نام پژوهشگر: منیژه پاکروان فرد
محبوبه حسینعلی زاده نوبری نژاد منیژه پاکروان فرد
جنس فرفیون(euphorbia) دومین جنس بزرگ بعد از جنس گون (astragalus) و بزرگترین جنس در تیره فرفیون، با بیش از 2200 گونه بوده و در سرتاسر جهان به استثنای مناطق قطبی پراکنش دارد. زیرجنس chamaesyce گروهی درون euphorbia است که تا به امروز یک تاریخ تاکسونومیک پیچیده داشته است. ابتدا به عنوان جنس anisophyllum، سپس به عنوان زیرجنس chamaesyce شناخته شد. اما در عین حال برخی نویسندگان این گروه را همچنان به عنوان بخش anisophyllum در نظر می گرفتند. همچنین برخی از محققین chamaesyce را به عنوان یک جنس مجزا در نظر گرفته اند. این زیرجنس در ایران دارای 8 گونه می باشد که این گونه ها در این پژوهش از دیدگاه های ریخت شناسی، ریزریخت شناسی، تشریحی، کروموزومی و گرده شناسی مورد ارزیابی قرار گرفتند. در آنالیزهای آماری و مشاهدات صفات ریخت شناسی و ریزریخت شناسی، صفاتی با پلی مورفیسم پایین برای استفاده در کلید شناسایی از سایر صفات جدا شدند. مطالعات تشریحی شامل برش عرضی برگ و بررسی اپیدرم های پشتی و شکمی بود. صفت آناتومیکی متمایزکننده گونه های زیرجنس chamaesyce از سایر گونه های جنس فرفیون وجود غلاف آوندی کرانز حول سیستم آوندی می باشد. براساس نوع دیواره سلول های اپیدرم پشتی، گونه های این زیرجنس به سه دسته تقسیم می شوند: دیواره زیگزاگی، دیواره موجی و دیواره نوع حدواسط (موجی- زیگزاگی). مطالعات کروموزومی در 6 گونه به نتیجه رسیده و عدد کروموزومی 1 گونه، 2n=32 در e. indica برای اولین بار در جهان و عدد کروموزومی 4 گونه دیگر برای اولین بار در ایران گزارش شدند. تقارن کاریوتایپ با استفاده از فاکتورهایی نظیر tf%، s% و d.r.l و نیز جدول دو طرفه استبینز تعیین شد و مطابق یافته ها گونه های مطالعه شده در گروه های 1a و 1b قرار گرفتند. در مطالعات گرده شناسی براساس نسبت p/e سه نوع دانه گر ه شناسایی شد: oblate spheroidal، prolate spheroidal و subprolate. بررسی های sem از سطح اگزین کمابیش در تمامی گونه ها تنها تزیینات ریزمشبک را نشان داد.
آناهیتا جمشیدنژاد اول منیژه پاکروان فرد
آلاله (ranunculus) با داشتن ?00 گونه در جهان بزرگ ترین جنس در خانواده آلاله (ranunculaceae) است که پراکنش وسیع و جهانی دارد. سازگاری های مورفولوژیکی گوناگون و استراتژی های تولید مثلی مختلف سبب شده است گونه های این جنس توانایی سکونت در زیستگاه های ارتفاعات و عرض های جغرافیایی بالاتر را داشته باشند. در فلور ایرانیکا 3? گونه از این جنس در گروه grumosae قرار می گیرند، این گونه ها به دلیل داشتن ریشه های غده ایِ ذخیره کننده مواد غذایی چند ساله بوده و قادرند در مناطق خشک در ارتفاعات پائین یا بالا ساکن شوند، لازم به ذکر است 21 گونه از گونه های این گروه در ایران وجود دارد. در این پژوهش برخی از این گونه ها از نظر ریخت شناسی، گرده شناسی، کاریولوژی و ریزریخت شناسی بررسی شده اند. در مطالعات ریخت شناسی مشخص شد که ویژگی های برگ، کاسبرگ، پولک نکتاری و میوه مهمترین صفات را برای جداسازی گونه ها فراهم می کنند. در مطالعات گرده شناسی دانه