نظر این پژوهش پرسشنامه سازگاری زناشویی اسپانیربود که دارایی 32پرسش می باشدوروایی و پایایی این پرسشنامه براساس تحقیقات انجام شده دارای پایایی96./.از همسانی قابل توجهی برخوردار است و دارای روایی محتوا واز روایی همزمان با پرسشنامه سازگاری زناشویی لاک – والاس برخوردار است. سپس به افراد گروه آزمایش آموزش مهارتهای ارتباطی زناشویی مبتنی بر آموزه های اسلام در طی10 جلسه 2 ساعته داده شدو گروه کنترل هیچ نوع آموزشی دریافت نکردند. پس از پایان آموزش مجدداً از هردو گروه آموزش و کنترل، پس آزمون به عمل آمد. به منظور مقایسه نتایج پیش آزمون و پس آزمون از آزمون آماری تحلیل کواریانس استفاده شدو کار تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری spssانجام شد. در آخر در سطح 99درصد اطمینان، نتایج حاکی از این بود که آموزش مهارتهای ارتباطی زناشویی مبتنی بر آموزه های اسلام بر سازگاری زناشویی تاثیر مثبت دارد وهمه فرضیه هاموردتایید قرار گرفتند. 1- آموزش مهارتهای ارتباطی زناشویی مبتنی بر آموزه های اسلام باعث افزایش سازگاری زناشویی شد. -آموزش مهارتهای ارتباطی زناشویی مبتنی بر آموزه های اسلام باعث افزایش رضایت زناشویی در زوجین شد. 3- آموزش مهارتهای ارتباطی زناشویی مبتنی بر آموزه های اسلام باعث افزایش همبستگی زناشوی در زوجین شد. 4- آموزش مهارتهای ارتباطی زناشویی مبتنی بر آموزه های اسلام باعث افزایش توافق در زوجین شد. 5- آموزش مهارتهای ارتباطی زناشویی مبتنی بر آموزه های اسلام باعث افزایش ابراز محبت در زوجین شد. و یافته ها نشان داد که آموزش مهارتهای ارتباطی زناشویی مبتنی بر آموزه های اسلام باعث افزایش سازگاری زناشویی در زوجین می گردد. در آخر نیز پیشنهاداتی جهت بهبود کیفیت کار داده شد.

از آنجایی که تاکید صرف بر حافظه و یادگیری کلیشه ای یکی از موانع رشد خلاق و تفکر در کودکان است، روش" اجتماع پژوهشی" در قالب فلسفه برای کودکان روشی است که با دعوت کودکان به هم اندیشی و تفکر باعث پرورش کودکانی متفکر می شود. از آنجا که اجتماع پژوهشی از مقوله های مهم در آموزش فلسفه به کودکان یا همان p4c است، لذا هدف از مطالعه ی حاضر بررسی اثر اجتماع پژوهشی بر پرورش مهارتهای استدلال دانش آموزان دختر پایه چهارم شهر اصفهان می باشد. برای این مطالعه که از نوع کاربردی بود و در آن از روش آزمایشی استفاده گردید تعداد 60 آزمودنی به صورت تصادفی خوشه ای در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند (30 دانش آموز در گروه آزمایش و 30 دانش آموز در گروه کنترل). ابزار مناسب و استاندارد این تحقیق پرسشنامه ی استدلال نیوجرسی بود که با استفاده از آن از دو گروه پیش آزمون به عمل آمد. سپس دانش آموزان گروه آزمایش به مدت 7 جلسه ( 7 هفته هر جلسه ای 45 دقیقه ) مورد آموزش اجتماع پژوهشی قرار گرفتند. در پایان این 7 جلسه نیز از دو گروه پس آزمون گرفته شد. طبق نتایج حاضر میانگین محاسبه شدۀ گروه آزمایش از 1± 19/88 در پیش آزمون به1± 24/05 در پس آزمون افزایش یافت. برای مقایسه دو گروه نیز از آزمون t مستقل استفاده گردید که نتایج حاصله (0/05>t = 11/75 ,p) نشانگر معنادار بودن تفاوت دو گروه آزمایش و کنترل در پس آزمون می باشد. نتایج این مطالعه نشان می دهد که اجتماع پژوهشی در برنامه ی فلسفه به کودکان بر مهارتهای استدلال دانش آموزان اثر دارد و همین نکته والدین, مربیان و تمام مسئولین تربیت را بر آن می دارد که توجه ویژه ای به اجتماع پژوهشی و فلسفه برای کودکان نشان دهند و جایی برای آن در برنامه های مدارس باز کنند.

قرآن کریم، در ایفای رسالت تربیتی خود، توجه ویژه ای به طبیعت داشته و همواره انسان ها را به مشاهده و تفکر در طبیعت دعوت نموده است. این امر، تبیین جایگاه طبیعت در تربیت انسان، از دیدگاه قرآن کریم را ضروری می نماید. پژوهش حاضر که از نوع بنیادی نظری و به روش توصیفی تحلیلی صورت پذیرفته است، در تبیین این موضوع، داده ها و اطلاعات لازم را با روش کتابخانه ای گرد آوری نموده و به شیوه استدلال عقلی و منطقی مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است و از این طریق، بنیادها، اهداف و روشهای تربیتی ارتباط انسان با طبیعت را از آیات قرآن کریم استخراج و استنباط نموده است. واکاوی بنیادهای طبیعت شناختی قرآن کریم روشن می سازد که طبیعت نظامی هدف مند و مظهر صفات و اسماء خداوند است که تحت تربیت الهی، مسیر مشخصی را می پیماید. خداوند، طبیعت را ماده ی اولیه ی خلقت آدمی قرار داده و تمام پدیده های طبیعی را در جهت تعالی و تکامل انسان مسخر نموده است. قرآن کریم بر اساس این بنیادها و با هدف تربیت ساحت های وجودی انسان، اعم از تربیت جسمانی، تربیت عقلانی، تربیت اعتقادی، تربیت اخلاقی و تربیت اجتماعی، او را به مواجهه با طبیعت دعوت می نماید و روش های مختلفی از جمله تجربه حسی، گردشگری، کار و کسب و نیز مطالعه بُعد طولی طبیعت، که همان ارتباط طبیعت با عوالم برتر است، را برای تحقق این اهداف معرفی و توصیه می نماید. ارتباط انسان با طبیعت بر اساس بنیادها، اهداف و روشهای یادشده، در فرایند تربیت و تکامل او نقش و جایگاه ویژه ای خواهد داشت.

پژوهش حاضر به بررسی ابعاد مختلف روش تربیتی محبت در تعلیم و تربیت اسلامی می پردازد. تلاش شده است که این بررسی بر اساس آموزش های قران کریم و بر گرفته از تعلیمات مدرسه پیامبر اکرم (ص) و اوصیای آن حضرت باشد . تحقیق حاضر از نوع تحقیقات کاربردی است .روش جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای و برای تجزیه وتحلیل اطلاعات از روش تحلیل محتوی استفاده شده است.

ابتدا فطرت از منظر شهید مطهری تعریف شده، سپس به اقسام فطرت(فطرت ادراکی و احساسی) پرداخته شده است. در بخش ادله فطرت، سه دلیل عقلی، نقلی و علمی نقل شده است.سپس رشد، انحراف و مسخ فطرت مورد بحث قرار گرفته است. در بخش دوم از مباحث فوق دلالتهای تربیتی(اهداف، اصول، روشهاو نفش معلم)استنتاج شده اند.

اگر پژوهش و تحقیق به درستی جهت گیری نشود و در مسیر توسعه ی معنویت و رشد اخلاقی نباشد، نه تنها درخدمت آبادانی دین و دنیا نخواهد بود، که عاملی برای تخریب حیات آدمیان نیز خواهد بود. به عبارتی نتایج پژوهش به جای آن که آدمیان را به سعادت برساند از حق و حقیقت دورشان می سازد؛ چرا که جهت گیری آنان درنهایت به توسعه ی کفر و الحاد می انجامد، که از مهم ترین دلایل آن عدم توجه به اصول و معیارهای اخلاقی پژوهش می باشد. برای دستیابی به چارچوبی که بتواند چشم انداز درست و منطقی را برای تدوین وتبیین اصول اخلاقی درپژوهش فراهم نماید، تمسک به قرآن و روایات امری اجتناب ناپذیر است؛ چرا که منشور اخلاقی قرآن محدود به زمان و مقتضیات خاص نبوده، بلکه برای همه ی زمان ها قابل بهره برداری است و از این نظر، مسلمانان دارای پشتونه ای قوی هستند. در کشور مانیز به لحاظ بهره مندی از فرهنگ اسلامی و همچنین آموزه های فرهنگ سنتی و اسلامی، اخلاق و رعایت اصول اخلاقی همواره از جایگاه ارزنده ای در زندگی مردم برخوردار بوده است. نقش مهم و فوق العاده اخلاق در پژوهش بر کسی پوشیده نیست و با توجه به اینکه هدف پژوهش ها در اسلام تقویت فرهنگ اسلامی و فراهم نمودن سعادت حقیقی بشر است، پژوهش حاضر در پی بررسی این موضوع است که دیدگاه، قرآن و روایات درخصوص اصول اخلاقی پژوهش چیست؟ تحقیق، از نوع بنیادی- نظری است و روش آن کتابخانه ای بوده، که طی آن از قرآن کریم و دیگر منابع معتبر دینی استفاده شده است. ابزار جمع آوری فیش برداری بوده و روش تحلیل آن کیفی می باشد. نتایج پژوهش در خصوص سوال اول )آیا اسلام اصول اخلاقی خاصی برای پژوهش دارد؟( نشاان داد کاه دیان اسلام با انباوه ی از توصایه هاای عملای در زم یناه رعایات اصاول اخلاقای ،در باین دیگار ادیاان از جایگااه ممتاازی برخوردار است وپژوهشگر موظف است در امر پژوهش به عنوان الگو و اصول از آن ها بهره گیرد .همچناین نتاایج پژوهش در خصوص سوال دوم )اصاول اخلاقای پاژوهش در قارآن کادام اسات ؟( نشاان داد کاه قارآن باه اصاول اخلاقی مهمی در امر پژوهش توجه نماوده اسات کاه از آن جملاه مای تاوان باه اصاول آزادی،کرامات ماداری ، حقوق مداری ،خیرخواهی ، مسئولیت پذیری ، رازداری ، وفای به عهاد ، راسات گاویی ، امانات داری و حقیقات مداری اشاره نمود.بالاخره نتایج حاصله از سوال سوم )اصول اخلاقی پاژوهش در روایاات کادام اسات؟ (نشاان داد که در روایات اسلامی نیز در مورد اصول اخلاقی توجه و عنایت خاصی صورت گرفته که از آن جمله می توان باه اصول اخلاقی ای همچون آزادی،کرامات ماداری ، حقاوق ماداری ،خیرخاواهی ، مسائولیت پاذیری ، رازداری ، وفای به عهد ، راست گویی ، امانت داری و حقیقت مداری اشاره نمود

در تحقیق حاضر به بررسی دیدگاه های قرآن و روایات در مورد نقش مادر در تربیت دینی?فرزند قبل و بعد از تولد پرداخته شده است. روش تحقیق، توصیفی تحلیلی است. همچنین روش جمع آوری داده ها روش کتابخانه ای و ابزار آن، فیش برداری است و در این تحقیق برای تحلیل اطلاعات از تحلیل کیفی استفاده شده است . سوال های تحقیق به شرح زیر است : 1-نقش مادر در تربیت دینی فرزنددر دوره قبل از تولد از دیدگاه قرآن چیست ؟ 2-نقش مادر در تربیت دینی فرزنددر دوره بعد از تولد از دیدگاه قرآن چیست ؟ 3- نقش مادر در تربیت دینی فرزنددر دوره قبل از تولد از دیدگاه روایات چیست ؟ 4- نقش مادر در تربیت دینی فرزنددر دوره بعد از تولد از دیدگاه روایات چیست ؟ یافته ها نشان می دهد که ازدیدگاه قرآن در مرحله قبل از بارداری نقش وراثتی مادر از جهت اخلاقی، هوشی، رفتاری و خانوادگی در تربیت دینی فرزند موثر است. همچنین تغذیه وی در این دوران و خودسازی اش در تربیت دینی فرزند اثرگذار است. در مرحله بارداری نیز ایمان و اعتقادش، اخلاق و تقوا وحتی نوع تغذیه اش اثر گذار است.در مرحله بعد از تولد، ایمان و تقوای مادر و نیز نوع تغذیه اش در شیر نقش دارد. بعد از این مرحله، مادر می توانددر پرورش اعتقادات، اخلاق و رفتار فرزندش موثر باشد. از دیدگاه روایات، مادر در دوره قبل از بارداری نقش وراثتی در تربیت دینی فرزند دارد. همچنین اخلاق، اعتقاد، رفتار و تغذیه وی در دوره بارداری در تربیت دینی فرزند اثرگذار است. اخلاق، رفتار، هوش، عقیده، ونوع تغذیه اش از طریق شیر به فرزند منتقل شده و در تربیت دینی وی تاثیر دارد. در دوره بعد از شیردهی مادر می تواند اخلاق، اعتقادات و رفتار وی را در جهت تربیت دینی پرورش دهد. کلید واژگان:?قرآن،?روایات،?تربیت دینی،?مادر.

این تحقیق به بررسی دیدگاه گلاسر و مکارم شیرازی در رابطه با مفهوم مسئولیت پذیری می پردازد. نوع تحقیق بنیادی و روش تحقیق تحلیلی-تطبیقی است. روش گردآوری اطلاعات، کتابخانه ای است و برای پاسخگویی به سئوالات از شیوه تجزیه و تحلیل کیفی استفاده شده است. از دیدگاه گلاسر و تفسیر نمونه ی مکارم شیرازی، فرد مسئولیت پذیر فردی است که نیازهای خود را که شامل زنده ماندن، عشق و تعلق خاطر، قدرت، آزادی و تفریح و سرگرمی می شود ارضا می کند بدون اینکه دیگران را از برآورده کردن این نیازها محروم کند. قرآن کریم همه جانبه نگری بیشتری در رابطه با این موضوع دارد و با تمام جزئیات و درنظر گرفتن خصائل انسانی به این موضوع نگریسته است.

مناظرات فلسفی و کلامی امام رضا (علیه السلام) یکی از برجسته‏ترین شیوه‏های تربیتی اسلام است. این پژوهش به تبیین و تحلیل ابعاد تربیتی روش امام رضا (علیه السلام) در مناظرات فلسفی و کلامی پرداخته است. نوع تحقیق حاضر، بنیادی نظری و روش تحقیق آن توصیفی- تحلیلی مبتنی بر روش کتابخانه‏ای است. مناظرات فلسفی و کلامی امام رضا (علیه السلام) بر پنج مبانی تربیتی استوار است. این مبانی تربیتی یا گزاره های کلی اخباری به این ترتیب است: انسان به طور بالقوه توانایی مناظره دارد، منشاء مناظره ویژگی حقیقت جویی انسان است، میل به تعالی اندیشه وتقویت تفکر در انسان ، برخورداری از قوه بیان ، میل به کسب معرفت عقلی و استدلالی. اصول تربیتی حاکم بر مناظرات فلسفی و کلامی امام رضا (علیه السلام) عبارتند از: عقل ورزی، استدلال منطقی، آزاد اندیشی، تخصص علمی، آگاهی از علوم روز، تسلط بر زبان و گویش مخاطب، استناد به منابع معتبر، رعایت حدود عقلانی موضوع مناظره، انصاف، احترام متقابل، تامین فضای مناسب جهت رشد و بالندگی تفکر حضار. روش‏های تربیتی که از مناظرات بدست آمده عبارتند از: استدلال منطقی جدلی، طرح سوال به قصد تاکید، تکیه بر مقبولات طرف مقابل، اقرار گرفتن از مخاطب ، تبیین پیام مخاطب، نظم منطقی گفتار، رد استدلال باطل به استدلال منطقی، روش تفسیر، تکلم به زبان مخاطب، حفظ آزادی مخاطب، توجه کردن، صراحت در بیان، مستند گویی، تنوع در کلام، ترغیب مخاطب، طرح سوال متقابل، استدلال در حد فهم مخاطب، رفق و مدارا، تذکر به رعایت انصاف، گواهی گرفتن از حضار، امکان انتقال از استدلالی به استدلال دیگر، روش اقناعی در برابر روش امری.

