هدف از آفرینش انسان ـ مطابق آی? 56 سور? الذاریات ـ بندگی و عبودیت است از جمله عوامل مهمی که در طریق عبودیت می تواند تأثیرگذار باشد، سلامتی است؛ و سلامتی خود متأثر از چگونگی تغذیه است. به واقع با اندیشه در آموزه های وحی و روایات گهربار معصومین (علیهم السلام) در موضوع تغذیه می توان سمت و سوی آن رهنمودهای حیات بخش را چنین ارزیابی نمود که، سلامتی عطیه ای گران بها درمسیر بندگی است و بخش قابل توجهی از سلامتی در گرو تغذیه درست و اصولی است. حکیمان مسلمان ایرانی نیز در پرتو تعالیم الهی و تجربیات گران سنگ شان ، دانش پرباری از طب سنتی را، به منظور حفظ سلامت انسان و درمان او، به یادگار گذاشته اند. امروزه عده ای از محققان و اندیشمندان مسلمان، همراه با رویکرد جهانی به طب کل نگر و طب سنتی ، در حوزه های پزشکی، با رجوعی دقیق و کاو شگرانه در منابع غنی و آثار گران قدر حکما می کوشند تا اصول تغذی? اسلامی را به عنوان نخستین گام در حفظ سلامت اجتماع به بشریت عرضه نمایند. آن چه ما نیز در این نوشتار درپی آنیم، تفحصی درآیات وحی و روایات معصومین (علیهم السلام) است تا به کشف آداب و اصول کلی تغذیه دست یابیم. از آن جا که حکمای قدیم به این مهم توجه داشته اند و در امر طبابت، اولین گام در مداوای بیمار خویش را اصلاح تغذی? او می دانستند؛ لذا تلاش ما در اثر بخشی این پژوهش نظری ، هر چند کوتاه ، پیرامون این دو گنجین? ارزشمند می باشد. در واقع در این پژوهش، تطبیق و سنجشی بین غذا شناسی اسلامی و غذاشناسیٍ روز شده و در کنار آیات و روایات اسلامی و مکتب طب سنتی که تکیه گاه اساسی این پژوهش است به مقالات دانشمندان علوم بهداشتی و غذایی نیز اشاره شده است. نخستین فصل این پژوهش به کلیات و مفاهیم اختصاص یافته است. در فصل دوم، ضمن ارائ? دیدگاه های دانشمندان نسبت به شیوه های نامناسب تغذیه در دوران معاصر به جایگاه تغذیه در آیات و روایات اشاراتی خواهیم داشت و سپس از کلام حکیمان در اهمیت این مسأله به ذکر نمونه هایی خواهیم پرداخت. در فصل سوم این مجموعه به محوری ترین واژ? آی? 24 سور? عبس ـ طعام ـ نظری خواهیم داشت. گر چه معنای طعام در آی? مذکور ـ چنان که خواهد آمد ـ اعم از طعام جسم و روح می باشد، اما به دلیل جلوگیری از پراکندگی و گستردگی بحث، به تفسیر آی? شریفه از این منظر می پردازیم که، طعام را تنها طعام جسم معنا کنیم. فصل چهارم که آمیزه ای از تعالیم دینی و گفتار حکمای طب سنتی در کنار هم گرد آمده است، به اصول کلی تغذیه اختصاص یافته است؛ و فصل پنجم نیم نگاهی است به عوامل تأثیر گذار بر تغذیه تا در شناخت خوراک مناسب هر فرد، راهکارهایی ارائه شود. هدف نگارنده از این مجموعه بیان این حقیقت است که امت مسلمان می تواند و باید با کاوشی دقیق و عمیق در میراث گران بهای شریعت و آثار دانشمندان مسلمان به مقدار قابل توجهی رابط? خود را با طب استعماری و غربی قطع نماید و درمان های خود را با اصلاح تغذیه و تأکید بر مصرف فرآورده های سالم و طبیعی آغاز نماید. (ان شاء الله) واژگان کلیدی: غذا، تغذیه، طب سنتی.

