اختلالات سیستم قلبی عروقی از مهمترین دلایل آسیب های حاد کلیوی محسوب می شوند که مشخصه بارز پاتوژنیک آن افزایش تولید رادیکال های آزاد اکسیژن (ros)، کاهش ظرفیت آنتی اکسیدانی بافتی و متعاقباً آسیب اکسیداتیو بافت کلیه می باشد. این نکته لزوم استفاده از روش های مناسب در بررسی وضعیت اکسیداتیو بافتی و قدرت ترکیبات آنتی اکسیدان را در بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی مورد تأکید قرار می دهد. در مطالعه حاضر روش های رایج بررسی استرس اکسیداتیو نظیر اندازه گیری ترکیبات واکنش دهنده با اسید تیوباربیتوریک (tbars) نظیر مالون دی آلدئید (mda) به عنوان معرفی از میزان پراکسیداسیون چربی ها، بررسی قدرت آنتی اکسیدانت / قدرت احیاکنندگی آهن (frap) و تست گروه های تیول، با روشی جدید که تعادل پراکسیدانت- آنتی اکسیدانت (pab) را با استفاده از 3-3، 5-5 تترامتیل بنزیدین (tmb) و از طریق دو نوع واکنش متفاوت اندازه گیری می کند مقایسه گردید. 12 سرموش صحرایی به طور تصادفی به دو گروه ایسکمی/ ریپرفیوژن (i/r) و کنترل (ctrl) تقسیم شدند. ایسکمی (60 دقیقه)- ریپرفیوژن (150 دقیقه) در گروه i/r در بافت کلیه، باعث افزایش میزان اوره (p<0.01) و کراتینین خون (p<0.001) گردید. همینطور میزان mda افزایش معنی داری (p<0.001) را در گروه i/r در مقایسه با گروه کنترل نشان داد، در حالی که در تست frap، ارزش قدرت آنتی اکسیدانتی به صورت معنی داری در گروه های i/r در مقایسه با گروه کنترل پایین بود. در تست گروه های تیول تغییر معنی داری در میزان آنتی اکسیدانت ها مشاهده نشد. در تست pab افزایش بی نهایت معنی داری (p<0.001) در میزان بالانس اکسیدانت- آنتی اکسیدانت مشاهده شد. بررسی آماری جهت رسم منحنی roc و تعیین بهترین آستانه تشخیصی نشان داد که تست های tbars و frap بر خلاف تست اندازه گیری گروه های تیول از حساسیت و ویژگی کامل در تشخیص موارد گروه i/r از گروه کنترل برخوردارند. این در حالی است که تست pab نیز از حداکثر حساسیت و ویژگی در تشخیص موارد گروه i/r از گروه کنترل بهره مند است. مقایسه این روش ها همبستگی معنی داری را بین تست های tbars و frap، بر خلاف تست اندازه گیری گروه های تیول با تست pab نشان داد. علاوه بر این، براساس یافته های حاصل از تست همبستگی، تست های pab و tbars دارای همبستگی مثبت و معنی دار بوده و تست های pab و frap از همبستگی منفی و معنی داری برخوردار بودند. با در نظر گرفتن نتایج حاصل از بررسی تست pab و همین طور زمان و هزینه بسیار کمتر انجام این آزمایش در مقایسه با دیگر تست های رایج، و ذکر این نکته که این تست نه به صورت یک جانبه، بلکه با در نظر گرفتن هر دو بعد میزان اکسیدانت ها و آنتی اکسیدانت ها وضعیت آسیب اکسیداتیو بافتی را بررسی می کند، به نظر می رسد که تست مناسبی در ارزیابی پاتوژنز و پیش آگهی اختلالات همراه با آسیب های اکسیداتیو خصوصاً در مورد بیماری های کلیوی باشد.