چکیده در فرهنگ اسلامی، دعا و راز و نیاز با خداوند از اهم واجبات و مورد تأکید فراوان می باشد. پژوهش حاضر که از نوع «بنیادی» و «نظری» است با روش کتابخانه ای و از طریق فیش برداری از متون دینی با تجزیه و تحلیل محتوایی، بر آن بوده که به سوال اصلی خود؛ «نقش دعا در تربیت انسان از دیدگاه قرآن و کلام معصومین علیهم السلام چیست؟» پاسخ دهد. پژوهشگر ابتدا به مفهوم دعا می پردازد و آنرا «خواندنِ همراه با خواست و طلب» می داند. سپس ضرورت دعا را مورد مداقه قرار می دهد و در گام سوم، مراتب دعا را بیان می دارد که به چهار مرتبه رفع حوائج مادی، دفع مشکلات و بلاهای دنیوی، دفع عذابهای اخروی و اجابت نیاز فطری انسان به محبوب تقسیم می شود. در مرحله بعد نقش دعا در تربیت انسان از چهار جنبه مورد بررسی قرار گرفته و نتایج زیر حاصل شده است: از جنبه اخلاقی؛ دعاکننده باید توجه خود را از غیرخدا قطع نموده، خلوص نیت را لحاظ کند و همچنین از رذائل اخلاقی مبری و به صفات پسندیده الهی آراسته گردد. از بعد اجتماعی؛ دعاکننده برای تسریع در اجابت دعا باید اولاً) دعای بر دیگران را بر حاجت خود مقدم دارد. ثانیاً) به دعای جمعی و گروهی همت گمارد. از جنبه عاطفی؛ دعاکننده باید ابراز احساسات خود را به خداوند در ابتدای دعا با مدح و ثنای الهی نشان داده سپس ابراز عشق و محبت خود را به پیامبر (صلی الله علیه وآله) و اهل بیت او (علیهم السلام) با صلوات بر ایشان اثبات نماید و همچنین از استغفار نسبت به معاصی خود غفلت نورزد. و از جنبه جسمانی؛ انسان دیندار برای پیشگیری و درمان بیماری ها علاوه بر دارو و درمان باید به «دعادرمانی» توجهی جدی نماید و بهترین کلید حل امراض جسمانی و روانی و رفع اضطراب های زندگی را در راز و نیاز با پروردگار بداند. کلیدواژگان: قرآن، معصومین، دعا، تربیت

چند دهه اخیر شاهد رخدادهای مهمی در زمینه دانش و فناوری بوده است؛ علاوه بر این نقد جهان منظم نیوتونی و ترسیم پدیده های جهان بر اساس پارادایم معرفت شناختی پیچیدگی، در حال پی گیری است. این رخدادها حوزه تعلیم و تربیت را با چالش ها و مطالبات جدیدی روبرو کرده است. در راستای پاسخ به شرایط جدید الگوها و نظریه های گوناگونی توسعه یافته اند. هدف این رساله بررسی و تحلیل یکی از نظریه های جدید یادگیری تحت عنوان ارتباط گرایی است که در چند سال اخیر مورد اقبال پژوهشگران قرار گرفته است. برای این منظور پژوهشگر با استفاده از روشهای توصیفی- تحلیلی به گردآوری شواهد متنی، و تجزیه و تحلیل آنها مبادرت کرده تا به سوالاتی درباره این نظریه پاسخ دهد: آیا ارتباط گرایی می تواند یک نظریه یادگیری باشد؟ چه نقدهایی بر آن وارد است؟ آیا اساسا یک نظریه نوبنیاد است یا بر داشته های نظریه های قبلی استوار شده است؟ مبانی معرفت شناختی آن چیست و چه نقدهایی بر آن وارد است؟ درباره این نظریه تاکنون پژوهش های متعددی در سراسر دنیا به انجام رسیده است، – بویژه در رابطه با فضاهای مجازی و یادگیری های الکترونیکی-اما کمتر موردی را می توان یافت که از لحاظ معرفت شناسی به آن توجه کرده باشد. از آنجا که هر نظریه در انقیاد زمینه های فرهنگی و همچنین پارادایم های علمی حاکم بر زمانه خود است، به طور ویژه جوامعی که از مختصات انسان شناختی، معرفت شناختی و ارزش شناختی متفاوتی برخوردارند لازم است قبل از هر اقدام عملی در زمینه بکارگیری نظریه های جدید، آن را از جنبه های مذکور مورد بررسی و نقادی قرار دهند. از اینرو، بر اساس واقع گرایی اسلامی، مبانی معرفت شناختی نظریه جدید مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. نتیجه این بررسی نشان می دهد که ارتباط گرایی در مقایسه با نظریه های رفتارگرایی، شناختی و سازنده گرایی از پارادایم های مدرنیسم و پست مدرنیسم فاصله گرفته و در واقع ریشه در پارادایم جدید پیچیدگی دارد. همچنین این نظریه با اتکا به دانش ارتباطی(در برابر دانش کمّی و کیفی) و همچنین التزام به نظریه ی برآمدنی(در برابر نظریه ی علّی)، تلاش می کند از دیدگاه های تحویل گرایانه نسبت به یادگیری و فضاهای تعلیم و تربیت، به سوی دیدگاه های کل گرایانه حرکت کند؛ با این وجود، پژوهش نشان می دهد که تسری قوانین و یافته های دیگر علوم(فیزیکی) به علوم تربیتی، و همچنین انگاره ارگانیستی به آدمی، و یکسان انگاری قوانین شبکه های عصبی، اجتماعی و فناوری، به شکل پیچیده تری این نظریه را از جهات دیگری به تحویل گرایی نزدیک کرده است. با این وجود، اگر واقع گرایی اسلامی را از نوع انتقادی بدانیم، نظریه ارتباط گرایی به خاطر التزام به واقع گرایی هستی شناختی، از برخی جهات نقاط مشترکی با واقع گرایی اسلامی خواهد داشت. در انتها مولفه های یاددهی و یادگیری این نظریه، با لحاظ کردن نقاط ضعف و محدودیت های آن مورد بررسی و توجه قرار گرفته است. واقع گرا بودن ارتباط گرایی، و همچنین ارائه نوع واقع گرایانه تری از الگوی ارگانیستی به موضوع یاددهی و یادگیری، باعث شده است غالب مولفه های آن را – البته با لحاظ محدودیت های آن- بتوان در طراحی آموزشی و طراحی محیط های آموزشی بکار گرفت. با این وجود این نظریه، هنوز از پشتوانه های تجربی کافی برخوردار نیست، بنابراین بکارگیری آن بویژه در حوزه طراحی آموزشی نیاز به پژوهش بیشتر دارد. در مجموع این نظریه می تواند به عنوان همکار جدید نظریه های یادگیری نه جایگزین آنها، رهنمودها و کاربردهای زیادی، بویژه برای یادگیری الکترونیکی در فضای وب 2.0 به همراه داشته باشد.

موضوع اصلی در این پژوهش " تبیین و نقد بنیان های معرفت شناسی سازنده گرایی و مدلول های تربیتی آن" می باشد. این تحقیق از نوع تحقیقات کاربردی و روش اجرای آن توصیفی- تحلیلی می باشد که برای جمع آوری اطلاعات و داده های لازم از روش کتابخانه ای استفاده شده است. در این روش پس از جمع آوری اطلاعات از طریق فیش برداری از اسناد و مدارک مربوطه به موضوع اقدام به طبقه بندی آنها نموده و سپس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. سوالات مطرح شده در تحقیق عبارت اند از: 1.بنیان های معرفت شناسی سازنده گرایی چیست؟ سازنده گرایان بر این باورند که دانش از طریق حواس یا راه های ارتباطی دریافت می شود و به صورت فعال از طریق شناخت موضوع شکل می گیرد به عبارتی شناخت از طریق تجارب فردی و اعتقادات ایجاد می گردد.2. مدلول های معرفت شناسی سازنده گرایی چیست؟ سازنده گرایان محیط یادگیری سازنده گرا را محیطی می دانند که بازنمایی های چند گانه از واقعیت را مهیا نمی نمایند به عبارتی محیط های یادگیری سازنده گرا بر ساخت دانش ی که مندرج در تولید دانش می باشد تاکید می کند. هم چنین معتقدند شناخت نسبی است یعنی شناخت ما تفسیری از جهان مادی می سازد و حقیقت امری ذهنی است یعنی هر یک از ما حقیقت را خودمان بوجود می آوریم. هریک از ما دارای فهم بی همتا و مخصوص از جهان مادی هستیم. 3. چه نقدی بر بنیان های معرفت شناسی سازنده گرایی وارد است؟ به عقیده سازنده گرایی دانش از تجربه ساخته می شود و یادگیری فرایند تفسیر شخصی است. و یادگیری بایستی در محیط واقعی باشد و چنین نظراتی حالتی ایده آلی و افراطی است.

در این تحقیق که به منظور بررسی چالش های تربیت دینی در عصر جهانی شدن تعلیم و تربیت صورت گرفته است جهانی شدن به مفهوم "فشردگی فزاینده زمان و فضا که به واسطه آن مردم دنیا کم و بیش و به صورتی نسبتا آگاهانه در جامعه جهانی واحد ادغام میشوند" و مفهوم تربیت دینی نیز عبارت است از "مجموعه تدابیر و روشهایی که برای ایجاد، ابقا، و اکمال عقاید، اخلاق و اعمال دینی اتخاذ و اجرا میگردد" وتژگان کلیدی نیز عبارتند از جهانی شدن، تربیت دینی، چالش، فرصت و تهدید

بررسی مفهوم خدا

الف – موضوع و طرح مسئله (اهمیت موضوع و هدف):پرداختن به اصول و روش های تعلیم و تربیت از جنبه های مختلف و با بهره گرفتن از اندیشه ها و تفکرات بزرگان و اندیشمندان همواره مورد تائید و تاکید بوده است . دنیای امروز دنیای بحران معنویت است و نیاز به معنویت وافعیتی ذلتی و واجب است . عرفان نیز از جمله موضوعاتی است که قطعا به تنهایی مقبول نبوده و عارف تک بعدی نمی تواند کمال مطلق را در تربیت ارائه نماید، عرفان اسلامی می تواند فطرت سلیم جامعه را به خود جلب نماید و حضرت امام خمینی (ره) در این دنیای پرتلاطم جایگاه ویژه ای دارد بنابراین توجه به شخصیت ایشان و تامل بر اندیشه ها و عرفان وی که توام با سایر خصایص و ویژگی های اوست و استکمال نفس را به عنوان غایت وجود انسان می داند، می تواند چراغی پرفروغ را در راه تعلیم و تربیت اسلامی روشن نماید که هر سائلی را به طریق درست رهنمون سازد.بنابراین نگاه عمیق به اندیشه های عرفانی امام(ره) و استخراج اصول و روش های تربیتی برگرفته از این عرفان از اهمیت بالایی برخوردار می باشد و ضرورت به کارگیری آن در تعلیم و تربیت امروز ، می تواند از جمله ضروریات و واجبات باشد. هدف از موضوع پایان نامه تبیین اصول و روش های تربیت عرفانی با تکیه بر اندیشه های امام خمینی (ره) می باشید. ب- مبانی نظری شامل مرور مختصری از منابع ، چارچوب نظری و پرسشها و فرضیه ها :در خصوص موضوع عرفان با تکیه بر اندیشه ها و آرای امام خمینی (ره) پایان نامه هایی در مقاطع مختلف تحصیلی نگاشته شده از جمله :ارتباط عرفان و سیاست از دیدگاه امام خمینی (ره) باقری فرد، سعیده /باقرالعلوم /1383 تجلی عرفان در خطابات عمومی امام خمینی (ره)/پناهنده ، مرتضی /پژوهشکده امام خمینی (ره)/1381 امام خمینی و عرفان اسلامی /رمضانی آهودشتی ، غلامحسین /آزاداسلامی واحد علوم تحقیقات و فناوری /1376 ولایت در عرفان از دیدگاه امام خمینی(ره)/ کیاشمشکی ، ابواالفضل /قم /1374 سیر و سلوک عرفانی از دیدگاه امام خمینی (ره) /وفایی صفت ، زهرا/آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی /1375 کتب مرتبط با موضوع :وحیانیت و عقلانیت عرفان از دیدگاه امام خمینی (ره) / بهشتی ، احمد/قم ، بوستان کتاب /1384 آئین خردپروری / بهشتی ، سعید/تهران :دانش و اندیشه معاصر/1386 اسرار عبادات / جوادی آملی ، عبداله /تهران :الزهرا (س) / 1376 آثار شناخت ج23/مطهری ، مرتضی / تهران : صدرا / 1387 ترجمه ی المراقبات / ملکی نبریزی ،میرزا جواد /قم :نشر اخلاق /1377 سوالات تحقیق عبارتند از : 1- مفهوم تربیت عرفانی از دیدگاه امام خمینی (ره) چیست؟ 2- جایگاه تربیت عرفانی از دیذگاه امام خمینی (ره) چیست ؟ 3- اصول تربیت عرفانی از دیدگاه امام خمینی (ره) چیست؟ 4- روش های تربیت عرفانی از دیدگاه امام خمینی (ره) چیست؟ پ – روش تحقیق : تحقیق از نوع تحقیقات بنیادی نظری می باشد و در آن از روش توصیفی –تحلیلی استفاده شده است . از روش کتابخانه ای برای گردآوری اطلاعات استفاده شده و از اسنادی مانند : کتب ، مقاله ها ، دیسکت ها ، سایت ها و... بهره برده شده است و تجزیه و تحلیل داده ها نیز از نوع کیفی می باشد. ت – یافته های تحقیق : یافته های تحقیق عبارتند از: 1- تربیت عرفانی عبارت است از ایجاد شرایط مساعد توسط مربی برای مهاجرت معنوی و سفر قلبی عرفانی متربی از بیت نفس و منزل انانیت و مهاجرت الی الله ، بدون دیدن خود و نفسانیت و حیثیت خود. -تربیت عرفانی چنان نقش عمده و جایگاه وسیعی دارد که فقدان آن در جامعه می تواند منشاء بروز نارسایی های اخلاقی زیادی باشد. - در این پژوهش نه اصل برای تربیت عرفانی ارائه شد که عبارتند از : مرحله مندی ، تقدم تخلیه بر تحلیه ، خوف و رجا ، اغتنام فرصت جوانی ، پیروی دقیق از مرشد ، ایمان ، اخلاص ، صبر ، تسلیم - جهت وصول به این اصول روش هایی طی دو مرحله ی اساسی به کار گرفته می شود:مرحله ی تخلیه شامل یقظه، توبه ، زهد ،مشارطه مراقبه محاسبه ،تقوا ، پرهیز از خودبینی ، تسبیح ، استعاذه و مرحله ی تحلیه شامل : خودشناسی ، ذکر ، دعا ، نماز ، توسل ، قرائت قرآن ، تدبر در قرآن ، تمسک به قرآن ث – نتیجه گیری و پیشنهادات :این پژوهش گامی مقدماتی در تهیه و تدوین اصول و روش های تربیت عرفانی در اندیشه های امام خمینی (ره) است و به خوبی بیانگر آن است که تربیت عرفانی را می توان در قالب عملی آن طرح کرد.پیشنهادهای این تحقیق در دو بخش عنوان گردیده .پیشنهادهای پژوهشی شامل :1- تحقیق در خصوص میزان آشنایی مردم ، خصوصا جوانان با اصول و روش های تربیت عرفانیاز منظر امام خمینی(ره) 2-آسیب شناسی تربیت عرفانی با تکیه بر عرفان های نوظهورو کاذب 3- پژوهش در خصوص تدوین محتوای مناسب با اصول و روش های تربیت عرفانی در کتب دانشگاهی 4- بررسی چالش های موجود بر سر راه تربیت عرفانی در نظام آموظش و پرورش و پیشنهادهای کاربردی شامل :1- تالیف کتب دانشگاهی به منظور تقویت تربیت عرفانی علی الخصوص در جوانان 2- آشنا نمودن مردم و علی الخصوص جوانان با آراء و اندیشه های امام خمینی (ره) در زمینه های عرفان ناب اسلامی 3- تقویت روحیه ی عرفان اسلامی در دانش آموزان و پرداختن به معنویات با الگوگیری مناسب ازرفتار و کردار بزرگانی همچون امام خمینی (ره)

موضوع اصلی در این تحقیق بررسی جایگاه سلامت معنوی در تعلیم و تربیت از منظر قرآن و روایات است. از مهم ترین یافته های این تحقیق می توان به موارد ذیل اشاره کرد: سلامت معنوی به مفهوم امنیت حقیقی، آرامش باطنی«روح»، رستگاری عرفانی و نیل به ملکات فاضله اخلاقی است و اصطلاحا به حالتی گفته می شود که فرد یا جامعه از ارتباطی سالم با عالم معنا و حیات حقیقی برخوردار باشند. ارتباطی که براساس آن، فرد یا جامعه از سطح محسوسات فراتر رفته و با مابعدالطبیعه، انس و الفت می یابند. سلامت معنوی از دیدگاه اسلام عبارت از نوعی ارتباط با خدای متعال از راه ایمان به خدا و غیب، تکیه بر عواطف و انگیزه های الهی و نیز استعانت از نیروهای غیبی بر اثر قرب الهی است. اساسا هدف اسلام این است که مادیات بشر را پیرو معنویات او قرار دهد و رنگ و بویی معنوی به حیات دنیوی انسان ببخشد. بر این اساس، سلامت معنوی در اسلام به دایره احکام مترقی شریعت اسلام محدود نمی شود. بر مبنای این تعریف، روح معنوی اسلام در تمامی احکامش سریان دارد و ظواهر هستی و دین، پلی است که انسان را به مقصود خلقت و رسالت می رساند. سلامت معنوی ازمنظر قرآن و روایات عبارت است از: توجه و اهتمام به باطن تعالیم و آموزه های نظری و عملی دین و به طور کلی، توجه به باطن و غیب هستی و پیراستن نفس از تعلق به مادیات و آراستن آن به روحانیت احکام و دستورات مبین اسلام، در پرتو توجه و تدبر خالصانه و زینت دادن آن به نورانیت جاری و ساری در نظام آفرینش و از رهگذر طهارت و خلوص عارفانه؛ از این رو ساحت حقیقی و زیربنای اصلی معنویت را باید در باطن خود انسان جستجو کرد. از دیگر یافته های تحقیق، روش های دستیابی به سلامت معنوی در قرآن و روایات است که عبارتند از ایمان، تقوا، عبادت، توکل، دعا،ذکر،توبه که زمینه دستیابی به سلامت معنوی را برای انسان فراهم می کنند. یافته دیگر تحقیق آثار سلامت معنوی در قرآن و روایات است که با توجه به روش های ذکر شده عبارتند از : آثار ایمان« پاکی از کفر و شرک، کرامت، حسن خلق، ایثار، صلابت، ارتباط روحی مومنان با یکدیگر، دفع بلایا، آرامش و امنیت، مرگ راحت، رد شدن از صراط به راحتی، نعمت های بهشتی، سلام خداوند بر مومن، قرب پروردگار، فلاح و رستگاری». آثار تقوا« دانش سازی، بینش سازی، گشایش و آسایش، امنیت و آرامش، قدرت و توانایی، جلب محبت و ولایت خداوند، معیت خاص خدا». آثار عبادت« برطرف کننده اضطراب و نگرانی، برطرف کننده تکبر، سبب سازی پرهیزگاری». آثار توکل« فرار شیطان از فرد متوکل، آرامش قلبی و اطمینان درونی، امیدواری به خدا در زندگی، صبر در مشکلات، استقامت و نیرومندی، احساس بی نیازی، رضایت از زندگی». آثار دعا« ترک گناه و دوری از زشتی ها و محرمات، توجه به هم نوع و تقویت روابط انسانی». آثار ذکر« مورد یاد خدا قرار گرفتن، همنشینی با خدا، محبت خداوند، فلاح و رستگاری، آرامش». آثار توبه« محبوب خدا شدن، بخشش جرایم پیشین، تبدیل گناهان پیشین به خوبی ها، بازیابی شخصیت، امیدواری و رضایت خاطر، رستگاری و رسیدن به بهشت». این تحقیق از نوع تحقیقات بنیادی-نظری و روش اجرای آن توصیفی – تحلیلی می باشد که برای جمع آوری اطلاعات و داده های لازم از روش کتابخانه ای استفاده شده است؛ در این روش پس از جمع آوری مطالب از طریق فیش برداری از اسناد و مدارک مربوط به موضوع اقدام به طبقه بندی آنها نموده و سپس بر اساس سوالات تحقیق مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. کلید واژگان: سلامت، معنویت، سلامت معنوی، تعلیم، تربیت، قرآن، روایات.