پیامدهای منفی تبلیغ و ترویج مصرف گرایی و تکاثرطلبی در دامان نظریه های سکولار، محیط زیست را به خطرانداخته و بخش های قابل توجهی از مردم را از آثار مثبت آن یعنی رفاه و برخورداری از مواهب الهی محروم کرده است که به تدریج باعث نگرانی اندیشمندان گردیده است. اسلام به عنوان یگانه مکتب متعالی و انسان ساز در مسیر هدایت انسان به سوی کمال، توجه خاصی به رفع حوائج مادی او دارد و الگوهای خاصی برای روابط نهادهای مختلف اجتماعی و اقتصادی در نظر گرفته است. یکی از این نهادها، نهاد تعامل انسان و جوامع انسانی با محیط زیست است. با توجه به ظهور انواع نظریات درباره تعامل انسان و محیط زیست در دوران معاصر، لزوم روشن ساختن جایگاه محیط زیست در اندیش? اسلامی امری ضروری است. در مکتب زیست محیطی اسلام، چنین ارتباطی توسط کسی مشخص می شود که خود، خالق کل عالم هستی است. مکتب زیست محیطی اسلام، تمام جنبه های انسان، محیط زیست و جهان هستی را در یک ارتباط هماهنگ و موزون در مسیر الهی، مورد توجه قرار می دهد. بنابراین در این مکتب، ضرورت صیانت از محیط زیست در موازنه با نظام هستی و در ارتباط با خالق این نظام جریان می یابد. اصول مکتب زیست محیطی اسلام با پشتوانه دینی، در عین حال که به ارتباطات انسان با طبیعت معنی می بخشد، این ارتباطات را آرمان ساز و تعهدآور می نماید. بر اساس نگاه توحیدی، تابلوی آفرینش(محیط زیست)، امانت الهی به دست بشر است. لازم? امانت، صیانت و حراست است. اگر انسان بر اصول فطرت و قوانین آفرینش گام بردارد، برکات الهی شامل حال او می شود و هرگاه بر خلاف قوانین آفرینش گام بردارد، نظام آراسته و صالح جاری به فساد می گراید و زندگی او را تباه می سازد. لذا بحران زیست محیطی، حاصل انحطاط انسان در عرصه محیط زیست است. در این راستا، تحقق نظام عادلان? زیست محیطی منبعث از آموزه های دینی و طراحی نظام اخلاق زیست محیطی فضیلت گرا به عنوان دو راهکار اساسی جهت صیانت از محیط زیست باید مورد توجه قرار گیرد.

چکیده نیل به جامع? ایده آل و مطلوب از آرمان های پیامبران الهی و اندیشمندان بوده است. و یکی از ویژگی های این جامعه، برخورداری از امنیت و سلامت در ابعاد گوناگون است. یکی از ابعاد امنیت، برخورداری از امنیت اجتماعی پایدار است،که دست یابی به این هدف به عوامل متعددی وابسته است. از مهم ترین عوامل تقویت کنند? امنیت اجتماعی می توان به اخلاق و آموزه های آن اشاره نمود. دقت در آموزه های اخلاقی و پایبندی به آن در جامعه، بازتاب و پیامدهایی دارد که مستقیم یا غیرمستقیم در ایجاد امنیت اجتماعی تأثیر گذارند. هنگامی که اخلاق پشتوانه ای چون ایمان داشته باشد، می تواند کارکرد آرامش بخش و امنیت آفرینی واقعی داشته باشد. چنانچه یکی از ارزش های اخلاقی محقق شود؛ دیگر ارزش ها نیز نمود پیدا خواهند کرد، زیرا فرد اخلاق گرا، احترام به حقوق دیگران را به عنوان یک اصل پذیرفته است. در نتیجه تجاوز، مزاحمت، کینه توزی، جنایت، هرج و مرج و... در جامعه رخ نمی دهد. از منظر قرآن و روایات، فضایل اخلاقی یکی از مهم ترین مولفه های تقویت کنند? امنیت اجتماعی هستند، که در جامعه و روابط اجتماعی به عنوان اخلاق اجتماعی نمود پیدا می کنند، با آنکه اخلاق فردی نیز از اهمیت وافری برخوردار است؛ اما رفتار و کنش های اجتماعی نقش کلیدی در تقویت امنیت اجتماعی دارند. اگر ارزش های اخلاقی در جامعه حاکم شود، تنش ها کاسته می شود. و روحی? دوستی، برادری، مشارکت و... معنای واقعی خود را می یابد، در نتیجه ضریب اعتماد عمومی افزایش می یابد، و بالطبع ضریب امنیت اجتماعی