شیوه های مختلفی برای بررسی آثار نویسندگان هر دوره وجود دارد که یکی از بهترین و موثرترین این شیوه ها بررسی متون از دیدگاه سبک شناختی است. از آن جا که تا حال کاری درمورد ویژگی های سبکی کتاب نفثه المصدور صورت نگرفته است،پایان نامه حاضر تلاشی در این راستا می باشد.

تحول یعنی دیگرگون شدن و تغییر که از عالم عناصر – آب و خـاک و باد و آتش – آغاز می شود و به انسان که مرتبه کمال حیات حیوانی است می انجامد و انسان را به جایی می رساند که به وهم در نمی آید . هر تحولی به خودسازی نیاز دارد و باید دو گام برای آن برداشت : گام بیداری و گام محاسبه نفس . هرگاه انسان " من " برتر خویش را شناخت ، به جلو حرکت می کند تا به کمال برسد . این تحقیق به بررسی انگیزه های تحول عارفانی می پردازد که نامشان در تذکره الاولیا و اسرار التوحید آمده است که به نظر نگارنده یکی از بهترین شیوه های پی بردن به انگیزه های تحول عارفان است . عارفان برای تحول به انگیزه هایی نیاز داشتند – انگیزه های درونی و بیرونی – برخی از آنان در انگیزه ها مشترک اند و برخی دیگر انگیزه های مخصوص به خود دارند . انگیزه ها را می توان به چند بخش تقسیم کرد : 1- خواب و رویا 2- دعای مادر 3- دیدن یک صحنه 4- شنیدن آیه قرآن 5- شنیدن سخنی 6- احترام به نام خداوند 7- شنیدن ندا 8- دعای پیر . در این میان تعدادی از عرفا هستند که از ابتدای کودکی در مسیر عرفان قرار گرفته بودند و نیازی به انگیزه های درونی و بیرونی نداشتند و برای وصال تربیت شده بودند . هر انسانی که درد طلب در وجودش موج می زند باید به این انگیزه ها توجه کند و آنها را به کار بندد تا به سعادت برسد .

از آنجا که مولانا به شریعت اعتقادی استوار دارد و همواره طریق اعتدال را پیش می گیرد، اشتراکات عرفانی بسیاری را در انچه که در مثنوی مطرح می کند با آنجه که علی (ع) در نهج البلاغه بیان فرموده است، می توان یافت و سرانجام اینکه، اگرجه عرفان با دین یکی نیست اما ریشه در دین دارد با این تفاوت که آنچه دین مطرح می کند،با توسع و تأویل، در عرفان شاخ و برگ بیشتری پیدا می کند و الا عارفان بزرگ همواره به آیات و احادیث و سنت پیامبر و صحابه تأسی می جویند و به خصوص عارفی چون مولانا که مثنوی اش چیزی جز تفسیر قران و حدیث نیست.

انوری یکی از شاعران شاخص دوره ی خود می باشد که اشعارش از حیث بلاغت در اوج است.بیشترین توانایی انوری در ساختن انواع تصاویر انتزاعی، جهت مقایسه ی ممدوح با انواع نیروهای طبیعی و فراطبیعی است؛ ضمن این که به زیبایی ظاهر کلام اهمیت می دهد.او در این راستا از میان آرایه های بدیعی، بیشتر به بدیع معنوی توجه کرده است. در زمینه ی بیان، استعاره گرا می باشد و در زمینه ی معانی از میان عوامل مهم عیوب فصاحت می توتن به تنافر حروف و تعقید معنوی اشاره کرد. جملات خبری بیشتر برای تحسین و تعظیم و اثبات قدرت است. جملات امری برای ترغیب و تشویق و جملات پرسشی برای افاده ی انکار است.