سرب یک فلز به شدت سمی می باشد و باعث بروز طیف وسیعی از اختلالات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی می شود. تا کنون از عوامل مختلف شیمیایی و طبیعی جهت کاهش اثرات تخریبی سرب در حیوانات و انسان استفاده شده است. سی و دو سر رت ویستار به مدت 35 روز در معرض ppm1000 استات سرب در آب آشامیدنی قرار گرفته اند. آنها به صورت تصادفی به چهار گروه، 8تایی تقسیم شدند. که این گروه ها شامل موارد ذیل بود: کنترل منفی (ctrl)، کنترل مثبت(pb)، گروه درمانی 1 (pb+100) که تحت درمان با mg/kg100 عصاره انار برای 2 بار در روز قرار گرفتند و گروه درمانی 2 (pb+200) که تحت درمان با mg/kg200 عصاره انار برای 2 بار در روز قرار گرفتند. اوره، کراتینین، بیلی روبین، ast، alt و ggt در سرم اندازه گیری شد. جهت بررسی پارامترهای استرس اکسیداتیو از تست هایmda, frap, sh, pab استفاده گردید. عصاره پیه انار موجب افزایش قدرت آنتی اکسیدانی و گروه های تام تیول متعاقب مسمومیت مزمن با سرب در بافت های مغز، کبد و کلیه می گردد و موجب کاهش معنی داری در میزان mda در بافت های مغز و کلیه می گردد. مسمومیت مزمن با سرب موجب استرس اکسیداتیو در بافت های کبد، کلیه و مغز و همچنین خون می شود و تجویز عصاره آبی پیه انار موجب کاهش استرس اکسیداتیو در این بافت ها و خون می شود. این در حالی است که مصرف عصاره آبی پوسته داخلی انار بدنبال مسمومیت مزمن با سرب تاثیر چندانی بر روی پارامتر های بیوشیمیایی کلیوی و آنزیم های کبدی سرم نداشته است. براساس نتایج این مطالعه، عصاره بافت و پرده های داخلی انار دارای اثرات سودمندی در تقویت سیستم دفاع آنتی اکسیدانی بدن و کاهش استرس اکسیداتیو ناشی از مسمومیت با سرب است.

گوشت و فرآورده های آن ازجمله منابع با ارزش پروتئینی در ارتباط با تغذیه بشر محسوب می گردند. از ترکیبات نیتریت به منظور ایجاد رنگ مطلوب ، ایجاد طعم و مزه مناسب ، جلوگیری از رشد اسپور کلستریدیوم بوتولینوم و افزایش مدت زمان نگهداری در فرآورده های گوشتی استفاده می شود، اما به خاطر عوارض حاصله از مصرف آنها ، میزان مصرف آنها می بایست در حد استانداردهای مجاز و مصوب باشد. مطالعه حاضر به منظور تعیین میزان باقیمانده نیتریت در انواع فرآورده های گوشتی (سوسیس آلمانی-کوکتل-کالباس خشک-کالباس لیونر) عرضه شده در مشهد و مطابقت آن با استانداردهای مربوط به حد مجاز انجام شده است. تعداد 60 نمونه از انواع فرآورده های گوشتی با درصد ها مختلف گوشت، که بیشترین سهم بازار را به خود اختصاص داده اند بطور تصادفی جمع آوری و مطابق استاندارد 923 به روش اسپکتروفتومتری از لحاظ باقیمانده نیتریت مورد آزمون قرار گرفت و تاثیر درصد گوشت بر میزان باقیمانده نیتریت بررسی و همچنین الگوی تغییرات باقیماندهء نیتریت در طی مدت زمان نگهداری در دمای 4 درجه سانتیگراد در زمان های مختلف مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشان داد که در انواع محصولات مورد آزمایش ،7 -8 % آنها حاوی باقیمانده نیتریتی بیشتر از حد استاندارد هستند ولی دراکثر محصولات مقدار نیتریت موجود در آنها از حد مجاز پائینتر بود. یافتهء دیگر اینکه میزان نیتریت فرآورده سوسیس بیشتر از فرآورده کالباس بود. درصد میانگین باقیماندهء نیتریت در سوسیس آلمانی و کوکتل و کالباس لیونر و کالباس خشک اخذ شده از کلیهء شرکت های مورد مطالعه، به ترتیب 37% ، 28% ، 21% و 13% بود. نتایج بدست آمده از این مطالعه نشان داد که میزان باقیمانده نیتریت در طول زمان نگهداری در 4 درجه سانتی گراد در کلیه فرآورده های گوشتی کاهش می یابد.

