به دلیل اهمیت استان تهران در تولید قارچ و دارا بودن مقام اول تولید در این منطقه، بررسی اقتصادی شبکه توزیع و بازاریابی این محصول در این استان از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. به این منظور، جمع آوری داده های مربوط به تحقیق با استفاده از مصاحبه حضوری و ابزار پرسشنامه 113 نفری از عوامل تولید، توزیع و مصرف به روش نمونه گیری تصادفی انجام شده است. پس از شناسایی کانالهای بازاررسانی موجود در سطح استان به مقایسه و تحلیل مسیرها با استفاده از شاخص های بازاریابی پرداخته شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که مسیر اول و ششم دو مسیر عمده توزیع قارچ فله و بسته بندی در استان هستند که حدود 6/57 % محصول قارچ از این دو مسیر توزیع می گردد، این دو مسیر سهم عمده ای در هزینه خدمات بازاریابی دارند. مسیر اول ناکاراترین مسیر با بیشترین هزینه و کمترین ارزش افزوده است اما سهم تولید کننده بالا است و حاشیه قیمتی پایینی نسبت به دیگر مسیرها دارد. بالاترین حاشیه بازاریابی ایجاد شده محصول در مسیر ششم است این مسیر بالاترین ضریب هزینه بازاریابی را داراست و تولید کننده کمترین سهم را نسبت به سایر مسیرها دارد. بیشترین سهم عوامل از قیمت های نهایی قارچ به تولید کننده تعلق دارد که به طور میانگین این سهم برای قارچ فله و بسته به ترتیب برابر 2/73 % و 3/74 % است و پس از تولید کننده در بین عوامل بازاریابی، خرده فروش بیشترین سهم را دارد که به صورت میانگین برابر 15 % و 5/14 % برای قارچ فله و بسته است. مسیر چهارم در بین سایر مسیرها، با بالاترین ارزش افزوده و هزینه خدمات کم کاراترین مسیر است. در مسیرهایی که پخش به صورت سنتی انجام می گیرد حاشیه بازاریابی بالاتر از مسیرهایی است که توزیع از طریق پخش مویرگی و یا به صورت عرضه مستقیم انجام می شود. به طور کلی کارایی ایجاد شده برای قارچ بسته بندی نسبت به قارچ فله به لحاظ اقتصادی بالاتر است. درحالیکه قارچ فله بیشترین نوع توزیع را به خود اختصاص داده است.به دلیل اهمیت استان تهران در تولید قارچ و دارا بودن مقام اول تولید در این با توجه به تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده در فصل قبل به نتایجی در مورد تولید کننده، عوامل بازاریابی و نظریات و خواسته های مصرف کنندگان دست یافتیم. طبق نتایج به دست آمده در مورد تولید کنندگان مزارع تولیدی قارچ می توان گفت : میانگین تولید روزانه در نمونه بررسی شده برابر 4/1821 کیلوگرم است. میانگین تولید با توجه به نوع مزرعه تولیدی به لحاظ تکنولوژی، امکانات سطح زیر کشت و بهره وری نیروی کار از 16 تا 20 کیلوگرم در واحد سطح متغییر است. میانگین قیمت تمام شده هر کیلو گرم قارچ برای تولید کنندگان حدود 7/20640 ریال است. قیمت تمام شده قارچ در ایران نسبتا بالا است که این امر یکی از مشکلات بزرگ صادرات قارچ می باشددر ایران برنامه مشخصی برای صادرات نیست. آمار رسمی در مورد صادرات قارچ وجود ندارد. مقداری صادرات از مهر تا فروردین به کشورهای عراق، آذربایجان و گرجستان صورت می گیرد که قیمت های صادراتی مانند قیمت های داخلی است. به طور کلی به دلیل مشکلات نرخ ارز و واقعی نبودن آن و قیمت تمام شده بالای تولید، صادرات در ایران موفق نبوده است. قارچ کاران عمدتا تمامی قارچ های تولیدی خود را در داخل کشور به فروش می رسانند و درصد کمی از محصول صادر می شود. هیچ گونه واردات نیز در زمینه قارچ خوراکی به کشور نداریم. در زمینه ایجاد صنایع تبدیلی باید گفت که سود کمی در این صنعت است. هر یک کیلوگرم قارچ به نیم کیلوگرم قارچ بلنچ تبدیل می شود. بنابراین افت بار زیاد است و قیمت تبدیل، گران می شود زیرا سیستم تبدیل مدرن با افت کم برای تولید کننده وجود ندارد. بنابراین به نفع تولید کننده است که از روش تازه فروشی استفاده نماید. در فرآیند تبدیل قارچ به کنسرو هم، مقدار ناچیزی از قارچ که کمتر از یک درصد محصول قارچ را شامل می شود به واحد کنسرو منتقل می شود. وضعیت بسته بندی در واحد تولیدی نشان