های گرده 13 گونه با میکروسکوپ نوری بررسی شدند و سطح گرده ? گونه از آن ها با استفاده از اسکنینگ میکروسکوپ الکترونی (sem) بررسی شد. در این گونه ها تیپ های مختلفی از دانه های گرده مشاهده شدند، به علاوه تیپ جدیدی از دانه گرده (تیپ thalictrum flavum) برای این جنس معرفی شد. در نهایت بر اساس ویژگی های دانه گرده برای گونه های این جنس کلید شناسایی ارائه شد. در مطالعه کروموزومی در r. elbursensis و r. macrorrhynchus رفتار کروموزوم ها بررسی شد و برخی ناهنجاری ها در تقسیم میوز، مانند تأخیر آنافازی، تشکیل پل آنافاری، تشکیل کروموزوم حلقه ای و تشکیل پنتاد مشاهده شدند. در مطالعات ریزریخت شناسی سطح میوه در 1? گونه بررسی شد و بر اساس ویژگی های میوه و برگ برای این گونه ها کلید شناسایی ارائه شد. در نهایت بررسی ریزریخت شناسی پولک نکتاری در 1? گونه، علاوه بر نوع نکتار خاص در r. asiaticus، چهار نوع نکتار را در این گونه ها مشخص کرد. در نهایت نتایج زیر از این پژوهش حاصل شد: 1- دو گونه مجزای r. macropodioides و r. papyrocarpus مترادف شناخته شده و تحت نام r. macropodioides معرفی شدند. 2- r. aucheri، r. elbursensis و r. pichleri، که قبلاً به عنوان 3 گونه مجزا شناخته شده بودند، یک کمپلکس گونه ای تشخیص داده شده و تحت نام r. aucheri معرفی شدند. البته تأیید این نتایج نیازمند بررسی های مولکولی و کروموزومی است و بدون انجام این بررسی ها نمی توان به قطعیت در مورد این نتایج نظر داد.
نسترن سلیمانی برزی منیژه پاکروان فرد
جنسl. thalictrum از خانواده آلاله (ranunculaceae) با 200-120 گونه از گیاهان علفی چند ساله، گلدار و اغلب ریزوم دار به شمار می آید. ساقه ها معمولا افراشته و برگ ها غلاف دار و دنداده دار اند. در این پژوهش، بررسی های بیوسیستماتیکی از قبیل: مطالعات سیتوژنتیک، فیلوژنی مولکولی، آنالیزهای آماری، آناتومی برگ، آناتومی ساقه، آناتومی میوه و آناتومی اپیدرم برگی بر روی گونه های این جنس در ایران شامل: th. isopyroides, th. sultanabadense, th. foetidum, th. tacabicum, th. mazandaranicum, th. minus var. minus-var. majus, به عمل آمد. در مطالعات سیتوژنتیک، شمارش کروموزومی th. minus var. majus برای اولین بار در ایران و دنیا به عمل آمد. در مطالعات تشریحی اپیدرم برگی، صفات تعداد سلول های روزنه، عرض سلول نگهبان روزنه، شکل سلول های اپیدرمی احاطه کننده روزنه و تیپ روزنه ها ( آلاله یا آنموسایتیک و شب بو یا آنیزوسایتیک) صفات کلیدی اپیدرم برگی در جداسازی گونه ها از همدیگر بودند. در مطالعات تشریحی ساقه، صفات گوشه دار بودن ساقه، تعداد لایه های سلول های اپیدرم، کلانشیم، فیبر اسکلرانشیم، پارانشیم، وجود یا عدم وجود آوند آبکش داخلی و تعداد لایه های آن در صورت وجود و تعداد حلقه های دسته جات آوندی صفات کلیدی برش عرضی ساقه در جداسازی گونه ها از همدیگر بودند. در مطالعات تشریحی برگ، صفات تعداد لایه سلول های اپیدرمی، پارانشیم نردبانی، پارانشیم اسفنجی، کلانشیم، وجود یا عدم وجود سلول های فیبر اسکلرانشیم، وجود یا عدم وجود کرک و جایگاه آن صفات کلیدی برش عرضی برگ در جداسازی گونه ها