نام پژوهشگر: مهدی زهراوی
مریم مسلمی مهدی زهراوی
انار (punica granatum l.) یکی از قدیمی ترین میوه های خوراکی شناخته شده در جهان است. بر طبق نظر اکثر دانشمندان انار، بومی ایران بوده و از ایران به سایر کشورها انتقال پیدا کرده است. در این مطالعه، تنوع ژنتیکی درون و میان جمعیتی 67 ژنوتیپ انار که متعلق به 4 جمعیت از ایران بودند با استفاده از تکنیک aflp بررسی شد. 8 ترکیب آغازگری استفاده شده در این تحقیق، مجموعاً 267 باند قابل امتیازدهی ایجاد کردند که از بین آنها 118 (7/44%) باند، چندشکلی نشان داد. قدرت تفکیک نشانگرها بین 70/5 تا 21/9 متغیر بود. متوسط محتوای اطلاعات چندشکلی (pic) ترکیب های آغازگری 40/0 تعیین شد. بر اساس تنوع ژنی نی (h) و شاخص های آللی، جمعیت اصفهان بیشترین تنوع ژنتیکی را دارا بود. (6764/1ne=، 5327/0i=، 3646/0h=) شاخص تنوع بین مناطق (gst) برابر 124/0 بود، که نشان دهنده این است که سهم عمده ای از تنوع ژنتیکی(6/87%) مربوط به تنوع درون جمعیت ها و سهم کوچکی از آن (4/12%) مربوط به تنوع بین جمعیت ها می باشد، که نتایج حاصل از آنالیز واریانس مولکولی (amova) نیز موید این مطلب بود. میزان جریان ژنی (nm) در بین جمعیت ها از 969/0 تا 404/10 متغیر بود. همچنین میزان جریان ژنی کل برابر 5049/3 بدست آمد. تشابه بین ژنوتیپ ها از 88/0 برای نزدیکترین ژنوتیپ ها تا 26/0 برای دورترین ژنوتیپ ها بود. تجزیه کلاستر با استفاده از روش upgma 67 ژنوتیپ مورد بررسی را در 6 گروه اصلی قرار داد. اکثر ژنوتیپ های مربوط به یک جمعیت با هم دسته بندی شدند ولی تا حدی تبادل ژنی وجود داشت. همچنین تجزیه کلاستر بر اساس فاصله ژنتیکی بین جمعیت ها نشان داد که جمعیت های یزد و کرمان کمترین فاصله را با هم داشته و جمعیت اصفهان بیشترین فاصله را با جمعیت های دیگر داشته و در یک گروه مجزا قرار گرفت. نتایج تجزیه بر اساس محورهای مختصات (pcoa) نیز با نتایج حاصل از تجزیه کلاستر مطابقت داشت. بر اساس نتایج این تحقیق، تکنیک aflp به عنوان ابزاری مفید جهت بررسی تنوع ژنتیکی ژنوتیپ های انار معرفی می گردد.
معصومه گنجی مریم شهبازی
به منظور ارزیابی پاسخ صفات بیوشیمیایی، فیزیولوژیکی و زراعی نه اکوتیپ منتخب جو اسپانتانئوم در مرحله گلدهی در شرایط کمبود آب، آزمایشی به صورت بلوک خرد شده بر پایه طرح بلوک¬های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی بانک ژن گیاهی ملی ایران واقع در کرج در سال 91-1390 تحت شلتر اجرا گردید. تنش خشکی در 3 سطح، آبیاری نرمال یا شاهد و دو سطح تنش، آبیاری در حد استقرار گیاه (6-4 برگی) و قطع آبیاری در مرحله گلدهی (زمانی که 50% گیاهان به گل رفته باشند) تا انتهای فصل اعمال گردید. اکوتیپ های مورد بررسی در این آزمایش شامل نه اکوتیپ جو وحشی اسپانتانئوم به نام های 434،374،312،310،220، 1089،1007،971،555 بودند. به منظور بررسی تغییرات در صفات فیزیولوژی و بیوشیمیایی، نمونه¬برداری در تیمار قطع آبیاری از گلدهی در (بیست روز پس از اعمال تنش) انجام شد. نتایج نشان داد که اثر تنش بر ارتفاع بوته، طول پدانکل، طول پنالتی¬میت، طول سنبله، تعداد سنبلچه، وزن صد دانه، عملکرد دانه، محتوی نسبی آب برگ، تنظیم اسمزی، هدایت روزنه¬ای، میزان سبزینگی، دمای کانوپی، کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز و پراکسیداز، پروتئین، مالون دی آلدئید، قند محلول کل و پرولین و اثر متقابل تنش و اکوتیپ نیز بر روی تعداد سنبلچه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، وزن صد دانه، محتوای نسبی برگ، تنظیم اسمزی، کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز و پراکسیداز، پروتئین، مالون دی آلدئید و پرولین در سطح آماری معنی دار بود. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که اکوتیپ های 6،5 و 4 به صورت معنی¬داری دارای عملکرد دانه، محتوای نسبی آب برگ، میزان سبزینگی، فعالیت آنزیم¬های پراکسیداز و آسکوربات پراکسیداز بالاتر و میزان مالون¬دی آلدئید، هدایت روزنه¬ای و دمای کانوپی پائین تر و همچنین پتانسیل اسمزی پایین¬تر (منفی¬تر) بودند. از اینرو این اکوتیپ ها به عنوان اکوتیپ های متحمل شناخته شدند. در این بررسی میزان پرولین و آنزیم های آنتی اکسیدانی با گذشت زمان پس از قطع آبیاری در اکوتیپ های مورد بررسی روند افزایشی داشت ولی این افزایش در اکوتیپ های یادشده چشمگیرتر بود. که به نظر می رسد به واسطه برخورداری از بیشترین مقدار فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی و تجمع بالای اسمولیت ها (پرولین) و رطوبت نسبی برگ بالا از لحاظ عملکرد دانه برتر بود.