می دهد که بیشتر تولید کنندگان محصول خود را به صورت انواع فله به بازار عرضه می کنند که این مقدار از کل تولید روزانه برابر 1/66 درصد می باشد. 9/33 درصد به صورت قارچ کامل بسته بندی و قارچ اسلایس بسته بندی شده به بازار عرضه می شود. مشکلات عمده تولید کننده برای بسته بندی محصول عبارتند از : فروش کم بسته نسبت به فله در بازار مصرف، رقابت شدید عوامل و برابری قیمت برای کیفیت خوب و بد محصول، نامناسب بودن وضعیت سردخانه، کاهش کیفیت به دلیل نبود وسیله حمل مناسب، هزینه کارگری و دستمزد بالا، سود آور نبودن بسته به دلیل درخواست زیاد برای قارچ فله. در زمینه حل مشکلات توزیع و بازاررسانی اکثر تولید کنندگان مخالف دخالت دولت در این زمینه هستند و خواستار ایجاد یک شبکه توزیع و بازاریابی توسط تولید کنندگان و اعضای انجمن صنفی هستند. گروهی از تولید کنندگان خواستار ایجاد مراکز توزیع مناسب و کارآمد به صورت عرضه مستقیم به شکل دو یا سه مرکز توزیع در هر استان هستند. سایر تولید کنندگان نیز موافق ایجاد یک واحد کنترل و نظارت بر شبکه توزیع و بازاریابی می باشند. در بررسی ویژگی های عوامل بازاریابی بر اساس نتایج به دست آمده می توان گفت : عمده فروشان محصول قارچ را مستقیما از تولید کنندگان خریداری می نمایند. ویزیتورها نیز بیشتر محصول قارچ را از عمده فروشان خریداری می کنند. وضعیت خرید خرده فروشان نشان می دهد که اغلب آنها محصول قارچ را از ویزیتورهای سنتی خریداری می نمایند. اغلب عمده فروشان محصول قارچ را به ویزیتورهای سنتی می فروشند. اغلب ویزیتورها نیز محصول قارچ را در میان خرده فروشان، به سوپر مارکت ها و مغازه های پروتئینی می فروشند. پس از آن بیشترین محصول به میادین تره بار و بازار روز فروخته می شود. روند مصرف و تقاضای قارچ از دیدگاه عوامل بازاریابی نشان می دهد که بیشتر عوامل بازاریابی نمونه بر این عقیده اند که مصرف قارچ در کشور رو به افزایش می باشد. همه تولید کنندگان نمونه نیز بر این عقیده اند که روند مصرف و تقاضای قارچ در ایران فزاینده است به دلایلی چون : افزایش رشد جمعیت، تنوع پذیری ذائقه شهروندان، آشنایی با خواص بالای قارچ، ارزش غذایی و دارویی قارچ ها نداشتن زیان های ناشی از پروتئین حیوانی در پروتئین قارچ خوراکی و علاقه قشر جوان و آشنایی تازه آنها با قارچ که این موضوع به نسل جدید کودکان در قالب غذاهای فست فود منتقل می شود. مهمترین مشکلات فروش و توزیع برای عوامل بازاریابی کوتاهی و ماندگاری کم محصول قارچ است. و پس از آن مشکل نوسانات قیمت و چند نرخی بودن قیمت ها است به خصوص در فصول و ایام خاص که مصرف به شدت کاهش می یابد در نتیجه قیمت ها نیز کاهش شدیدی دارند که این مشکل به زیان تولید کننده نیز می باشد. در بررسی ویژگی های مصرف کنندگان قارچ بر اساس نتایج به دست آمده می توان گفت : میزان رضایت مندی مصرف کنندگان از نوع محصول مصرفی نشان می دهد که بیشترین نوع مصرف به صورت قارچ فله درجه یک می باشد. بیشترین نوع مصرف پس از فله در قارچ های بسته بندی شده قارچ بسته 200 گرمی است. نوع مصرف به منطقه و موقعیت مکانی شهروندان بستگی دارد. در شهرستان های استان تهران بیشتر مصرف به صورت فله است، در مناطق جنوب تهران نیز مصرف بیشتر به صورت فله می باشد ولی در نقاط مرکزی و شمال تهران مصرف بیشتر به صورت بسته بندی و اسلایس می باشد. امکان دسترسی اکثر مصرف کنندگان به محصول قارچ در استان تهران زیاد و فاصله آنها تا محل خرید کم است و برای اکثر شهروندان دسترسی به قارچ آسان است. میزان آگاهی تولید کنندگان از سلیقه و خواسته مصرف کنندگان نشان می دهد که اکثر تولید کنندگان آگاهی کمی از خواسته های مصرف کننده دارند و نیز اغلب مصرف کنندگان آگاهی کمی از وضع بازار و قیمت های قارچ و حتی نحوه تولید و توزیع آن دارند به خصوص که نوسانات قیمتی زیادی وجود دارد و این امر از نظر مصرف کنندگان به این دلیل است که در بازار قارچ قیمت ها روشن و شفاف نیست. مصرف سرانه قارچ در ایران نسبت به کشورهای اروپایی و جهان بسیار