یخبندان یکی از پدیده های مهم و زیان آور مورد مطالعه در اقلیم شناسی می باشد که از دیدگاه کاربردی به بسیاری از فعالیتهای انسانی به ویژه فعالیتهای کشاورزی ارتباط پیدا می کند. لزوم برنامه ریزی در برابر خطرات این پدیده ایجاب می کند تا مطالعاتی بر روی روش های پیش بینی و اثرات سیگنال های اقلیمی بر وقوع کمینه دما صورت گیرد. با توجه به محدودیت هایی از قبیل عدم کفایت آمار و اطلاعات موجود، دقت پایین و خطای بالای روش های آماری معمول، در این تحقیق از شبکه های عصبی مصنوعی در جعبه ابزار شبکه های عصبی نرم افزار matlab-7 به عنوان یک روش کارامد جهت پیش بینی کمینه دما استفاده شده است. در این روش، روابط بین متغیرها غیرخطی فرض می شود. در این تحقیق سعی شده پیش بینی کمینه دما در شهر کرج با استفاده از متغیرهای ساعات آفتابی منطقه و 8 سیگنال اقلیمی صورت گیرد. بدین منظور از قابلیت های شبکه های عصبی پس انتشار و رادیال بیس برای ساخت مدل های پیش بینی استفاده شده است. ورودی مدل آمار ماهانه سیگنال های اقلیمی ao، nao و ساعات آفتابی (sun) منطقه در بازه زمانی (2007–1973) و آمار سالانه شاخص هایao, nao, pdo, tna, tni, soi, siberia, noi و خروجی مدل داده های کمینه دما می باشد. در ابتدا برای تحلیل ارتباط میان کمینه دما و سیگنال های اقلیمی، از روش همبستگی استفاده شده است. همبستگی ها در سطح اعتماد 95% مورد آزمون قرار گرفته و مناسب ترین شاخص ها انتخاب شدند. در مرحله بعد سعی گردید تا با استفاده از مدل شبکه های عصبی و متغیرهایی چون سیگنال های اقلیمی و ساعات آفتابی به عنوان ورودی های مدل اقدام به پیش بینی کمینه گردد. نتایج بیانگر آن است که شبکه های عصبی مصنوعی توانایی بیشتر و دقت بالایی جهت پیش بینی کمینه دما ماهیانه و سالیانه نسبت به روش های آماری معمول دارند به طوریکه بهترین مدل های پیش بینی با کمترین خطا و بالاترین همبستگی را ایجاد کرده است. و تنها افزایش فاکتورهای ورودی شبکه، عاملی بر افزایش کارایی و پیش بینی با دقت بالاتری نمی باشد بلکه استفاده از ورودی هایی که ارتباط خوبی با خروجی شبکه دارند نتایج بهتری را ایجاد خواهد کرد. همچنین شبکه های رادیال بیس نتایج بهتری را نسبت به شبکه های پس انتشار نشان داده است. از دیگر نتایج حاصل از این پژوهش، تأثیر بالای شاخص های نوسان قطبی و ساعات آفتابی منطقه در پیش بینی ماهیانه کمینه دما و شاخص های نوسان قطبی، حاره ای اطلس شمالی، نوسان دهه ای اقیانوس آرام، نوسان شمالی و زبانه پرفشار سیبری در پیش بینی سالیانه کمینه دما می باشد.

بر اساس تعریف کنوانسیون سازمان ملل متحد برای بیابان زدائی، « بیابان زایی به معنی تخریب سرزمین در مناطق خشک، نیمه خشک و خشک نیمه مرطوب به علت تغییرات آب و هوائی و فعالیت های انسانی یاد شده است. نسبت بارندگی به تبخیر این مناطق در محدوده 05/0 تا 65/0 قرار می گیرد. در این پ‍ژوهش، دما و بارش طی دوره ی آماری (2005-1956)ایستگاه سینوپتیک زاهدان از سازمان هواشناسی کشور اخذ گردید. جهت مطالعه و بررسی روند تغییرات دما و بارش درتشدید بیابان زایی از نرم افزارهای آماری استفاده گردید. دوره مورد مطالعه، به 5 دهک تقسیم گردیدند. سپس آهنگ تغییرات دما وبارش رخ داده در شهرستان زاهدان مورد بررسی و مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که دما در دوره ی مورد مطالعه دارای سیرصعودی بوده وروند افزایش آن ادامه دارد و از طرف دیگر در میزان بارش روند نزولی مشاهده شد. با افزایش دما و کاهش بارش در دوره ی مورد مطالعه در ایستگاه سینوپتیک زاهدان زمینه برای تشدید بیابان زایی فراهم است.

پدیده یخبندان یکی از مخاطرات طبیعی است که در فصول سرد سال نواحی مرکزی و شمالی استان سیستان و بلوچستان را در بر می گیرد.. هدف اصلی این پژوهش تحلیل همدیدی و ارائه الگو های جامع ایجاد کننده پدیده یخبندان در استان سیستان وبلوچستان می باشد . این پژوهش به روش کتابخانه ای و آماری با استفاده از داده های سالانه ، روزانه ، ساعتی ، همچنین نقشه های میانگین روزانه فشار سطح دریا ، فشار سطح 500 هکتو پاسکال و نقشه های دمای سطوح استاندارد جو طی دوره آماری 20 ساله (2008 – 1989 ) صورت گرفته است . رویکرد مورد استفاده در این پژوهش محیطی به گردشی می باشد . نتایج حاصل از بررسی توزیع مکانی و زمانی اولین روز یخبندان هر سال طی دوره آماری 20 ساله نشان می دهد که اولین روز یخبندان در هر ایستگاه بصورت مجزا بوقوع می پیوندد . مطالعه شرایط همدیدی در هنگام وقوع یخبندان زودرس با توجه به نقشه های فشار و نمودار اس کیو تی (با استفاده از نقشه های دمای سطوح استاندارد رسم شده است ) نشان دهنده تاثیر فرود بادهای غربی ، بویژه قسمت فرونشست هوا در آنها و زبانه های پر فشار سیبری در یخبندان های زود رس پاییزه استان سیستان و بلوچستان می باشند . کلمات کلیدی: تحلیل همدیدی – یخبندان – نمودار اس کیو تی – سیستان وبلوچستان

طوفانهای گرد و غباری یکی از پدیده های مخرب اقلیمی می باشند که هر ساله خسارات زیادی به مزارع، تأسیسات ، ترافیک و زندگی بشر وارد می نماید. حدود 25% درصد از مساحت کشور ایران به دلیل قرار گرفتن بر روی کمربند خشک و بیابانی جهان، تحت سیطره طوفانهای گرد و غباری می باشند. منطقه سیستان با مساحتی بالغ بر 15000کیلومتر مربع در شمال استان سیستان و بلوچستان واقع گردیده و ویژگیهای اقلیمی و طبیعی آن بیانگر حاکمیت شرایط بیابانی در این منطقه است. یکی از پدیده های موثر در منطقه، بالأخص در فصل تابستان پدیده گرد و غباری است که همزمان با گسترش پدیده موسمی هند به سمت غرب می باشد. لذا در این پژوهش به تحلیل سینوپتیکی تأثیر آب و هوای موسمی هند بر طوفانهای گرد و غباری پرداخته شد. جهت انجام این کار از داده های روزانه، ماهانه و سالانه گرد و غبار و پارامترهای سرعت و جهت باد ایستگاه هواشناسی سینوپتیک زابل (2008-1999) استفاده شده است. علاوه بر این، جهت تحلیل همدیدی از نقشه های ارتفاع ژئوپتانسیل، امگا و آنومالی فشار(ابعاد 5 تا 55 شمالی و10تا100شرقی) پنج دوره از شدید ترین طوفانهای گرد و غباری در دوره آماری مورد مطالعه استفاده شده است. نتایج حاصله طی دوره آماری مورد مطالعه نشان می دهد که روند روزهای گرد و غباری دارای یک روند کاهشی است. بیشترین روزهای گرد و غباری مربوط به فصل تابستان وکمترین روزهای گرد و غباری مربوط به فصل زمستان می باشند. همچنین جهت غالب بادها شمال غربی است. نقشه های فشار معرف این هستند که طوفانهای گرد و غباری سیستان ناشی از گسترش کم فشار موسمی هند به طرف غرب بوده و با تقویت هسته های فرعی این سامانه در شرق منطقه مورد مطالعه بر شدت طوفانهای گرد و غباری سیستان افزوده می شود.

