایش نسبت k/ca غلظت پتاسیم برگ افزایش یافت. همچنین افزایش نسبت k/ca سبب کاهش غلظت کلسیم موجود در برگ شد. با توجه به نتایج این آزمایش به نظر می رسد که استفاده از نسبت 8:3k/ca در محلول های غذائی باعث بهبود کیفی و کمی گیاه فیسالیس می شود.