یعقوب حسنی نژاد مریم شهبازی
دهیدرینها (گروه دوم از پروتئین های lea)، پروتئینهایی آب دوست هستند که در شرایط کمآبی، دمای پایین و سایر عواملی که باعث ایجاد پسابیدگی یاختهای شود، در گیاهان تجمع مییابند. نتایج مطالعات قبلی در زمینه اهمیت ژن¬های دهیدرین در شرایط تنش خشکی در فاز رویشی و زایشی دو رقم حساس و متحمل جو نشان داد در بین دهیدرین ها، نقش dhn3 (از نوع ynskn) در محافظت گیاه در تنش خشکی کلیدی و مهم است. به منظور بررسی ارتباط مستقیم بین میزان تحمل به تنش خشکی و بیان نسبی این ژن در ژنوتیپ های وحشی و زراعی جو، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در گلدان بر روی 11 ژنوتیپ جو زراعی و وحشی به عنوان عامل اول و تیمارآبیاری در دو سطح نرمال (70 ٪ آب قابل دسترس) و تنش شدید (10٪ آب قابل دسترس) به عنوان عامل دوم منظور گردید. آبیاری نرمال تا مرحله دو برگی انجام گرفت، سپس آبیاری برای گیاهان تحت تنش تا رسیدن به تنش مورد نظر قطع گردید. نمونه¬برداری از برگ کاملاً توسعه یافته جهت بررسی¬های فیزیولوژیک و مولکولی انجام شد. تجزیه واریانس و مقایسه میانگین صفات فیزیولوژیک نشان داد که اثر خشکی بر روی کلیه صفات و نیز تفاوت بین ژنوتیپ¬ها در سطح احتمال یک درصد معنی¬دار بود. در بین ارقام زراعی رقم های یوسف و d10 و در بین ژنوتیپ های وحشی ژنوتیپ hs1 و hs2 به طور معنی داری محتوی نسبی آب، هدایت روزنه ای و وزن خشک اندام هوایی بالاتری و دمای برگ، مالون دی آلدهید و نشت الکترولیتی پایین تری نسبت به بقیه ارقام داشتند و متحمل تر بودند و بالعکس رقم موروکو و ژنوتیپ hs5 نسبت به بقیه ارقام حساس تر بودند. نتایج همبستگی بین صفات فیزیولوژیک نشان داد که محتوای نسبی آب برگ با صفت نشت الکترولیتی همبستگی منفی و معنی داری در سطح احتمال یک درصد داشت. بین صفت وزن خشک اندام هوایی با صفات محتوای نسبی آب برگ، هدایت روزنه ای و میزان سبزینگی همبستگی مثبت و معنی داری در سطح احتمال 1 درصد و رابطه منفی و معنی داری در سطح احتمال 1 درصد با صفات میزان پرولین و مالون دی آلدهید وجود داشت. نتایج حاصل از بیان کمی ژن dhn3 نشان داد که تمامی ژنوتیپ ها تحت شرایط تنش افزایش بیان نسبت به شرایط شاهد داشتند. همبستگی مثبت و معنی داری بین ژن dhn3 با وزن خشک اندام هوایی در سطح احتمال پنج درصد و همچنین همبستگی منفی و معنی داری با نشت الکترولیتی در سطح احتمال پنج درصد مشاهده شد. نتایج حاضر موید اهمیت ژن دهیدرین 3 به عنوان ژن نامزد در ایجاد تحمل به تنش خشکی گیاه جو می باشد
زهرا طاهرنژاد مهدی زهراوی
چکیده ندارد.