پایین است. این میزان باید حداقل به بیش از یک کیلوگرم در سبد غذایی خانوار برسد. افزایش تبلیغات و فرهنگ سازی می تواند مصرف سرانه را افزایش دهد. از دید تولید کنندگان هرچه تبلیغات و فرهنگ سازی برای بالا بردن مصرف و افزایش سرانه مصرف انجام گیرد در افزایش تولید موثر می باشد. اکثر تولید کنندگان نقش تبلیغات و الگو سازی را در افزایش مصرف خیلی زیاد می دانند. مصرف کنندگان در مصرف قارچ به میزان کمی تحت تاثیر تبلیغات قرار گرفته اند و بیانگر این است که تبلیغات کمی برای تشویق و الگو سازی در مصرف قارچ خوراکی صورت گرفته است. فرهنگ مصرف قارچ در کشور پایین است. مردم هنوز قارچ را به جهت تفنن و طعم و مزه آن می خورند نه به خاطر خواص مفید و پروتئین قابل جذب و ویتامین های سرشاری که دارد. از نظر مصرف کننده، توجه به عامل کیفیت و رنگ در مورد قارچ اهمیت زیادی داشته، تازگی تمیزی سفیدی و بدون لک بودن قارچ مخصوصا در قارچ های بسته بندی شده بسیار مورد توجه است. انتقال و توزیع محصول قارچ خوراکی نیازمند خدمات گوناگونی است که مهم ترین آنها عبارتند از: جمع آوری یا برداشت، درجه بندی، بسته بندی و حمل و نقل. برداشت محصول قارچ در استان تهران به شیوه سنتی و با دست انجام می شود. درجه بندی قارچ ها با توجه به اندازه، رنگ، کیفیت و شکل ظاهری انجام می گیرد. محل بسته بندی قارچ خوراکی در مزرعه تولید قارچ می باشد. در واحد بسته بندی عملیات اندازه گیری وزن، لیبل گذاری، بسته بندی و سردخانه گذاری محصولات متفاوت قارچ جهت آماده سازی برای ارسال به بازار فروش انجام می شود. قارچ عمر انباری پا یینی دارد، معمولا هیچ انباری برای نگهداری آن وجود ندارد. حمل و نقل یکی از مهم ترین فعالیت های بازاررسانی قارچ خوراکی است محصول قارچ روزانه و در همه فصول سال تولید می شود در نتیجه در تمامی ایام سال، باید حمل و نقل این محصول انجام گیرد. براساس بررسی های صورت گرفته در این تحقیق، هفت کانال توزیع برای محصول قارچ خوراکی در استان تهران با توجه به روشهای مختلف فروش تولید کنندگان و عوامل بازاریابی شناسایی شد. بالاترین حاشیه بازاریابی ایجاد شده برای قارچ فله و بسته در مسیر ششم است که این حاشیه قیمتی برای قارچ فله برابر 9950 ریال و برای قارچ بسته برابر 10650 ریال است. در این مسیر تولید کننده کمترین سهم را نسبت به سایر مسیرها دارد. مسیر ششم بالاترین ضریب هزینه بازاریابی را دارد این ضریب برای قارچ فله 4/29 % و برای قارچ بسته 6/27 % است. مسیر 6: تولید کننده عمده فروش ویزیتور سنتی خرده فروش مصرف کننده 5/37% کمترین حاشیه بازاریابی قارچ فله و بسته هم مربوط به مسیر دوم است که برای قارچ فله معادل 6900 ریال و برای قارچ بسته معادل 9000 ریال است. در این مسیر تولید کننده بالاترین سهم را دارد. کمترین هزینه خدمات بازاریابی قارچ فله و بسته مربوط به این مسیر است که برابر 3641 ریال است. این مسیر کمترین ضریب هزینه بازاریابی را نسبت به سایر مسیرها داشته است که برای قارچ فله این ضریب برابر 6/21 % و برای قارچ بسته برابر 7/23 % است. بیشترین سهم عوامل از قیمت های نهایی قارچ خوراکی به تولید کننده تعلق دارد که به طور میانگین این سهم برای قارچ فله و بسته به ترتیب برابر 2/73 % و 3/74 % است و پس از تولید کننده در بین عوامل بازاریابی، خرده فروش بیشترین سهم را دارد که به صورت میانگین برابر 15 % و 5/14 % برای قارچ فله و بسته است. کمترین سهم عوامل بازاریابی هم مربوط به ویزیتورها می باشد که به طور میانگین حدود 8 % برای هر نوع قارچ است. بیشترین هزینه خدمات بازاریابی قارچ فله و بسته مربوط به مسیر اول است که برابر 5454 ریال و این مسیر کمترین ارزش افزوده را دارا است یعنی معادل 3197 ریال برای قارچ فله و 3847 ریال برای قارچ بسته است. این مسیر کمترین کارایی را در مسیرهای هفتگانه داشته است که برای قارچ فله 60 % و برای قارچ بسته 71 % کارایی ایجاد شده که بیانگر پایین بوده ارزش افزوده نسبت به هزینه خدمات است. مسیر 1: تولید کننده بورس