نظر به رابطه تنگاتنگ گردشگری و تغییرات اقلیمی، سازمانهای گردشگری، ضروری است تا در برنامه ریزی ها و طراحی های آینده خویش پتانسیل تأثیرات تغییر اقلیم را در این ارتباط مدنظر قرار دهند. از این رو امروزه مطالعات بیوکلیماتیک انسانی پایه و اساس بسیاری از برنامه ریزی های عمران ناحیه ای، بویژه در زمینه مسائل شهری و سکونتگاهی، معماری و جهانگردی است. در این پژوهش بمنظور تعیین روند تغییرات شاخص اقلیم گردشگری استان اصفهان جهت برنامه ریزی و توسعه گردشگر، داده های مورد نیاز از سایت هواشناسی طی دوره آماری(2005-1976) استخراج و سپس با میانگین گیری ماهیانه و فصلی، داده ها به دو دوره 15 ساله تقسیم گردید. در ادامه با استفاده از شاخص t.c.i تحلیل ها برای تک تک فصول انجام شد. این شاخص از شرایط غیر قابل تحمل تا شرایط ایده آل برخوردار می باشد. نتایج به دست آمده جهت پهنه بندی و مشخص نمودن میزان تغییرات به محیط gis فراخوانی و نقشه ها ترسیم گردیدند. نقشه ها حاکی از آن است که در فصل زمستان، دوره دوم نسبت به دوره اول با کاهش شرایط قابل قبول در غرب استان و افزایش شرایط خوب و خیلی خوب در مرکز و شرق استان مواجه بوده است. در فصل بهار شرایط خیلی خوب که در دوره اول محدوده بسیار کوچکی از غرب استان را در برگرفته در دوره دوم در محدوده استان مشاهده نمی گردد و شرایط عالی در دوره دوم افزایش یافته و شرایط ایده آل کاهش یافته است. شرایط خوب در دوره دوم در فصل تابستان در استان وجود نداشته و بر شرایط ایده آل و عالی در استان افزوده شده و از شرایط خیلی خوب در شرق استان کاسته شده است. در فصل پاییز با کاهش شرایط خوب طی دوره دوم در غرب استان بر دیگر شرایط به خصوص شرایط عالی در گستره اصفهان افزوده شده است. اما آزمون t-test ایستگاه نمونه اصفهان نشان دهنده آن است که شرایط اقلیم گردشگری در فصول(زمستان، بهار و پاییز) دچار تغییر نشده و تنها در فصل تابستان شرایط تغییر کرده است.

نظر به اینکه تولید مواد غذایی بهتر و بیشتر یکی از مسائل مهم دنیای کنونی به شمار می آید و از آنجا که تولید محصول و قابلیّت های کشاورزی هر منطقه به هوا و مشخصات اقلیمی و محیطی آن بستگی دارد ، مطالعه ی سازه های جوّی و محیطی موثر بر کشاورزی از اهمیّت ویژه ای برخوردار است. امروزه فناوری اطلاعات به عنوان بستری مطمئن و غیر قابل انکار برای گسترش کشاورزی دقیق به شمار می آید. سیستم اطلاعات جغرافیایی به عنوان سیستمی است که می تواند در کلیه مراحل کاشت ، داشت و برداشت مورد استفاده قرار گیرد. هم اکنون استان کردستان یکی از مناطق مهم ایران می باشد که بیشترین محصول توت فرنگی کشور (بیش از 80 درصد) در آن کشت می شود. این منطقه در غرب ایران و در مجاورت خاک عراق با 28203 کیلومترمربع مساحت بین 34 درجه و 45 دقیقه تا 36 درجه و 28 دقیقه عرض شمالی و 45 درجه و 34 دقیقه تا 48 درجه و 14 دقیقه طول شرقی از نصف النهار گرینویچ قرار دارد. هدف از پژوهش حاضر تعیین نواحی مستعد کشت توت فرنگی با توجه به پارامترهای اقلیمی و زمینی موثر در کشت توت فرنگی در استان کردستان می باشد. از عوامل زمینی : سطوح ارتفاعی ، شیب ، جهت شیب و تیپ اراضی و از عناصر اقلیمی : مقدار بارش سالانه ، دمای سالانه (کمینه مطلق ، بیشینه مطلق ، متوسط) و رطوبت نسبی (کمینه و بیشینه ) در نظر گرفته شده است. جهت بررسی عناصر اقلیمی، آمار ایستگاههای هواشناسی منطقه از سازمان هواشناسی استان کردستان برای دوره آماری 1388- 1371 جمع آوری گردید و با کمک نرم افزار های(excel و spss) مورد ارزیابی و بازسازی قرار گرفت. همچنین برای تهیه ی نقشه سطوح ارتفاعی ، شیب ، جهت شیب منطقه از نقشه های توپوگرافی سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح با مقیاس 1:250000 استفاده شد. نقشه کاربری اراضی منطقه از نقشه قابلیت اراضی کل کشور تهیه شده است. برای دستیابی به اطلاعات مربوط به سطح زیر کشت و میزان تولید سالیانه از آمار و اطلاعات محصولات کشاورزی منتشر شده توسط جهاد کشاورزی استفاده شد. با استفاده از توابع ویژه ی سیستم های اطلاعات جغرافیایی ، ابتدا متناسب با قابلیّت کشت توت فرنگی و اهمیت لایه ها ، با استفاده از نرم افزار ahp به لایه ها ارزش وزنی داده شده و سپس در یک نقشه نهایی با یکدیگر ترکیب شده اند. نقشه نهایی نشان دهنده ی قابلیّت مناطق مختلف استان کردستان به کشت توت فرنگی است. مناطق با قابلیّت خیلی خوب منطبق بر ناحیه جنوب غربی و غرب استان که دارای بیشترین میزان تولید ، سطح زیر کشت و عملکرد هستند، می باشد. نتایج بیانگر دقت نقشه تهیه شده و توانایی ساج در گسترش کشاورزی دقیق و ارائه واحدهای همگن آگروکلیمایی می باشد. واژگان کلیدی: سیستم اطلاعات جغرافیایی ، کشت توت فرنگی ، آگروکلیما ، پهنه بندی ، کردستان