نیز افزایش خواهد یافت. اما هنگامی که فضایل اخلاقی نادیده گرفته شود، رذایل اخلاقی جایگزین آن خواهد شد؛ هرج و مرج و بی نظمی حاکم می شود، و افراد از تهدیدها و آسیب های اجتماعی در امان نیستند؛ ترس بر جامعه غالب می شود، در این صورت اعتماد عمومی سلب می شود، ناآرامی و ناامنی به اوج خود خواهد رسید. و هیچ کس احساس امنیت نخواهد کرد. گاهی با وجود امنیت عینی، افراد احساس امنیت نمی کنند، و اختلال هایی چون بی اعتمادی، اضطراب و عدم اطمینان سبب ناآرامی و ناامنی آنان می شود، که داروی آن فقط اخلاق است؛ لذا باید به احیاء و ارتقاء ارزش های اخلاقی پرداخت، تا شرایط نابسامان سامان یابد. برای دست یابی به این هدف والا باید ارزش های اخلاقی در جامعه نهادینه شود. از مهم ترین سازوکارهای بهینه سازی و بسترسازی تبلور بخشیدن اخلاق در جامعه، ارائه آموزش به شهروندان، سالم سازی محیط های مختلف، معرفی الگوهای برتر و اثرگزار، ترویج فرهنگ شایسته سالاری و... است. کلیدواژه ها: اخلاق اجتماعی، ارزش ، هنجار، امنیت اجتماعی، ناامنی اجتماعی، احساس امنیت، فرهنگ سازی

به خاطرابلاغ پیام الهی به ملل مختلف، قرآن به زبان های مختلف ترجمه گردیده است اما از آن جایی که ترجمه برخی از عبارات قرآن به صورت تحت اللفظی ممکن است مانع از انتقال معانی و مفاهیم ژرف آن شود، مترجمان ناگزیر از گنجاندن افزوده هایی نمایان و یا اشراب شده در متن ترجمه شده اند، که اغلب با استناد به تفاسیر ، کتابهای سبب نزول ، مباحث کلامی و اصولی و...انجام گردیده است و این جاست که نیاز به تحلیل و تطبیق عبارات و جملات افزوده در این ترجمه ها و سنجش میزان انطباق آنها با آراء مشهورتفسیری احساس می گردد. از این رو در این پژوهش، به بررسی افزوده های هفت ترجمه ی معاصر قرآن به زبان فارسی در جزء های 23 و 24،پرداخته شده است که عبارتند از: ترجمه های«الهی قمشه ای،خرمشاهی، صفارزاده،فولادوند، گرمارودی، مشکینی و مکارم». در این رساله، ابتدا آیاتی که مترجمان در ترجمه ی آنها افزوده هایی موثر وکلیدی را اضافه نموده اند، استخراج ،وسپس با مراجعه به تفاسیر معتبر شیعه و سنی، منابع لغوی ، روایی و ... و مبنا قرار دادن آنها ،به تحلیل و بررسی افزوده ها پرداخته شده و میزان مطابقت آنها با آراء مفسران مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین به این مهم اشاره شده است که آیا ذکر این افزوده ها برای فهم بهتر آیات مورد بحث، لازم بوده یا زائد و بدون کارایی است.

اشعریان از مهمترین خاندان های شیعی و مهمترین خاندان شیعی قم و ایران می باشند. ایشان در خدمت رسول اکرم (ص) به اسلام مشرف شدند و در اواخر قرن اول هجری قمری روی به ایران آورده و در قم سکونت گزیدند. این خاندان بارها مشمول عنایت و مدح حضرت رسول (ص) و ائمه اطهار (ع) واقع شدند. افراد این خاندان که بعضاً توفیق مصاحبت امامان شیعه را داشته اند عده قابل توجهی از محدثان و راویان تشیع را شامل می شوند. مجامع حدیثی شیعه حامل روایات متعدد و فراوانی از ایشان و کتب رجالی حاوی مدح و توثیق آنها می باشد. استخراج مدح و تعدیل محدثان اشعری از منابع رجالی منجر به شناخت کیفیت احادیث ایشان شده و تطور در آثار و احوال آنان موجب آشنایی با تاریح حدیث شیعه می شود. اشعریان در قرن سوم وچهارم مکتب حدیثی بزرگی را در قم بنیانگذاری و اداره کردند ودر آن بیش تر از پیش به نشر فرهنگ اهل بیت (ع) پرداختند. این مکتب از بزرگترین مکاتب حدیثی تشیع بوده و ویژگی های منحصر به فرد آن ، وجه تمایز این مکتب را با مکاتب شیعی فراهم نمود. دامنه گستره حوزه حدیثی قم بستر تعاملات و ارتباط متقابل بادیگر حوزه های حدیثی را آماده نموده و بر آنها تأثیر به سزایی گذاشت

پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) همانگونه که مسئولیت ابلاغ پیام الهی را داشت؛ مسئولیت تفسیر، تبین، و توضیح کلام الهی را نیز بر عهده داشت، آن حضرت در طول دوران رسالت خود، احکام و معارف قرآن کریم را در دو سطح عام و خاص تفسیر و تبین کرد. وی در اواخر حیات نورانی خود دو حقیقت جدایی ناپذیر قرآن و اهل بیت را به جانشینی خویش در میان مردم معرفی کرد و هدایت را تنها در گرو تمسک به این دو دانست . با توجه به همبستگی و پیوند دو پایه محکم آیین اسلام یعنی کتاب و اهل بیت(علیهم السلام) مراجعه نمودن در تفسیر قرآن به بیانات پیشوایان دین در حقیقت مراجعه به خود قرآن محسوب می شود و کلام آنها روشن ترین تفسیر وحی است. در قرون متمادی مفسران و دانشمندان روایات صادره از معصومان(علیهم السلام) را درمجموعه هایی گرد آوری و در ادوار مختلف به مردم عرضه کردند؛ از ویژگی های عمده این تفاسیر این است که صرفاً به نقل و گزارش روایات که عمدتا ناظر به هر آیه است اکتفا کرده اند. در این پژوهش تلاش کرده ایم به نگارش تفسیری بر سوره واقعه با متنی سلیس و روان بر پایه روایات موجود از معصومان(علیهم السلام) ، اعم از روایات ناظر یا مرتبط با هر آیه و نیز بهره گیری از دیگر مبادی تفسیری، نظیر تبیین لغوی، مراجعه به آرا و نظرات مفسران، تحلیل عقلی و همچنین در مواردی که با کمبود و یا عدم وجود روایات تفسیری مواجه هستیم با بهره گیری از آیات قرآنی مرتبط و هم مضمون به تفسیر این سوره بپبردازیم، بدین طریق تفسیری با صبغه روایی و اثری ارائه دهیم. سور? "واقعه" چهل و چهارمین سوره‏ای است که در مکه بر پیغمبر اکرم(صلی الله علیه وآله) نازل شد. و نود و شش آیه دارد. در روایات ائمه توصیه های فراوانی به تلاوت و قرائت این سوره شده است در روایتی از پیامبر(صلی الله علیه وآله) سور? واقعه "مای? بی نیازی" نامیده و به قرائت و تعلیم آن سفارش شده است.کسی که این سوره را مرتب بخواند و بر احوال قیامت هر شب تفکر کند اصلا به مادیات توجه ندارد لذا بی نیاز می شود. این سوره ما را بایکی از بزرگترین حقایقی که انسان با آن رو به رو است یعنی رخداد قیامت و دسته بندی انسان ها در آن واقعه آشنا می کند. در این نوشتار بحث از سوره واقعه را در سه بخش سامان داده ایم: بخش اول: آغاز ظهور قیامت و حوادث سخت مقارن آن، گروه بندی انسان ها به اصحاب یمین، اصحاب شمال و سابقان. بخش دوم: مقامات سابقان و انواع پاداش های آن ها در بهشت، اصحاب یمین و انواع مواهب الهی بر آن ها، اصحاب شمال و مجازات های دردناک آن ها در دوزخ. بخش سوم: ذکر دلائل مختلفی درباره مسئله معاد از طریق بیان قدرت خداوند، خلقت انسان از نطفه، تجلی حیات در گیاهان... ، ترسیمی از حالت احتضار و انتقال از این جهان به جهان دیگر که خود مقدمه رستاخیز است، پاداش م‍‍ومنان و کیفر کافران، و در پایان، تسبیح خداوند که سوره بدان پایان می یابد. در تفسیر روایی این سوره سطوح تفسیری متعددی وجود داشت تعداد کل روایات 162روایت است که از این تعداد 33مورد روایات تبیینی، 66مورد روایات توضیحی، 23 مورد روایات مصداقی، 23مورد روایات تأکید بر مفهوم آیه، 9مورد روایات شرح لغت، 8مورد روایات فضیلت سوره، 4مورد روایات تأویلی، 2مورد روایات استشهادی، یک مورد روایات سبب نزول و یک مورد اختلاف قرائت. واژه های کلیدی: روایات تفسیری، تفسیر روایی، قیامت، سوره واقعه، سابقان، اصحاب یمین، اصحاب شمال.