گلشن راز شبستری در سطح زبانی اثر نسبتاً منسجم و تا حدی موفقیت آمیز است و شاعر در آن از زبانی ساده و قابل فهم بهره برده است. اما در سطح ادبی و صور خیال اثری بسیار ساده است و نسبت به آثار بزرگ عرفانی و تعلیمی چندان قوی نیست. در سطح فکری از انسجام خوبی برخوردار است. این کتاب در زمینه ی شعر تعلیمی صوفیه سروده شده است و غالباً تأثیر حکمت ابن عربی و شارحان او را نشان می دهد. اقبال گلشن راز جدید را درهمان وزن و قالب شعری گلشن راز شبستری سروده است اما مشرب فکری متفاوت این دو اندیشمند شاعر، موجب شده که کتاب ها در مضمون و محتوا از هم متمایز باشند

منتقدان ادبی مرثیه را جزو انواع غنایی محسوب می کنند. با روی کار آمدن صفویه مرثیه مذهبی در غالب ترکیب وند رایج می گردد در اوج مرثیه ی عاشورایی در قرن دهم قمری می توان به قالب ترکیب بند اشاره کرد. تفاوت شعر عاشورایی با دیگر شعرهای دینی در این است که شعر عاشورایی دارای نوعی حماسه و شور است هرچند که در این نوع شعر غمی وجود دارد که در دیگر شعرهای دینی به این شدت یافت نمی شود شاعری مثل محتشم کاشانی در دوره صفویه به مرثیه نظر داشت؛ ولی شاعری مثل عمان سامانی به مبارزه و حماسه پرداخته است؛ تفاوت شعر عاشورایی دوره صفویه باشعر عاشورایی دوره انقلابی ما در این است که شعر محتشم با اینکه زبان مستحکمی دارد ولی از شور حماسه به دور است و تنها به جنبه مرثیه پرداخته است؛ در نتیجه شعر عاشورایی در دوره صفویه به اندازه ی دوره انقلاب ما و شعر عاشورایی امروز ما جان مایه ندارد. آثار شاملو را بیشتر در زمینه های شعر آزاد و شعر منثور باید ارزیابی کرد؛ اشعار و مراثی وطنی و اجتماعی در دوران انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی به اوج خود می رسد.

چکیده موضوع رساله حاضر بررسی یکی از جنبه های زیباشناسی سخن فارسی ، بیان در دیوان یغمای جندقی می باشد که هدف ازتدوین آن مشخص شدن جنبه های بیانی دیوان بغمای جندقی است که در 6 فصل تنظیم شده است . در فصل نخست به طرح و کلیات تحقیق پرداخته شده و در فصل دوم مختصری از زندگینامه یغمای جندقی ارائه گردیده و در فصل سوم با ارئه تعریفی از شعر و آنچه که ما آن را علم بیان می نامیم سعی گردیده تا محدوده این علم مشخص گردد . در فصل چهارم که قسمت اصلی پایان نامه نیز می باشد به بررسی جنبه های بیانی دیوان یغما پرداخته شد . شیوه کار بدین صورت است که ابتدا تعریفی از هرکدام از جنبه های علم بیان ارائه شده و در ادامه دیوان یغما مورد بررسی و ابیات مربوط به آن بخش از علم بیان استخراج و به صورت شاهد مثال و ابیات ارجاعی آورده شده است . در پایان هر بخش از این فصل با ارائه نمودار آماری میزان بسامدی هر کدام از این جنبه های علم بیان ارائه گردیده است . در فصل پنجم بر آن شدیم تا بررسی محتوای اشعار یغما درونمایه ای کلی از اشعار یغما و اصطلاحات رایج به کار برده شده در دیوان را برای مطالعه کنندگان ارائه نماییم و در نهایت در فصل ششم با ارائه یک نمودار کلی از چهار رکن اصلی علم بیان مورد استفاده شاعر تلاش نمودیم تا مشخص گردد این شاعر از کدام یک از ابزارها و شیوه های مخیل نمودن کلام به چه میزان بهره برده است.