چکیده: کاربرد وسیع اطلاعات دمایی باعث شده است که مطالعات نوسان، تغییر و پیش بینی دمایی در دراز مدت مورد توجه جغرافیدانان و آب و هواشناسان قرار گیرد. مقادیر کمینه دما در طول یک دوره 30 ساله در تمام مناطق ایران تغییرات یکسانی نداشته است، بنابراین پارامتر کمینه دما را می توان به عنوان پارامتر تأثیر گذاری روی تغییرات اقلیمی مناطق اخیر محسوب کرد. هدف این پژوهش مطالعه و بررسی روند کمینه دمایی و تطبیق تغییرات و روندها در ایستگاه های مورد مطالعه استان کرمانشاه می باشد. در این پژوهش به پیش بینی کمینه دمایی نیز پرداخته شده است. محاسبات و تحلیل ها بر روی میانگین کمینه دمایی انجام گرفته است. مقطع زمانی مورد مطالعه در این پژوهش یک دوره 23 ساله است که بین سال های 1988 تا 2010 واقع گردیده است و ایستگاه های کرمانشاه، اسلام آباد غرب، کنگاور، روانسر و سرپل ذهاب را شامل می شود. ابتدا سعی شده با استفاده از روش ناپارامتری من کندال وجود یا عدم وجود روند کمینه دمایی در ایستگاه های مورد مطالعه برای داده های سالانه و سال – ماه شناسایی شود و سپس با بهره گیری از روش سریهای زمانی ( arima ) به پیش بینی کمینه دمایی در سال های 2011 و 2012 پرداخته شده. نتایج بدست آمده از روش ناپارامتری من کندال حاکی از وجود روند در تمام ایستگاه ها برای داده های سالانه و عدم وجود روند در تمام ایستگاه ها برای داده های سال– ماه می باشد، همچنین نتایج حاصل از پیش بینی با مدل arima نشان میدهد که مدل نهایی برازش داده شده برای ایستگاه های کرمانشاه، کنگاور و روانسر مشابه بوده و از مدل ( 0,1,1 ) ( 0,0,1) arima پیروی کرده و برای ایستگاه های اسلام آباد غرب و سرپل ذهاب نیز مشابه بوده و از مدل ( 0,1,1 ) ( 1,0,0) arima پیروی نموده است. در تطبیقی که صورت گرفته بیشترین افزایش کمینه دمای در ایستگاه کرمانشاه مشاهده شده و در ایستگاه های اسلام آباد غرب و کنگاور کمترین افزایش کمینه دمایی را دو دوره ی محاسبه شده 11 ( 1998 – 1988 ) و 12 ( 2010 – 1999 ) ساله را نشان می دهند. کلید واژه ها: استان کرمانشاه- کمینه دما- من کندال- arima

شیوع و انتشار غالب بیماریها از جمله مالاریا علاوه بر مسائل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی تحت تأثیر عوامل محیطی و جغرافیایی است. بیماری مالاریا یک بیماری مسری است که بر اثر ورود انگلهای یک سلول خاص به بدن توسط پشه آنوفل و تکثیر آنها در بدن انسان بوجود آمده و منتشر می شود. عامل بوجود آورنده و انتقال دهنده بیماری مالاریا پشه آنوفل است که محیط زیست و انتشار این پشه بطور قوی تحت تأثیر عوامل دما، رطوبت، تبخیر و تعرق و بارش می باشد. هدف اصلی این پژوهش بررسی نقش سیستمهای مونسون درتشدید بیماری مالاریا در جنوب استان سیستان و بلوچستان می باشد. این پژوهش به روش کتابخانه ای و آماری با استفاده از داده های سالانه مبتلایان به بیماری مالاریا و داده های روزانه و سالانه رطوبت و بارش، همچنین نقشه های میانگین روزانه فشار سطح دریا، فشار سطح 850 هکتوپاسکال، نقشه های میانگین مولفه باد نصف النهاری و درصد رطوبت نسبی طی دوره آماری (2010-1991) صورت گرفته است. نتایج حاصل از بررسی های انجام شده نشان می دهد که بین میزان رطوبت سالیانه و آمار سالانه مبتلایان به بیماری باتوجه به مقدار p-value حاصل در هر یک از ایستگاه های ایرانشهر (089/0)، سراوان (030/0) و چابهار(026/0) رابطه معناداری وجود دارد. مطالعه شرایط همدیدی در سالهایی که آمار مبتلایان به بیماری توأم با اقزایش رطوبت، افزایش یافته است نشان دهنده استقرار یک کم فشار قوی بر روی گنگ و پاکستان و کشیده شدن ترافی از آن به جنوب شرق کشور که به عنوان تراف مونسون می باش

رشد صنایع و به موجب آن مصرف بیش از حد سوخت های فسیلی از یک سو، وافزایش جمعیت جهان، تغییر کاربری اراضی و تخریب پوشش گیاهی از جمله جنگل و مرتع از سوی دیگر، موجب شده است تا پس از انقلاب صنعتی به تدریج تغییرات مشهودی در اقلیم کره زمین به وجود آید. هدف اصلی در این تحقیق بررسی تغییرات و نوسانات عناصر اقلیمی در چهار ایستگاه سینوپتیک در استان سیستان و بلوچستان در سالهای گذشته و تجزیه و تحلیل آماری و پیش بینی و شبیه سازی آن برای سالهای آینده(2040-2009) می باشد. در پژوهش داده ها را با استفاده از خروجی های مدل گردش عمومی جو echo-g با سناریوی a1 که هم اکنون در دانشگاه هامبورگ آلمان و مرکز تحقیقات کره جنوبی مورد استفاده قرار می گیرد جهت ریزگردانی بر روی ایستگاههای منتخب استان استفاده گردید و نتایج آن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در مرحله تجزیه و تحلیل پیش از تولید داده و تحلیل آنها صحت سنجی مدل با دو روش آماری و مقایسه ای مورد ارزیابی قرار گرفت. ارزیابی صحت مدل بر ایستگاههای مورد مطالعه حاکی از آن بود که مدل در ایستگاهها به خوبی توانسته پارامترهای کمینه دما، بیشینه دما و تابش را شبیه سازی نماید و تنها در شبیه سازی بارش ایستگاهها به خصوص ایستگاه زابل نارسایی کمی داشته است. تحلیل داده های تولید شده در دوره اقلیمی آینده و مقایسه آن با دوره گذشته حاکی از افزایش بارش در ایستگاهها و همچنین افزایش فراوانی تعداد بارش های سنگین در محدوده های ایستگاهها بود. در دوره اقلیمی آینده مولفه کمینه دما بیش از بیشینه افزایش یافته که منجر به کاهش دامنه شبانه روزی دما و کاهش آسایش دمایی در سالهای آتی برای استان است. افزایش در تعداد روزهای داغ و کاهش در تعداد روزهای یخبندان(به خصوص در ایستگاههای زابل و زاهدان) در دوره اقلیمی آینده از نتایج دیگر تحلیل داده ها در دوره آینده بود. عنصر تابش نیز در ایستگاه زاهدان در تمامی ماهها و در سایر ایستگاهها در اغلب ماهها در دوره اقلیمی آینده نسبت به دوره گذشته افزایش می یابد.