استئوپروز، یک بیماری خاموش و همه گیراست که شکنندگی استخوان و متعاقب آن خطر شکستگی استخوان را افزایش می دهد که این بیماری سبب افزایش احتمال مرگ و میر و هزینه های درمانی در سراسر دنیا می-شود. با وجود این که فاکتورهای خطر متعدی در وقوع این بیماری موثر هستند اما به نظر می رسد کمبود هورمون های تخمدانی مهم ترین عامل خطر در بروز این بیماری در زنان یائسه است. با توجه به این مسئله هورمون درمانی جایگزین و بویژه استفاده از فیتواستروژن ها در رژیم غذایی جهت درمان این بیماری مطرح می باشد. روغن دانه انار دارای 17-آلفا-استرادیول می باشد که یکی از فیتواسترول های تازه کشف شده با اثر سینرژیستی بر روی واکنش های فیزیولوژیکی مرتبط با استروژن است. در این مطالعه روغن دانه انار به جهت اثرات بهبود بخش احتمالی آن بر روی ویژگی های استخوان در یک مدل رت از نشانگان یائسگی مورد ارزیابی قرار گرفت. تعداد 30 سر رت ماده 3 ماهه نژاد ویستار یا مورد عمل جراحی اواریکتومی قرار گرفتند یا به صورت ساختگی و بدون برداشت تخمدان مراحل جراحی روی آن ها انجام شد. هر کدام از این دوگروه رت به دو گروه دیگر تقسیم شدند که دو گروه از آن ها روزانه 1/0 میلی لیتر روغن دانه انار و دو گروه دیگر به همان میزان روغن پارافین دریافت می کردند. پس از عمل جراحی ارزیابی رادیوگرافیک هر دو هفته یک بار جهت اندازه گیری تراکم استخوان در بدنه مهره های اول و دوم، زائده ی شوکی مهره های کمری چهارم و پنجم، کالکانئوس، استخوان های زند زبرین و زند زیرین و ضخامت کورتکس‎ها و قطر استخوان ران، درشت نی و استخوان بازو به کمک استپ وج آلومینیومی به عنوان مقیاس مرجع انجام گردید. تراکم استخوانی استخوان-های زند زیرین و زبرین در گروه اواریکتومی شده کاهش داشت این در حالی است که در گروهی که روغن دانه ی انار دریافت نمودند تراکم استخوانی آن ها به طور معنی داری افزایش یافت. نتایج این مطالعه پیشنهاد می کند که روغن دانه انار می تواند از استئوپروز ناشی از برداشت تخمدان و فقدان هورمون های تخمدانی پیشگیری کند.

استئوپروز یک بیماری متابولیک استخوان است که بوسیله کاهش توده استخوانی و از بین رفتن بافت استخوان که منجر به شکنندگی استخوان و افزایش خطر شکستگی استخوان می‎شود، شناسایی می‎گردد. کاهش سطح استروژن در بدن دلیل اصلی بروز استئوپروز در زنان یائسه می‎باشد. از این‎رو هورمون‎درمانی در این قشر از افراد یکی از راه‎های درمانی متداول برای درمان استئوپروز پس از یائسگی می‎باشد. روغن دانه انار دارای 17-آلفا-استرادیول می باشد که یکی از فیتواسترول های تازه کشف شده با اثر سینرژیستی بر روی واکنش های فیزیولوژیکی مرتبط با استروژن است. در این مطالعه اثر روغن دانه انار به جهت اثرات بهبودبخش احتمالی آن بر روی ویژگی های استخوان در یک مدل رت از استئوپروز پس از یائسگی مورد ارزیابی قرار گرفت. در این مطالعه تعداد 30 سر رت ماده نژاد ویستار با سن 9 هفته و محدوده وزنی 200-175 گرم مورد استفاده قرار گرفت. رت ها به 2 گروه تقسیم شدند: گروهی که هر دو تخمدان آن ها با عمل جراحی خارج شد و گروهی که فقط تحت لاپاراتومی قرار گرفتند. هر کدام از این دو گروه رت به دو گروه دیگر تقسیم شدند که دو گروه از آن ها روزانه 1/0 میلی لیتر روغن دانه انار و دو گروه دیگر به همان میزان روغن پارافین دریافت می کردند. قبل از عمل جراحی از تمامی رت‎ها تصویربرداری سی‎تی اسکن با شناساگر چندگانه اولیه به عمل آمد و 67 روز پس از عمل جراحی نیز این تصویربرداری با شرایط کاملا مشابه تکرار شد. در تصاویر سی‎تی اسکن اخذ شده تراکم استخوان در بدنه مهره دوازدهم سینه‎ای، مهره های اول تا ششم کمری و استخوان ساکروم مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که در تراکم استخوان بدنه مهره‎های اول، سوم، پنجم و ششم کمری و همچنین استخوان ساکروم، میان گروه اواریکتومی شده و گروه جراحی شده بدون برداشتن تخمدان ها اختلاف معناداری وجود داشت. بر اساس یافته های مذکور روغن دانه انار طی دوره مطالعه 67 روزه قادر به جلوگیری از اثرات استئوپروز متعاقب اواریکتومی در رت ها نمی باشد.

