پس از قرآن کریم،سنّت معصومین (علیهم السّلام) اساسی ترین منبع تبیین معارف الهی و دینی است و مجموعه های مدوّن حدیثی که اکنون به دست ما رسیده است به دلایل مختلف از گزند حوادث در امان نبوده و گاه با مشکلاتی از قبیل تحریف ، تصحیف و حتی جعل و وضع مواجه بوده اند از این رو می طلبد که جهت بهره برداری کامل از این روایات ، ابتدا به تحلیل و تفسیر آنها توسط دانش های حدیثی بپردازیم ؛ زیرا نقد و بررسی روایات همواره مورد پذیرش دانشمندان اسلامی بوده است امّا با این وجود درباره ی روایات طبّی و بحث و بررسی آنها از دیدگاه علوم حدیث ، کتاب مستقلی به رشته تحریر در نیامده است تا معیاری برای پذیرش صحیح از سقیم آنها باشد . بدین خاطر این پایان نامه به بحث و بررسی درباره ی روایات طبّی از منظر دو علم روایه الحدیث و درایه الحدیث پرداخته تا آشکار شود که بکارگیری هر روایت طبّی جایز نمی باشد . چرا که پذیرش یک روایت طبّی بدون بهره گیری از دانش های حدیثی می تواند نتایج بسیار ناخوشایند و حتی حوادث ناگواری را بدنبال داشته باشد . هدف این پایان نامه ارائه ی نقش دانشهای حدیثی در فهم درست روایات طبّی با استفاده از مثال هایی است که از مجموعه های حدیثی شیعه و سنّی و نیز کتب طب اسلامی گرفته شده است تا علاقه مندان به نشر و تولید این گونه آثار متوجّه اهمیّت و دقّت موضوع گشته و با حساسیّت بیشتری به پژوهش و تحقیق در بیانات طبّی معصومین (علیهم السّلام) بپردازند ، نویسنده امیدوار است پس از تلاشهای بسیاری که با همکاری اساتید گروه الهیّات و پژوهشگران این عرصه انجام یافته است مجموعه ای را فراهم آورده باشد که هم مرضی ارواح طیّبه ی معصومین(علیهم السّلام) باشد و هم مورد استفاده ی همگان قرار گیرد – ان شاء الله- .

جامعه بشری در طول تاریخ شاهد نقض قواعد و مقررات رفتار بوده و آسیب های فراوانی را متحمل شده است. در عین حال یکی از مهمترین تلاش هایی که در این عرصه صورت گرفته ، تحقیق و تفحص درشناخت ناهنجاری ها، چگونگی بروز و ظهور آن ها و تهیه ی ساز و کار پیشگیری و درمان آن ها بوده است. عنوان این پروژه ی تحقیقاتی، بررسی راههای پیشگیری از ناهنجاری های اجتماعی از دیدگاه قرآن و روایات می باشد. علت انتخاب این موضوع بدان جهت است که برای جلوگیری از آثار و تبعات ناهنجاری های اجتماعی ، راهکارهایی جهت پیشگیری از ناهنجاری ها مطرح شود و سعی بر این بوده است که حتی المقدور روش های مهم ارائه گردد. برای انجام این تحقیق از روش توصیفی ـ تحلیلی و از فن فیش برداری برای جمع آوری مطالب استفاده شده است . نتایج کلی بدست آمده آن است که اکثر ناهنجاری های مهم که در قرآن و روایات وجود دارد در این پایان نامه به آن اشاره شده است و قرآن و ائمه اطهار(ع) ما را از ارتکاب به آن بازمی دارند . و نیز اینکه ناهنجاری ها برای فرد و جامعه آثار و خطراتی زیانبار دارد و پیشگیری همواره بهتر از درمان است ،زیرا درمان با صرف وقت و هزینه های بسیار همراه است و گاه ناهنجاری ها چنان تأثیری بر جامعه می گذارد که غیرقابل جبران است و فرد ، خانواده ، جامعه و حکومت درجهت پیشگیری از ناهنجاری ها نقش مهمی را ایفا می کنند.