منطقه اورامانات در شمال غربی استان کرمانشاه یکی از مهم ترین مناطق جاذب گردشگری در استان محسوب می شود. این پژوهش با هدف شناسایی و مکان یابی پهنه های مناسب اکوتوریسم شامل، کوهنوردی، دامنه-نوردی، ورزش های زمستانی، ورزش های آبی، طبیعت درمانی و چشم انداز انجام شده است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی _ تحلیلی و با انجام مطالعات کتابخانه ای و میدانی با استفاده از نرم افزار gis انجام شده است. به همین منظور لایه های اطلاعاتی مورد نیاز شامل نقشه های سطوح ارتفاعی، شیب، جهت شیب، پوشش گیاهی، چشمه های معدنی، نزدیکی به مراکز مسکونی، امنیت، تسهیلات و خدمات، دسترسی به راه ارتباطی تهیه شدند. سپس با تلفیق و همپوشانی لایه های اطلاعاتی در محیط gis، نقشه نهایی جهت فعالیت اکوتوریسمی در منطقه در سه پهنه با قابلیت ضعیف، متوسط و خوب ترسیم گردید. نتایج حاصل از نقشه نهایی اکوتوریسم نشان داد که پهنه خوب با مساحت 30/1080 کیلومتر مربع معادل 78/25 درصد مساحت منطقه، پهنه متوسط با 28/1816 کیلومتر مربع معادل 34/43 بیشترین درصد پوشش منطقه و پهنه ضعیف با مساحت 60/1269 کیلومتر مربع معادل 30/30 درصد و را به خود اختصاص داد و با استفاده از نتایج حاصل از نرم افزار choice expert به اولویت بندی پهنه های اکوتوریسم پرداخته، و مشخص گردید که پهنه چشم انداز با امتیاز 370/0 در رتبه اول و پهنه های دامنه نوردی، کوهنوردی، ورزش های آبی، طبیعت درمانی و ورزش های زمستانی به ترتیب در رتبه های بعدی قرار گرفتند.

شناخت ویژگی تندبادهای کرانه های دریایی بوشهر و پیش بینی فراوانی رخداد آن ها در چرخه های بازگشت سالانه با توجه به الگوهای همدید سازنده این بادها هدف این پژوهش است. بدین منظور نخست با استفاده از روش های آماری و رسم گلتوفان های فصلی و سالانه، ویژگی تندبادهای ایستگاه هواشناسی بوشهر مشخص شد. با کاربرد روش آماری سری های جزئی، به پیش بینی رخداد تندبادها در دوره های بازگشت مختلف پرداخته شد. سپس چند نمونه از روزهای شاخص توفانی گزینش شد و شرایط همدید سازنده آن ها مورد کنکاش قرار گرفت. بر پایه داده های روزانه باد در دوره آماری (1389- 1356)، فراوانی بادهای با سرعت پایه (در این پژوهش 18 متر در ثانیه) و شدیدتر از آن به 139 روز رسیده است. در این میان سال 1372 خورشیدی با داشتن 20 روز توفانی، دارای بیشترین فراوانی رخداد تندباد می باشد. بیشینه سرعت باد ثبت شده در این ایستگاه، 35 متر بر ثانیه نیز مربوط به همین سال (7 آبان) است. بررسی تندبادها در بازه فصلی نشان داد که زمستان با دارا بودن 39 درصد روزهای توفانی، پربادترین فصل و تابستان با 2 درصد روزهای تندبادی کم بادترین فصل کرانه های دریایی بوشهر هستند. بررسی فراوانی ماهانه روزهای تندبادی، اردیبهشت با 24 روز بیشترین و مرداد و شهریور از کم ترین روزهای توفانی برخوردارند. سامانه های همدید موثر در جریان تندبادها، در فصل زمستان کم فشارهای مدیترانه ای و سودانی و در فصول گرم سال، کم فشار گرمایشی مستقر بر روی بیابان عربستان، آفریقا و ایران است. به هر روی، پیش بینی ها نشان داد که در هر دوره بازگشت 1 ساله، احتمال وزش باد تا سرعت 06/22 متر بر ثانیه نزدیک به 100 درصد است. بیشترین سرعت توفان ها برای دوره بازگشت 100 ساله به 41/35 متر در ثانیه خواهد رسید.

سرمازدگی و یخبندان یکی از موارد بلایای طبیعی است که هنگام بروز آن خسارات غیر قابل جبرانی به یک منطقه یا کشور وارد می کند و با پیش بینی زمان وقوع آن می توان تا حدی از خسارات آن جلوگیری کرد. در استان لرستان به دلیل داشتن موقعیت کوهستانی و تاثیر پذیری از توده های هوای سرد و غربی و از جمله توده هوای پرفشار سیبری مواجه شدن با پدیده سرمازدگی و یخبندان امری بدیهی می باشد. برای بررسی این پدیده در استان لرستان در ابتدا آستانه های صفر و زیر صفر مشخص شد و تاریخ های اولین روز یخبندان و آخرین روز یخبندان در محیط excel اسخراج گردیده و سپس با استفاده از نرم افزار smada در دوره های بازگشت مختلف محاسبه شده و در نهایت سطح استان لرستان از لحاظ وقوع پدیده یخبندان پهنه بندی شده ، نتایج نشان می دهد که در دوره های بازگشت مختلف (50، 25، 10، 5، 3، 2) ساله زودترین شروع یخبندان ها و دیرترین خاتمه یخبندان مربوط به شمال غرب، شمال و شرق استان و دیرترین شروع یخبندان و زودترین خاتمه یخبندان مربوط به مناطق جنوب و جنوب غرب استان می باشد. ایستگاه هایی که زودترین شروع یخبندان را دارند دیرترین خاتمه یخبندان را دارا می باشند.این مناطق دوره رشد کوتاهی را دارند و مناطق جنوبی بخصوص پلدختر طولانی ترین دوره رشد را دارند و همچنین شدت سرماهای پاییزه و زمستانه و بهاره در این مناطق بیشتر از سایر مناطق می باشد.

اگرچه ازون تروپوسفری به مقدار متعارف در جو تروپوسفر وجود دارد، ولی تشکیل مقادیر نامتعارف این مولکول سه اتمی اکسیژن طی فرآیندهای فتوشیمیایی اتمسفر، آن را به یکی از مهمترین آلاینده های هوای شهرها تبدیل نموده است. تبیین تغییرات این آلاینده در ارتباط با سامانه سایبرنتیک آب و هوا و استخراج مُدهای گردش اتمسفری تبیین کننده بیشینه های آن در کلانشهر تهران با استفاده از روش طبقه بندی تحلیل خوشه ای، اهداف اصلی این پژوهش را تشکیل می دهد. بنابراین با تکیه بر رویکرد محیطی به گردشی، سعی شده تا پس از شناخت دقیق تغییرات زمانی مقادیر ازون تروپوسفری، الگوهای گردشی تبیین کننده بیشنه های آن به کمک تحلیل خوشهای، استخراج و طبقه بندی گردد. داده های محیطی اعم از مقادیر ازون تروپوسفری و مقادیر عناصر آب و هوایی، از طریق دو مرکز پایش آلودگی محیط زیست استان تهران (وابسته به سازمان محیط زیست) و شرکت کنترل کیفیت هوای شهر تهران (وابسته به شهرداری) دریافت گردید. داده های جو بالا نیز از طریق پایگاههای ncar/ncep تهیه شد. بررسی تغییرات زمانی شبانه روزی ازون تروپوسفری نشان داد، بیشینه آن همزمان با اوج تابش یعنی اواسط روز (بین ساعات 10 تا 15) اتفاق می افتد. وجود روابط همبستگی معنادار و قوی بین تغییرات شبانه روزی مقادیر آن با تغییرات تابش، دما و سرعت باد، موید آن است. رابطه همبستگی بین تغییرات شبانه روزی ازون تروپوسفری با تغییرات رطوبت نیز معنادار ولی از نوع معکوس بوده است. مجموعه این روابط، حاکی از وجود نقش بارز عناصر آب و هوایی مذکور در تکوین و تشدید مقادیر ازون تروپوسفری است. بررسی تغییرات زمانی ماهانه ازون تروپوسفری نیز نشان داد بیشترین تمرکز و شدت این آلاینده در دوره گرم سال یعنی ماههای ژوئیه و اوت اتفاق می افتد. مهمترین مد گردشی تبیین کننده آن، حاکمیت کم فشار سطحی و پرفشار جنب حاره در تراز فوقانی جو است. در چنین وضعیتی، پایداری جوی ایجاد شده که شرایط را برای تشدید فرآیندهای فتوشیمیایی و رسیدن ازون تروپوسفری به مقادیر بیشینه فراهم نموده است.