چکیده موضوع اصلی در این پژوهش، بررسی جایگاه و آثار تربیتی صله رحم در قرآن و روایات می باشد. از مهم ترین یافته های این تحققیق می توان به موارد ذیل اشاره کرد: صل? رحم یکی از پیمان های الهی است که خداوند از انسان گرفته است.صله رحم صرفاً به ارتباط خوشایند با اقوام سببی و نسبی اختصاص ندارد، بلکه ارتباط با اولیای الهی، مومنان وهر گروه و یا فردی که به نحوی حق بر گردن فرد مومن دارد، مصداق صله رحم است. و همه آنها در ابعاد مختلف زندگی انسان نقش دارند. از یافته های دیگر این تحقیق آن است که در اسلام صله رحم رفتاری اجتماعی دانسته شده که بُعد معنوی و الهی دارد و افراد با خویشان و نزدیکان خود از آن جهت ارتباط برقرار می کنند که خدای متعال برای آنها حق قرار داده است. به صورتی که فردی که قطع رحم می کند از ادای حقوق خویشان و نزدیکان سر باز زده است. در حقیقت پرداختن به صله رحم وظیفه ای دینی و امری واجب است که انگیز? انجام آن به دلیل آثار و پیامدهای بسیار زیاد آن بسیار قوی است. در اندیشه اسلامی، حفظ و تعمیق روابط فامیلی و ارتباط صمیمانه و حمایتی خویشاوندان و دوستان، آن قدر اهمیت دارد که پیامبر اسلام (ص) آن را جزء دین می داند و هدف از رسالت خویش را پس از بندگی خداوند و مبارزه با بت پرستی، صله رحم معرفی می کند. از نتایج دیگر این تحقیق آن است که، صل? رحم تنهابه کمکها و حمایت های مالی اختصاص ندارد. صل? رحم به سبب اختلاف زمان، مکان، افراد، حالات و عادات مختلف فرق می کند. زیرا هر کدام از بستگان و نزدیکان از جهت نیروی کار، توانایی مالی و دیگر جهات با هم متفاوتند. پس قهراً صله رحم نیز متفاوت خواهد بود. صله از نیازمندان آن است که انسان از حیث مادی به وضع اقتصادی آنان و از حیث معنوی به زیارت و صل? عاطفی آنها برسد. صله از دوستان و همنشینان، با هدیه و دیدار آنهاست و نوشتن نامه (از محل دور) پایین ترین مراتب آن است. ابتدای صله رحم، به نفع رسانی به آنان و نهایت آن، وجوب انفاق و احسان در گرفتاری می باشد بین این دو مراتب متفاوتی وجود دارد. همچنین، صل? رحم از جمله رفتارهای کلیدی در هدایت تربیتی به هدف قرب است که به عنوان عبادت، آن هم از برترین عبادت هاست. صل? رحم نقش اساسی در سازگاری انسان و تحکیم پیوندهای خانوادگی و وحدت جامعه دارد و باعث پیشگیری از بسیاری از آسیب ها و مشکلات جامعه صنعتی می شود. این تحقیق از نوع تحقیقات بنیادی نظری و روش اجرای آن توصیفی – تحلیلی می باشد که برای جمع آوری اطلاعات و داده های لازم از روش کتابخانه ای استفاده شده است؛ در این روش پس از جمع آوری مطالب از طریق فیش برداری از اسناد و مدارک مربوط به موضوع اقدام به طبق بندی آنها نموده و سپس بر اساس سوالات تحقیق مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. کلید واژگان: صله رحم، جایگاه تربیتی، آثار تربیتی، قرآن، روایات

موضوع اصلی در این تحقیق بررسی شیوه های تربیت کودکان مسئولیت پذیر از منظر قرآن و روایات است . از مهم ترین یافته های این تحقیق می توان به موارد ذیل اشاره کرد. واژه مسئولیت از لحاظ لغوی به معنی توانایی پاسخ دادن و در عرف عام به مفهوم تصمیم گیری های مناسب و موثر است. پاسخ مناسب و موثر، پاسخی است که کودک را قادر می سازد تا به هدف هایی که موجب اعتماد به نفس او می شوند دست یابد یا به تقویت آنها بپردازد. تصمیم گیری مناسب در چارچوب هنجارهای اجتماعی و انتظارات خانواده و چه بسا جامعه از اوست، پس اتخاذ تصمیم بجا و مناسب موجب ایجاد روابط انسانی مثبت، افزایش ایمنی و موفقیت و آرامش و آسایش وی می شود. مسئولیت پذیری در قرآن وروایات به مفهوم تکلیف شناسی وضابطه پذیری وتهعد باوری ، که ریشه در فطرت و وجدان آدمی دارد ، وسایه روشنی از آن به صورت کلی در ضمیر وباطن انسان نهاده شده و از باورهای وجدان وعقل آدمی است .انسانی که تحت تأثیر تربیت های قرآنی قرار گرفته ،مسئولیتهای خویش رامی شناسد ومسئولیت پذیر است .این انسان به مدد قوه تمیز وتشخیص و وجدان آگاه خود حریم حق وحقوقها را رعایت می کند ،نسبت به همگان احساس تعهد ومسئولیت می کند، واز هرگونه تجاوزگری وقانون شکنی می پرهیزد. مسئولیتهای انسانی ؛ از مسئولیت در برابر خداوند – که خاستگاه اصلی همه مسئولیتها است – آغاز می گردد . انسان باید نسبت به قانون ودین خدا متعهد باشد وبه خرد وکلان احکام الهی گردن نهد، واز اوامر ونواهی دین فرمان برد، از دیگر مسئولیتهای انسان مسئولیت در برابر خویشتن ، مسئولیت در برابر دیگران ومسئولیت در برابر طبیعت می باشد . همه این موارد در قرآن کریم وروایات به آنها اشاره شده است . ودر تحقیق حاضر به عنوان شاهد از این آیات ورایات استفاده شده است . از یافته های دیگر این تحقیق روش های مسئولیت پذیری در قرآن و روایات می باشد . از جمله: مسئولیت پذیری از طریق محبت ، مکلف نمودن فرد به اندازه توانایی وی ، دادن فرصت مناسب برای تصمیم گیری ، تشویق ، بازی، الگوگرفتن کودکان از والدین در همه روشها آیات وروایات به عنوان شاهد درتحقیق آورده شده است. این تحقیق از نوع تحقیقات بنیادی – نظری وروش اجرای آن توصیفی – تحلیلی می باشد که برای جمع آوری اطلاعات و داده های لازم از روش کتابخانه ای استفاده شده است ؛ در این روش پس از جمع آوری مطالب از طریق فیش برداری از اسناد و مدارک مربوط به موضوع اقدام به طبقه بندی آنها نموده وسپس بر اساس سوالات تحقیق مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است . کلید واژگان: شیوه، تربیت ، کودک ،مسئولیت پذیری ، قرآن ، روایات

در این رساله مبانی و اصول و روش های تربیت اجتماعی از دیدگاه فارابی و علامع طباطباییمورد نقد و بررسی قرار گرفته است. از مبانی مشترک فارابی و علامه متوان به مبنای فلسفی مبنای دینی و مبنای روان شناختی و مبنای جغرافیایی اشاره کرد.و اصول مشترک می توانبه اصل عدالت اجتماعی، تفاوت های فردی، اصل احسان و محبت و اصل همگانی بودن تعلیم و تربیت اشاره کرد.

این پژوهش از نوع تحقیقات بنیادی - کاربردی است ، روش تحقیق آن تحلیلی-استنباطی، روش جمع آوری اطلاعات، روش کتابخانه ای و روش تجزیه و تحلیل اطلاعات، روش تحلیل محتواست. نتایج به دست آمده بدین قرارند: تربیت عرفانی عبارت است از اینکه متربی ضمن زندگی در میان مردم و اجتماعات انسانی و بهره مندی از لذات دنیوی، با پیرایش نفس از رذائل و آلودگی های تن و روان و رهایی از دنیای حس و ماده با زهد و عبادت و عقل، با در پیش گرفتن راه سعادت، خود را به فضائل آراسته و با پشت سرگذاشتن مقامات و مراحل سلوک عرفانی به فنای فی الله و بقای با الله نائل گردد. اهداف تربیت عرفانی به دو دسته اهداف غایی و واسطه ای تقسیم می شوند؛ هدف غایی تربیت عرفانی، فناء فی الله و بقاء بالله است. اهداف واسطه ای تربیت عرفانی عبارتند از:بصیرت، عشق، وصول به لذات باطنی، وصول به لذات عقلی و پرورش روحیه اجتماعی متربی. همچنین مبانی، مراحل، اصول و روش های تربیت عرفانیِ مستخرج از این دو نمطِ کتاب اشارات بدین قرارند: مبانی: 1-لذت حقیقی، فقط لذت حسی نیست2-لذات عقلی از لحاظ کمی و کیفی بر لذات حسی برتری دارند3- ادراک حضوری به لذات عقلی موجب شوق به ادراک آنها می شود4-ادراک و نیل به کمالات مبتنی بر فعلیت هر دو قوه نظری و عملی است 5-نفوس بشری در بهره مندی از سعادت ذو مراتب اند6- لذائذ عقلی عارف، در هردو جهانِ فانی و باقی وجود دارد. مراحل تربیت عرفانی: 1-اراده 2-ریاضت3- وقت 4-توغّل5- استیفار 6-انقلاب7- تغلغل 8-مشیّت 9-تعریج 10-ترّدد 11-وصل. اصول تربیت عرفانی: 1- اصل تدریجی بودن تربیت عرفانی 2- اصل توجه به ظرفیت وجودی متربی 3- اصل ملازمت عقلانیت و عرفان4- اصل اعتدال5- اصل اجتماعی بودن تربیت عرفانی. روش های تربیت عرفانی: 1- روش خودشناسی 2-روش تزکیه نفس3- روش تطویع نفس 4-روش تلطیف سرّ . در پایان نیز پیشنهادهای کاربردی ای متناسب با نظام تعلیم وتربیت کنونی ارائه گردیده است کلمات کلیدی: ابن سینا، تربیت عرفانی، مبانی تربیت عرفانی، اهداف تربیت عرفانی، مراحل تربیت عرفانی، اصول تربیت عرفانی، روش های تربیت عرفانی .

در این تحقیق کوشیده شده است تا با کاوش بنیادهایی مطابق با فلسفهی تعلیم و تربیت اسلامی , مبناهایی را یافت که بتوان بنای ارزشیابی پیشرفت تحصیلی را بر آن استوار نمود . همچنین در این تحقیق که از نوع بنیادی توصیفی است از روش تحلیل عقلانی بر روی اطلاعات مستندی که به روش کتابخانهای جمع آوری شدهاند , استفاده گردیده و نتایج زیر بدست آمده است . در پاسخ به سوال اول تحقیق چهار مبنای معرفتشناختی : 1 ) اتحاد وجودی علم و عالم 2 ) تجرد علم 3 ) مرتبهمندی علم 4 ) ابداعی بودن علم , حاصل گردیده است که ارزشیابیها باید بر پایهی آنها شکل گیرند . دلالتهایی از این مبانی برای ارزشیابی , در این تحقیق مطرح شده است که خلاصهای از آن به قرار زیر است : چنین ارزشیابیهایی متوجه وسعت وجودی خود انسان است و اندازهگیری دانش و علم متربی را به عنوان یک صفت یا خصیصه , در دستور کار ندارد . باید در آن طرحهای ویژه و جداگانهای برای ارزیابی ادراک متربی در هر یک از سه سطح حسی خیالی و عقلی وجود داشته باشد و در هر یک از سه سطح به متربی بازخوردهای مناسبی جهت رفع اشکال در همان مورد را بدهد . متربی را در شرایطی کاملاً فعال و خلاق بیازماید . همچنین در پاسخ به سوال دوم تحقیق شش مبنای انسانشناختی : 1 ) انسان با موجودیتی در گرو عقل 2 ) انسان موجودی یکپارچه 3 ) انسان موجودی مختار و انتخابگر 4 ) انسان موجودی اجتماعی 5 ) انسان موجودی دارای کرامت 6 ) انسان موجودی با کمالگرایی نامحدود , حاصل گردیده است که ارزشیابیها باید بر پایهی آنها شکل گیرند . دلالتهایی از این مبانی برای ارزشیابی , در این تحقیق مطرح شده است که خلاصهای از آن به قرار زیر است : از خرد کردن انسان به جنبههای مختلف برای آنکه بتواند وی را اندازهگیری کند بپرهیزد . به پیچیدگی و وحدت در عین کثرت ابعاد مختلف وجود آدمی بی اعتنا نباشد و با ارزیابیهای مناسب , رشد و کمال متوازن افراد را دیدبانی کند . باید عقاید و سلایق گوناگون را شکوفا کند و در فضای آزاد ، اندیشهها را برکشد . ارزشیابیها نباید به گونهای باشند که موجب استبداد و تحمیل اندیشه و همچنین ترس و اضطراب گردند . و در پاسخ به سوال سوم تحقیق نیز سه مبنای ارزششناختی : 1 ) تقوا ؛ برترین ارزش در اسلام 2 ) نیت ؛ روح عمل 3 ) مطلق بودن اخلاق , حاصل گردیده است که ارزشیابیها باید بر پایهی آنها شکل گیرند . دلالتهایی از این مبانی برای ارزشیابی , در این تحقیق مطرح شده است که خلاصهای از آن به قرار زیر است : در ارزشیابیها به غیر از نتایج اعمال , توجه ویژهای به نیات و قصدها معطوف گردد . طرحهای مناسبی برای آگاهی یافتن از نیات و دلمشغولیهای متربیان داشته باشد . در مسایل اخلاقی متربی باید هم به لحاظ نظری و هم عملی مورد ارزیابی قرار گیرد . با شناسایی رذایل و فضایل اخلاقی متربی در تغییر دادن رذایل به فضایل و حفظ فضایل به متربی کمک کند. در قسمت نتیجهگیری نیز علاوه بر ارائهی خلاصهای از یافتههای تحقیق مطابقت نظام ارزشیابی موجود با این مبانی بررسی گردیده و میزان تطابق آن بسیار اندک تشخیص داده شده است .

پایان نامه حاضر تلاشی برای مقایسه تربیت عقلانی از دیدگاه علامه جعفری و جان دیویی می باشد . روش این تحقیق روش مقایسه ای بردی می باشد و ابزار جمع آوری اطلاعات نیز از طریق کتابخانه می باشد . علامه جعفری تربیت عقلانی را پرورش قوه ی تفکر انسان برای انتقال از حیات معمول به حیات معقول می داند . این تربیت عقلانی دارای یک سری اهداف ، اصول و روش ها می باشد . علامه جعفری برای تربیت عقلانی یک هدف نهایی و چند هدف واسطه ای بیان می کند .هدف نهایی تربیت عقلانی از دیدگاه علامه جعفری عبادت و بندگی خدا می باشد واهداف واسطه ای تربیت عقلانی نیز شامل خودسازی ، غلبه عقل بر هوای نفس وتبدیل احساسات خام به احساسات تصعید شده می باشد . علامه همچنین برای تربیت عقلانی اصل تعقل برین ، اصل توازن عقل و احساس ، اصل استمرار و یادگیری و اصل طهارت قلب را مطرح می کند و از طرفی برای تربیت عقلانی روش های اندیشیدن مبتنی بر محتوای وحیانی ، روش ارائه تکلیف متناسب ، روش تربیتی تمرین و تکرار و روش تربیتی تحریک به حقیقت جویی را بیان می کند . جان دیویی تربیت عقلانی را انتقال کنجکاوی کم و بیش تصادفی و اظهار نظر متفرقه به گرایش های هوشیارانه و پژوهش محتاطانه و دقیق می داند و برای آن یک سری اهداف ، اصول و روش ها مطرح می کند . دیویی معتقد است هدف تربیت را باید از جریان تربیتی استخراج نمود و با تحمیل هدف هایی که از بیرون بر اشخاص اعمال می شود مخالف است و هدف و وسیله را یکی می داند . دیویی برای تعلیم و تربیت یک سری اصول مطرح می کند : اصل انضباط ، اصل تفکر ، اصل ادامه یا استمرار ، اصل تاثیر متقابل ، اصل کنترل اجتماعی ، اصل آزادی ، اصل مربوط به هدف و اصول مربوط به مواد درسی . دیویی همچنین برای تربیت عقلانی روش حل مساله را مطرح می کند . علامه جعفری در مورد مفهوم تربیت عقلانی ، اهداف تربیت عقلانی و اصول تربیت عقلانی با جان دیویی تفاوت نظر دارد اگر چه از لحاظ لفظی بین آنها تشابه نظر وجود دارد . علامه جعفری و جان دیویی در مورد این روش که دانش آموز خود باید به دنبال کشف حقیقت باشد تشابه نظر دارند . این وجوه افتراق زیاد و اشتراک کم در مورد مفهوم تربیت عقلانی و مولفه های آن ( اهداف ، اصول ، روش ) به نقش اساسی دین در افکار علامه جعفری و رها کردن نقش دین در افکار جان دیویی بر می گردد .

