نام پژوهشگر: محسن مراثی

بررسی سیر تحول بزم نگاری در نگارگری ایرانی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علم و فرهنگ - دانشکده هنر 1388
  پانته آ کشاورز پسیخانی   محسن مراثی

فرهنگ مجموع های از اندیش هها، باورها، اعتقادات و آداب و رسومی است که در یک ملت شکل م یگیرد تا پاسخگوی نیازهای درونی و معنوی آ نها باشد، از آن جایی که شادی در اندیشه ی انسان باستان جایگاه ویژ های داشت، جش نها را شکل داد تا با برگزاری شادمانه ی آ نها به این نیاز درونی خود پاسخ دهد. چگونگی برگزاری این جشن ها و آداب و رسوم مرتبط با آن ها ریشه ای کهن در فرهنگ ایران باستان دارد. ادبیات کهن فارسی و نگارگری ایرانی که خود دارای پیوندی تنگاتنگ هستند، دو حوزه مناسب برای مطالعه ی این جشن ها هستند. تصاویر بزمی که در نگارگری ایرانی دیده می شوند علاوه بر آنکه محتوای خود را از متن ادبی که برای آن تصویر شدند، اخذ کرده اند، از لحاظ شیوه اجرا و کاربرد عناصر بصری نیز پایبند به اصول بینشی ادبیات فارسی می باشند. در این مجال هدف بررسی این پیوند عمیق بین ادبیات فارسی و نگارگری ایرانی و طبقه بندی و شناسایی جشن های ایران باستان به ویژه آن ها که در حوزه نگارگری تصویر شده اند، می باشد. که با رویکردی توصیفی تحلیلی بدین مهم پرداخته شده است. از مجموع این پژوهش می توان دریافت که نگاره های بزمی با توجه به آداب و رسوم و سنن ایران باستان که در ادبیات به آن اشاره شده است شکل گرفته اند، اما در طول زمان رعایت اصول زیبایی شناسی که بر گرفته از عرفان ایرانی است با خارج شدن نگارگری ایرانی از حوزه کتاب آرایی رو به افول می روند.

بررسی سیر تحول طراحی با حروف (تایپوگرافی) در طراحی جلد کتاب های ادبی و هنری ایران از سال ???? الی ????
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شاهد - دانشکده هنر 1391
  فریمان طراحی   محسن مراثی

در سال های اخیر به واسطه ی گسترش و پیشرفت روز افزون صنعت چاپ و نشر، تعداد کتاب ها همواره در حال افزایش است. هم چنین تایپوگرافی (طراحی با حروف) و طراحی جلد مناسب، با توجه به محتوای کتاب، یکی از عوامل مهم آگاه ساختن مخاطب نسبت به محتوای کتاب است. در این پژوهش، به بررسی حروف از لحاظ خوانایی در رو جلد کتاب های ادبی و هنری معاصر، و هم چنین میزان توجه به محتوا، پرداخته شد و به این نتیجه رسیدیم که هرچه در بازه ی زمانی 1350 الی 1390 به جلوتر می رویم، کاربرد تایپوگرافی به عنوان عامل بصری افزایش می یابد و به مرور، از خوانایی حروف کاسته می شود به علاوه، در طراحی جلد کتاب ها در دهه ی 80 توجه به موضوع و محتوا نیز افزایش داشته است. شیوه ی این پژوهش ، توصیفی ـ تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات، ترکیبی یعنی کتابخانه ای و میدانی بوده است. جامعه ی آماری جلد کتاب های ادبی و هنری و روش نمونه گیری غیر تصادفی و تعداد نمونه ها سی جلد کتاب است.