از همدیگر بودند. در مطالعات تشریحی میوه، صفات تعداد گوشه های میوه، تعداد لایه سلول های اپیدرم، پارانشیم، فیبر اسکلرانشیم، قطر دسته جات آوندی، وجود یا عدم وجود کرک صفات کلیدی برش عرضی میوه در جداسازی گونه ها از همدیگر بودند. تفاوت های میان ساختارهای تشریحی اپیدرم برگی، ساقه، برگ و میوه، بین گونه ها قابل تشخیص بوده و موجب شناسایی و جدایی گونه ها از یکدیگر گردید. در بررسی صفات ریختی، در بررسی تجزیه به عامل ها توسط نرم افزار spss ver. 16، آنالیزهای مقدماتی نشان داد که شش فاکتور اول حدود 99.999% از کل تنوع، شامل 18 صفت از 29 صفت، را تبیین می کنند که صفات: ارتفاع ساقه، طول دمبرگ، وجود یا عدم وجود گوشوارک، تعداد شیار های میوه و شکل برگچه ی پایینی، بیشترین ضریب همبستگی مثبت را در میان سایر صفات از خود نشان دادند. این آنالیز در جداسازی گونه های مختلف از یکدیگر و شناسایی آن ها موثر واقع شده و مرز گونه ها توسط فنوگرام ward و نمودار رسته بندی تعیین گردید. در فیلوژنی مولکولی، تعیین توالی ژنوم هستوی با مارکر its و تعیین توالی ژن های کلروپلاستی با مارکر trnl,f، صورت گرفته و ارتباط بین گونه ها با یکدیگر با استفاده از نرم افزار های mega 5 و paup ver. 4.0 جایگاه آن ها از لحاظ نزدیکی توالی ژنی مشخص گردید. وجود دو واریته ی var. majus-th. minus var. minus و جایگاه آن ها با این روش مشخص گردید. آنالیزهای آماری و فیلوژنی مولکولی، نه تنها یکدیگر را رد نکردند، بلکه موید یکدیگر نیز بودند. در این تحقیق، با استفاده از مقایسه توالی ژنهای trnl, f و its4, 5a مشخص شد که گونه ی th. simplex گزارش شده در ایران صحیح نمی باشد.
مریم خیاطی کیوی فریده عطار
جنس tripleurospermum از خانواده asteraceae و قبیله anthemideae با حدود 40 گونه در دنیا اغلب در آسیای مرکزی و اروپا و به ندرت در شمال آمریکا و شمال آفریقا توزیع شده اند. در این پژوهش، بررسی های بیوسیستماتیکی از قبیل: مطالعات سیتوژنتیک، فیلوژنی مولکولی، آنالیز های آماری، آناتومی ساقه، آناتومی میوه، گرده شناسی، مورفولوژی و میکرومورفولوژی بر روی گونه های این جنس در ایران انجام شد. این گونه ها شامل: t. caucasicum, t. melanolepis, t. monticolum, t. parviflorum, t. sevanense, t. disciforme, t.decipiens و t. microcephalum و t. transcaucasicumبودند. مطالعات کروموزومی در 4 گونه به نتیجه رسیده و اعداد کروموزومی 2 گونه از آنها برای اولین بار در ایران، و یک گونه برای اولین بار در جهان گزارش شدند. در مطالعات تشریحی ساقه و میوه صفت متمایز کننده ای برای تفکیک گونه ها وجود نداشت، تنها وجود کرک های ترشحی در گونه t. caucasicum موجب جدایی آن از بقیه گونه ها می شود. در مطالعات گرده شناسی بر اساس نسبت p/e سه نوع دانه گرده شناسایی شد: oblate spheroidal، prolate spheroidal و suboblate. بررسی های sem از سطح اگزین کمابیش در تمامی گرنه ها تنها تزیینات خار مانند را نشان داد. در فیلوژنی مولکولی، تعیین توالی ژنوم هستوی با مارکر its صورت گرفته و ارتباط بین گونه ها با یکدیگر با استفاده از نرم افزارهای mega5 و paup ver. 4/0 مشخص گردید.