ویزیتور بورس خرده فروش مصرف کننده 1/20% پس از مسیر دوم، مسیر چهارم کمترین هزینه خدمات بازاریابی قارچ فله و بسته را دارد که برابر 4201 ریال است. بیشترین ارزش افزوده ایجاد شده نسبت به سایر مسیرها مربوط به این مسیر است که برای قارچ فله معادل 5589 ریال و برای قارچ بسته 6249 ریال است. این مسیر بالاترین کارایی را دارا است. برای قارچ فله کارایی برابر 133 % و برای قارچ بسته برابر 149 % است. بنابراین مسیر چهارم کاراترین مسیر در بین مسیرهای هفتگانه می باشد. مسیر 4: تولید کننده ویزیتور سنتی خرده فروش مصرف کننده 5/12% دو مسیر عمده بازاررسانی قارچ در استان تهران مسیرهای اول و ششم هستند. در مسیر اول که پخش به صورت مویرگی انجام می شود حدود 1/20 درصد محصول قارچ به طور روزانه در بازار مصرف توزیع می شود. در مسیر ششم نیز حدود 5/37 درصد محصول قارچ روزانه توسط شبکه پخش به بازار مصرف توزیع می شود. بنابراین حدود 6/57 درصد محصول قارچ از این دو مسیر توزیع می گردد. 4/42 درصد محصول نیز از سایر مسیرهای هفتگانه توزیع می شود. در مسیرهای 2 و 7 که عرضه محصول قارچ به مصرف کننده به صورت مستقیم انجام می شود در سایر مسیرها با چند عامل بازاریابی عرضه محصول قارچ تا رسیدن به دست مصرف کننده صورت می گیرد که به صورت سیستم توزیع چند کاناله بازاررسانی انجام می شود. در مسیرهای 3، 4، 5 و 6 بازاررسانی به صورت سنتی انجام می گیرد و در مسیر 1 به صورت توزیع مویرگی توسط بورس انجام می گیرد. در مسیرهایی که پخش به صورت سنتی انجام می گیرد، حاشیه بازاریابی بالاتر از مسیرهایی است که توزیع از طریق پخش مویرگی و یا به صورت عرضه مستقیم انجام می شود. با توجه به بررسی انجام شده در خصوص صنعت قارچ مشخص گردید که استان تهران و کلا ایران به دلیل برخورداری از نیروی کار، مواد اولیه فراوان برای تولید قارچ به ویژه کود مرغی و کلش گندم (ضایعات کشاورزی) و داشتن شرایط آب و هوایی مناسب در تولید قارچ دارای مزیت می باشد. بالا بودن راندمان از نظر کیفیت محصولات تولیدی واحد های فعلی و ایجاد زمینه هایی جهت صادرات قارچ در بازارهای جهانی و با توجه به شرایط مساعد تولید قارچ در ایران، تولید مقرون به صرفه خواهد بود و به خاطر بالا بودن قیمت که سود بالایی نسیب تولید کننده می کند دارای توجیه اقتصادی می باشد. تولید قارچ در مقایسه با سایر رشته های کشاورزی و با توجه به حجم سرمایه گذاری نسبت به سایر صنایع دارای اشتغالزایی بالایی می باشد.

چکیده: این تحقیق جهت بررسی مسایل بازاررسانی انار، تعیین حاشیه بازار، سهم عوامل و ضریب هزینه بازاریابی و شناسایی مسیرهای بازاریابی و کارایی آنها و ارائه پیشنهاداتی در زمینه بهبود وضعیت موجود بازاریابی انار استان یزد و با اطلاعات آماری سال زراعی 1387-1386 انجام شد. اطلاعات لازم برای تحقیق از طریق تکمیل پرسشنامه و مصاحبه حضوری در سطوح تولیدکننده،عمده فروش و خرده فروش براساس روش نمونه گیری سیستماتیک از 70 تولیدکننده، 10 عمده فروش و 20 خرده فروش تأمین گردیده است. بررسی حاشیه ای 6 مسیر عمده ختم شده به مصرف کننده داخلی نشان میدهد که حاشیه بازار در مسیر 2 و بعد از آن مسیر 1 کمترین و سهم تولیدکننده در این مسیرها بالاترین می باشند. براین اساس مسیرهایی که تولیدکننده به صورت مستقیم محصول خود را در اختیار خرده فروش و یا مصرف کننده قرار می دهد کمترین حاشیه و سهم بیشتر از قیمت نهایی برای تولید کننده میباشد و در مسیرهای 4 و 6 که تولید کننده محصول خود را در اختیار عمده فروش و یا دلال قرار می دهد بیشترین حاشیه مشاهده میشود. به طور کلی در مسیرهایی که چندین واسطه مابین حلقه تولید تا مصرف وجود دارد بیشترین حاشیه بازار و کمترین سهم برای تولیدکننده دیده میشود. ضریب هزینه بازاریابی نیز در مسیرهای 2 و 1 نسبت به سایر مسیر ها کمتر میباشد و از نظر کارایی مسیرهای 2 و1 کاراتر شناسایی شده است. در پایان این تحقیق پیشنهاداتی در راستای بهبود وضعیت بازاررسانی انار و افزایش انگیزه تولیدکنندگان ارائه گردیده است.