شناخت آب و هوای یک منطقه از یک طرف و تعیین نیازهای آب و هوایی گیاهان زراعی، برنامه ریزان را در امر تصمیم گیری جهت تعیین بهترین مناطق کشت یک محصول یاری می نماید. از سویی با شناسایی نقش هر یک از عوامل آب و هوایی در میزان عملکرد محصول و کمی نمودن این روابط می توان نسبت به پیش بینی تغییرات عملکرد محصولات کشاورزی یاری نمود. هدف این پژوهش بررسی عناصر اقلیمی موثر بر کشت محصول گوجه فرنگی و ارائه مدل مناسب جهت پیش بینی عملکرد محصول در شهرستان جیرفت می باشد. برای انجام مدل سازی از داده های اقلیمی ایستگاه سینوپتیک شهرستان جیرفت در مقیاس ماهانه که در دوره آماری (1389 – 1374) انجام شده است به عنوان متغیر مستقل و داده های سالانه سطح زیر کشت و میزان عملکرد محصول گوجه فرنگی به عنوان متغیر وابسته استفاده شده است. به منظور کاهش متغیرها از روش تحلیل عاملی استفاده شد و بین هفت عامل رطوبت، انرژی خورشیدی، دمای هوا، بارش، تابشی- دمایی، تبخیر، دمایی و میزان عملکرد محصول همبستگی محاسبه شد. از بین هفت عامل، عامل انرژی خورشیدی و رطوبت همبستگی بالا و متوسط را نشان داد. با توجه به این نتایج این هفت عامل برای تحلیل همبستگی و رگرسیون چند متغیره مورد استفاده قرار گرفت. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیونی نشان داد که دو عامل انرژی خورشیدی (تابش) و رطوبت بیشترین نقش را نسبت به سایر متغیر ها درپیش بینی میزان عملکرد گوجه فرنگی جیرفت داشتند.

موضوع این تحقیق بررسی اثر سیستم های مانسون بر سیل خیزی حوضه آبریز ماشکیل است. مشخص کردن رابطه بین افزایش سیل در حوضه آبریز ماشکیل بر اثر سیستم های ورودی مانسون به جنوب شرق ایران، هدف مهم این پژوهش می باشد. روش انجام تحقیق از دو قسمت تشکیل شده است که در قسمت اول استخراج شاخص های مورفومتری و هیدرولوژی با استفاده از نرم افزار arc gis و با استفاده از dem با قدرت تفکیک 100×100 متر و سیستم تصویری wgs_1984_utm_zone_40n منطقه مورد مطالعه انجام شده است. در قسمت دوم پارامتر های اقلیمی منطقه و نقشه های الگوهای سیستم های فشار تراز سطح دریا و فشار850 هکتوپاسکال از نفوذ سیستم های موسمی که در ایجاد بارش های منطقه تأثیر دارند مورد تحلیل و تفسیر قرار گرفتند. آمار پارامتر های اقلیمی ایستگاه کلیماتولوژی اسفندک مربوط به سال های آماری 1375 ،1382 و 1386 تهیه شد که دارای بارش فراگیر در فصل تابستان می باشد انتخاب شد. برای بدست آوردن نقشه های مذکور از سایت به نشانی www.esrl.noaa.gov/psd/data که مربوط به سازمان هواشناسی و اقیانوس شناسی ایالات متحده امریکا می باشد استفاده شده است. نقشه های فوق بر مبنای روز وقوع و یک روز قبل بیان گر تاریخ بارش دریافتی ایستگاه منتخب می باشد. وقوع بارندگی های با منشأ کم فشار مانسون در منطقه جنوب شرق کشور در ماه های تیر و مرداد بیشترین فراوانی را نشان می دهد. 70/25درصد از بارندگی ها در بهار و تابستان بر اثر سیستم های ورودی مانسون فرو می ریزد.

موضوع اقلیم معماری یکی از موضوعات بسیار جالب در مطالعات مربوط به نقش عوامل اقلیمی در مورد مسکن و کـلاً فضای زندگی است. اثر عوامل اقلیمی بر شکل‏گیری محیط مسکونی از دیرباز معمول بوده و معماران از گذشته ‏های دور نقش و تأثیر این عوامل را می‏دانسته‏اند، و در ساخت خانه‏ها بدان توجه داشته‏اند. هدف از این تحقیق تحلیل عناصر اقلیم معماری باد و تابش خورشید و در مجموع بررسی میزان سازگاری ساختمان ها با اقلیم منطقه است. شـهر زاهدان بدلیل واقع شدن در عرض جغرافیایی میانه، شرایط توپـوگرافی و سامـانه های اقلیمی مـوثر بر منطقه و با استفاده از داده های هواشناسی از اقلیم گرم و خشک برخوردار است. اقلیم معماری بعنوان علمی نوین جهت بهره برداری بهینه از مواهب طبیعی به منظور صرفه جویی در انرژی و ایجاد آسایش حرارتی مطرح می شود. مطالعه اقلیم معماری شهر زاهدان، با بررسی نمونه هایی از ساختمان های مجتمع اساتید به لحاظ سازگاری با اقلیم و همچنین استفاده بیشتر از عنـاصر اقلیمی، جهت ایجاد آسایش می باشد. برای دستیابی به اهداف پژوهش، از آمار 30 ساله (1361 تا 1390) زاهدان و روش های تجربی (نظیر روش اوانز) برای تعیین شرایط اقلیمی و منطقه آسایش استفاده شد، اطلاعات معماری ساختمان ها نیز براساس فرمول های مثلثاتی و بررسی های میدانی مشخص می گردد. در این پژوهش برای بررسی عنصر باد از نرم افزار گلباد و برای رسم مسیر حرکت خورشید و زاویه تابش علاوه بر فرمول های ریاضی از نرم افزار ray man استفاده گردید. طراحان باید در برنامه ریزی شهری و معماری برای ساخت بناهای سازگار با محیط به زاویه تابش زمستانی خورشید و جهت وزش بادهای غالب توجه داشته باشند. با طراحی جهت مناسب نورگیر، امکان استفاده از تابش خورشید در ماههای سرد سال را فراهم سازند و با طراحی سایبان از ورود تابش عمودی تر نور خورشید در ماههای گرم سال به فضای داخلی ساختمان جلوگیری شود. براساس مشاهدات و تحلیل های انجام گرفته، چنین نتیجه گرفته شد که در گذشته توجه به اثر عوامل اقلیمی بر طراحی و معماری ساختمان بیشتر از حال بوده است. در نظر نگرفتن شرایط اقلیمی در طراحی معماری علاوه بر اثرهای متعددی که در روی آسایش و سلامتی جمعیت ساکن در اینگونه مساکن می گذارد، می تواند از بعد اقتصادی به لحاظ مصرف انرژی نیز درخور توجه باشد.