باحمد وسپاس خدای خالق و مربّی ، دراین تحقیق با اعتقاد به نقش معرفت در کیفیت وکمال عبادت ، وفضیلت "معرفه الله" ، به عنوان " اعلی المعارف "، در مسیرعبودیت سبحان ، به تحقیق درحوزه ی تربیت عرفانی ، پرداخته شده است . ازآنجا که " تربیت " امری ربّانی ، و تربیت عرفانی ، دائر بر شناخت ذات و صفات پروردگار متعال است ، برای دریافت تعریف الگوی عملی تربیت عرفانی ، این تحقیق ، به دنبال نسخه ی عرفانی مبتنی برتعالیم وحی ، ومنبعث ازالهامات ربّانی اولیاء الهی ، بر ژرفای دعای سرشار ازگوهرنابّ عرفان عرفه ، معطوف گشته ، و" الگوی تربیت عرفانی را ،از منظر امام حسین (ع) با تأکید بردعای عرفه " به عنوان مسئله ی اصلی تحقیق ، درآئینه ی تجلیات ضمیرنورانی ، وافاضات آن الگوی کمال عرفانی ، ووجود تربیت یافته ی اعلای ربّانی، ودربیانات گرانبها ، وتصویرزیبا وجامع الاطراف ذات وصفات خداوند دردعا ومناجاتشان ، جستجو شده است . تربیت ، با الهام ازقرآن در فلسفه ی خلقت، همانا آئین بندگی تعریف می شود، وکمال بندگی ، براساس سخن حضرت امام حسین (ع)، با تعبیر " اِنَّ اللهَ جَلَّ ذکَرهُ ما خََلقَ العِباد اِلاّ لِیَعِرفوهُ " ، معرفه الله ، عنوان گردیده است . بنابراین ، با تبیین جایگاه تربیت عرفانی ، برای یافتن پاسخ سوال اصلی تحقیق ، پنج سوال فرعی مبنی بر" تعریف تربیت عرفانی ، غایت، اصول ، مراحل وروشهای آن" مورد بررسی قرارگرفته است . تعریف تربیت عرفانی ، باعبارت " فرایند شکوفائی فطرت آدمی در پرتو معرفت به ذات و صفات الهی منضم به بندگی عارفانه و عاشقانه ، از معبر شناخت زوایای وجود انسان ، و آیات وعنایات الهی ، منحصربه الهام وتفضلات رحمانی و هدایت ربانی " مشخص شده ، و غایت آن ، درراستای تحقق اراده ی متعالی خداوند مبنی برمقام رفیع خلیفَه الهی انسان، باعبارت : "کسب عالی ترین وجه کشف و شهود قلبی درشناخت خداوند ، با کسب " توحید خالص" و "یقینی" ، ونیل به مقام فناء فی الله ، از رهگذر " پی بردن به او از خود او، درپرتوتأسی و معرفت به برگزیدگان او" تعریف گردیده است . مراحل تربیت عرفانی : " معرفت ؛ توبه ؛ ایمان ؛ یقین ؛ توکل ؛ رضا ؛ تسلیم ؛ تقوی ؛عبادت ؛ اخلاص ؛ حب الهی ؛ شهود ؛ وصال و فناء فی الله "، و اصول آن باعناوین : " انحصار عرفان ناب به تفضل الهی ، ابتناء آن برشناخت حجج الهی ، انطباق هدایتها با قابلیت و تناسب رشد وجودی،و ضرورت ارتقاء ظرفیت وجودی وکمالات مربّی و متربّی " دریافته وارائه شده است . راهبردهای عملی ، مطلوب بخش نهایی سوالات تحقیق ، بهَ عنوان روشهای تربیت عرفانی ، با عناوین : " 1- معرفه النفس2 - تدبّردرقرآن3 - تهذیب نفس 4- مداومت و جدیت درعبادت 5 – دعا 6 - مناجات با خدا " مشخص ومعرفی شده است

چکیده بی شک رسیدن به سعادت، همیشه دغدغه بشر به شمار رفته و از این نظر مسئله تربیت از سوی مربیان موفقی همچون امام سجاد در ابعاد فردی و اجتماعی و نیز قالب های متنوع پیگیری شده است؛ به طوری که به گواهی تاریخ برطرف کننده مشکلات فرهنگی عصر خویش به شمار می رفتند. این پژوهش با مطالعه مکتب امام سجاد در صدد بررسی نظام مند مبانی، اهداف، اصول و روش های تربیتی مبتنی بر آموزه های آن حضرت می باشد که در مجموع، یک الگوی تربیت اخلاقی را نمایان می سازد. ضمن اینکه روش های تربیتی به عنوان حلقه پایانی این الگو، با عنایت به مراحل مختلف تربیت و با تاکید بر اسلوب های «زمینه ای»، «بینشی»، «گرایشی» و «کنشی» کامل می گردد. الگوی امام چهارم در تربیت، منطبق بر ویژگی های فطری انسان پی ریزی گردیده که مبانی تربیتی ایشان را تشکیل می دهد. برای نمونه می توان به ذکر «خداجویی»، «خوددوستی»، «نوع دوستی» و... پرداخت. با تکیه بر مکتب انسان ساز امام سجاد باید در تعلیم و تربیت، اصولی همچون «امنیت بخشی»، «اصلاح محیط»، «تهذیب ظاهر و باطن»، «عینیت بخشی به آموزش»، «عمل گرایی»، «درونی سازی آموزه ها» و... را مدّنظر قرار داده و با روش های «ابراز محبت»، «تغییر موقعیت»، «آموزش به شرط عمل»، «گفتگو درباره مسائل اخلاقی»، «سوال و جواب»، «تحریک انگیزه»، «بازگشت»، «خوبی در مقابل بدی»، «فریضه سازی» و... به رشد متربی همت گماشت؛ تا وی از این رهگذر به هدف غایی تربیت یعنی «قرب الهی» دست یابد. روشی که برای رسیدن به این منظور در پیش گرفته شد، ترکیبی از روش های توصیفی و تحلیلی می باشد. بدین صورت که ابتدا در آموزه های امام سجاد و شروح آن ها دقت شده و برای فهم عمیق تر، آیات و روایات مرتبط با موضوع نیز مورد استفاده قرار گرفت؛ سپس با استفاده از روش اکتشافی، الگوی تربیت اخلاقی مبتنی بر معارف گفتاری و رفتاری آن حضرت در قالب هایی همچون مبانی، اهداف، اصول و روش ها ارائه گردید. از آن جا که آموزه های گفتاری و رفتاری امام سجاد و به ویژه صحیفه سجادیه، سرشار از راهنمایی های تاثیرگذار برای مربی و به تبع آن متربی است، می توان تصویر جامعی از یک نظام تعلیم و تربیت را برای پیرایش رذائل و پرورش فضائل در قالب الگو نشان داده و جایگاه عظیم و نقش آن حضرت را در نخبه پروری علمی و ایمانی نمایان ساخت. کلید واژه ها: امام سجاد ، صحیفه سجادیه، آموزه های تربیتی، الگوی تربیت اخلاقی

در این پایان نامه دانشجو با استفاده از روش تحلیل محتوا و هرمونتیک به مقایسه دیدگاه روان شناسی انسان گرا با قرآن در مورد ویژگیهای انسان سالم پرداخته است.وی ابتدا ویژگیهای انسان نسالم را از هر یک از دو دیدگاه بررسی کرده و سپس به مقایسه شباهتها و تفاوتهای هر دو دیدگاه پرداخته است. همچنین در پایان بر اساس امتزاج دو دیدگاه پژوهشگر به معرفی ویژگیهایی پرداخته که درمانگر باید مراجعان خود را به آن سمت هدایت کند.این ویژگیها شامل موارد زیر می باشد: 1. او را به سمتی هدایت کند که علاوه بر تکیه بر عینیت به عالم غیب و مصادیق آن اعتقاد پیدا کند.2.به او در دستیابی به یک پشتوانه اعتقادی و عقلانی کمک کند.3.به او کمک کند تا در برابر تاخیر در ارضا نیاز هایش صبور باشد و انسان خویشتن داری گردد.4.اعتقادی بدست آورد که بر اساس آن زندگی محدود به دنیای مادی نباشد.5. از یک هماهنگی وجودی برخوردار باشد.6.در زندگی دارای یک هدف اصلی و اساسی باشد.7.از تمام امکانات مادی و معنوی خود در کمک به دیگران استفاده کند.8. در راه رسیدن به اهدافش و حل مشکل انسانی خلاق فعال و انعطاف پذیر باشد.9. از آزادیش در انتخاب به نحو احسن استفاده کند.10. توانایی درک ، پذیرش و هماهنگی با حقیقت را بدست آورد11.دارای روحیه قدردانی باشد.12. در صورت ارتکاب اشتباه پشیمان گردد و جبران نماید. 13. نسبت به خدا و بندگانش مهربان باشد.14. در زندگی خود دارای هدف باشد.15. به سمت وارستگی حرکت کند.

ضرورت امر امید، وضع نامطلوب امید در نظام های تربیتی جاری و نگاه به قرآن و روایات در قالب دستور العملی تربیتی، نگارنده را برآن داشت تا سوالاتی را در این پایان نامه بررسی کند و پاسخ دهد. 1. مفهوم امید از دیدگاه قرآن و روایات چیست؟ 2. راه های ایجاد امید در انسان از دیدگاه قرآن و روایات چگونه است؟ 3. نقش امید در تربیت انسان از دیدگاه قرآن و روایات چیست؟ 4. مفهوم امید از دیدگاه روان شناسی مثبت گرا چیست؟ 5. وجوه تشابه و تفاوت امید در تعلیم و تربیت از دیدگاه قرآن و روایات با روان شناسی مثبت گرا چیست؟ در پاسخ به سوال اول باید گفت: مفهوم امید در قرآن در واژگان رجاء، طمع، مُنی و امل و تعابیر گوناگون مانند احسان، انفاق، جهاد و ... قابل پیگیری است. بنابراین؛ به طور کلی امید را به امید مطلوب که مربوط به اموری است که در جهت رضای الهی و هماهنگ با واقعیت وجودی انسان است و امید نامطلوب که مربوط به اموری است که رضای الهی در آن لحاظ نمی گردد و حاصل وسوسه نفس و القائات شیطان است، بیان کرد. در پاسخ سوال دوم نیز پژوهشگر راه ایجاد امید در قرآن و روایات را در دو محور اعتقادی و رفتاری بررسی کرده که بعد اعتقادی شامل توحید، نبوت و معاد می باشد و بعد رفتاری شامل حوزه فردی و اجتماعی می گردد. در پاسخ به سوال سوم: نقش امید در تربیت انسان در حوزه های ارتباط با خود، دیگران و جهان شامل فعالیت هدفمند، آرامش، معرفی الگو، آینده نگری است. تعریف امید و مولفه های آن شامل هدف، مسیر و عامل و نظریه امید از مفهوم امید در روان شناسی مثبت گرا به شمار می روند، که در پاسخ به سوال چهارم ذکر گردید. در نهایت به وجوه تشابه و تفاوت امید در تعلیم و تربیت از دیدگاه قرآن و روایات با روان شناسی مثبت اشاره شده است.

فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی یکی از علوم فلسفی اسلامی که با روش تعقلی و استدلالی به بازشناسی و بازنگاری بنیان های فلسفی و نظری تعلیم و تربیت اسلامی از یک سو، و استنتاج و استنباط مدلول های تربیتی متناسب با آنها از سوی دیگر می پردازد. با عنایت به تقدم معرفت شناسی بر جهان شناسی و انسان شناسی، و نیز با توجه به ابداعی و ابتکاری بودن بخش مهمی از فلسفه حکیم صدرالمتألهین شیرازی و جامعیت و فراگیری به نسبت بیشتر آن در قیاس با حکمت های مشایی و اشراقی، در این مقاله سعی شده است با استفاده از روش تحقیق تحلیلی- توصیفی، در بخش اول به بررسی مفهوم "وجود ذهنی" پرداخته و در قسمت دوم دیدگاه های معرفت شناختی فلسفه صدرایی در زمینه وجود ذهنی در دو بخش: الف- دیدگاه های عام: "بدیهی بودن علم"، "تجرد علم"؛ ب- دیدگاه های خاص: "از سنخ وجود بودن علم"، "اتحاد وجودی علم و عالم"، "رابطه ماهوی علم و معلوم"، "واقع نمایی علم"، "مرتبه مندی علم"، و "ابداعی بودن علم" به صورت منظم و طبقه بندی شده تبیین گردد و در نهایت استنتاج و استنباط مدلول های تربیتی این دیدگاه ها در قالب اصول تربیتی، بخش سوم این مقاله را تشکیل می دهد که عبارتند از: "اصل جهت دهی حرکت متربی از کثرت قسمی خارجی علم به وحدت مقسمی ذهنی آن"، "اصل گزینش و آموزش مواد درسی با معیار تعالی وجودی متربی"، "اصل گزینش و آموزش مواد درسی معرفت بنیان، به جای مواد درسی مظنون، مشکوک و موهوم"، "اصل گزینش و آموزش مواد درسی ناظر به واقع"، "اصل توسعه ی مداوم مرزهای وجود ذهنی جهان نما"، "اصل جایگزین سازی رویکرد معناگرا، به جای رویکرد ماده انگار"، "اصل جایگزین سازی نگاه جاودانه انگار به جای رویکرد فناپندار".

چکیده همان طور که از عنوان تحقیق پیداست، این پژوهش به بررسی علل عدم تطابق عملکرد مسلمانان با آموزه های قرآنی در حوز? تربیت دینی می پردازد. مسأله‎ای که انگیزه چنین تحقیقی شد، این بود که چرا برخی مسلمانان بعد از اینکه به حقانیت دین و کلام خدا شهادت دادند، گاهی متفاوت و متناقض با آموزه های قرآنی عمل می کنند. پژوهش حاضر که جنب? بنیادی-کاربردی دارد، در حوز? تربیت دینی به بررسی سه سوال می پردازد: نظام امر و نهی قرآنی چیست؟ آیا قرآن در باب اصل موضوع عدم تطابق عملکرد مسلمانان با نظام امر و نهی قرآنی در حوز? تربیت دینی دیدگاهی دارد؟ از دیدگاه قرآن، علل عدم تطابق عملکرد مسلمانان با نظام امر و نهی قرآنی در حوز? تربیت دینی چیست؟ در پاسخ به سوال اول بعد از تعریف نظام، ابتدا نظام مندی آیات قرآن بررسی می شود و این موضوع بیان شده که قرآن مجید مشتمل بر ریشه های اصلی اسلام (اصول عقاید اسلامی، اخلاق پسندیده و احکام شرعی و قوانین عملی) است، و به دنبال آن باتوجه به تأکید بر عملکرد در این پژوهش، اهمیت عملگرایی در این نظام مورد بحث قرار می گیرد و درنهایت به این سوال پاسخ می دهیم که جهت مندی آیات قرآن چیست. نماز، جهاد، مهاجرت، انفاق و کم فروشی مصادیقی هستند که نشان می دهند در برخی آیات قرآن به موضوع عدم تطابق عملکرد مسلمانان اشاره شده و بدین ترتیب سوال دوم که پیرامون دیدگاه قرآن در باب عدم تطابق است، پاسخ داده می شود. در بخش سوم به سوال اصلی تحقیق اشاره گردید و علل عدم تطابق عملکرد مسلمانان با نظام امر و نهی قرآنی در دو دسته عوامل فردی و محیطی طبقه بندی شده اند. که عوامل فردی شامل عدم معرفت، گرایش های نادرست، ضعف اراده و عوامل محیطی شامل ولایت طاغوت و اثرپذیری از خانوده و دوستان هستند. روش این تحقیق توصیفی-تحلیلی است، بعد از وصف و شرح عدم تطابق باتوجه به مصادیق قرآنی به روش تحلیل محتوا به ریشه یابی و فهم علل این مسأله پرداخته است و بیان می کند نه تنها در بعضی آیات از قرآن مجید به عدم تطابق عملکرد اشاره شده، بلکه برخی از دلایل آن نیز متذکر گردیده است. واژگان کلیدی: قرآن، نظام امر و نهی قرآنی، تربیت دینی، عملکرد مسلمانان

امروزه جامعه شناسان،روانشناسان و متخصصان علوم تربیتی توجه ویژه ای به آموزش و تربیت افراد جامعه و به طور خاص کودکان دبستانی نشان می دهند و چون نهاد تعلیم و تربیت رسالت تربیت کودکان را در جوامع بر عهده دارد و پرورش نیروی انسانی متعهد،کارآمد و اثربخش محور توسعه پایدار در تمامی ابعاد در هر جامعه ای محسوب می گردد، ضروری است که سیاست‏گذاران در سطح کلان، برنامه ریزان در وزارت آموزش و پرورش و مدارس به تربیت دانش آموزانی که مهارت‏های اجتماعی و ارتباطی را به طور مناسب داشته باشند و از بعد انسانی،اخلاقی و اجتماعی رشد یافته باشند در اولویت قرار دهند و با نگاهی عالمانه بدان بنگرند. تربیت اجتماعی به عنوان یکی از ساحت‏های تربیت،کانون توجه اندیشمندان اجتماعی و تربیتی می‏باشد در سال‏های اخیر جامع? ایرانی-اسلامی به دلیل هجوم گسترده ی آموزه‏های متعارض اجتماعی و اخلاقی به ویژه از سوی فرهنگ‏های مادّی ومنفعت گرای غربی در مرز بحران اجتماعی و فرهنگی قرار گرفته است وبا چالش تعارض‏های ارزشی،اجتماعی و فرهنگی مواجه می باشد و می‏توان گفت یکی ازبهترین شیوه های مواجهه با چالش‏های پیش رو و پاسخگویی به مسائل و مشکلات معاصر، رنسانس معنوی و رجوع به آموزه ها و تعالیم غنی اسلامی می‏باشد و بی تردید قرآن کتاب الهی در متن این فراخوانی به اندیشیدن و پژوهش می باشد. پارادایم زیربنایی پژوهش صورت گرفته،کیفی وروش پژوهش ازنوع توصیفی-تحلیلی می باشد به این صورت که به منظور شناسایی وضیعت فعلی تربیت اجتماعی در برنامه درسی رسمی آموزش و پرورش دوره ابتدایی از روش تحلیل محتوای کیفی استفاده و همچنین به منظور طراحی الگوی مطلوب برنامه درسی تربیت اجتماعی مبتنی بر قرآن از روش تحلیل محتوا و هرمنوتیک ودر مرحله پایانی یا اعتبارسنجی الگوی پیشنهادی از نظرات 10 تن از متخصصان موضوع پژوهش استفاده شده است.الگوی پیشنهادی در مورد چهار عنصر اساسی برنامه درسی یعنی: اهداف، محتوا و روش‏های سازماندهی برنامه درسی، راهبردهای یاددهی-یادگیری و روش‏های ارزشیابی در تربیت اجتماعی می باشدکه ضمن توجه به ویژگی‏های مخاطبان این دوره از مهم‏ترین گنجینه ارزشمند تربیتی، قرآن بهره مند گردیده است.