هدف از انجام این تحقیق با عنوان « تعیین وضعیت به کارگیری عوامل تولید و کارایی در تولید پنبه در شهرستان داراب » تعیین وضعیت مصرف نهاده ها وتخمین و مقایسه کارایی فنی ،تخصیصی و اقتصادی پنبه کاران در اقلیم گرم کشور می باشد. بدین منظور، در اقلیم یادشده، شهرستان داراب برای مطالعه انتخاب گردید. آمار و اطلاعات مورد نیاز، بصورت پیمایشی و از طریق تکمیل پرسشنامه از 148 بهره بردار پنبه کار با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای جمع آوری گردید.سپس با توجه به تابع تولید برآوردی کشش ها تخمین زده شد و نواحی مختلف تولید مشخص گردید که در این میان کشش عوامل تولید بذر،نیروی کار و میزان سم مصرفی مثبت و کشش نهاده های ماشین آلات ،میزان کود مصرفی و آب آبیاری منفی می باشد. بمنظور برآورد انواع کارائی های فنی، تخصیصی و اقتصادی از توابع تولید مرزی تصادفی و تابع هزینه مرزی استفاده گردید. نتایج حاکی از آن است که، میانگین کارایی های فنی، اقتصادی و تخصیصی پنبه کاران مورد مطالعه در شهرستان داراب بترتیب، 606/82، 88/65 و 06/76 درصد می باشد. علاوه بر آن، دامنه کارایی های یادشده (فاصله بین کاراترین و ناکاراترین پنبه کار) بترتیب، 67/36، 93/32 و 73/18 درصد می باشد. از طرف دیگر، نتایج بیانگر آن است که، میزان تجربه کشاورز ،روش کاشت بذر ،تاریخ کاشت بذر و تعداد دفعات استفاده از آفت کش تأثیر مثبت و سن بهره بردار ،تعداد دفعات استفاده از کودهای ریز مغذی و میزا ن شوری آب تاثیر منفی بر کارایی فنی پنبه کاران دارند. همچنین، نوع آبیاری و میزان شوری آب دارای تأثیر مثبت بر کارائی تخصیصی پنبه کاران می باشند. علاوه بر آن، میزان تجربه کشاورز ،میزان کل زمین ،وسیله کاشت بذر و نوع آبیاری تأثیر مثبت بر کارائی اقتصادی پنبه کاران و سن بهره بردار ،تعداد قطعات زیر کشت پنبه ،تعداد دفعات وجین محصول ، تعداد دفعات استفاده از کودهای ریز مغذی و میزان شوری آب تأثیر منفی بر این کارائی دارند. در پایان، پیشنهاداتی بمنظور بهبود وضعیت کارائی پنبه کاران ارائه گردیده است.

یکی از مشکلات اساسی و مشخصه های اصلی کشورهای در حال توسعه از جمله ایران ، پایین بودن بهره وری مطلوب در بخش کشاورزی است که این معضل خود ناشی از نبود تخصیص بهینه منابع و عوامل تولید است .با توجه به اینکه توسعه یا تحدید کشت محصولات کشاورزی در مناطق مختلف باید با توجه به محدودیت منابع و همچنین زمین های حاصلخیز کشاورزی صورت گیرد ؛ دراین تحقیق با در نظر گرفتن محدودیت های موجود و نیاز آبی گیاهان ، مدل برنامه ریزی خطی جهت تعیین الگوی کشت بهینه محصولات زراعی در اراضی منطقه شمال و جنوب شبکه آبیاری مارون واقع در استان خوزستان بکار گرفته شد . منطقه مورد مطالعه دارای 10500 هکتار زمین زراعی قابل کشت بوده و آب موجود در شبکه هم با توجه تاسیسات برداشت و اتقال آب دارای محدودیت می باشد ، ضمن اینکه محدودیت هایی از قبیل نیروی کار ، ادوات کشاورزی و نهاده هایی از قبیل بذر ، کود و .. وجود ندارد . بر این اساس مدل ، با تراکم کشت 150% و سه نوع محدودیت ( آب ، زمین و حداقل – حداکثر کشت ) بهینه گردید. نتیجه نشان داد آب موجود در شبکه عامل محدود کننده کشت بوده و با اعمال الگوی بهینه و استفاده مطلوب از آب می توان تنها با افزایش 539 هکتار به سطح زیر کشت ، سود آوری طرح را به میزان 67/19 میلیارد ریال ، تولید را به میزان 6409 هزار کیلوگرم و درآمد شرکت بهره بردار ( از محل فروش آب ) را نیز 959 میلیون ریال افزایش داد ؛ این نتایج در حالی بدست آمده که میزان آب مصرفی در الگوی بهینه به میزان 2 میلیون متر مکعب در سال کاهش یافته است .