یخبندان یکی از پدیده های مهم و زیان آور مورد مطالعه در اقلیم شناسی است که از دیدگاه کاربردی به بسیاری از فعالیت های انسانی ارتباط پیدا می کند. لزوم برنامه ریزی در برابر خطرات این پدیده ایجاب می کند تا مطالعاتی بر روی ویژگی ها، قابلیت وقوع و پیش بینی آن صورت گیرد. پدیده یخبندان بر اثر نزول دما به آستانه ی بحرانی ایجاد می شود. در این پژوهش به منظور تهیه اطلس وقوع کمینه دمای هوا در استان فارس از پارامتر کمینه دمای روزانه 16 ایستگاه هواشناسی سینوپتیکی استفاده شده است. بر این اساس با تعیین روز ژولیوسی ( اول مهر ماه ) به عنوان اولین روز آماری، 6 ویژگی یخبندان استخراج گردیده است که شامل: میانگین اولین یخبندان ها، میانگین آخرین یخبندان ها، میانگین فراوانی وقوع، میانگین طول دوره یخبندان، میانگین طول دوره رشد و شدت یخبندان در ماه های مهر، آبان، آذر، دی، بهمن، اسفند و فروردین می باشد. سپس به منظور پیش بینی دوره بازگشت 2، 10، 50، 100و 200 ساله یخبندان ها، داده های موجود با توزیع-های مختلف آماری در نرم افزار smada مطابقت داده شد و توزیع احتمالی گامبل به عنوان بهترین آزمون انتخاب شده است. تحلیل نقشه های پهنه بندی استان نشان می دهد که طی دوره های زمانی، فراوانی وقوع و طول دوره یخبندان رو به افزایش است و به همین نسبت طول دوره رشد کاهش پیدا می کند و تاریخ شروع اولین یخبندان ها زودتر به وقوع می پیوندد و همچنین بر شدت یخبندان ها افزوده می شود.

صنایع دستی با توجه به زیبایی و جاذبه ای که دارد می تواند به عنوان یکی از جاذبه های جهانگردی و جذب گردشگر به حساب آید و تأثیرگذاری موثر و مستقیمی در صنعت گردشگری هم به عنوان قابلیت گردشگری و هم به عنوان جاذبه گردشگری دارد. همچنین این صنایع به عنوان صنعتی مستقل، بومی و اصیل با جنبه های قوی کاربردی از جهات هنری، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی، می تواند هم گام با توسعه صنعت گردشگری سهم شایسته و درخور توجهی در اقتصاد کشور و معرفی هنر ناب ایرانی و نهایتاً زندگی اقتصادی و حیات فرهنگی کشور داشته باشد.با توجه به ویژگی های تعاونی در مشارکت و همکاری مردم تشکیل تعاونی های صنایع دستی می تواند به عنوان نهادی در جهت توسعه و حفظ صنایع دستی عمل نماید. این پژوهش از نوع توصیفی_تحلیلی است. برای جمع آوری اطلاعات و داده های مورد نیاز از بررسی های اسنادی و کتابخانه ای و پرسشنامه استفاده شده است. حجم نمونه از بین پژوهشگران صنعت گردشگری و تعاون به تعداد 67 نفر انتخاب گردیده است. برای پهنه بندی نمودن شاخص ترین صنایع دستی هر استان از نرم افزار arcgis و تحلیل داده پرسش نامه ها از نرم افزار spss استفاده و جهت ارائه برنامه ریزی استراتژیک از مدل swot استفاده بهره گرفته شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد، که صنایع دستی کشور در همه پهنه جغرافیایی دارای اهمیت و مورد توجه مردم بومی و محلی می باشد همچنین در گستره جغرافیاییصنایع دستی مشاهده شده است که این صنایع در پهنه جغرافیایی کشور تا حدودی گستردگی داشته است. نتایج تحلیل پرسشنامه نشان داده است که فرضیه پژوهش تایید شده و ویژگی های جمعیتی مانند جنس، شغل، تحصیلات و سن تأثیری معناداری در تأیید فرضیه پژوهش نداشته است. این نشان دهنده تأیید اهمیت نقش صنایع دستی در کشور و در جذب گردشگر توسط همه گروه های جامعه هدف بوده است. همچنین نتایج تحلیل swot نشان دهنده 16 نقطه قوت داخلی در برابر 12 نقطه ضعف داخلی می باشد. مجموع امتیاز نهایی در ماتریس ارزیابی عوامل خارجی 51.2 به دست آمده، همچنین از بررسی عوامل داخلی تعداد 10 نقطه قوت در برابر 9 نقطه ضعف مورد شناسایی و بررسی قرار گرفته است. مجموع امتیاز نهایی عوامل خارجی برای گردشگری صنایع دستی در ماتریس ارزیابی عوامل خارجی 85.2 بدست آمده است. واژگان کلیدی: تعاونی، صنایع دستی، گردشگری، ایران

برای انجام مطالعات تغییر اقلیم بر منابع مختلف در دوره های آتی، در ابتدا می بایست متغیرهای اقلیمی تحت تاثیر تغییرات گازهای گلخانه ای شبیه سازی شوند. روش های مختلفی برای این کار وجود دارد که معتبرترین آنها استفاده از داده های مدل گردش عمومی جو(gcm) است. شبیه سازی تغییرات اقلیمی استان خوزستان موضوع اصلی تحقیق در این تحقیق به شمار می رود. در این پژوهش با استفاده از آمار روزانه نه ایستگاه منتخب در استان خوزستان داده ها، را با استفاده از خروجی های مدل گردش عمومی جو echo-g با سناریوی a1 که هم اکنون در دانشگاه هامبورگ آلمان و مرکز تحقیقات کره جنوبی مورد استفاده قرار می گیرد جهت ریزگردانی بر روی ایستگاههای منتخب استان استفاده گردید و نتایج آن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج صحت سنجی مدل نشان داد مدل دارای قدرت بالا در شبیه سازی عناصر اقلیمی استان می باشد. مقادیر خطای بایاس و خطای مطلق مدل در هر کدام از عناصر مبین این امر است که مدل های سه بعدی گردش عمومی جو با ضریب اطمینان بالا قادر به شبیه سازی شرایط اقلیمی استان در دوره آینده می باشند. تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد تمام عناصر ورودی در تحقیق از جمله دما، بارش و تابش در دوره آینده تغییر خواهد نمود. از نتایج دیگر تحقیق اینکه روند افزایش مولفه های دمایی در دوره آینده به گونه ای است که دمای شبانه افزایش بیشتر نسبت به دمای روز خواهد داشت و این به منزله کاهش دامنه شبانه روزی دما و به تبع آن کاهش دامنه آسایشی انسان می گردد. عنصر بارش به گونه ای تغییر خواهد یافت که تنها میزان آن در غرب استان کاسته شده و در شرق استان افزایش می یابد. این امر می تواند موجب آسیب رساندن به هورها و تالاب ها شده و به تبع آن گرد و خاک های محلی در سطح استان افزایش یابد.