زهرا خلج علی سنبلی
جنس consolida (dc.) s. f. gray از خانواده آلاله ( ranunculaceae) از گیاهان علفی، یک ساله، گلدار و مهمیزدار به شمار می آید. این جنس دارای 43 گونه است، در فلور ایرانیکا 23 گونه معرفی شده که 19 گونه از آن در ایران وجود دارد و چهار گونه از آن اندمیک ایران می باشد . در این پژوهش، بررسیهای بیوسیستماتیکی از قبیل: بررسی ساختار تشریحی دمبرگ، بررسی فیلوژنی بر اساس صفات ریخت شناسی و صفات بر روی 16 گونه از این جنس در ایران شامل: c. tehranica (boiss.) rech.f،(boiss.) schrod c. anthoroidea، c. hohenackeri (boiss) grossh، c. camptocarpa (fish & c.a. mey. ex ledeb) nevski، c. leptocarpa nevski ،(boiss) schrod c. persica،(boiss) iranshahr c. aucheri، c. stocksiana (boiss) nevski،(boiss) schrod c. rugulosa f.rugulosa،c. rugulosa f.paradoxa ، c. orientalis (gay) schrod،(boiss) schrod c. olighantha،(l.) ball & heywood c. ambigua، (boiss) munz c. trigonelloides، (dc.) schrod c. flava، c. regalis s.f. gray و schrod c. oliveriana (dc) به عمل آمد . در مطالعات تشریحی دمبرگ، صفات وجود گوشه، وجود یک لایه کلانشیم در زیر اپیدرم، نوع دستجات آوندی؛ dmb (دستجات آوندی پشتی- میانی) یا mlb (دستجات آوندی جانبی اصلی) یا rb (دستجات آوندی حاشیه ای)، وجود دستجات آوندی lb، تیپ غلاف آوندی، وجود بافت مکانیکی بین دستجات آوندی و وجود کرک ها صفات کلیدی برش عرضی دمبرگ در جداسازی گونه ها از همدیگر بودند. در بررسی های کلادیستیکی از نرم افزار paup استفاده شد. با استفاده از صفات ریخت شناسی به علت هم پوشانی زیاد بازه های عددی هر گونه با سایر گونه ها صفات زیادی حذف گردیدند و نتایج آنالیزهای انجام شده موید وجود پلی مورفیسم زیاد در این جنس می باشد. در فیلوژنی مولکولی، تعیین توالی ژنوم هستوی با مارکر its و تعیین توالی ژنهای کلروپلاستی با مارکر trnl-f، صورت گرفته و ارتباط بین گونه ها با یکدیگر با استفاده از نرم افزارهای mega5و paup ver. 4/0 جایگاه گونه ها از لحاظ نزدیکی توالی ژنی مشخص گردید.
عاطفه آقاکوچکی فروشانی فریده عطار
چکیده جنس carthamus l. با نام فارسی گلرنگ از تیره کاسنی (asteraceae) شامل حدود 25 گونه در سرتاسر جهان است که در تمام مناطق به استثنای مناطق قطبی پراکنش دارد. این جنس در ایران دارای 6 گونه: (c. oxyacantha، c. tinctorius، c. dentatus، c. glaucus، c. lanatus و c .persicus) و 2 زیرگونه: (c. lanatus subsp. turkestanicus و c. glaucus subsp. glaucus) می باشد که در نواحی شمال غرب و غرب و مرکز و شمال شرق پراکنش دارند. در این پژوهش بررسی سیستماتیکی این گونه ها با استفاده از مطالعات ریخت شناسی، ریز ریخت شناسی، تشریحی، کروموزومی، گرده شناسی و ویژگی های فیتوشیمیایی انجام شده است. مطالعات ریخت شناسی بر روی 28 جمعیت از گونه ها به همراه زیر گونه های آنها از مناطق مختلف ایران انجام شد و کلید شناسایی گونه ها بر اساس صفات ثابت تهیه شد. در این بین سه صفت که بیش از سایرین در تنوع جمعیت ها موثر بودند مشخص شدند. این مطالعات منجر به پیشنهاد یک تاکسون جدید به عنوان واریته c. tinctorius var. spinosa گردید. در