نام پژوهشگر: هلن اولیایی نیا

بررسی ترجمه انگلیسی- فارسی طنز دردوبله کارتونها
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان - دانشکده زبانهای خارجی 1388
  پریسا جوادی   هلن اولیایی نیا

تحقیق حاضر به بررسی ترجمه طنز در چهار کارتون دوبله شده در ایران پرداخته است تا کارایی راهکارهای متفاوت مترجمان در ترجمه طنز موجود در این آثار را بررسی کند. افزون بر این، محقق بر آن است که مشخّص کند کدام یک از راهکارها بیشترین استفاده را داشته اند و آیا مترجمان با به کاربردن راهکارهای مورد نظر در انتقال طنز موفق بوده اند. 2004 )، کمپانی هیولاها ( 2001 )، و رئیس ) کارتون های مورد مطالعه در این تحقیق عبارتند از: شرک ( 2001 )، شرک 2 .( مزرعه ( 2006 به منظور تحلیل داده های گرداوری شده، محقق ابتدا به استخراج موارد طنز در کارتونها و معادل های برگزیده از سوی مترجمان پرداخته و سپس بر اساس الگوی وینی و داربلنه ( 1995 )، راهکارهای مترجمان در ترجمه ی این موارد تعیین شده است. در پایان نتایج تحقیق در جدول ها و نمودارهایی ارائه گردیده است. با در نظر گرفتن وفاداری به متن مبدأ، انتقال طنز به منظور ایجاد تاثیر متقابل بر مخاطب، و حفظ فضای طنز آمیز اثر در دوبله، راهکارهای "مترادف سازی" و "معادل سازی" پرکاربردترین راهکارهای مورد استفاده مترجمان در ترجمه ی عبارات طنز آمیز بوده اند. بهره گیری از این دو راهکار همراه با راهکارهای دیگر مانع سردرگمی مخاطبانی می شود که با متن اصلی و نیز فرهنگ مقصد آشنایی ندارند. راهکار دیگری که مترجمان فیلم در مواجهه با اصطلاحات فرهنگی و زبانی غیر قابل انتقال به کار گرفته اند و در دسته بندی وینی و داربلنه لحاظ نشده است راهکار "حذف" می باشد. در برخی موارد نیز مترجمان از "اصل جبران" استفاده کرده اند و عبارات طنز آمیزی به متن افزوده اند که در متن اصلی وجود نداشته است. به نظر می رسد این راهکار به منظور جبران موارد طنزآمیز حذف شده در دیگر بخش های متن صورت گرفته تا اثر ترجمه شده جدابیت خود را در نظر مخاطب از دست ندهد.

بازتاب نگره های سوژگی ژولیا کریستوا در رمان های معشوق و آبی ترین چشم اثر تونی موریسون
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان 1390
  کاملیا طالبیان   هلن اولیایی نیا

در قرن بیستم رمان نویسان آمریکایی آفریقایی تبارآغاز به نگارش رمان هایی در مورد زندگی سیاه پوستان کردند. یکی از شاخص ترین نویسندگان این دوره تونی موریسون است. رمان های او جنبه های تاریک زندگی برده ها و تاثیرات جسمی، روحی و روانی آن را مورد بررسی قرار می دهد. از آن جا یی که سیاه پوستان در تاریخ آمریکا پنهان بودند، موریسون تلاش می کند تا با نگارش رمان هایش به آن ها قدرت بیان احساساتشان را بدهد. با وجود رمان های موریسون، سیاه پوستان دیگر ساکت نیستند و به سوژه های سخن گو بدل می شوند. در رمان معشوق، ست شروع به صحبت می کند و تجارب سخت دوران بردگی اش را بازگو می نماید. او با استفاده از زبان به احساسات درون خود اشاره می کند. همانطور که ژولیا کریستوا، ناقد فرانسوی، اشاره دارد سوژه ی سخن گو کسی است که از طریق زبان به هویت دست می یابد. بنابراین رمان معشوق بهترین رمان برای بررسی سوژه ی سخن گو است. در رمان آبی ترین چشم، پکولا بریدلاو تحت تاثیر معیار های زیبایی جامعه قرار می گیرد و از آن جا یی که قدرت بیان احساساتش را ندارد به سوژه ی مالیخولیایی بدل می شود و احساس خلأ می کند. این پژوهش بر آن است تا با کاربرد تئوری های سوژگی کریستوا رمان های معشوق و آبی ترین چشم موریسون را مورد بررسی قرار دهد. همچنین قابل توجه است که کریستوا در مورد نحوه ی بازتاب احساس مالیخولیایی نویسنده در اثرش اشاراتی دارد در نتیجه بر آنیم تا به مالیخولیایی بودن موریسون نیز اشاره ای داشته باشیم. به علاوه، اشاره خواهیم کرد که چطور زبان نشانه ای و تمثیلی در متن شعر واره ی موریسون بازتاب می کند.

یافته ها و باخته ها در ترجمه ی طنز: بررسی مقابله ای سه شاهکار ادب فارسی با ترجمه ی انگلیسی آنها
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان - دانشکده زبانهای خارجی 1390
  فرزاد اکملی   سعید کتابی

چکیده مطالعه حاضر به بررسی گفتمان های طنز در سه اثر ادبی فارسی شامل گلستان سعدی (1346)، رساله ی دلگشا (1387) و منظومه موش و گربه (1387) عبید زاکانی می پردازد تا راهکارهای ترجمه انتخابی مترجمان مطابق با موارد پیشنهادی نیومارک (1988) طبقه بندی و پربسامدترین موارد شناسایی شوند. تبدیلات ترجمه ای مطابق با الگوی ارائه شده از سوی کتفورد (2000) از یکدیگر مجزا شده و میزان بسامد آنها با یکدیگر مقایسه می شوند. در این مطالعه گفتمان های برگزیده طنز آثار فارسی بر مبنای طبقه بندی اشمیتز (2002) شامل طنز جهانی، طنز فرهنگی و طنز زبانی، دسته بندی شده، راهکارهای ترجمه ای تعیین و تبدیلات ترجمه ارائه می شوند و طی بررسی مقابله ای ارزیابی یافته ها و باخته های ترجمه طنز از منظر معناشناسی و نیز ساختار زبانی بر مبنای توضیحات مصححان آثار فارسی صورت می گیرد. یافته ها حاکی از آن است که ترجمه تحت اللفظی پرکاربرد ترین راهکار ترجمه در سه اثر و نیز سه مقوله طنز است. از نتایج چنین برآمد که تبدیلات ساختاری نیز پر بسامدترین تبدیلات در ترجمه می باشند. البته شایان ذکر است که تبدیلات ساختاری در ترجمه بدلیل تفاوت نحوی و دستوری زبان ها اجتناب ناپذیرند. تبدیلات رده ای به طبیعی نمایی ترجمه کمک کرده و تبدیلات طبقه در مواردی که ایجاز خود ابزار ایجاد طنز بوده است و واحد های زبانی کوتاه زبان مبداً با واحدهای بلندتر ترجمه شده اند نشان از یافته های ترجمه از منظر معنایی و تا حدی باخت ترجمه از نظر ساختاری دارد. در رابطه با راهکارهایی که منجر به یافته یا باخته در ترجمه می شوند، این موضوع حائز اهمیت است که در زمانی که معادلات فرهنگی، تحلیل اجزاء در کنار ترجمه تحت اللفظی بکار گرفته شده اند، کمترین باخت از نظر معنایی صورت گرفته است.