اهمیت تأثیر اقلیم بر معماری لزوم بررسی و تحقیقات جامعی در این زمینه را ایجاب نموده و به خصوص در کشور ما تنوع شرایط اقلیمی در آن کاملا مشهود است، انجام تحقیقات گسترده در این زمینه اجتناب ناپذیر است. چگونگی تطبیق عملکردهای مورد نیاز در ارتباط با تمامی شرایط محیطی و محلی از اهم مسایلی است که معماران به هنگام آموزش فرا می گیرند." اقلیم" باید به عنوان یک عامل عمده و تعیین کننده به هنگام تصمیم گیری در مورد مفهوم کلی طرح، ترتیب و چگونگی طرح، تعیین جهت ساختمان، شکل و مشخصات سازه، فضاهایی که باید اضافه شوند- و در آخرین اما نه کم اهمیت ترین مرحله - فضاهای بین ساختمان ها، مورد نظر قرار گیرد، به عبارت دیگر" اقلیم" باید به عنوان عامل اصلی در مراحل اولیه طرح مود نظر قرار گیرد. شهر بیرجند به عنوان الگویی از شهر های گرم و خشک جهت مطالعات معماری همساز با اقلیم انتخاب شده است.هدف از این تحقیق استفاده حداکثری از پتانسیل های محیطی در جهت صرفه جویی مصرف انرژی و بالا بردن کیفیت آسایشی در محیط های مسکونی و سالم سازی محیط زیست می باشد. در این تحقیق شرایط اقلیم آسایشی به صورت ماهانه توسط شاخص دما – فیزیولوژیک ارزیابی شده است. به این منظور از آمار 25 ساله ی ایستگاه هواشناسی بیرجند (1367 تا 1391) و نرم افزار ریمن استفاده شده است. نتایج این شاخص نشان داد که دوره ی آسایش اقلیمی این شهر کوتاه و محدود به ماه های فروردین و مهر است.تضاد شرایط حرارتی در طی سال کاملا آشکار است به گونه ای که پنج ماه از سال در شرایط حساسیت گرمایی کمی گرم و گرم و پنج ماه دیگر در شرایط خنک و بسیار سرد قرار دارد. اطلاعات معماری ساختمان ها نیز با استفاده از فرمول های مثلثاتی محاسبه شده و برای بررسی عنصر باد از نرم افزار گلباد استفاده شده است. در نهایت با در نظر گرفتن زاویه تابش، جهت تابش خورشیدی، جهت وزش باد های مفید و مضر و توجه به اهمیت سایه ها در تابستان به ارائه ی دسستورالعمل هایی متناسب با شرایط اقلیمی برای این شهر پرداخته شده است. طبق نتایج حاصل مناسب ترین جهت استقرار ساختمان در این شهر جنوبی است. کلمات کلیدی: اقلیم معماری، شاخص دما فیزیولوژیک، زاویه تابش، باد، ریمن، بیرجند

چکیده : امروزه گردشگری ، به یکی از مهمترین فعالیت های اقتصادی در سراسر جهان تبدیل شده است . بی تردید این صنعت در قرن آینده یکی از مهمترین شاخص های اقتصادی هر کشوری بشمار می آید. انسان خواه ناخواه تحت شرایط اقلیمی محیط پیرامون خود قرار گرفته و این اقلیم است که نیازهای وی را معین می نماید. اقلیم بخش مهمی از ظرفیت گردشگری یک منطقه را به خود اختصاص می دهد . در حقیقت آب و هوا و تنوع آن به عنوان یک منبع گردشگری مطرح است و اغلب گردشگران در انتخاب محل و مدت اقامت به آن توجه دارند که می بایست از بالاترین آسایش اقلیمی برخوردار باشد. شهر های جنوبی کشور( چابهار، قشم و کیش) که سه شهر مد نظر این پژوهش می باشد که چابهار در جنوب شرقی کشور با موقعیت جغرافیایی، در عرض جغرافیایی?14 ° 25 و طول جغرافیایی?30°60 شرقی و کیش در کرانه جنوبی ایران بین مختصات جغرافیایی 53 درجه و 53 دقیقه تا 54 درجه و 4 دقیقه طول شرقی از نصف النهار گرینویچ و 26 درجه و 29دقیقه تا 26 درجه و 35 دقیقه عرض شمالی و قشم در عرض جغرافیایی?39 ° 26 و طول جغرافیایی? 58°53 واقع شده است. لذا مناطق مد نظر از مهمترین مناطق جذب گردشگری کشور به دلیل آب و هوا و داشتن سواحل زیبا به حساب می آیند. بدین ترتیب آب و هوا شناسی دانشی خواهد بود که در توسعه این صنعت نقش مهمی ایفا می کند و روابط بین توریسم و آب و هوا شناسی ، به طور سنتی در دوشاخه جغرافیای توریسم و آب و هواشناسی مورد مطالعه قرار می گیرد و هرکدام سعی در نشان دادن اهمیت آب و هوا در برنامه ریزی توریسم دارند. هدف این پژوهش مقایسه تطبیقی شرایط اقلیم گردشگری سواحل خلیج فارس (جزایر کیش و قشم ) با شهر چابهار است که با استفاده از دو شاخص اقلیم گردشگری (di و tci) انجام شده است که هر کدام می تواند نقش موثری در راهنمایی گردشگران برای ورود به این شهرها داشته باشند. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی – تحلیلی و همچنین انجام مطالعات کتابخانه ای بوده . به همین منظور ابتدا با استفاده از جمع آوری داده ها از سه ایستگاه مورد مطالعه برای یک دوره 16 ساله آنالیز و قرار دادن داده های نهایی در دو شاخص فوق مورد بررسی قرار گرفت و نتیجه حاصله از خروجی این شاخص های di وtci نشان می دهد که از مقایسه بین سه شهر چابهار، قشم و کیش بهترین شهر برای ورود گردشگران به ترتیب: چابهار مقام اول و قشم و کیش مقام های دوم و سوم را به خود اختصاص داداند و مناسب ترین ماهها برای سفر کردن به شهر چابهار ماه مهر، آذر، دی، بهمن ، اسفند و فروردین می باشد و بهترین فصول برای سفر کردن به این شهر، فصل پاییز و زمستان و اوایل بهار از بهترین شرایط آسایشی در طول سال برخوردار می باشد. کلمات کلیدی : توریسم ، اقلیم گردشگری ، شاخص ( diو tci) ، شهر های چابهار، قشم و کیش

افزایش جمعیت شهرهای ایران طی چند دهه ی اخیر صرفاً ناشی از رشد طبیعی جمعیت و زاد و ولد نبوده است بلکه در اثر مهاجرت شدید روستاییان به وجود آمده است. کاهش نزولات جوی و به عبارتی خشک سالی یکی از عوامل اصلی و تشدید کننده ی مهاجرت روستاییان است. مسئله مهاجرت بی رویه روستا- شهری از اساسی ترین مسائلی است که کشورهای جهان سوم با آن روبرو هستند. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین خشک سالی و مهاجرت انجام گرفته است. این پژوهش از نظر روش توصیفی است و از آن جایی که به تحلیل همبستگی بین متغیرها (مهاجرت و خشک سالی) پرداخته شده است از نوع همبستگی است. بخش کاخک در شهرستان گناباد از خراسان رضوی به عنوان جامعه آماری در نظر گرفته شده است. بخش کاخک شامل شهر کاخک، دهستان زیبد (23 آبادی) و دهستان کاخک (55 روستا) می باشد. به صورت تصادفی روستاهای دیسفان، استاد، زیرجان، روچی، کلات، سقی، خانیک و پچک، دهستان زیبد و شهر کاخک به عنوان نمونه انتخاب شدند. از نظر زمانی، دوره آماری مورد بررسی 1390-1370 می باشد. اطّلاعات گردآوری شده براساس آمار توصیفی و استنباطی (آزمون ضریب همبستگی و تحلیل رگرسیون) از طریق نرم افزارآماری 20spss مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نتایج ضریب همبستگی اسپیرمن نشان داد بین خشک سالی و میزان مهاجرت رابطه معنادار معکوسی وجود داشت. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد متغیر خشک سالی قادر به پیش بینی مهاجرت نبود.