این تحقیق همچنین مطالعات تشریحی برگ و ساقه انجام شدو نیز به بررسی اپیدرم های پشتی و شکمی پرداخته شد که به جز وجود یک کانال ترشحی در سطح پشتی c. dentatus، صفت تشریحی متمایزکننده ای در میان گونه های مطالعه شده دیده نشد. مطالعات کروموزومی نیز در 3 گونه c. lanatus، و c. tinctorius و یک واریته c. tinctorius var. spinosa نتایج قابل قبول و تثبیت شده ای را دربرداشت و عدد کروموزومی در گونه c. turkestanicus (2n=60) برای اولین بار در جهان گزارش شد و در سایر گونه ها اعداد به دست آمده تایید کننده گزارشات پیشین بود. همچنین مطالعات گرده شناسی شامل مطالعات میکروسکوپ نوری و الکترونی بر روی تمام گونه ها بود.تمام دانه های گرده تری یا تترا پوریت بوده و سطح دانه گرده اکینیت بود. بر اساس اندازه گیری p/e سه نوع دانه گرده در گونه های مورد بررسی شناسایی شدند: subprolate، prolate spheroidal و oblate spheroidal. در بررسی های sem از سطح اگزین حاکی از تفاوت تزئینات سطح دانه های گرده در گونه های این جنس بود. در بررسی های فیتوشیمیایی محتوای فلاونوئید کل و میزان خاصیت آنتی اکسیدانی در گلبرگ ها مورد بررسی قرار گرفت که نتایج موید ارتباط مستقیم میان محتوای فلاونوئید کل و میزان خاصیت آنتی اکسیدانی است.
الهام آقاباباییان فرخ قهرمانی نژاد
جنس onopordum از خانواده asteraceae و قبیله cardueae با حدود 40 گونه در دنیا اغلب در اروپا، شمال افریقا، جزایر قناری، قفقاز و جنوب شرق و مرکز آسیا توزیع شده است. این جنس در ایران دارای 7 گونه و یک زیرگونه می باشد. در این پژوهش، بررسی های سیستماتیکی از قبیل: مطالعات سیتوژنتیک، تشریحی، گرده شناسی، مورفولوژی و میکرومورفولوژی بر روی گونه هایی از این جنس انجام شد. این گونه ها شامل o. acanthium, o. acanthium subsp. araneosotomentosum, o. armenum, o. carduchorum, o. carmanicum, o. heteracanthum و o. leptolepis بودند. در آنالیزهای آماری و مشاهدات صفات ریخت شناسی، ریز ریخت شناسی و تشریحی، صفاتی با پلی مورفیسم پایین برای استفاده در کلید شناسایی از سایر صفات جدا شدند. مطالعات تشریحی شامل برش عرضی برگ، ساقه و بررسی اپیدرم های پشتی و شکمی برگ بود که صفات متمایز کننده است از قبیل کرک های غده ای، فیبر پوستی در برگ، برآمدگی در محل رگبرگ ها، فیبر و گسترش غلاف آوندی رگبرگ فرعی، کلانشیم فوقانی برگ و نوع روزنه پشتی و شکمی برای تفکیک گونه ها حاصل شد. مطالعات کروموزومی در 5 گونه به نتیجه رسیده و عدد کروموزومی یک گونه برای اولین بار در ایران و عدد کروموزومی سه گونه برای اولین بار در جهان گزارش شده اند. تقارن کاریوتیپ با استفاه از فاکتورهایی نظیر %tf%، s و d.r.l و نیز جدول دوطرفه استیبنز تعیین شد و مطابق این یافتهها گونه های مطالعه شده در گروه 3b قرار گرفتند. در مطالعات گردهشناسی بر اساس نسبت p/eدو نوع دانه گرده شناسایی شدند: oblate-spheroidal و suboblate. بررسی های sem از سطح اگزین کمابیش در تمامی گونه ها تنها تزئینات خارمانند، شبکه ای و سوراخ سوراخ را نشان داد. نتایج مجموعه مطالعات فوق موید متمایز بودن o. acanthium از سایر گونه ها و نزدیکی دو گونه o. leptolepis و o. heteracanthum باهم می باشد.