الیگودندروسیت ها به عنوان سلول های گلیای میلین ساز، نقشی حیاتی در سیستم اعصاب مرکزی پستانداران ایفا می کنند. در بستاری از آسیب های سیستم عصبی نظیر ضایعات نخاعی ، سکته، یا بیماری های التهابی عصبی نظیر مالتیپل اسکلروزیس (ms) آسیب الیگودندروسیت ها منجر به اختلال در انتقال سیگنال های عصبی و متعاقبا آسیب های نورونی می شود. با در نظر گرفتن اهمیت بیماری ms ، امروزه مطالعات بسیاری به منظور کشف علل اصلی، ماهیت، پاتوژنز و نیز یافتن راهبرد های جدید درمانی انجام می گیرد، اگرچه این مطالعات به دلیل مشکلات همراه با مدل های حیوانی این بیماری و همینطور مشکلات کشت الیگودندزوسیت ها مواجه هستند. مطالعه حاضر با هدف کشت رده سلولی الیگودندروسیتی oln93 و شبیه سازی شرایط اکسیداتیو همراه با بیماری های التهابی-استحاله ای عصبی نظیر ms انجام گرفته است. سلول های oln 93 در محیط dmem حاوی 10% سرم جنین گاوی (fcs) ، penicillin/streptomycin (100u/ml) و دمای 37 درجه سانتیگراد و رطوبت 90% و 5/0% co2 کشت داده شدند. پس از کشت 104 ×5/2 سلول در چاهک های پلیت 96 تایی، مطالعات سمیت سلولی با استفاده از ماده اکسیداتیو h2o2 (µm25) و glutamic acid (µm 5 و 10) انجام گرفت. به منظور بررسی دقیق تر نقش عوامل اکسیدان عصاره هیدروالکلی پیه و غشاهای داخلی انار، که غنی از آنتی اکسیدان های پلی فنولیک است به عنوان ماده محافظت کننده استفاده گردید. میزان زنده مانی سلولی پس از 24 ساعت با استفاده از زوش mtt مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد که هم پراکسید هیدروژن و هم گلوتامات (به صورت وابسته به دوز) قادر به کاهش میزان زنده مانی سلولی و القای آسیب اکسیداتیو و سمیت تحریکی به سلول های oln93 می باشند. در حالی که ppcm (25،50، 100و 200mg/ml) قادر است به صورت معنی داری مرگ سلولی را کاهش داده و سلول ها را در مقابل این گونه از آسیب اکسیداتیو محافظت کند. این یافته ها بیانگر نقش آسیب اکسیداتیو و سمیت تحریکی در پاتوژنز بیماری ms و سایر بیماری های آسیب رساننده به الیگودندروسیت هاست. همچنین لروم استفاده از ترکیبات آنتی اکسیدان در رژیم درمانی بیماری های نورودژنراتیو را بیان می کند.

مار جعفری، یکی از خطرناک ترین مارهای جهان است که در آفریقا، ایران و کشورهای همسایه پراکنده است. زهر این مار یک هماتوتوکسین است و با تهاجم به سیستم گردش خون منجر به تغییرات شدید هموستاتیک از جمله خون ریزی های داخلی و خارجی می شود. تحقیقات اخیر نشان داده اند داروی ضد تریپانوزوم سورامین از طریق تداخل اثر با زهر برخی از مارها می تواند باعث افزایش زمان زنده ماندن فرد مارگزیده شود. در این مطالعه با بررسی اثرات زهر مار جعفری برروی مقادیر پارامترهای بیوشیمیایی خون رت مکانیزم اثر این زهر را روی ارگان های مختلف به همراه اثرات آنتاگونیستی سورامین مورد بررسی قرارداده ایم. در این مطالعه تعداد 42 قطعه رت به طور تصادفی به 3 گروه اصلی و 7 زیرگروه برای خون گیری در ساعت های 1، 3 و 5 بعد از تزریقات تقسیم شدند. در تمامی موارد از روش داخل صفاقی برای تزریقات استفاده شد. در گروه اول (6=n) سرم فیزیولوژی با حجم برابر زهر به هر رت تزریق گردید. در گروه دوم (18=n) با 3 زیرگروه (6n=) زهر را با دوزmg/kg 10 به رت ها تزریق کردیم و خون گیری زیرگروه ها در فواصل زمانی 1 ساعت، 3 ساعت و 5 ساعت بعد از تزریق انجام شد. در گروه سوم (18=n) با 3 زیرگروه (6n=) 15دقیقه پس از تزریق زهر با دوز mg/kg 10، سورامین را با دوز برابر تزریق کردیم و خون گیری ها مشابه گروه دوم در ساعت های یادشده صورت گرفت. نتایج نشان داد که زهر میزان کراتینین، اوره، گلوکز، فسفر، کلسیم، بیلی روبین و فعالیت آسپارتات آمینوترانسفراز (ast) را در ساعت های مختلف افزایش داد اما بر میزان کلسترول، آلبومین، پروتئین، تری گلیسیرید و فعالیت آلانین آمینوترانسفراز (alt) تأثیری نداشت. تغییرات مشاهده شده در میزان برخی از این پارامترها نشان داد زهر مار جعفری با تاثیر روی ارگان های حیاتی همچون کلیه، کبد، قلب و پانکراس علائم بالینی را در قربانی بروز می دهد.