شاید بتوان گفت یکی از مهم ترین عوامل موثر در طراحی شهرها، اقلیم می باشد. با توجه به ضرورت نقش اقلیم در ساخت و سازهای شهری، پژوهش حاضر متناسب با پارامترهای اقلیمی موجود و موقعیت شهر نهبندان با بکارگیری مدل ماهانی، نگاهی جامع به عناصر موثر در طراحی ساختمان ها، به ویژه پارامترهای کیفی دسترسی به آسایش در این منطقه داشته است.برای انجام این تحقیق از داده های اقلیمی ایستگاه سینوپتیک شهر نهبندان در یک دوره 20 ساله استفاده شده است. روش انجام این تحقیق توصیفی- تحلیلی می باشد. که از مدل ماهانی جهت تعیین وضعیت بیوکلیمایی و از فرمول های ریاضی، نرم افزارهای رایانه ای و نمودارها برای تعیین جهت مناسب ساختمان، میزان سطح بازشوها و پیش آمدگی سایبان ها، استفاده شده است. جداول بیوکلیماتیک ساختمانی ماهانی نشان می دهد، شرایط بیوکلیمایی ساختمانی شهر نهبندان در طی روز، 3 ماه "شرایط سرد"، 3 ماه "شرایط گرم" و 6 ماه "شرایط مطلوب" بر منطقه حکمفرماست و شبهای اردیبهشت، خرداد و شهریور "مطلوب" و ماههای مهر، آبان آذر، دی، بهمن، اسفند و فرودین دارای "شرایط سرد" است. جهت باد غالب در نیمی از سال شمالی و در نصف دیگر سال غربی است و دیوار های جنوبی در تابستان کمترین انرژی را دریافت می کنند و برعکس در زمستان میزان انرژی بیشتری دریافت می دارند. با استفاده از پیشنهادات معماری مدل ماهانی می توان با استقرار ساختمانها در جهات مناسب و استفاده از بازشوهای متناسب با اقلیم محل و استفاده از مصالح سنگین و زمان تأخیر این مصالح شرایط نسبتاً نامطلوب را به حد مطلوب رساند و نیز با استفاده از جهت باد غالب و تابش آفتاب تا حدودی منطقه آسایش داخل ساختمان را گسترش داد.

خشکسالی به ظاهر پدیده¬ای طبیعی است، اما آثار آن فقط به جنبه های طبیعی محدود نمی شود، بلکه ابعاد اقتصادی ، اجتماعی و زیست محیطی را به طور وسیع در بر می¬گیرد. در زمینه های مختلف، به طور مستقیم و غیر مستقیم اثرهای زیانبخش وارد می کند. مهمترین اثر مستقیم خشکسالی بر منابع آب است. با وقوع خشکسالی میزان برداشت از آب های زیرزمینی شدت می یابد، بنابراین علاوه بر کاهش ریزش¬های جوی وکاهش نفوذ آب به سفره های زیر زمینی، برداشت بی رویه در زمان خشکسالی نیز، افت آب های زیرزمینی را تشدید می کند. حوضه آبریز دشت جیرفت بخشی از حوضه غربی جازموریان است که بین طول های جغرافیایی 57 درجه 15 دقیقه و 58 درجه 17دقیقه شرقی و عرض های جغرافیایی 28 درجه 12 دقیقه و 29 درجه 13 دقیقه شمالی، درجنوب شرق ایران، در استان کرمان قرار گرفته است. وسعت دشت جیرفت 2247 کیلومتر مربع و ارتفاع آن از سطح دریا بین 550 تا 800 متر متغیر است. برای بررسی دوره های خشکسالی و تاثیر آن بر افت سطح آب های زیر زمینی دشت از آمار بارش و داده های چاه های پیزومتری طی سال های 1390-1370 استفاده شده است، ابتدا با تعیین دوره خشکسالی با استفاده از شاخص spi، رابطه آن با افت سطح آب های زیرزمینی دشت جیرفت مورد بررسی قرار گرفت و مشخص گردید خشکسالی در دشت جیرفت از سال 1378 به تدریج و به صورت خزشی آغاز شده و در سال 1384 باپایان دوره به اوج خود رسیده است. مقدار spi یکساله درسال 1378 برابر 1/1- بوده که این مقدار در سال 1384 به 08/2- رسیده است که نشان دهنده خشکسالی بسیار شدید است که کاملاٌ با کاهش دبی منابع آبی و سطح تراز آب های زیر زمینی مطابقت می نماید. با بررسی های کمی چاه های پیزومتری، هیدروگراف واحد دشت طی سالهای 1390-1370 ترسیم شد که افت 2/18 متری را در طی این دوره نشان می دهد، بطور متوسط سطح آبخوان در هر سال 86/0 متر افت داشته است. جهت بررسی تاثیر گذاری خشکسالی بر افت آب های زیر زمینی از نرم افزار spss استفاده شده، نتایج همبستگی پیرسون و اسپیرمن نشان از همبستگی نسبتاً قوی بین خشکسالی و متغیر آب زیر زمینی داشته است، بطوریکه در سال 1372که میزان ارزش spi منفی بوده، میزان افت بیشتر و در سال 1371 و 1374 که شاخص spi تر سالی شدید را نشان می دهد میزان افت به شدت کاهش یافته است.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

بر اساس تعریف کنوانسیون سازمان ملل متحد برای بیابان زایی، ((بیابان زایی به معنی تخریب سرزمین در مناطق خشک، نیمه خشک و خشک نیمه مرطوب ناشی از عوامل مختلف از جمله تغییرات آب وهوا و فعالیت های انسانی می باشد.)) در کشور ایران که از یک طرف بیش از 70 درصد وسعت آن را مناطق خشک و نیمه خشک تشکیل می دهد و از طرف دیگر افزایش جمعیت و تلاش برای نیل به توسعه اقتصادی سبب استفاده بی رویه از زمین گردید، چنان که به تنزل کیفیت و تخریب منابع آب، خاک و پوشش گیاهی به عنوان سه عامل بقای زندگی در اکوسیستم های آسیب پذیر این مناطق منجر شده است، پدیده بیابان زایی را باید عارضه ای دانست که محیط زیست و حیات اقتصادی ما را شدیدا مورد تهدید قرار می دهد.در این تحقیق دشت های حوضه سفلی زاینده رود که محدوده داخل منحنی تر از 1800 متر را در چاله گاوخونی در ناحیه اصفهان در بر می گیرد بعنوان یک جامعه آماری انتخاب گردیده و ضمن تحلیل عناصر اقلیمی و هیدرولوژیکی، روند تغییرات هیدرکلیماتولوژیکی منتهی به ((تخریب سرزمین)) و ((وقوع بیابان زایی)) بررسی شده است، چرا که از نقطه نظر ارتباطی که بین گسترش بیابانها، خشکسالیها و ویژگیهای هیدروکلیما تولوژیکی وجود دارد از یک سو توجه به عناصر اقلیمی و خواص هیدرولوژیکی محل ضروری است و از سوی دیگر بدلیل بهره کشی فوق امکانات طبیعی بویژه برداشت بی رویه آبهای زیرزمینی، توجه بیشتر به امکانات و محدودیت های محیط طبیعی را طلب می کند تا از این رهگذر ضمن حفظ تعادل اکولوژیکی علاوه بر پیشگیری از وقوع بیابان زایی به درمان ضایعات زیست محیطی یا به عبارتی ((بیابان زدایی)) نیز اقدام گردد.