فاطمه خدادادی پری منیژه پاکروان فرد
جنس eryngium l. از خانواده apiaceae وزیر خانواده saniculoideae می باشد. تقریبا 250 گونه دارد .این جنس پراکنش جهان وطنی دارنداما مرکز تنوع آن جنوب آمریکا است. البته برخی از گونه های این جنس بومی ایران و قفقاز اند. eryngium در ایران دارای 10 گونه می باشد که گیاهانی علفی ودوساله یا چندساله اند. پراکنش این گیاه در ایران از شمال تا جنوب واز شرق تا غرب کشور است وبیشتر در نواحی کوهپایه ای رشد می کنند. دراین تحقیق به بررسی بیو سیستماتیکی گونه های eryngium l. پرداخته شد. گونه ها از نظر ساختار تشریحی (برش عرضی میوه وساقه (و ریخت شناسی و خصوصیات دانه ی گرده , ریزریخت شناسی میوه مورد بررسی قرار گرفتند. در بررسی مورفومتری با استفاده از نرم افزار spss ver.20 بررسی های آماری صفات کمی وکیفی و سپس آنالیزهای آماری چندمتغیره انجام گرفت. با استفاده از تجزیه به عامل ها مشخص شد اندازه ی دمبرگ ،برگه ها،براکته ها و طول کاسبرگ صفات افتراقی مناسبی هستند. در مطالعات برش عرضی میوه تعداد کانال های ترشحی ومیزان کلانشیمی شدن اگزوکارپ ودر ساقه وجود کانال های ترشحی ومحل قرار گرفتن آنها و قطر آوندها صفات افتراقی محسوب می شوند. همچنین نتایج بدست آمده از مطالعات ریزریخت شناسی میوه واندازه گرده نیز دارای ارزش تاکسونومیکی برای تمایز گونه ها از یکدیگر می باشند. این تحقیق مشخص کرد که دو گونهء e.billardieri وe.noeanum که در بعضی فلورها مترادف هم اند ،از نظر صفات تشریحی وریزریخت شناسی مشابه نیستند وطبق طبقه بندی دکتر مظفریان در فلور ایران به عنوان دو گونه مجزا هستند.
زینب مشایخی اختر توسلی
جنسconvolvulus l. از تیره convolvulaceae یا پیچک شامل 250گونه است که در سرتاسر جهان گسترده است و دومین جنس بزرگ این خانواده به شمار می رود، بطورگستردهدرنواحیمعت ونواحی زیرخط استواپراکنش دارد و لی در نواحی گرمسیری بین دو مدار شمال و جنوب آسیا کمیاب است. این جنس در ایران دارای 42 گونه است که حدود 7 گونه (c.arvensis،c. leiocalycinus،c.spinosus،c.virgatus، c.acanthocaladus، c.pilosellaefolius، c.oxysepalus) در استان کرمان پراکنده است. در این پژوهش بررسی سیستماتیکی این گونه ها با استفاده از مطالعات ریخت شناسی،تشریحی و گرده شناسی انجام شده است. مطالعات ریخت شناسی بر روی 22 جمعیت از گونه ها از مناطق مختلف استان کرمان انجام شد و کلید شناسایی گونه ها بر اساس صفات ثابت تهیه شد. در این بین وجود و عدم وجود کرک روی ساقه و برگ و شکل و نوع برگ و ساقه متمایزکننده ترین ویژگی گونه ها از هم بود. در این تحقیق همچنین مطالعات تشریحی برگ و و ساقه و دمبرگ انجام شد و نیز به بررسی اپیدرم های پشتی و شکمی پرداخته شد. مطالعات گرده شناسی شامل مطالعات میکروسکوپ نوری و الکترونی بر روی تمام گونه ها بود. تمام دانه های گرده سه شیاری بود و بر اساس اندازه گیری p/e نوع دانه گرده prolate spheroidalبود، بررسی های sem از سطح اگزین حاکی از این بود که تزئینات سطح گرده در تمامی گونه ها تقریبأ یکسان است.