هدف پژوهش حاضر تحلیل مبانی معرفت شناسی حکمت صدرایی، توجیه عناصر تربیتی بر اساس آن مبانی و ارایه ی چشم انداز تربیتی مبتنی بر آن را می باشد؛ روش پژوهش تحلیل فلسفی با رویکرد تألیفی بوده است. به منظور دستیابی به هدف پژوهش، ابتدا مبانی معرفت شناسی صدرایی از آثار متعدد صدرالمتألهین و برخی از شارحان وی تحلیل و سپس عناصر تربیتی مبتنی بر آن مبانی توجیه می گردد؛ مبانی اساسی معرفت شناسی صدرایی در دو حیطه ی وجودشناسی و معرفت شناسی عبارتند از؛ الف) مساوق بودن معرفت با وجود، ب) کل قوا بودن نفس ناطقه ی انسان، پ) اتحاد عالم، معلوم و علم، ث) تقدم عقل نظری بر عقل عملی، ج) برقرار بودن موازنه میان عالم محسوس و عالم معقول و ت) سلسله مراتبی بودن معرفت. عناصر مهم تربیتی یعنی هدف، برنامه ی درسی، معلم، متعلم و روش تدریس با عنایت به مبانی فوق الاشاره بررسی و تحلیل شده اند و نشان داده شده است که عناصر تربیتی در این دیدگاه از خصایص و ویژگی های خاصی برخوردارند که می توانند فراگیر را به خودآفرینی سوق و نور عقلی یعنی ایمان را در وی متجلی سازند. چشم انداز تربیتی منتج از چنین مبانی بر حقیقت تربیت تأکید می کند، که در این صورت تربیت در عین وحدت و حفظ یگانگی، مانند حقیقت وجود از کثراتی چون کثرت شدت و ضعف، بیشی و کمی و برتری و کهتری برخوردار می سازد؛ نتیجه ی دیگر پژوهش بیان می دارد که بین عناصر تربیتی چشم انداز باید موازنه برقرار باشد، این موازنه هم در هر مرتبه ی معرفتی و هم در مراتب طولی معرفت واقع می گردد.

پدیده دین گریزی به علت اثرات و تبعاتی که از منظر جامعه شناختی و روان شناختی در پرتو نظریات علوم تربیتی دارد، نیازمند بررسی دقیق است. این پژوهش به بررسی پدید? دین گریزی، زمینه ها، پیامدها و راهکارهای قرآنی می پردازد. تحقیق ما از نوع "بنیادی- کاربردی" و روش تحقیق، "توصیفی- تحلیلی" است. روش جمع آوری اطلاعات " کتابخانه ای" بوده که از اسناد و مدارک مرتبط با موضوع شامل: کتاب، مجلات تخصصی، مقالات و تحلیل های مجلات و روزنامه ها، سایتهای اینترنتی معتبر و بانکهای اطلاعاتی فیش برداری گردیده و مورد استفاده قرار گرفته است. روش تجزیه و تحلیل اطلاعات بدین گونه است که در گام نخست با جمع آوری منابع و اطلاعات دست اول و مستند و چیدمان آنان در کنار یکدیگر با تکیه بر آموزه های قرآنی، به تحلیل و تبیین زمینه ها، پیامدها و راهکارهای مقابله با پدید? دین گریزی پرداخته خواهد شد. آنچه در این پژوهش به دست آمده این است که عوامل "محیط"، " دوستان و مربیان "، " فشار و خشونت "، " رفتارهای گاه نامناسب متولیان دین"، "فشار و خشونت"، "فقر" و " خواسته های نفسانی"، "ضعف معرفتی " و "غامض و مبهم نشان دادن دین " را در زمر? زمینه های دین گریزی و "ترویج الحاد (کفر)" ،ایجاد "شک و تردید "، "روان پریشی" و" سختی زندگی دنیوی و اخروی " از پیامدهای نظری و عملی دین گریزی است. راهکارهای قرآنی برای جلوگیری از پدیده دین گریزی را می توان در دو دسته فکری و عملی تقسیم نمود که در چهار شاخه اصلی "تغییر بینش انسان نسبت به خداوند"، "تغییر بینش انسان نسبت به خود " ،" تغییر بینش انسان نسبت به جهان" و "تغییر بینش انسان نسبت به دین" با رهنمودهای ویژه در پرتو آیات و مفاهیم قرآنی قابل تبیین و تشریح است.

لوله های چدن داکتیل به دلیل مقاومت بالای بدنه آنها در مقابل زلزله، یکی از پرمصرف ترین لوله های مورد استفاده در شبکه های آبرسانی می باشند. اما اصلی ترین مشکل آنها در اثر زلزله های گذشته، بیرون زدگی اتصالات نر و ماده و شکستگی اتصالات بوده است. از این رو، تولید و استفاده از اتصالات مقاوم در برابر زلزله، در لوله های چدن داکتیل امری ضروری و اجتناب ناپذیر است. ویژگی بارز این اتصالات داشتن جابجایی های محوری و زاویه ای و مقاوم بودن آن در برابر جدایی لوله در اثر کشش می باشد. انعطاف پذیری محوری و زاویه ای اتصالات، نقش بسیار مهمی در کاهش تنش و کرنش روی بدنه لوله دارد. در این مطالعه ضمن بیان کارایی اتصالات ضد لرزه، پارامترهای انعطاف پذیری آن با توجه به نیاز کشور مورد تحلیل قرار گرفته و مقادیر آن به دست آمده و در ادامه به بررسی مکانیزم و شکل مناسبی از این اتصال برای تولید در کشور پرداخته شده است. با بررسی وضعیت لرزه خیزی کشور مشخص شد که نیاز به ساخت اتصالاتی است که علاوه بر داشتن مکانیزم نصب ساده، دارای انعطاف محوری 4 سانتیمتر و انعطاف زاویه ای بیشتر از 4 درجه باشند. پس از طراحی اتصال، منحنی های کشیدگی در کشش، فشار و خمش برای قطر های 100، 400 و 1000 میلیمتر به دست آمد. علاوه بر آن، سیستم لوله و خاک با اتصال ضدلرزه طراحی شده در قطر 400 میلیمتر تحت اثر انتشار امواج قرار گرفت و نتایج آن نشان داد که آسیبی به لوله و اتصال نرسیده است. در ادامه عملکرد اتصال super lock ساخته شده توسط شرکت آمریکایی clow نیز مورد ارزیابی قرار گرفته است.

عقل حجّت باطنی خداوند و وسیل? فهم و دریافت معارف بنیادین اعتقادی است. شکوفا سازی و تربیت این موهبت الهی، رسالت تمامی ادیان آسمانی و به ویژه، دین اسلام بوده است.تحقیق حاضر با هدف« بررسی اصول و روش های تربیت عقلانی بر مبنای سخنان امام رضا(ع)» صورت پذیرفته است. این تحقیق، از نوع« تحقیقات کاربردی »، روش آن «توصیفی-تحلیلی» و روش تجزیه و تحلیل اطلاعات، « تحلیل محتوا » است. مهم ترین نتایج حاصله از این تحقیق، به این شرح است: 1- عقل با توجه به سخنان امام رضا (ع)، عبارت است از: « نیروی تشخیص حق و باطل در قلمرو نظر و خیر وشر در قلمرو عمل، از یک سو، و بازدارند? از اعمال سیئه و هدایت کننده به اعمال صالح، از سوی دیگر». 2- اصول و روش های تربیت عقلانی، براساس سخنان امام رضا (ع)، عبارت است از: « مجموعه اصول و روش های مستخرج از سخنان امام رضا (ع)، که به گون? منظم و سازمان یافته، موجب رشد و پرورش عقل در دو جنب? نظری و عملی، در جهت دستیابی به اهداف واسطه ای ِعلم، ایمان، و عمل و نیل به هدف غایی ِقرب الهی» هستند. پس می توان گفت که تربیت عقلانی از دیدگاه امام رضا (ع) این گونه تعریف می شود: « ایجاد زمینه های مساعد برای پرورش هرچه بهتر عقل نظری و عقل عملی متربی به گونه‏ای که متربی بتواند مسائل درون دینی و برون دینی را درک و هضم کند و اعتقاد به باورهای دینی و عمل به احکام از روی بصیرت باشد و نه تقلید و تعبد، و اگر جایی هم مسأله‏ای را به طور تعبدی می ‏پذیرد، دلیل عقلی او را به این تعبد رهنمون کرده باشد ». 3- اصول تربیت عقلانی بر مبنای سخنان امام رضا(ع) به دو گروه تقسیم شده است: اصول عام شامل: اصل اعتدال، اصل لزوم هماهنگ بودن علم و عمل، اصل هماهنگی با فطرت، اصل آزادی مبتنی بر عقل است. اصول خاص مربوط به پرورش عقل نظری عبارتند از: اصل پیوستگی تجربه اندوزی، علم آموزی، اندیشه ورزی، اصل تفکیک علم و اندیشه و تجربه مفید از علم و اندیشه و تجربه غیر مفید، اصل لزوم روح علمی داشتن، اصل حکمت جویی، اصل تلازم عقل و علم، اصل لزوم منع حکمت آموزی به نا اهلان است. اصول خاص شامل: اصول خاص مربوط به پرورش عقل عملی عبارتند از: اصل رعایت مراحل تزکیه نفس، اصل تکلیف متناسب با توانایی، اصل لزوم پیروی عقل از فرامین الهی. 4- از سخنان امام رضا (ع)، روش های مختلف برای تربیت عقل به دست آمده است: روش های تربیت عقل نظری عبارتند از: روش تفکّر، روش تعلّم، روش تجربه اندوزی. روش های تربیت عقل عملی عبارتند از: روش تزکیه نفس که شامل: غفلت زدایی، توبه، زهد، مراقبه و محاسبه، تقوا. از این چهار روش، روش های اول، دوم، و سوم، برای تربیت عقل نظری و در راستای تحقّق اولین هدف واسطه ای،یعنی« علم» و روش چهارم، برای تربیت عقل عملی و در جهت تأمین دومین و سومین اهداف واسطه ای، یعنی« ایمان و عمل »؛ و هر چهار روش برآورند? هدف غایی تربیت عقلانی، یعنی « قرب الهی » هستند.

چکیده: پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل، موانع وآثار بصیرت دینی از منظر قرآن کریم انجام یافته است. این تحقیق از نوع تحقیقات کاربردی و روش به کار گرفته شده در انجام آن،کتابخانه ای و ابزار جمع آوری اطلاعات، فیش برداری است. منبع اصلی ما در این تحقیق، قرآن کریم و استنتاج از آیات و تفاسیر مربوطه، کتاب ها، مقالات علمی و پایان نامه های دانشجوئی می باشد. یافته های این تحقیق بدین قرار است : عوامل بصیرت دینی از منظر قرآن کریم عبارت اند از: 1- ایمان 2- تقوا 3- عقل 3- ذکر 4-کتاب های آسمانی 6- سیر در آفاق وانفس 7- مطالعه تاریخ گذشتگان 8- پیروی از ولایت 9- امدادهای غیبی 10- استفاده درست از ابزار بصیرت. موانع کسب بصیرت دینی از منظر قرآن کریم عبارت اند از: 1- کفر ورزی 2- لجاجت و سر سختی 3-تعصب جاهلی 4-غفلت زدگی 5-هوا پرستی 6- نفاق 7- پیروی کورکورانه از دیگران. آثار تربیتی بصیرت از منظر قرآن کریم عباتند از: 1- توحید، 2- انذار پذیری، 3-عبرت آموزی، 4- ایستادگی و صبر سربلندی در برابر امتحانات الهی، 5- اقامه ی عدل، 6- سیر در آفاق و انفس، 7- مصلحت فردی، 8-بصیرت در کار و تلاش، 9- ولایت مداری، 10- مهارت و دقت درانجام کارها. کلید واژه ها: بصیرت، بصیرت دینی، عوامل بصیرت دینی، موانع بصیرت دینی، آثار بصیرت دینی، قرآن کریم.

چکیده تحقیق حاضر با عنوان مقایسه دیدگاه های علامه جعفری(ره) و هری برودی درباره تربیت زیبایی شناختی انجام شده است. در این پژوهش نوع تحقیق «بنیادی – کاربردی» و روش تحقیق تحلیل محتوا از نوع تحلیلی – مقایسه ای و روش گردآوری اطلاعات «کتابخانه ای» و ابزار آن «فیش برداری» است. برای تحلیل و گردآوری اطلاعات کارهای زیر را به ترتیب انجام شده است: ابتدا کتاب های مرتبط با موضوع ، که توسط برودی و علامه جعفری(ره) نوشته شده بود ، جمع آوری و انتخاب شد. این کتاب ها شامل کتاب «زیبایی و هنر از دیدگاه اسلام» علامه جعفری (ره) و «جستاری در تربیت زیبایی شناسی» برودی به عنوان مرجع اصلی و منبع دست اول می باشد. سپس کتاب ها به طور بسیار دقیق و با حوصله مطالعه گردید و هر یک از مولفه های مربوط به اهداف و سوالات پژوهش از کتاب های منتخب استخراج شد. سپس موارد استخراج شده به طور دقیق در کد تحلیلی خاص خود دسته بندی و طبقه بندی شد و در نهایت به ترتیب سوالات تحقیق ، مولفه های استخراجی تحلیل و مقایسه گردید. در این تحقیق ابتدا درباره زیبایی و انواع آن و تربیت زیبایی شناسی از منظر برودی و علامه جعفری(ره) بحث گردیده و سپس پنج سوال اصلی تحقیق که شامل رویکردها ، مبانی ، اهداف ، روش ها و محتوای تربیت زیبایی شناسی از دیدگاه هری برودی و علامه جعفری(ره) مطرح گردیده و شباهت ها و تفاوت های میان نظریات آنها بررسی شده است. در سوال اول تحقیق ، برودی از سه رویکرد «اجرا» ، «دریافت هنری» و «دریافت احساس و معنا» ، رویکرد سوم یعنی رویکرد «دریافت احساس و معنا» و هم چنین علامه جعفری(ره) در کتاب «زیبایی و هنر از دیدگاه اسلام» از سه رویکرد «هنر برای هنر» ، «هنر برای انسان» و «هنر برای انسان در حیات معقول» ، رویکرد سوم را به عنوان رویکرد مورد نظر خود در تربیت زیبایی شناسی نام می برد. در نهایت مقایسه ای بر اساس اشتراکات (شباهت ها) و افتراقات (تفاوت ها) آن ها صورت گرفته است. در سوال دوم تحقیق ، «بنیاد»های تربیت زیبایی شناسی از منظر برودی و علامه جعفری(ره) بررسی شده است. مبانی تربیت زیبایی شناسی برمبنای آثار هری برودی شامل داشتن «موهبت طبیعی مشترک و همگانی زیبایی شناسی انسان ها» ، «قابلیت تعلیم و تربیت پذیری زیبایی شناسی» ، «تجربه» و «نیروی تخیل» است. هم چنین بنیادهای تربیت زیبایی شناسی برمبنای آثار علامه جعفری(ره) شامل «داشتن غریزه زیبایی جویی و زیبایی شناسی» ، «قابلیت تعلیم و تربیت پذیری زیبایی شناسی» ، «تصفیه روح و صفای درون» و «وحدت گرایی» می باشد. برودی و علامه در بنیادهای «موهبت طبیعی مشترک و همگانی زیبایی شناسی انسان ها» ، «قابلیت تعلیم و تربیت پذیری زیبایی شناسی» و «تجربه» شباهت و در «نیروی تخیل» بردی و «تصفیه روح و صفای درون» و «وحدت گرایی» علامه تفاوت وجود دارد. در سوال سوم تحقیق ، برودی «زندگی نیک» و علامه «عبودیت و قرب الی الله» را هدف نهایی و غایی در تربیت زیبایی شناسی معرفی می کند. «خودشکوفایی» و «ارزش گذاری روشن بینانه» برودی و «انتقال از «حیات طبیعی محض» به «حیات معقول»» و «هماهنگ کردن نیروهای مختلف درونی» علامه به عنوان «اهداف واسطه ای» به دست آمد و در نهایت برودی «اهداف جزئی» تربیت زیبایی شناسی را در «ابعاد حسی ، صوری و بیانگری» ذکر می کند و علامه «پرورش خلاقیت و آفرینندگی» و «پرورش عقلانیت و تفکر تعقلی» را به عنوان «اهداف جزئی» تربیت زیبایی شناسی بیان می نماید. در سوال چهارم تحقیق ، روش های تربیت زیبایی شناسی برودی شامل روش های «بحث کردن» ، «تمرین و عادت دادن» ، «تقلید» ، «پرورش تخیل» ، «حل مسأله» و « استفاده از هنرهای مختلف» و روش های تربیت زیبایی شناسی علامه جعفری (ره) شامل روش های «سوال و پرسشگری» ، «دور نگه داشتن هنرجو از تقلید» ، «تجربه» ، «تصفیه درون (اخلاص)» ، «پرورش تعقل» ، «استفاده از هنرمندان متعهد و کارشناسان متخصص و عادل» و «استفاده از هنرهای مختلف مثل نمایش ، نقاشی و شعر» است که در بعضی موارد اشتراک و در بعضی افتراق وجود دارد. در آخرین سوال این فصل محتوای تربیت زیبایی شناسی هری برودی شامل: «میراث فرهنگی» ، «علوم انسانی» و «هنرهای گوناگون» می باشد و محتوای تربیت زیبایی شناسی علامه جعفری(ره) شامل: «میراث فرهنگی» ، «علم و دین» و «هنرهای گوناگون» می باشد که در اولی و سومی مشترک و در دومی افتراق دارند.