با توجه به نقش بخش کشاورزی در اقتصاد کشور نیاز است با دقت بیشتری نسبت به هدفمندسازی یارانه ها در این بخش توجه گردد. می توان با یافتن نهاده های پر مصرف و راه حل هایی برای بهینه سازی آن اقداماتی را برای هدفمند کردن آنها یافت. هدف از این تحقیق بررسی مصرف انرژی و دیگر نهاده ها در دو دوره پیش از هدفمندی و پس از هدفمندی یارانه ها در گلخانه های واقع در شهرستان پیشوا می باشد. عمده داده های این تحقیق از طریق توزیع پرسشنامه جمع آوری شده است. نرم افزار مورد استفاده در این تحقیق spss و روش تحقیق مورد استفاده tزوجی می باشد.هدف اصلی بررسی نهاده های انرژی پر مصرف بوده که از نتایج این تحقیق در بعد از هدفمندی یارانه ها به کاهش مصرف گازوئیل می توان اشاره کرد که از دلایل آن می توان به یافتن راه حل هایی برای بهینه مصرف کردن و یا جایگزین کردن سوخت های ارزان و یا برگشتن به کشت های هوازی اشاره کرد.

دوره مطالعه مربوط به سال های 87-1355 بوده و برای بررسی متغیرها از الگوهای سری زمانی استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که یکسان سازی نرخ ارز و سیاست های برون گرای برنامه های توسعه، بر مبادلات تجاری بخش کشاورزی، ارزش افزوده این بخش و نرخ ارز واقعی اثر مثبت دارد. با این حال تنها اثر یکسان سازی نرخ ارز و سیاست های برون گرا بر نرخ ارز واقعی معنی دار است. بدین ترتیب می توان گفت که سیاست های تجاری برنامه های توسعه در بهبود رابطه مبادله بخش کشاورزی ناکارآمد بوده است. بر این اساس پیشنهاد می شود، سیاست هایی آزادی تجاری ملحوظ در برنامه های توسعه در کنار قوانین تعرفه به دقت تدوین شود. همچنین با توجه به وجود اثر مثبت سرمایه بر رابطه مبادله، پیشنهاد می شود با سرمایه گذاری در زیر ساخت های بخش کشاورزی زمینه بهبود در رابطه مبادله بخش کشاورزی و به تبع آن توسعه بخش کشاورزی فراهم آید.

فقر و محرومیت در بیشتر کشورها یکی از مسائل و مشکلات فراروی دولتها، به ویژه برنامه ریزان به شمار می‎آید، همچنین چگونگی برخورد دولتها با این مشکل و اینکه چه راهکارهایی برای حل یا کاهش آن اتخاذ کنند، از مسائل مطرح و مشکل آفرین برای آنهاست. هدف کلی این تحقیق بررسی عوامل اقتصادی موثر بر فقر روستایی در روستاهای شهرستان طارم استان زنجان می‎باشد. بدین منظور از میان 10796 خانوار روستایی به کمک روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای، 260 خانوار به عنوان نمونه از مناطق مختلف زیست محیطی شهرستان طارم در سال 1391(کوهستانی و کوهپایه ای) انتخاب گردید. در این مطالعه از روش درصدی از میانه (میانگین) درامد‎ برای تعیین خط فقر خانوار روستاهای شهرستان استفاده گردیده است. لذا تمامی‎محاسبات بر اساس داده های طرح آماری هزینه و درامد‎ خانوار بر گرفته از پرسشنامه محقق ساخته می‎باشد که با توزیع میان خانوارها و تجزیه و تحلیل داده ها به کمک نرم افزار spss و با استفاده از روشهای آمار توصیفی و استنباطی اعم از آزمون همبستگی اسپرمن، پیرسون و غیره صورت گرفته و این نتیجه حاصل شدکه: بین متغیرهای (تحصیلات، جنس، دارایی ها، میزان درامد‎، نیازهای مصرفی، تسهیلات دولتی و بانکی) و فقر روستایی رابطه معنی داری وجود دارد و 2/76 درصد کل پاسخگویان 2477246 ریال در ماه با عدد خط فقر (6643912 ریال در ماه) فاصله دارند. بنابراین طبق این مطالعه در روستاهای شهرستان طارم فقرنسبی روستایی وجود دارد.