این رساله با عنوان «بررسی تطبیقی قرآن و نهج البلاغه در تبیین سیره ی حکومتی رهبران جامعه» در صدد است که نظرات قرآن و نهج البلاغه را در این زمینه مورد بررسی قرار دهد. برای این منظور فصل اول رساله به کلیات و فصل دوم به مفهوم شناسی برخی از لغات و اصطلاحات به کار رفته در رساله، اختصاص یافت. در فصل سوم به بررسی سیره ی حکومتی رهبران جامعه در سیاست داخلی پرداخته شد و اصولی همچون آمیختن دیانت و سیاست، رعایت اصول اخلاقی، عدم استبداد و خودکامگی، وحدت بخشی، مردمداری، تأمین امنیت و آزادی مردم و... مورد بررسی قرار گرفت و این نتیجه حاصل شد که با توجه به یگانگی هدف کلی دین، سیاست و اخلاق، این سه مقوله از هم جدا نبوده و رهبران جامعه باید در سیاست خود به آموزه های دین اسلام و اصول اخلاقی پایبند باشند. همچنین رهبران جامعه باید حکومت را همچون امانتی در دست خود داشته و از ظلم و استبداد پرهیز نمایند و زمینه های مشارکت سیاسی مردم را فراهم آورند. گزینش کارگزاران حکومتی بر اساس معیارهای صحیح و کنترل و نظارت بر عملکرد آنها، از دیگر نتایج حاصل از این فصل بود. در فصل چهارم سیره ی حکومتی رهبران در اقتصاد مورد بررسی قرار گرفت و این نتیجه حاصل گردید که رهبران جامعه باید از بیت المال به دقت پاسداری کرده و در جهت برقراری عدالت اقتصادی و توازن ثروت در جامعه بکوشند. مبارزه با فقر و مفاسد اقتصادی همچون ربا، احتکار و اختلاس از دیگر برنامه های اقتصادی رهبران در جامعه است. در فصل پنجم سیره ی رهبران جامعه در تعلیم و تربیت همگان مورد بررسی قرار گرفت و این نتیجه حاصل گردید که با توجه به الگوپذیری شدید مردم از حاکمان و زمامداران خود، رهبران جامعه باید خود اسوه و الگویی نیکو برای مردم باشند و در جهت تزکیه و تعلیم کتاب و حکمت، اعتلاء سطح فهم و بصیرت مردم و خیرخواهی برای آنها بکوشند. در آخرین فصل نیز به سیره ی حکومتی رهبران جامعه در سیاست خارجی، پرداخته شده و این نتیجه حاصل شد که رهبران جامعه باید اصل دعوت به توحید و جهاد با طاغوت را مورد توجه قرار داده و مبنای روابط خود با دیگر جوامع را ، بر اساس صلح و دوستی، تولّی و تبرّی قرار دهند و از برقراری هرگونه رابطه ای که منجر به تسلط بیگانگان بر جامعه ی اسلامی شود، اجتناب نمایند.

انسان از زمانی که خود را شناخته و قدرت تفکّر و تأمّل داشته،سعی در شناخت پدیده ی عجیب حیات داشته است. امّا هیچگاه به جواب قانع کننده ای نرسیده است.آنچه مسلّم است،حیات از صفات روح است و حیات هم مثل روح، همچنان پدیده ای ناشناخته برای بشر باقی مانده است.در عین حال از قرآن استفاده می شود که حیات در عالم وجود، پدیده ای است ذو مراتب و درجات، که صرفاً از آثار آن می توان به مراتب و درجاتش آگاه شد. برخی از پرسشهایی که این پایان نامه در پی یافتن پاسخ های آن است از این قرار است:اگر حیات دارای مراتب است،مراتب حیات انسانی اش کدامند؟آیا دستیابی به حیات طیّبه که سفارش و توصیه ی قرآن برای مومن است، در دنیا هم ممکن است یا مختصّ به آخرت است و یا در هر دو جهان ممکن است به آن دست یابد؟آیا تحصیل حیات طیّبه،راه و روش تعریف شده ای دارد یا هرکس مختار است هر روشی را که خود بر می گزیند بیازماید؟آیا در قرآن و کلام معصومین- علیهم السّلام- حیات طیّبه معرفی شده است؟خصوصیّات و ویژگی های آن چیست؟رابطه ی حیات طیّبه با سعادت بشر چه رابطه ای است؟آیا کاملاً از هم جدا و متضادّند؟یا اگر کسی به حیات طیّبه نائل گردد، سعادتمند واقعی دنیا و آخرت، هموست؟ نتایج به دست آمده نشان می دهد که حیات، قابل درک و شناساندن نیست،ولی از آثارش می توان تا حدودی آن را شناخت. مرتبه ی عالی آن مختصّ خداوند است و مخلوقات، هرکدام، به قدر سعه ی وجودی خود،سهمی از آن دارند.حیات دارای مراتبی است.حیات طیّبه و حیات برتر ملکوتی از جمله مراتبی از حیاتند که برای مومن قابل دسترسی هستند.ریشه و مبنای حیات طیّبه، ایمان و عمل صالح است و هیچکدام بدون دیگری، هرگز منتجّ به حیات طیّبه نخواهد شد.حیات طیّبه آثاری حقیقی در زندگی صاحبش خواهد گذاشت،از جمله: خداباوری و خدامحوری و بصیرتی که مختصّ مومن دارای عمل صالح است و نیز شادی و آرامش و روشن بینی و روشن نگری خاصّی که دیگران از داشتن آن بی بهره اند. حیات طیّبه، اختصاص به قوم، نوع و جنس خاصّی ندارد، بلکه برای هرکس از زن و مرد که در کسب آن سعی و تلاش کند، حاصل خواهد شد.راه رسیدن به حیات طیّبه و سعادت، دقیقاً یک راه و آن هم ایمان و عمل صالح است،بنابراین، صاحب حیات طیّبه، همان سعادتمند واقعی دنیا و آخرت و سعادتمند واقعی همان صاحب حیات طیّبه خواهد بود.