روش های تربیتی مستفاد از قرآن،گسترده و فراوان است. ازجمله ی این روش هاکه درزندگی فردی واجتماعی سهم عمده ای را تشکیل داده ، عفووگذشت است. از بررسی و مفهوم ارزشی عفو در آموزه های قرآن می توان گفت که عفو یکی از صفات جمالیه خداوند و به معنای صرف نظر کردن از خطای دیگری و خودداری از مجازات و سرزنش خطاکار می باشد؛ از آنجا که اخلاقیات و صفات نیک انسانی، بازتابی از صفات پروردگار است، و انسان به دلیل دارا بودن مقام خلیفه اللهی بر روی زمین،قابلیت آن را داردکه جامع جمیع اسماء الهی قرارگیرد.پس ظهور و نمود این رفتارارزشی درانسان ارزشمند می باشد. پرسش ها ونتایج حاصل ازپژوهش به شرح زیراست: 1) مفهوم روش عفودرقرآن کریم چیست؟2) مبانی روش عفودرقرآن کریم چیست؟3) شرایط تربیتی روش عفودرقرآن کریم چیست؟4) نتایج تربیتی روش عفودرقرآن کریم چیست؟ درپاسخ به سوالات مذکور، به ترتیب، این نتایج به دست آمد:1) عفودرقرآن، به معنی ترک کردن، اعراض نمودن، گذشت ازگناه، ترک کیفرومحو ونابودی اثرحاصل ازآن آمده است.2) مبانی، دردوحیطه خداشناسی وانسان شناسی بررسی شد. الف) خداشناسی: تراوش رحمت خداونددرهستی، تقدم رحمت برعذاب الهی، بخشودگی گناهان ازطرف خداوند ، پیشی گرفتن بخشش ورحمت خداوند ازانتقام او وهمچنین عَفُّو ، ازاسماء الهی ازمبانی خداشناسی محسوب می شوند. ب) انسان شناسی: انسان جامع صفات الهی ازجمله فضل، بخشش، حلم، اراده و... می باشد ومی تواندخداگونه رفتارکند. قرارداشتن انسان درمعرض خطاهاوگناهان نیز، ضرورت عفورامشخص می کند. ازمبانی دیگر، نقش حیاتی ایمان درکنترل امیال وغلبه براحساسات وگام نهادن درمسیرگذشت افراد؛ توجه به عفوخداوند، باوجودقدرت وتوانایی انتقام وقراردادن آن به عنوان الگو، که درعین توانایی انتقام از بیشترگناهان چشم پوشی می کند.3) شرایط انجام عمل عفومشتمل بر ظرفیت وتوانایی انسان، توجه به عفو مقتدارانه خداوند، صبر،کظم غیظ، عقیده به قیامت و ایمان به خداوند است. 4) آثارونتایج حاصل ازآن درقرآن شامل مواردزیرمی شود: الف) آثاردنیوی: راه حصول تقوا ، جلب محبّت خداوند ، تبدیل کینه ها و دشمنی ها به محبّت و دوستی، اتصاف به صفات الهی . ب) آثاراخروی: آمرزش الهی، پاداش اخروی، کفّاره ی گناهان نوح تحقیق به عمل آمده، بنیادی؛ روش آن توصیفی- تحلیلی، روش گردآوری اطلاعات ازنوع کتابخانه ای وتحلیل داده ها به صورت تحلیل محتوا می باشد. واژگان کلیدی: مبانی، شرایط، نتایج، روش، روش تربیتی، عفو

این تحقیق شامل پنج فصل است که فصل اول دربردارنده ؛بیان مساله، ضرورت، اهداف، سوالات و تعریف مفاهیم کلیدی تحقیق بوده و در فصل دوم با اشاره به رویکردهای مختلف در جهان اسلام درباره ایمان و پاره ای از پژوهش های روشمند، مبانی نظری و پیشینه تحقیق مورد بررسی قرار گرفته . روش شناسی این تحقیق به عنوان یک تحقیق کیفی و کاربردی روش توصیفی-تحلیلی بوده و روش گردآوری اطلاعات ما روش مرسوم کتابخانه ای است که با ابزار فیش برداری صورت پذیرفته در تحلیل و ارزیابی نیز سعی کرداه ایم در چهارچوب روش تحلیل محتوا گام برداریم . در فصل چهارم تلاش ما مصروف روشن نمودن این مساله است که، ایمان دینی به عنوان مهمترین عامل نجات و رستگاری چه ماهیتی دارد و چگونه متولد می شود و هرکدام از ساحت های وجودی انسان چه نقشی را در شکل گیری و تحول آن ایفا می کنند .درراستای کشف مسایل فوق با طرح سه سوال؛ چیستی ایمان، چگونگی شکل گیری ایمان وچگونگی تکامل ایمان، سه پاسخ مجزا ارائه نمودیم : ما در ماهیت شناسی ایمان برفعل بودن، اختیاری بودن، ابتناء بر معرفت، برخورداری از مولفه های عاطفی، آزمون پذیری ایمان و ملازمت اطمینان و آرامش باایمان و... یاد می کنیم . همچنین ما ماهیت ایمان را ماهیتی مرکب و نه بسیط یافتیم که ابتنای آن بر معرفت، کنه و لب آن تعلق و دلدادگی و مقتضی لازم و عینی آن را عمل تشکیل می دهد . در پاسخ سوال دوم؛ با اتکا به دو اصل موضوعی فطرت و قلب در انسان شناسی قرانی، ایمان را فعل قلب دانسته لذا با التفات به فطرت و جای گیری ایمان در قلب، نظام حساسیت ها و تمایلات شکل خاصی می یابد و تمایلات ایمانی ساختار ادراکی را انتظام می بخشد و در آخر این دو بخش حوزه عین و رفتار را تابع خود می سازد . در پاسخ سوال سوم؛ تحول(تکامل) ایمانی را در سه سطح؛ عاطفی، ادراکی و رفتاری بررسی می کنیم. تحول ایمان را با تمرکز بر دو اصل تربیتی(تاثیر باطن برظاهر و تاثیر ظاهر بر باطن)تبیین نموده و معتقدیم تحول ایمان در قدم نخست منوط به احیای فطرت (گرایش های اصیل فطری) بوده و در مرتبه بعد ساحت ادراکی که در تعقل تجلی می یابد دارای اعتباراست و در مرتبه سوم حوزه رفتاری که دو نقش احیا کننده فطرت و نقش تثبیت گر ادراکات مسموع و مطبوع و تعیین بخشی به آنهارا دارد معتبر می گردد. در فصل پنجم نیز نتایج تحقیق در ذیل هر سوال، محدودیت ها و پیشنهادات کاربردی و پژو هشی بیان گردیده است . واژه گان کلیدی: قرآن، ایمان دینی، شکل گیری، تحول تربیتی

پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به این سوال بوده است که بر مبنای سیره ی معصومان (ع)، برای درونی سازی باورهای دینی در دانش آموزان دوره ی ابتدایی چه زمینه هایی باید توسط معلم فراهم شود؟ نوع تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی-تحلیلی است. روش گردآوری داده ها روش کتابخانه ای می باشد. به دلیل مربوط بودن دوره دبستان به دوره های قبل از آن، دو دوره ی پیش از تولد و از تولد تا قبل از ورود به دبستان نیز به صورت اجمالی مورد بررسی قرار گرفته اند. نتایج پژوهش نشان می دهد در دوره پیش از تولد، زمینه هایی که باید فراهم گردد عبارتند از: انتخاب درست همسر، مباشرت صحیح والدین، لقمه حلال، رعایت مراقبت های دوران بارداری. زمینه هایی که برای درونی سازی باورهای دینی لازم است در دوره از تولد تا پیش از ورود به دبستان فراهم شود عبارتند از: گفتن اذان و اقامه در گوش نوزاد، برداشتن کام نوزاد، انتخاب نام نیک، عقیقه، ختنه کردن و تراشیدن سر نوزاد در هفته اول و هم چنین، دقت در انتخاب دایه جهت شیر دادن کودک، برقراری رابطه ای ایمن توأم با محبت باکودکان ودعوت آنان به خیر. زمینه های درونی سازی باورهای دانش آموزان در دوره دبستان نیز عبارتند از: عامل بودن خود معلم، توجه به پرورش عقل و نیروی شناخت دانش آموزان، و توجه به احساسات و عواطف دانش آموزان.

این پژوهش که با استفاده از روش تحلیلی و استنتاجی و به منظور بررسی نظام معرفت شناسی ابن سینا و دلالت های آن در برنامه درسی انجام شده است، بر این فرض استوار می باشد که دیدگاه های معرفت شناختی فیلسوفان بر ساختار و عناصر برنامه درسی اثر می گذارند. بر این اساس، یافته های تحقیق حاکی از آنند که حس و عقل کانون نظام معرفت شناسی ابن سینا را تشکیل می دهند. از نظر شیخ، با این که بیش تر معرفت های بشری در اثر ارتباط متقابل میان حس و عقل پدید می آیند، ولی وی تجربه های حسی را مقدمه ای برای کسب معرفت عقلانی می داند. آدمی باید بکوشد تا با بهره مندی هرچه زیادتر از تجربه های حسی، بر ادراکات عقلی خود بیفزاید و قدرت حدس را تقویت نماید. او می تواند مراتب مختلف معرفت حسی و عقلی را یکی پس از دیگری سپری کرده، به عقل فعال برسد و به حقایق هستی آگاهی یابد. در مقایسه با حس، عقل دارای کارکردهای مهمی می باشد و تجربه و روش های تجربی در صورتی اعتبار می یابند که از پشتوانه عقلی برخوردار شوند. چنین نگرشی، رویکرد عقل گرایی در برنامه درسی را در پی داشته است که افزون بر برخورداری از نقاط مشترک با رویکردهای شناختی برنامه درسی، تفاوت هایی نیز با آن ها دارد. مطابق با این رویکرد، قدرت تفکر و استدلال، هدف اساسی برنامه درسی را تشکیل می دهد.هدف غایی برنامه درسی، سعادت و کمال واقعی و یا دست یابی به قرب الهی است که در اثر اهداف واسطی رشد و شکوفایی عقل نظری و عقل عملی حاصل می شود. اهمیت نقش حس و عقل، اعتبار عقلی، تأمین کمال و سعادت انسان، علاقه فراگیر، قابلیت فهم و یادگیری، زمینه سازی برای استقلال در یادگیری، ارتباط با واقعیت مورد مطالعه و جامع نگری، مهم ترین اصول حاکم بر محتوای برنامه درسی می باشند. در سازمان دهی محتوا نیز باید توالی و وسعت رعایت گردند. تعدد روش ها، عقلانیت و تفکر، فعال سازی فراگیران، تناسب با قابلیت های آنان، نقش حواس در آموزش و یادگیری و زمینه سازی برای کشف حقایق، از جمله اموری اند که در قالب الگوهای آموزش و یادگیری فعال باید مورد توجه واقع شوند. کسب مهارت های تفکر و استدلال، تحقق هدف ها، رشد اخلاقی فراگیران، پرهیز از ارزشیابی های مبتنی بر حفظ مطالب، ملاحظه سطوح مختلف دانش و تنوع روش ها و ابزارهای ارزشیابی، مهم ترین اصول ارزشیابی هستند که در الگوهایی هم چون خردگرا و هدف گرا تحقق می بایند.

بدون تردید یکی از مسایلی که در فرهنگ اسلامی مورد توجه فراوان بوده و هست ، مسأله تربیت و سازندگی شخصیت انسان هاست . و این نکته به خوبی در آیات متعدد قرآن کریم ، سیره انبیاء الهی و امامان معصوم (ع) مشهود است . در حقیقت یکی از علل بعثت انبیاء الهی و اهداف رهبران بزرگ در طول تاریخ ، تربیت انسان ها و افراد مومن و شایسته بوده است . با وجود این ، جای تحقیق علمی عمیق و جامع در ارتباط با استخراج و تدوین دیدگاه اسلام در خصوص تربیت ، در جوامع اسلامی و از جمله در کشور ما خالی است . تحقیق حاضر در راستای رفع این کمبود و با هدف بررسی ابعاد تربیتی سیمای حضرت موسی (ع) در قرآن کریم ، در قالب سه بخش ابعاد گفتاری ، کرداری ، گفتاری – کرداری صورت پذیرفته و در پنج فصل تنظیم گردیده است . فصل اول به کلیات تحقیق اختصاص یافته است . فصل دوم حاوی مبانی نظری و پیشینه تحقیق است . فصل سوم مشتمل بر روش تحقیق می باشد . در فصل چهارم روش های تربیتی حضرت موسی (ع) در قرآن کریم در قالب سه بخش روش های گفتاری ، کرداری ، گفتاری – کرداری به تفصیل بررسی شده است و بالاخره در فصل پنجم خلاصه نتایج و پیشنهاد ها مطرح گردیده است . این تحقیق از نوع تحقیقات کاربردی و روش آن توصیفی – تحلیلی است . مهم ترین نتایج حاصل از این تحقیق به این شرح است : روش های تربیتی گفتاری حضرت موسی (ع) در قرآن کریم عبارتند از : روش یادآوری نعمت های الهی - روش استفهامی – روش موعظه حسنه – روش تبشیر – روش انذار – روش استدلال عقلانی – روش ایجاد امید و از میان برداشتن یأس – روش عبرت آموزی – روش محبت ورزی – روش سخن گفتن متناسب با موقعیت – روش نرم گویی – روش صراحت در گفتار – روش امر به معروف و روش مناظره . روش های تربیتی کرداری حضرت موسی (ع) در قرآن کریم حاوی : روش اعجاز – روش ابتلاء – روش هجرت – روش عدالت ورزی – روش عفو – روش تکریم و روش همکاری ، است . روش های تربیتی گفتاری – کرداری حضرت موسی (ع) در قرآن کریم عبارتند از : روش براءت – روش مبارزه با خرافه – روش توبه – روش تنبیه – روش تواضع – روش توجه به نیاز های مادی و روش مقابله به مثل .

در پژوهش حاضر که با عنوان " تحلیل روشهای آموزش تفکر انتقادی به دانش آموزان دوره ابتدایی "انجام گرفت ، ابتدا مقدمه ، ضرورت واهمیت تحقیق وسپس سوالات واهداف تحقیق عنوان گردید ،سپس با توجه به کیفی بودن موضوع تحقیق وعقلانی شدن تحلیل ها با مشورت اساتید محترم راهنما ومشاور در فصل سوم روش تحقیق " توصیفی- تحلیلی" انتخاب گردید. بر مبنای همین روش تحقیق پس از مطالعات وچک برداری های اولیه در بخش مبانی نظری ، به گرد آوری تمامی مفاهیم مرتبط با آموزش وپرورش کودکان ابتدایی وسپس به گردآوری تمامی مطالب ومنابع مربوط به تفکر انتقادی پرداخته شد. در خلال این مطالعات تمامی روشهای موجود تدریس و کتب ومقالات مربوطه نیز مطالعه وبررسی گردید.پس از کنار هم قرار دادن همه داده های گردآوری شده ازمیان روشهای تدریس گوناگون بعلت اهمیت سن دوره ابتدایی والبته تفاسیری که در فصل چهارم پایان نامه آمده است، ابتدا از میان روسهای سنتی تدریس به بحث وبررسی وتحلیل روش تدریس پرسش وپاسخ(دیالکتیک سقراطی) پرداخته شده زیرا باتوجه به دستاوردهای ذکر شده در غصل چهارم شاید تنها روشی باشد که محتوا را با همکاری شاگردان دبه صورتی غیر مستقیم آموزش میدهد.سپس روشهای آموزش گروهی واجتماعی(مبتنی بر همیاری) را مناسبترین الگوهای آموزشی درسنین ابتدایی بخصوص برا ی بنیان نهادن مهارتهای سطح بالای فکری مانند تفکر انتقادی تشخیص داده وبررسی وتفسیر گردیدند، در فصل چهارم علاوه بر معرفی روشهای تدریس انتخابی به کم وکیف آنها پرداخته وارتباط آنها را با مفاهیم وویژگیهای تفکر انتقادی نشان داده وبه تحلیل کشیده ایم. واژگان کلیدی: تفکر، تفکرانتقادی، روشهای تدریس،دانش آموزان دوره ابتدایی،

تربیت اخلاقی به عنوان ساحتی مهم از تربیت ، امروزه مورد عنایت و توجه ویژه ای قرار گرفته است . عصر ما عصر بحران ها و چالش های بنیان افکن است و اگر بشر امروز بخواهد تعادل روانی داشته باشد ، و مقهور افکار اومانیست ها ، نهیلیست ها و کابالیست ها نشود چاره ای جز توجه به تربیت اخلاقی در قرآن و سیره ائمه (ع) ندارد . در این راستا تحقیق حاضر به بررسی مولفه های تربیت اخلاقی از دیدگاه امام صادق (ع)می پردازد. مولفه ها شامل اصول و روش های تربیت اخلاقی می باشد را بررسی می کنیم . برای این منظور ابتدا اصول و تربیت اخلاقی را بیان خواهیم نمود سپس به بیان دیدگاه حضرت امام صادق (ع) متناسب با هر اصل و روش به تفصیل خواهیم پرداخت . این اصول شامل 1 – هماهنگی با فطرت ، 2- اعتدال ، 3- جامعیت ، 4- نیاز آفرینی ، 5- رشد تکوینی ، 6 - توازن امور ثابت و متغیر ، 7 –هدایت خواهی ، 8 – حکمت جویی ، 9- بهره گیری از اراده ، 10 – عقلانیت 11 – انسانیت دوستی ، 12- جذب و دفع ، 13- پیوند تربیت با معنویت . و روشهای تربیتی شامل تعقل ، استفهام ، تبشیر و انذار ، محبت و ملاطفت ، تکریم ، موعظه ، عادت دادن ، عبادی و معاشرت با نیکان و صالحان ؛ روش پژوهش روش تحلیل اسنادی است جامعه آماری شامل کلیه منابع ومتون وپژوهشهای مربوط به سیره امام صادق (ع) می باشد وروش نمونه گیری هدفمند می باشد ابزار پژوهش نیز فیش برداری است.کلیدواژه:امام صادق(ع)، اخلاق ،تربیت اخلاقی ،اصول تربیت ، روش های تربیتی

چکیده واژه ی انسان کامل اصطلاحی عرفانی است که ظاهراً اولین بار محی الدین عربی(638-560 ه.ق) آن را بکار برده است. ایشان انسان کامل را قطب و محور عالم هستی معرفی کرده است. از آنجایی که معرفی ویژگی های انسان کامل، می تواند نقش الگویی و تربیتی مهمی داشته باشد در این پژوهش انسان کامل از دیدگاه ابن عربی مورد بررسی قرار گرفته و نقدهایی که به آن وارد است مطرح می شود و سرانجام اصول تربیتی استنتاج شده از بحث انسان کامل به عنوان دلالت های تربیتی بیان می شود. روش این پژوهش تحلیلی- نقّادی است و قصد پاسخگویی به سوالات زیر را دارد: 1- ویژگی های انسان کامل از منظر ابن عربی چیست؟ 2- چه نقدهایی به دیدگاه ابن عربی در مورد انسان کامل وارد است؟ 3- دلالت های تربیتی انسان کامل چیست؟ از عمده نتایج در مورد سوالات پژوهش می توان به موارد زیر اشاره کرد: در مورد سوال اول، انسان کامل، مظهر اسم اعظم الهی و جامع جمیع اسماء و صفات الهی است. انسان کامل، آینه تمام نمای حق و خلیفه الهی در زمین است. انسان کامل عارف ترین و عابدترین شخص نسبت به حق تعالی است و علت غائیه و مبقیه عالم هستی است. انسان کامل، ثمره خلقت است و واسطه فیض به ماسوی و افضل از فرشتگان است. عالم هستی در تسخیر انسان کامل است. در مورد سوال دوم، نقدهایی که به دیدگاه ابن عربی در مورد انسان کامل وارد شده بدین قرار است: عدم وجود روش شناسی در تأویل، فقدان التزام به روش شناسی تحقیق در حقانیت و بطلان مدعیات، تحقیر جایگاه عقل، ریشه های غیر اسلامی بحث انسان کامل، بیان مصادیق نادرست برای انسان کامل. در مورد سوال سوم، اصول تربیتی مربوط به انسان کامل بدین قرار است: اصل ضرورت تربیت انسان های خداگونه، اصل جامع نگری در تربیت، اصل کرامت، اصل ضرورت وجود مربیان کامل، اصل مسئولیت انسان، اصل لزوم شناخت و اطاعت از انسان کامل، اصل عبادت و اصل تربیت انسان های تسخیر کننده. واژگان کلیدی: ابن عربی،کمال، انسان کامل، نقد، دلالت های تربیتی.