این تحقیق صرفاً برآوردی ساده از عرضه و تقاضای آب و قیمت تمام شده هر متر مکعب آب کشاورزی در شرکتهای تعاونی ایستگاه پمپاژ شهرستان دره شهر است. لذا یک «مدل» براساس هزینه تمام شده ایجاد کردیم. اطلاعات برحسب اسناد و پرسشنامه بدست آمده، ممکن است دستخوش خطا و سوء تعبیرهایی باشد، اما معتبر می باشد. «دستیابی به قیمت واقعی آب» یک راه مطلوب برای تخصیص بهینه منابع آن است. روش های قیمت گذاری آب به زمینه های؛ فیزیکی، اجتماعی، نهادی و سیاسی در هر منطقه حساسیت خاص خود را دارد. بنابراین، هنگام ارزیابی هزینه ها و منافع یک پروژه آبیاری مشخص، لازم است تا روش قیمت گذاری متناسب با آن را بدست آورد. این تحقیق دیدگاه های سنتی و کنونی را در خصوص بسیاری از جنبه های فرهنگ آبیاری و قیمت گذاری آب در شهرستان دره شهر مورد بررسی قرار داده و نتیجه به منظور ایجاد رهنمودی جامع برای دست اندرکاران سیاست گذاری توزیع آب که با تقاضای رو به افزونی و ضرورت تخصیص بهینه منابع کمیاب آب مواجه اند، مفید خواهد بود. رشد روز افزون جمعیت، توسعه فعالیت های اقتصادی و بالا رفتن سطح استانداردهای زندگی از عواملی هستند که سبب افزایش چشم گیر تقاضای آب شده اند. منابع آب شیرین اگر چه در چرخه طبیعت تجدید می شوند و لیکن حجم آنها ثابت است و بدین ترتیب برآیند رشد تقاضا و ثبات منابع آب به کمیابی آن حکم داده و زمینه را برای توسعه نظریه های علم اقتصاد که موضوع آن تخصیص منابع کمیاب است ایجاد کرده، موضوع کمیابی و کمبود نسبی آب بیشتر حس شده و از طرفی سرمایه گذاری برای استحصال آب جدید به مراتب سنگین تر شده است؛ مدیریت تقاضای آب به عنوان رویکردی جدید جلوه نموده و در نتیجه قیمت گذاری آب نیز به عنوان سازوکاری برای مدیریت آن مورد توجه واقع شده است. روش های کارآمد قیمت گذاری کالاها و خدمات نسبت به ویژگی و ماهیت آنها حساس اند و تعیین قیمت توسط سازوکار عرضه و تقاضا (مکانیسم بازار) برای کالاها و خدمات عمومی با کاستی هایی همراه است. بسیاری از کاربردهای آب با ویژگی های کالاهای عمومی مطابقت داشته و لذا تحلیل قیمت گذاری آب مستلزم توجه به نظریه های اقتصاد رفاه است. با ارائه اطلاعات مناسبی از شیوه های سنتی و متداول قیمت گذاری آب کشاورزی و سپس تلخیص و گردآوری منسجم از آثاری که در تحلیل قیمت گذاری آب بر نظریات اقتصادی از جمله اقتصاد رفاه مبتنی بوده، موضوع قیمت گذاری آب کشاورزی را در دره شهر بررسی کرده ایم.

یکی از مشکلات اساسی و مشخصه های اصلی کشور های در حال توسعه از جمله ایران پایین بودن بهره وری مطلوب در بخش کشاورزی است که این معضل خود ناشی از نبود تخصیص بهینه منابع و عوامل تولید است با توجه به کمبود منابع آب و رقابت فزاینده بخش های مختلف برای آب میزان آب موجود برای آبیاری محصولات کشاورزی را کاهش می دهد از طرفی محدودیت منابع آب و خاک به دلیل موقعیت جغرافیایی و اقلیمی کشور که با توجه به میزان رطوبت و بارش در کشور در رده کشور های نیمه خشک قرار گرفته ایم موجبات بهره برداری بهینه از منابع آب و خاک موجود در سطح کشور را امری اجتناب ناپذیر می سازد لذا مدیریت کارامد آب برای تولید گیاهان زراعی در مناطق کم آب مستلزم به کار گیری روش های موئثر است در این تحقیق با در نظر گرفتن محدودیت های موجود و نیاز آبی گیاهان مدل برنامه ریزی خطی جهت تعیین الگوی کشت بهینه محصولات زراعی در اراضی زیر سد سلیمان شاه در شهرستان سنقر در استان کرمانشاه به کار گرفته شد و نتایج حاصل از حل مدل برنامه ریزی خطی منطقه مورد بررسی نشان می دهد که سطح درامد در الگوی کشت بهینه بالاتر از سطح درامد در الگوی کشت موجود است بنابراین می توان با تخصیص مجدد منابع محدود به سطح درامد بالاتری دست یافت

با توجه به اهمیت و جایگاه سویا و کلزا هم به عنوان ماده اولیه صنایع روغن کشی وهم در سبد غذائی احاد مختلف مردم وهمچنین وابستگی کشور به این دو محصول ،هم از نظر سهم ارز بری که این دو محصول در میان سایر کشت ها در بخش کشاورزی ایران دارند.اثرات اشتغال زائی و درامدی ان برای کشاورزان قابل ملاحظه میباشد.این تحقیق به دنبال این پرسش است که با الخاق به سازمان تجارت جهانی (wto) تولید دو محصول سویا و کلزا دچار چه تحولاتی خواهند شد. در این تحقیق با استفاده از مطالعات کتابخانه ای به محاسبه معادل تعرفه ای موانع غیر تعرفه ای اعمال شده در مورد واردات سویا وکلزا بر حسب قیمت وارداتی ایران پرداخته شد،وبا استفاده از معادل تعرفه ای به دست امده،قیمت این دو محصول پس از اجرای موافقت نامه بر اورد شد.با جای گذاری قیمت به دست امده پس از اجرای موافقت نامه در تابع تولید سویا و کلزا با استفاده از نرم افزار(eviews) تولیدات این دو محصول پس از عضویت در سازمان تجارت جهانی مشخص شده است. نتایج این تحقیق نشان میدهد که با الحاق ایران به سازمان تجارت جهانی،تولید سویا افزایش ملایمی می یابد و تولید کلزا افزایش می یابد.