هدف از نگارش پایان نامه ی حاضر این بوده است که اسطوره های موجود در متنِ مصیبت نامه مورد بررسی و تحلیل قرار بگیرند تا وجهی از وجوهِ اهمّیت و ارزش کتاب روشن شده باشد. همچنین هدفِ اصلی، بررسیِ حضورِ اسطوره در متنی عرفانی بوده است و تأمّل در این امر که چگونه اسطوره می تواند سبب شکل گیریِ ساختار، و زیباییِ متنی عرفانی باشد. پیش فرضِ اصلیِ پژوهش، این بوده است که اسطوره در متنِ مصیبت نامه حضوری اساسی دارد و شکل گیریِ ساختارِ کتاب و محتوای آن تا حدود زیادی وابسته به اسطوره های موجود در متن است. به همین دلیل فرض بر این بوده، که می توان با تحلیلِ تک تکِ اسطوره های موجود در متنِ مصیبت نامه، هم به فهمِ بهتری از متن رسید و هم یکی از مهم ترین دلایلِ زیبایی و ارزش متن را کشف کرد. برای رسیدن به این منظور ابتدا در گامِ اوّل به خود مفهوم اسطوره پرداخته شده و تلاش شده است با مراجعه به منابعِ گوناگون تعریفی از اسطوره ارائه شود. همچنین مبحثی نیز به تاریخچه و مفهومِ نقد اسطوره ای اختصاص یافته است.در گامِ بعد به عطّار و مصیبت نامه پرداخته شده و پس از ارائه ی مختصری از زندگی و شرحِ احوالِ عطّار، بخشی نیز به آثارِ عطّار و آثارِ مجعولِ منسوب به او، و آثارِ قطعیِ او اختصاص یافته است. سپس در باره ی ارزش و اهمّیتِ مصیبت نامه و ساختار و محتوای آن نیز مطالبی ارائه شده است. امّا قسمتِ اصلیِ پایان نامه اسطوره در مصیبت نامه ی عطّار نام دارد. این فصل از شش بخش تشکیل شده است. در بخش اوّل دو مفهومِ اسطوره ایِ چهل و سفر، بررسی و تحلیل شده اند. بخش دوم که مفصّل ترین بخش این فصل است به اسطوره های آفرینش اختصاص دارد و پدیده هایی همچون آب، آتش، آسمان، خورشید و ... در این فصل تحلیل شده اند. بخش سوم به اساطیر و روایاتِ ایزدان و فرشتگان اختصاص دارد. در بخش چهارم اساطیر و روایاتِ پیامبران، و در بخش پنجم اساطیرِ جانوران و گیاهان تحلیل و بررسی شده اند. بخش ششم نیز به چند اسطوره ی دیگر اختصاص دارد که عبارتند از آدمی، ابلیس و جن. مجموعه ی تحلیل های انجام شده، پیوند میانِ اسطوره و متنِ عرفانیِ عطّار را مشخص کرده و اهمّیتِ اسطوره در شکل گیریِ ساختار و پیشبرد محتوای کتاب مصیبت نامه را آشکار می کند.

دستور زبان فارسی از قرن ها پیش مورد توجه عالمان زبان و ادب و حتی فلسفه قرار گرفته و مباحث این علم چه به طور مستقل و چه در ضمن مباحث علوم دیگر مورد مطالعه واقع شده است. در دهه های اخیر، دیدگاه های نو متأثر از زبان های دیگر و نظریات زبان شناسی، موجب پدید آمدن آثار فراوان و گوناگونی در این زمینه بوده است. با وجود این، هنوز اتفاق نظری عمومی در مبانی، تعاریف و مباحث آموزشی آن ها به وجود نیامده است. هدف این پژوهش بررسی تطبیقی و گزارش آراء و دیدگاه های دستورنویسان معاصر فارسی درباره فعل است، و می کوشد وجوه اشتراک و اختلاف دیدگاه های گوناگون را درباره فعل، به عنوان عنصر مرکزی جمله، توصیف و تبیین کند. برای همین منظور، آراء مهم ترین دستورنویسان معاصر که در مدارس و دانشگاه ها به عنوان متون آموزشی مورد استفاده یا مأخذ بوده اند، با توجه به تقدّم تاریخی مورد مطالعه قرار می گیرند و تلاش می شود تا ارتباط معنایی و تاریخی بین آراء و اندیشه های دستوری در یک فرایند زمانی نشان داده شود. مطالعه ویژگی های مختلف فعل نشان می دهد که کتاب های دستور زبان در دو مقوله ی صرفی و نحوی به بررسی فعل می پردازند، به طوری که در دستورهای سنتی بیشتر به مقوله ی صرفی، شامل شخص، شمار و زمان فعل توجه می شود و در کتب دستور زبان مبتنی بر نظریه های زبان شناسی غالباً به هر دو مقوله به ویژه مقوله ی نحوی، شامل نقش فعل و تأثیر آن در تعیین اجزای جمله توجه می شود. این پژوهش نشان دهنده ی فرایند رشد تدریجی مباحث فعل در کتاب های دستور زبان معاصر است. این فرایند سیر تطور مبحث فعل را با بررسی تغییر در رویکرد کتاب ها از مقوله ی صرفی به مقوله ی نحوی، توسعه ی تعریف فعل، گسترش ویژگی های صرفی و نحوی، افزایش زمان های فعل، توسعه دایره فعل مجهول، تحقیق در ساختارهای جدید فعل نشان می دهد.