هدف این پژوهش بررسی مبادی معرفتی تربیت حرفه ای از منظر آموزه های اسلامی است. روش به کار گرفته شده در این پژوهش توصیفی-تحلیلی، با روش گردآوری کتابخانه ای از قرآن، کتب حدیث معتبر و کتب تفسیر می باشد. مهم ترین یافته های پژوهش از قرار ذیل می باشند. در پاسخ سوال اول پژوهش، مفهوم تربیت حرفه ای این گونه تعریف می شود؛ تربیت حرفه ای فرایندی است که در آن مربی، استاد و یا هر شخصی که وظیفه تربیت بر ععده اوست، در پی رشد نیروها و استعدادهای جسمی و روحی به طور هم زمان می باشد. از این رو، چنین تربیتی، هم مستلزم دسترسی به دانش های-عملی و نظری- مرتبط با هر شغل و حرفه، و هم مستلزم ایجاد گرایش های دینی، معنوی و اخلاقی در حیطه مسائل شغلی و حرفه ای است.به عبارت دیگر تربیت حرفه ای عبارتست از آموزش مسائل نظری و عملی شغل، همراه با ایجاد گرایش های دینی، معنوی و اخلاقی. در پاسخ به سوال دوم پژوهش، مبادی معرفتی تربیت حرفه ای در سه دسته اصلی و پس از آن نیز به فروعاتی به شرح ذیل تقسیم می شود. الف: معارفی که در پی ترغیب به عرصه شغلی و حرفه ای هستند. این دسته از معارف در سه بخش، توجه به خاصیت عام شغل در رفع نیاز های اولیه، نقش شغل و حرفه در تکوین هویت و حرفه به منزله ی یک عمل عبادی مورد توجه قرار گرفته است. ب: معارفی که در پی بدست دادن معیارهای کمی و کیفی در مورد حد وحدود حرفه و شغل هستند. این دسته از معارف نیز در چهار بخش جهت گیریهای معطوف به خود، جهت گیریهای معطوف به دیگران، جهت گیریهای معطوف به هستی(طبیعت) وجهت گیریهای معطوف به خداوند، مورد توجه قرار گرفت. ج: معارفی که در پی تام و تمام کردن عمل حرفه ای هستند. در مورد این دسته از معارف نیز به احادیث و روایاتی اشاره شد که در واقع در پی این هستند تا عمل حرفه ای را از حالت کسالت، سستی و اجبار برهانند و با به کار انداختن اراده تام فرد، عمل حرفه ای را به نقطه کمال برسانند. در پاسخ به سوال سوم و روشن کردن نقش مبادی معرفتی در جت دهی به عمل حرفه ای، سه حالت را می توان مفروض گرفت. در حالت اول، به نوعی می توان گفت که فرد متربی اطلاعات چندانی در مورد حرفه و شغل ندارد و به نوعی می خواهیم از پایه به تربیت فرد بپردازیم.در این حالت دست مربی در ارائه معارف مختلف باز بوده و می تواند یک برنامه ریزی زمان مند در ارائه آن ها به متربی داشته باشد.این حالت بیشتر برای مراحل ابتدایی تعلیم و تربیت رسمی و یک یا دو سال قبل از آن متصور است. لذا می توان با توجه به ویژگی هایی که متربی با توجه به سن رشدش از آن بر خوردار است، به ارائه معارف حرفه ای پرداخت.این معارف از ابتدا می تواند در دو بُعدی که قبلاً به آن در ارائه مفهوم تربیت حرفه ای اشاره کردیم، به طور هم زمان وجود داشته باشد.یعنی از ابتدا که کودک با مفهوم شغل آشنا می شود در کنار ضرورت های مادی روی آوردن به شغل، از بعد معارف دینی نیز به توجیهی هر چند ابتدایی در این مورد دست یابد.این نوع آموزش ها می بایست به طور مناسب تا قبل از مرحله انتخاب شغل، البته متناسب با ویژگی های متربی، وجود داشته باشد. در مورد معارف دیگر هم باید چند سال قبل از این که فرد به مرحله انتخاب شغل یا رشته تحصیلی برسد به ارائه معارفی از جنس معارف دوم یعنی بدست دادن میارهای کمی و کیفی بپردازیم؛ تا فرد بر اساس آن چه قبلاً در مورد ضرورت گرایش به شغل و حرفه آموخته، و آن چه که در اینجا یاد می گیرد به انتخاب درستی دست بزند و نیز همچنین معیارهای یاد شده را بعداً در حین اشتغال به حرفه به کار گیرد.معارف دسته سوم نیز می تواند قبل از مرحله انتخاب شغل و رشته، ارائه شود و لی به نوعی می توان گفت اوج درگیری فرد با مسائلی از این دست، در حین اشتغال به حرفه و در آموزش های ضمن خدمت است.

پایان نامه ی حاضر در راستای انجام پژوهشی تحت عنوان “تبیین الگوی تربیت عقلانی بر مبنای اندیشه امام خمینی«ره»” به دنبال بررسی دیدگاه امام و پاسخ به این پرسش اصلی می باشد که الگوی تربیت عقلانی بر اساس اندیشه امام خمینی«ره» چگونه است؟. از این رو جهت بررسی مولفه های تربیت با محوریت مبانی، اهداف، اصول و روش های تربیت عقلانی، از پنج سوال به شرح ذیل استفاده می شود. 1) مفهوم عقل بر اساس اندیشه ی امام خمینی«ره» چیست؟؛ 2) مبانی تربیت عقلانی بر اساس اندیشه ی امام خمینی«ره» کدام است؟؛ 3) اهداف تربیت عقلانی بر اساس اندیشه ی امام خمینی«ره» کدام است؟؛ 4) اصول تربیت عقلانی بر اساس اندیشه ی امام خمینی«ره» کدام است؟؛ 5) روش ها تربیت عقلانی بر اساس اندیشه ی امام خمینی«ره» کدام است؟. در پاسخ گویی به این پرسش ها ضمن اشاره به این نکته که عقل انسانی در منظر امام، عقل جزئی یا قوّه ی عاقله ای است که رتبه اش پایین تر از عقل کلی می باشد؛ شش مبنای تربیت عقلانی را طبقه بندی و تجزیه و تحلیل می کنیم که سه مبنای اوّل عام بوده، و زیربنای تمام روش های تربیت عقلانی هستند و دیگر مبانی، یک به یک با روش های ذکر شده متناظر می باشند. مبانی احصا شده بدین قرارند: عقل، موهبت الهی به انسان است؛ عقل دارای ابعاد نظری و عملی است؛ عقل، تربیت پذیر است؛ تفکّر، زمینه ی شکوفایی عقل است؛ عقل از علم جدانشدنی است؛ کمال عقل، در غلبه ی عقل بر هوای نفس است. نکات عمده ی بر آمده از این دیدگاه این است که تقویت جنبه ی عقلانی سبب هدایت به سمت حقیقت هستی می شود و عقل جز در بستر علم نمی روید و عالم شدن نیز مستلزم این است که فرد بر هوای نفس غلبه کند و مورد تعلیم قرار گیرد تا بدین وسیله به اهداف تربیت عقلانی نایل آید. در بخش اهداف، هدف غایی تربیت عقلانی از منظر امام وصول به لقاء الله ذکر می شود که تحت لوای آن سه هدف کلیِ علم، ایمان و عمل قرار می گیرد. در بخش اصول و روش ها، سه اصلِ، کاربرد روش های منطقی، تلازم عقل و علم و تقدم تزکیه بر تعلیم آورده می شود که به دنبال آن سه روش تربیت عقلانی را ذکر می کنیم که دلایل و کیفیت کاربرد هر یک از آن ها تشریح شده است. برای پرورش عقل، روش هایی بر مبنای اندیشه ی امام خمینی«ره» استنباط و استنتاج شده است که توازن عقل را حفظ و راه یابی آن به سمت علم صحیح را میسر می سازد و قدرت استدلال را افزایش می دهد. این روش ها شامل: تفکّر، علم آموزی، تزکیه ی نفس است. در نهایت این عناصر تربیت عقلانی در یک شبکه مفهومی، در ارتباط طولی و عرضیشان با هم الگوی تربیت عقلانی بر اساس اندیشه ی امام را تشکیل و ترسیم می کنند. قابل ذکر است که این پژوهش تربیتی، از نوع تحقیقات کاربردی است؛ و روش تحقیق آن، تحلیلی- استنباطی می باشد که جهت جمع آوری اطلاعات، از روش کتابخانه ای و ابزار فیش برداری استفاده شده است.

پژوهش حاضر با استفاده از شیوه ی توصیفی- تحلیلی و به روش کتابخانه ای در صدد رسیدن به 4 هدف خود که عبارت است از «بررسی مبانی و آثار تربیتی حج از منظر قرآن و روایات» است،می باشد.در این رابطه 5سوال اساسی را مطرح ساخته است.در رابطه با سوال اول خود یعنی بررسی مفهوم حج از منظر قرآن و روایات،به تعاریفی از مفاهیم حج پرداخته است.در رابطه با سوال دوم یعنی بررسی مبانی تربیتی حج از منظر قرآن و روایات ، به معرفی برخی از مبانی انسان شناسی حج از جمله پرستش گری،عقل ورزی، حقیقت جویی،اجتماع گرایی،مسئولیت پذیری و کمال گرایی پرداخته است.پس از آن به بررسی هدف سوم خود که عبارت است از اسرار تربیتی حج از منظر قران وروایات پرداخته است و برای این منظور ابتدا به سر عام حج و سپس به سر مناسک حج به طور خاص پرداخته است.در رابطه باهدف چهارم خود یعنی«بررسی آثار تربیتی حج از منظر قرآن و روایات»،این آثار رادر4بخش مورد بررسی قرار داده است:1)آثار تربیتی حج از حیث ارتباط باخدا2)آثار تربیتی حج ازحیث ارتباط با خود3)آثاز تربیتی حج از حیث ارتباط با دیگران4)آثار تربیتی حج ار حیث ارتباط با طبیعت.در بخش آخر محقق به بررسی هدف نهایی خود که عبارت است از «علل عدم تحقق آثار تربیتی حج از منظر قرآن و روایات»پرداخته است.

این پژوهش که از نوع بنیادی- کاربردی است با هدف بررسی وجوه تقابل سبک زندگی لیبرالیستی با اسلام و تأثیر آن بر برنام? درسی پنهان دور? متوسط? کشور انجام شده است. در این پژوهش با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و با گردآوری اطلاعات به روش کتابخانه ای و تجزیه و تحلیل آن ها به روش تحلیل محتوا ابتدا به بررسی مبانی فلسفی لیبرالیسم و مبانی فکری اسلام در بخش های جهان شناسی، انسان شناسی، ارزش شناسی و دین شناسی پرداخته شد و از طریق استنباط اصول متعدد از این مبانی سبک زندگی آن ها در دو شاخص اوقات فراغت و روابط انسانی مورد تحلیل و تبییین قرار گرفت و سپس در گام بعدی با توجه به مبانی فکری دو مکتب وجوه تقابل آن ها در محورهای فکری یاد شده و به تبع آن در سبک زندگی حاصل از آن ها در این دو شاخص روشن گردید و در نهایت تأثیر سبک زندگی لیبرالیستی در دو شاخص مذکور بر برنام? درسی پنهان دور? متوسط? کشور مورد بررسی قرار گرفت و این نتایج به دست آمد: مبانی فکری دو مکتب لیبرالیسم در وجوه مختلف جهان شناسی، انسان شناسی، ارزش شناسی و دین شناسی تقابل دارند بنابراین، به تبع این مبانی متقابل، در سبک زندگی و به ویژه در دو شاخص اوقات فراغت و روابط انسانی نیز دارای وجوه تقابل می باشند. محورهای تقابل در اوقات فراغت در دو مکتب اسلام و لیبرالیسم عبارتند از: 1- توجه فرد مسلمان به داشتن آثار اخروی در گزینش اوقات فراغت در مقابل تأکید فرد بر لذت های دنیایی در اندیش? لیبرال 2- گزینش اوقات فراغتی که منجر به ارضای متعادل امیال باشد از سوی فرد مسلمان در مقابل گزینش اوقات فراغتی که ارضای حداکثری امیال را در پی داشته باشد 3- محوریت بایدها و نبایدهای دینی به عنوان روش کامل زندگی در گزینش اوقات فراغت از سوی فرد مسلمان در مقابل محوریت بایدها و نبایدهای شخصی و فردی در گزینش اوقات فراغت در اندیش? لیبرال و طرد بایدها و نبایدهای دینی به دلیل محدود نمودن انسان 4- تساهل و مدارای نسبی و انتخاب انواع گذران اوقات فراغت در چارچوب های دین اسلام در مقابل تساهل و مدارای حداکثری و انتخاب هر نوعی از اوقات فراغت 5- گزینش اوقات فراغتی که موجب رشد آزادی معنوی باشد از سوی فرد مسلمان در مقابل محوریت اوقات فراغتی که صرفاً آزادی بیرونی را شامل می شود. همچنین در این پژوهش این نتیجه نیز به دست آمد که لیبرالیسم از طریق دو شاخص اوقات فراغت و روابط انسانی می تواند برنام? درسی پنهان ویژه ای را با توجه با مبانی فلسفی خود تولید کند.

اسلام یک مکتب جامع و کامل است و با راهنمایی های منابع دینی و با بررسی اطلاعات حاصل از نظرات مختلف علماء و متخصصان می توان ورزش و تفریحات واقعی را از ورزش و تفریحات کاذب شناسایی کرد و معیارهای جامعی به متولیان ورزش و تفریحات ارائه نمود. 1- انواع ورزش و تفریحات مورد قبول و ویژگی آن ها در جامعه ی اسلامی چیست؟ 2- از دیدگاه اسلام ورزش و تفریحات در اقشار مختلف جامعه، اعم از زن و مرد باید چگونه باشد؟ 3- دیدگاه اسلام، درباره ی جنبه های اخلاقی ورزش چیست؟ 4- جهت گیری در ورزش و تفریحات از منظر اسلام و جامعه اسلامی چگونه باید باشد؟ هدف کلی، تدوین معیارهای ورزش و تفریحات سالم از دیدگاه خبرگان و قرآن است، این پژوهش از نوع کیفی، که بر اساس هدف، کاربردی و بر اساس مسیر اجرا توصیفی- تحلیلی است. جامعه ی آماری شامل خبرگان و متخصصان دینی مدارس و حوزه های علمیه ی قم بوده است. نحوه ی انتخاب مشارکت کنندگان صورت هدفمند است و از روش نمونه گیری گلوله برفی استفاده شده است. ابزار جمع آوری اطلاعات، بکارگیری از قرآن و انجام مصاحبه بوده است. برای روایی ابزار، از روش اعتبار مفهومی استفاده شده است. از تحلیل تکوینی برای ارائه یافته های استفاده شده است.

اخلاق و تربیت اخلاقی از مهم ترین مسائل انسانی مکتب ها و به ویژه تعلیم و تربیت انسان به شمار می رود. چرا که تربیت اخلاقی موجبات سعادت و رستگاری را فراهم می سازد . مقوله ی اخلاق دارای ابعاد گوناگونی چون عقل و عاطفه است . عقل و عاطفه دو ارزش والای انسانی است که مانند سایر ارزشهای انسانی در روز الست ، از سوی خداوند درخمیرمایه ی انسان عجین شده اند . بشر زمانی به کمال لایق انسانی نائل می شود که از این دو قدرت به طرز شایسته و با اندازه گیری صحیح استفاده نماید . هدف تحقیق حاضر ، بررسی جایگاه عقل و عاطفه در تربیت اخلاقی از دیدگاه استاد مطهری است . این تحقیق، با توجّه به موضوع و هدف خود از نوع تحقیقات کاربردی به شمار می رود و روش تحقیق آن، توصیفی -تحلیلی ( تحلیل محتوا ) و روش گرد آوری اطلاعاتش ،کتابخانه ای بوده است. سوال اول تحقیق عبارت است از : جایگاه عقل در تربیت اخلاقی از دیدگاه استاد مطهری چیست ؟ از مجموع آراء استاد مطهری اینگونه استنباط می گردد که اخلاق کامل ، اخلاقی است که بر اساس نیرومندی عقل و اراده باشد و همه عواطف و میلهای انسان تحت کنترل عقل باشد . کار اخلاقی کاری است که به حکم عقل صورت گرفته باشد و انسان اخلاقی کسی است که عقل بر وجودش حاکم است . عقل نیرویی است که اگر درست به کار گرفته شود اخلاق خوب را می شناسد و التزام به آنها را به صلاح جامعه و از کمالات نفسانی خود می داند . اخلاق زشت را نیز می شناسد و ارتکاب آنها را به زیان زندگی دنیوی و نفسانی خود و جامعه می داند . نفس اگر بهره ای از خرد داشته باشد ، به تمام واقعیتهای زندگی خردمندانه نظر می کند . هر کار پسندیده ای که خردمندان آن را ستایش می کنند و انسان ها آن را اخلاق می خوانند پایه و اساسش خردورزی است . سوال دوم تحقیق : جایگاه عاطفه در تربیت اخلاقی از دیدگاه استاد مطهری چیست ؟ با بررسی های انجام شده در آراء استاد مطهری اینگونه برداشت می شود که ایشان عواطفِ به دور از خرد را احساسی کاذب و ناپذیرفتنی دانسته اند . به تدریج که قوای عقلانی پرورش می یابند ، فضایل اخلاقی در ما ایجاد شده و به دنبال آن پاسخ های عاطفی ما با آنچه عقل تشخیص داده سازگار می گردند . از این رو به واسطه سازگاری بین عقل و عاطفه و در واقع تبعیت عواطف از عقل است که تمایلات طبیعی در حالت تعادل بوده و به کمک عقل می شتابند وگرنه عواطف به تنهایی هیچ نقش انگیزشی و معرفتی در اخلاق ایجاد نمی کند . واژگان کلیدی : عقل ، عاطفه ، تربیت اخلاقی .