تغییرات قیمت یکی از عوامل تأثیر گذار بر رفاه اقتصادی جامعه است. صنعت طیور به دلیل اهمیت آن در تغذیه (سبد غذایی مصرف کنندگان) و همچنین اهمیت ایجاد اشتغال و درآمد برای تولیدکنندگان آن، محصولی است که همواره مورد حمایت دولت بوده و می باشد. هدف اصلی این پژوهش، بررسی تأثیر تغییر قیمت گوشت مرغ بر رفاه تولیدکنندگان و مصرف کنندگان این محصول است. درمطالعه حاضر، با استفاده از آمار سری زمانی ماهانه مربوط به سال های 1390-1382، پس از تخمین توابع عرضه و تقاضای گوشت مرغ با استفاده از سیستم معادلات همزمان ، رفاه تولیدکنندگان با محاسبه مازادتولیدکنندگان و رفاه مصرف کنندگان با محاسبه مازاد مصرف کنندگان به دست آمد. در انتها، میزان تغییرات رفاه در اثر افزایش 5، 10 و 20 درصدی قیمت گوشت مرغ مورد ارزیابی قرار گرفت. سپس این تغییرات رفاهی برای سال های 1391 و 1392 پیش بینی گردید. نتایج بیانگر آن است که افزایش قیمت گوشت مرغ باعث افزایش مازاد (رفاه) تولید کنندگان و کاهش مازاد (رفاه) مصرف کنندگان شده است. نکته قابل توجه این است که افزایش رفاه تولید کنندگان، بیشتر از کاهش رفاه مصرف کنندگان بوده است. همچنین نتایج نشان می دهد که در یک مقطع زمانی مشخص، با افزایش قیمت گوشت مرغ به سطوح بالاتر (از 5 به 10 درصد و از 10 به 20 درصد)، نوسانات رفاه مصرف کنندگان بیشتر از نوسانات رفاه تولیدکنندگان می باشد. بنابر این پیشنهاد می شود سیاست های حمایت از مصرف کنندگان، نظیر اتخاذ سیاست واردات گوشت مرغ، توسط دولت تقویت شود. همچنین دولت می تواند با نظارت دقیق تر بر بازار این محصول، از افزایش ناگهانی قیمت و درنتیجه نوسانات رفاه مصرف کنندگان تاحدودی جلوگیری کند.

چالش های اشتغال یا موضوع کار و بیکاری نه فقط یکی از مهم ترین مسائل اجتماعی روز در کشور به شمار می آید بلکه با توجه به میزان رشد جمعیت در دو دهه گذشته می توان آن را مهم ترین چالش اجتماعی چند دهه آینده نیز به حساب آورد. پیامدهای بی واسطه این بحران، گسترش فقر و افزایش دیگر آسیب های اجتماعی است که طبیعتاً ثبات و انسجام اجتماعی را به مخاطره می اندازد. بخش کشاورزی یکی از بخش های اقتصادی مهمی است که، به رغم فراهم نبودن برخی الزامات پایه ای، با توجه به شرایط موجود جهانی به ناگزیر باید برای مقابله با چالش اشتغال در کشور از آن مدد گرفت. اشتغال و تولید ناخالص داخلی از جمله کلیدی ترین متغیرهای اقتصاد کلان محسوب می شوند. وجود رابطه بین این دو متغیر نزد اقتصاددانان از دیرباز مورد پذیرش بوده و به اصطلاح یک رابطه تاریخی بین این دو متغیر وجود دارد. در پایان نامه حاضر سعی در یافتن رابطه معنادار بین این دو در اقتصاد ایران بوده ایم. در مطالعه حاضر از اطلاعات اشتغال که به صورت سری زمانی توسط کارشناسان سازمان مدیریت و برنامه ریزی برآورد گردیده و همچنین اطلاعات تولید ناخالص داخلی به قیمت ثابت سال 1376 استفاده شده است. مطالعه رابطه رشد اقتصادی و رشد اشتغال در بخش کشاورزی نشان می دهد که هرچند رشد اقتصادی در ایجاد اشتغال در بخش کشاورزی در دوره مورد مطالعه (1390-1370) تاثیرگذار بوده است اما این تاثیر با نوسانات زیادی روبرو بوده است و در بخش های مختلف اقتصادی متفاوت بوده است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که رشد اقتصادی بیشترین تاثیر بر رشد اشتغال در بخش خدمات و کمترین اثر را بر رشد اشتغال در بخش کشاورزی داشته است. از جمله نتایج این تحقیق عدم تناسب بین رشد اقتصادی و رشد اشتغال در بخش های عمده اقتصادی می باشد.