معصومه عبداقی علی سنبلی
جنس tripleurospermum sch. bip. (بابونه کاذب)، جنس کوچکی از تیره asteraceae و تبارanthemideae است که حدوداً با40 گونه دردنیا اغلب درآسیای مرکزی، اروپا و به ندرت در شمال آمریکا و شمال آفریقا پراکندگی دارند. تعیین تعداد دقیق گونه های این جنس بدون استفاده از یک ابزار مونوگرافیکی مشکل است، زیرا گونه های این جنس به برخی جنس های دیگرتبارanthemideae نظیرanthemis شباهت دارد. دراین پژوهش، بررسی های بیوسیستماتیکی ازقبیل: مطالعات ریخت شناسی، فیلوژنی مولکولی و آنالیزهای ریخت شناسی و مولکولی بر روی گونه های این جنس در ایران انجام شد. این گونه ها شامل t.caucasicum، t.parviflorum، t.decipiens، t.disciforme،t.melanolepis ،t.monticolum ، t.transcaucasicum، t.microcephalum وt.sevanense می باشند. در بررسی صفات ریختی شکل کاپیتول، وضعیت راس گلچه های لوله ای، شکل نهنج، رنگ حاشیه برگه های گریبانی، صفات فندقه و... از صفات با ارزش درتفکیک گونه ها به شمار می آیند. درمطالعات فیلوژنی مولکولی، به منظور بازسازی روابط فیلوژنی، تعداد 11تاکسون از این جنس به عنوان درون گروه و4تاکسون ازجنس های خویشاوند achillea،anthemis ، tanacetum و matricariaبه عنوان برون گروه انتخاب شدند. جهت بازسازی روابط فیلوژنتیکی، ازتوالی های nrdna ets استفاده شد.
منیژه پاکروان فرد احمد قهرمان
رساله حاضر مجموعه اطلاعات حاصل از مطالعه سیستماتیکی جنس ختمی (alcea) از تیره پنیرک (malvaceae) است. بدیهی است تحقق این امر با مطالعات صحرائی برای شناخت گیاه در طبیعت یعنی گیاه تازه و جمع آوری آنها بوده و نمونه های خشک هرباریومی و بویژه نمونه های تیپ از هرباریومهای ایران و هرباریومهای خارج از ایران مطالعه شدند. البته مقالات و سوابق این جنس و مطالبی پیرامون آن نیز جمع آوری گردید. در جریان این مطالعات صفات کلیدی، ریخت شناسی، و مطالبی پیرامون کاربردهای دارویی و دیگر اختصاصات جنس ختمی نیز دقیقات مطالعه شد. همراهه با مطالعات ریختی، مطالعه میکرومورفولوژیکی پوسته بذر بوسیله میکروسکوپ الکترونی اسکنینگ (sem) در 13 گونه، 1 زیرگونه و 3 واریته بررسی شده است و گونه های مختلف مورد مقایسه قرار گرفتند و بدین طریق گونه های نزدیک مانند (a.sulphurea, a.angulata) از یکدیگر جدا شدند. در رساله عکسهای اسکن میکروسکوپ الکترونی، روش کار و نتایج آن دیده می شود. مطالعات پوسته بذر به این طریق در جنس ختمی نشان داد که صفت خوبی برای جدا کردن گونه های آنها از یکدیگر است. در بخش بررسی پروتئین های بذر مقایسه پروتئین های ذخیره ای بذر با استفاده از الکتروفورز با روش sds-page در 28 گونه و 4 واریته بکار گرفته شد و نتایج آن بصورت الکتروفورگرام رسم گردید. در این بررسی بیشتر گونه های نزدیک از نظر تاکسونومی، در شاخه های مجاور هم قرار گرفتند و تنها برخی از گونه های نزدیک در شاخه های دور از هم واقع شدند. در روش تاکسونومی عددی (فنتیک) با روشهای مخلتف آماری ارتباط گونه ها بررسی شد که نتایج آن بصورت دندروگرام ارائه گردید. در ملاحظات جغرافیایی نقشه های پراکندگی گروههای گونه ای و نقشه پراکندگی جهانی گونه ها و همچنین مطالبی پیرامون آندمیسم و تنوع گونه ها ارائه و تجزیه و تحلیل شدند. در بخش گرده شناسی، سطح دانه های گرده در برخی گونه های ختمی بررسی شد و ملاحظه گردید که با تمام صفات متعددی که دارند ولی در مجموع همسانند بنابراین شکل آنها نمی تواند برای تفکیک در گونه های مختلف ابزار مفیدی باشد و بیشتر در سطح جنس اهمیت دارند.