در گذشته دانش طب از متفرّعات علم حکمت به شمار می رفت و کسانی که به تحصیل علم حکمت می پرداختند از آموختن علم طب گریزی نداشتند، بر همه ی طالبان علم لازم بود به صورت کلّی با آن آشنایی پیدا کنند و شاعران هم به نحوی از انحا از این علم بهره می گرفتند و از آن به گونه ی تمثیل، تشبیه، استعاره و کنایه جهت پربارتر کردن کلام استفاده می کردند. گاهی انعکاس این معلومات در شعر جهت فخرفروشی و نشان دادن توانایی های علمی به دیگران بوده است. این پژوهش به بررسی واژگان پزشکی آثار سنایی غزنوی می پردازد و تلاش می کند به این پرسشها پاسخ دهد: طبّ حِکمی (پزشکی قدیم) در ادبیّات کهن ما چه جایگاهی دارد؟ سنایی و مردم روزگارش در باره ی مقولات طبّی چگونه می اندیشیدند؟ فواید داروهای گیاهی، حیوانی و معدنی چیست؟ این تحقیق از نوع بنیادی است و قلمرو تحقیق قرون پنجم و ششم هجری قمری می باشد. روش تحقیق، روش تجزیه و تحلیل منطقی اسناد و مدارک کتابخانه ای با روش اسنادی و استفاده از منابع دست اوّل و دوم است، ابزار گردآوری داده ها فیش برداری و مطالعه و بررسی منابع تحقیقی و روش تجزیه و تحلیل داده ها روش تحقیقی می باشد. این پایان نامه شامل هشت فصل است که عبارتند از: کلیّات تحقیق، ادبیّات تحقیق، کلیّات طب، اندامها، بیماریها، داروها (مفرد و مرکب)، اصطلاحات عمومی و نتیجه گیری. هدف از پرداختن به چنین موضوعی درک صحیح مفاهیم سروده های شاعر می باشد. روش کار به این صورت بوده که ابتدا آثار سنایی (دیوان، حدیق? الحقیق? و شریع? الطریق?، مثنویهای سنایی و مکاتیب) مطالعه شده سپس بیتها و جمله هایی که بافت آنها طبّی بوده یادداشت گردیده و با مراجعه به آثار طبّی قدیم و فرهنگ لغات معنی و مفهوم واژگان شرح شده است. فصل چهارم تا هفتم به ترتیب حروف الفبایی مرتّب شده و معادل انگلیسی واژگان در پاورقی آمده است. در پیشینه ی تحقیق بعضی از پایان نامه ها و کتابهایی را که به نوعی با این موضوع اشتراکی داشته اند به طور مختصر بررسی شده است. در این پژوهش پی می بریم شاعر چه نقطه نظراتی در مورد علوم به خصوص علم طب داشته و چگونه از این شاخه ی علم برای بیان مفاهیم ذهنی و خلق صور خیال بهره برده است و شناخت نسبی از اندامها، بیماریها و داروها پیدا می کنیم.

دیوان اشعار فارسی استاد شهریار دارای مضامین و موضوعات شعری گوناگونی است که عبارتند از عشق ،عرفان، ستایش ، مرثیه ،اشعار اخلاقی ،تعلیمی ،انتقادی ، انقلابی ، طنز و طنیات و مناسبتی است

ارتباط و ارتباط شناسی دغدغه ی همیشگی بشر بوده و هست؛ گاه اهمیت ارتباط را به مولف، گاه به متن و گاه به مخاطب داده اند. امروزه مخاطب، محورِ تعیین کننده ی اصل ارتباط است. این که مولف با چه انگیزه و انگیزشی با کمک متن به عنوان رسانه در برابر خیل مخاطبان از نوع فعّال، منفعل، سرسخت، گروه وار، اتفاقی و ... مبادرت به برقراری ارتباط کند، موضوع بحث های پیچیده ای میان بلاغیون سنتی و نظریه پردازان جدید است. فرایند ارتباط امری سه سویه(مولف، متن و مخاطب) است؛ جدای از تأثیر مولف و متن بر مخاطب (موضوع بلاغت سنتی)، تأثیر مخاطب نیز بر مولف و متن انکار ناپذیر است؛ دریافت متفاوت مخاطب/مخاطبان بر متن با قابلیت تأویل پذیری(هرمنوتیک)، از طرفی احساس حضور در برابر انواع مخاطبان، تأثیر عمیقی بر مولف و متن او می گذارد. تحقیق در امر ارتباط چه "درزمانی" و چه "هم زمانی" به خاطر پیچیدگی موضوع، دیگر موضوعی بین رشته ای محسوب می شود. از این میان بررسی ارتباط درزمانی(تاریخی) بین مولفان متون کهن و مخاطبان آینده (ما) می تواند چراغ راهی برای شناخت ارتباطات موثر در عصر ما باشد. از آن جاکه متن دیباچه ها از بهترین و سنجیده ترین بخش های ارتباط کلامی مولفان است، بررسی اشتراکات و اختلافات دیباچه های متون ادب فارسی به خوبی نمایان گر اندیشه ی متفاوت صاحبان این آثار است. در این راستا ابزارهای بلاغت سنتی و جدید منافاتی با هم ندارند. حال با وجود تغییرات و دگرگونی های شخصیت بشریِ مولفان و مخاطبان، مطمئناً این روش ها و ابزارها و در نهایت چشم انداز و افق انتظار مولف و مخاطب همیشه در حال دگرگونی است؛ پس مخاطب شناسی و اصول آن نیز باید همیشه در حال دگرگونی و پیشرفت باشد. شاید ابداع و ابتکار مولفی در مرحله ی اول هنجارگریزی تلقی شود، ولی طی این بررسی و تحقیق دیده می شود که هم اینان متنی موثرتر و مخاطبانی خرسندتر بر جای می گذارند. در این تحقیق ابتدا بررسی مبانی نظری مخاطب شناسی و سپس یافتن کارکردها و اثرات آن در ده دیباچه ی فاخر فارسی ـ از نظم و نثر و از انواع ادبی مختلف ـ هدف قرار گرفت.

این پژوهش به بررسی تحلیلی صفت و قید از جنبه های ساختاری ، وابستگی و کاربرد بر اساس کتاب های معتبر دستور زبان پرداخته است. در ابتدا تعاریف مباحث مربوطه استخراج شده ، سپس اهد مثال هایی برای آن ها ذکر شده است و در نهایت نیز ، با دید انتقادی به تعاریف و مفاهیم نگریسته شده و هر جا ضرورت می نمود، نقدهایی بر تعاریف، ویژگی ها و ... وارد شده است. هدف از این تحقیق گشودن روزنه ای برای تحقیقات بیشتر و علمی تر در این مبحث بوده و حاصل پژوهش، نقد کردن برخی از دیدگاه ها در ارتباط با قید و صفت بوده است که در به روز کردن و هر چه علمی تر شدن دستور زبان (در این دو مقوله) می تواند حائز اهمیت باشد. کلیدواژه ها: دستور زبان فارسی، قید، صفت، ساختار، وابستگی، کاربرد

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.