تحقیق حاضر یک مطالعه توصیفی- تحلیلی است که باهدف تبیین سبک زندگی بر اساس آموزه های تربیت اخلاقی در نهج البلاغه انجام گرفته است. در این پژوهش، سبک زندگی، آن گونه رفتارهای ظاهری و بیرونی است که به جامعه هویت می دهد و برخاسته از نظام ارزش‏ها(ایدئولوژی) و باورها(جهان بینی) افراد آن جامعه است. با توجه به این که ما مسلمان هستیم و در جامعه اسلامی زندگی می کنیم، سبک زندگی مان باید برخاسته از جهان بینی الهی و ارزش های کمال گرایانه باشد و سبک زندگی و رفتار ما معرف مسلمان و شیعه بودن ما باشد. در این پژوهش سبک زندگی در دو حوزه فردی و اجتماعی موردبررسی قرار گرفت. سبک زندگی در حوزه فردی به دو حوزه کردار اخلاقی و گفتار اخلاقی تقسیم شده است که حوزه کردار اخلاقی نیز به دو قسمت فضایل و رذایل اخلاقی تقسیم شد. در قسمت فضایل اخلاقی، به پنج صفت: عدالت، قناعت، شکرگزاری، کاروتلاش و صبر و در قسمت رذایل اخلاقی به سه صفت: پرهیز از آرزوهای طولانی، خودپسندی و طمع اشاره شده است. در حوزه گفتار اخلاقی نیز به سه مولفه: زبان، سکوت و حفظ اسرار پرداخته شد.در ذیل سبک زندگی در حوزه اجتماعی به مولفه ارتباط با عموم مردم (به طور عام) و رابطه با همسایگان، دوستان و خانواده(به طور خاص) که شامل ارتباط با والدین، همسر و فرزند می باشد، توضیح داده شد.

این پایان نامه با بررسی انسان شناسی های گوناگون آغاز میشود سپس به انسان شناسی قرآنی روی می آورد، در فصل 4 به برسی چهار ساحت ادراکات ، تمایلات ، تصمیمات و اقدامات انسان در قرآن توجه دارد و در آخر هر حوزه را از لحاظ هدف ، محتوی و روش بررسی میکند

در پژوهش حاضر، به تحقیق در حوزه ی بنیان ها و روشهای تربیت عرفانی در کلام وکردار امام حسین (ع) از آغاز قیام تا زمان شهادت، پرداخته شده است. این پژوهش از نوع تحقیقات کاربردی است، روش تحقیق آن تحلیلی – استنباطی و روش جمع آوری اطلاعات به روش کتابخانه ای است. در این پژوهش برای یافتن پاسخ سوال اصلی تحقیق، سه سوال فرعی مبنی بر مفهوم تربیت عرفانی، بنیان ها و روشهای آن مورد بررسی قرار گرفته است. تربیت عرفانی عبارت از اینکه: عمل به فرائض و واجبات دینی (تجلیه)، تهذیب و پیرایش نفس از اعمال و ملکات زشت (تخلیه)، وتزیین وآرایش نفس به اعمال وملکات زیبا (تحلیه) از طریق عبادت، تهذیب و زهد، با هدف فنای در افعال، صفات وذات پروردگار متعال. بنیان های تربیت عرفانی با عناوین: اراده بنیادی ترین رکن سیروسلوک است، تجلیه، تخلیه و تحلیه سه گام تربیت عرفانی است، انسان از سه ابزار عبادت، تزکیه وزهد یرای تربیت عرفانی برخوردار است، کمال نهایی انسان فنای فی الله است. روشهای تربیت عرفانی با عناوین: عبادت، تزکیه، زهد، روشنگری، امر به معروف و نهی از منکر، تشویق به توبه، صبر، ذکر، دعا و مناجات با خدا، یاد مرگ، مشخص و معرفی شده است.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

پژوهش حاضر با هدف ارزیابی محتوای کتاب دین و زندگی سوم دبیرستان برمبنای تقویت بینش اسلامی انجام شده است. این پژوهش از نظر هدف یک نوع تحقیق کاربردی و از نظر روش، تحقیقی توصیفی می باشد که از روش زمینه یابی و مطالعات کتابخانه ای بهره برده و برای گردآوری اطلاعات از ابزار پرسشنامه (برای نظر خواهی ازمتخصصان و دبیران) وفیش برداری از منابع کتابخانه ای (برای جمع آوری مطالب فصل دوم) استفاده گردیده است. جامعه مورد نظر پژوهش کلیه دبیران شهر تهران بوده اند که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای تک مرحله ای انتخاب شدند که تعداد 65 پرسشنامه از آنان به دست آمد و جامعه دیگر ما را متخصصین تشکیل می دادند که بدون نمونه گیری کل جامعه به عنوان نمونه در نظر گرفته شد که تعداد 11 نفر می باشند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته است. روایی پرسشنامه توسط استاد راهنما و مشاور تأمین گردیده و پایایی با استفاده از آلفای کرونباخ محاسبه شده وعدد 0/93 به دست آمد که موید پایایی پرسشنامه می باشد. پس ازبررسی های به عمل آمده و اجرای پرسشنامه در بین متخصصین و دبیران موارد زیر که حاصل استفاده از روش آماری توصیفی است به عنوان نتایج پژوهش به دست آمد. محتوای کتاب دین و زندگی (3) با توجه به معیارهای در نظر گرفته شده برای بینش اسلامی در هر سه حیطه شناخت، نگرش و توانایی از نظر متخصصان به طور متوسط باعث تقویت بینش اسلامی فراگیرندگان می گردد. و از نظر دبیران نیز محتوای کتاب در هر سه حیطه شناخت، نگرش و توانایی به طور متوسط باعث تقویت بینش اسلامی فراگیرندگان می گردد.

پژوهش حاضر در پنج فصل تنظیم شده است. فصل اول تحقیق به کلیاتی در باب اهمیت، اهداف، پرسشها، تعریف اصطلاحات اختصاص دارد. شکل گیری شخصیت انسان به چگونگی تربیتش بستگی دارد و تربیت فرایندی است مستمر که در بستر جامعه شکل می گیرد. انسان در تعامل دائمی با محیط اجتماع است و از این رو تربیت جز با اهتمام به تربیت اجتماعی و ایجاد تحولات اجتماعی در جهت تحقق اهداف تربیتی به درستی ممکن و میسر نیست. به همین دلیل دین اسلام به شدت بر تربیت اجتماعی اهتمام داشته و توجه به وحی و سنت معصومین (ع) را بهترین راه تربیت انسان می داند که براساس شناخت همه ی نیازهای وجودی اوست. صحیفه سجادیه به عنوان یکی از این منابع، افزون بر اینکه راز و نیاز با خداست، دریای بیکرانی است از علوم و معارف اسلامی، که در آن به زمینه های مختلف عقیدتی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، تربیتی و پاره ای از احکام شرعی و قوانین طبیعی، در قالب دعا پرداخته شده. این تحقیق، پاسخگوی سوالات مربوط به مفهوم تربیت اجتماعی و مبانی و روش های تربیت اجتماعی از دیدگاه امام سجاد(ع) در صحیفه سجادیه می باشد. اهمیت این تحقیق از بُعد نظری آن، آشنا شدن با تربیت اجتماعی مدنظر اسلام و به طور اخص تربیت اجتماعی از دیدگاه امام سجاد(ع) و مقدمه ای است برای پرداختن به مبانی نظری تربیت از دیدگاه معصومین(ع) به منظور ساماندهی به تربیت اجتماعی جامعه امروز می باشد. اهداف نظری این تحقیق، بررسی مبانی و روش های تربیت اجتماعی از دیدگاه امام سجاد(ع) در صحیفه سجادیه است و اهداف کاربردی آن، شامل پرده برداری از وسعت دید امامان معصوم(ع) و آگاه سازی معلمان و اساتید و تدارک مقدماتی علمی برای انجام تحقیقات کاربردی بیشتر در این حوزه می باشد. تحقیق حاضر از نوع تحقیقات بنیادی است و به کمک تحلیل محتوا، در پی برجسته سازی و استخراج منظم و عینی مبانی و روش های تربیت اجتماعی در صحیفه سجادیه می باشد. سوالات تحقیق عبارتند از: 1. مفهوم تربیت اجتماعی از دیدگاه امام سجاد(ع) چیست؟ 2. مبانی تربیت اجتماعی در صحیفه سجادیه چیست؟ 3. روش های تربیت اجتماعی در صحیفه سجادیه چیست؟ یافته های تحقیق در قالب هشت مبنای: احسان، شرافت، ضعف، تفاوت در ظرفیتها و تواناییها، اندیشه ورزی، کمال جویی، غفلت و تأثیرپذیری ظاهر از باطن و چهل و هشت روش مربوط به این مبانی تبیین و معرفی شده است که عبارتند از: انفاق، زکات، قرض الحسنه، فزون خواهی مشروع، پرهیز از تکبّر، سپاسگزاری، ذکر خیر در مقابل غیبت و بدگوئی، پرهیز از بدگمانی، پرهیز از منّت گزاری، دعا برای والدین، لیّن بودن در رفتار و گفتار، رفق، شفاعت خواهی، استغفار واسطه ای، خفض جناح، بخشش خطای پدر و مادر و....

تحقیق حاضر با هدف دستیابی به اصول و روشهای مهارتهای ارتباطی بر مبنای سنت معصومان (ع) تدوین یافته است . برای دست یابی به این هدف، به سه سوال اصلی پاسخ داده شده است که عبارتند از : 1. آموزش مهارتهای ارتباطی بر مبنای سنت معصومان (ع) چه ضرورتی دارد ؟ 2. اصول آموزش مهارتهای ارتباطی بر مبنای سنت معصومان (ع) کدامند ؟ 3. روشهای آموزش مهارتهای ارتباطی بر مبنای سنت معصومان (ع) کدامند ؟ حاصل تحقیق، در مورد سوال اول ، دستیابی به 7 مورد ضرورت آموزش مهارتهای ارتباطی بر مبنای سنت معصومان (ع) بود، از جمله: به دست آوردن خیر دنیا و آخرت، رفع نیازهای جسمی و روحی، مصونیت از انزوای اجتماعی،تقویت روحیه ی برادری و در مورد سوال دوم تحقیق، دستیابی به 14 اصل اساسی از جمله: اصل ابراز محبت، اصل احترام به دیگران. اصل مراقبت زبان ، اصل خیر خواهی و در مورد سوال سوم تحقیق دستیابی به 40 روش، از جمله: روش گزیده گویی، روش استفاده از کلمات محبت آمیز، روش پرهیز از فریاد کشیدن، روش قطع نکردن سخن طرف مقابل، روش پرهیز از ناسزاگویی، روش پذیرش عذر دیگران ، در بهبود ارتباطات انسانی بود . تحقیق حاضر از نوع تحقیقات بنیادی ـ نظری است و با رو ش توصیفی ـ تحلیلی انجام شده. روش جمع آوری اطلاعات نیز کتابخانه ای می باشد و در ثبت و نگارش مطالب ، از ابزار فیش استفاده شده است، روش تجزیه و تحلیل مطالب نیز به صورت عقلانی ـ منطقی بوده است.

ضرورت وجود تشویق وتنبیه در هر نظام تربیتی، وضعیت نا مطلوب تشویق وتنبیه در نظام های تربیتی موجود، نگاه به قرآن به عنوان یک دستورالعمل تربیتی، لزوم بررسی دیدگاه های مکتب رفتارگرایی در باره تشویق وتنبیه و مقایسه آن با دیدگاه اسلام ما را بر آن داشت تا موضوع این تحقیق را " بررسی روش های تشویق وتنبیه در تعلیم وتربیت اسلامی از دیدگاه قرآن و مقایسه آن با مکتب رفتارگرایی" قرار بدهیم. سوالات این تحقیق عبارتند از:1. مبانی انسان شناختی تشویق و تنبیه در تعلیم و تربیت اسلامی از دیدگاه قرآن چیست؟2. مبانی انسان شناختی تشویق و تنبیه در مکتب رفتارگرایی چیست؟3. وجوه تشابه وتفاوت مبانی انسان شناختی تشویق و تنبیه در تعلیم وتربیت اسلامی از دیدگاه قرآن و مکتب رفتارگرایی چیست؟4. روش های تشویق و تنبیه در تعلیم و تربیت اسلامی از دیدگاه قرآن چیست؟5. روش های تشویق و تنبیه در مکتب رفتارگرایی چیست؟6. وجوه تشابه و تفاوت روش های تشویق و تنبیه در تعلیم و تربیت اسلامی از دیدگاه قرآن و مکتب رفتارگرایی چیست؟ ما در پاسخ به سوالات مذکور، به ترتیب، به این نتایج رسیده ایم:1. مبانی انسان شناختی تشویق وتنبیه در تعلیم و تربیت اسلامی عبارتند از: انسان دارای گستره وجودی است، هویت انسان به نفس اوست،نفس انسان دارای دو وجه ادراکات و احساسات است، انسان می تواند انتخاب کند.2. مبانی انسان شناختی تشویق وتنبیه در مکتب رفتارگرایی نیز این چنین مطرح گردید:انسان همان است که می بینیم،انسان آدم ماشینی است،آگاهی، ذهن، تفکر، هشیاری اموری عینی نیستند، احساس و هیجان تنها پاسخ های بدنی به محرک ویژه اند، محیط شکل دهنده رفتار انسان است.3. تنها وجه تشابه در مبانی انسان شناختی تشویق و تنبیه در تعلیم و تربیت اسلامی و مکتب رفتارگرایی، در نظر گرفتن جنبه جسمانی انسان و توجه به رفتار آدمی است. وجوه تفاوت آن نیز عبارتند از: الف) رفتارگرا محیط را شکل دهنده رفتار آدمی می داند، ولی در نگاه قرآن انسان است که خود تصمیم می گیرد و عمل می کند و محیط تنها موثر است.ب) رفتارگرا به جنبه روحانی انسان و ادراکات و احساسات او نمی پردازد، اما در دیدگاه قرآن آن چه که موجب کرامت انسانی است برخورداری از گستره وجودی بالا و بعد روحانی انسان می باشد. و انسان موجودی پیچیده و دارای جنبه شناختی و عاطفی است.ج) هرچند که هم در مکتب رفتارگرایی و هم در تعلیم و تربیت اسلامی به جسم انسان توجه شده است، لیکن در نگاه قرآن جسم ابزار نفس است و این توجه از باب لحاظ کردن وسیله است. اما در مکتب رفتارگرایی توجه به جسم و جنبه عینی انسان – رفتار- وسیله نیست بلکه هدف است.4. تبیین حقیقت عمل، توجه دادن به پیامد عمل، استفاده از جاذبه و دافعه عاطفی، وعده و وعید، معرفی الگو، استفاده از زبان تشویق و تنبیه از روش های تشویق وتنبیه در تربیت اسلامی و کیفربه عنوان روش خاص تنبیه از دیدگاه قرآن می باشد.5. ارائه تقویت مثبت ومنفی با دو برنامه زمانی مستمر و متناوب (نسبتی و فاصله ای) و ارائه محرک آزارنده یا حذف تقویت مثبت از روش های تشویق وتنبیه در مکتب رفتارگرایی است. 6. روش هایی که به جنبه جسمانی و جنبه عینی انسان- رفتار- توجه دارند، از وجوه تشابه روش های تشویق وتنبیه در تعلیم و تربیت اسلامی و مکتب رفتارگرایی می باشند. این روش ها در تعلیم و تربیت اسلامی عبارتند از: استفاده از زبان تشویق وتنبیه و وعده و وعید و روش تنبیهی کیفرکه بیش از سایر روش ها به ارائه تقویت و محرک آزارنده در مکتب رفتارگرایی شبیه هستند. البته نمی توان این روش ها را کاملا همخوان و مطابق یکدیگر دانست. و روش هایی که به سایر جنبه های وجودی انسان توجه دارند، از وجوه تفاوت روش های تشویق وتنبیه در تعلیم و تربیت اسلامی و مکتب رفتارگرایی می باشند. این روش ها در تعلیم وتربیت اسلامی عبارتند از: تبیین حقیقت عمل، توجه دادن به پیامد عمل، استفاده از جاذبه و دافعه عاطفی، معرفی الگو،که در مکتب رفتارگرایی چنین روش هایی مطرح نیست.

هدف این پایان نامه بررسی دیدگاه‏های پدیدارشناختی ادموند هوسرل و تبیین دلالت‏های تربیتی آن می‏باشد. اهمیت این مسئله به این دلیل است که در تبیین ارتباط میان تعلیم و تربیت و پدیدارشناسی، لزوم مراجعه به آراء هوسرل به عنوان بنیان‏گذار این روش دارای ضرورت است پرسش‏هایی که در این پژوهش مطرح است.عبارتند از : الف) پدیدارشناسی چیست ؟ ب) اهداف پدیدارشناسی از دیدگاه هوسرل کدامند ؟ پ) مهم ترین دیدگاه های پدیدارشناختی هوسرل کدامند؟ ث) دلالت های تربیتی دیدگاه های پدیدارشناختی هوسرل کدامند؟ یافته های پژوهش : پدیدارشناسی روشی است در فلسفه محض که در اوایل قرن بیستم توسط ادموند هوسرل پایه گذاری شد و در آن به شناخت ماهیت اشیا( آیدوس ها) بدان گونه که بر ذهن پدیدار می گردد پرداخته می شود . بازسازی فلسفه به مثابه دانشی متقن و تعلیق رویکرد طبیعی از اهم اهداف پدیدارشناختی هوسرل است. مهترین دیدگاه های پدیدار شناختی هوسرل عبارتند از : اپوخه، تقلیل آیده تیک، قصدیت، شهود ذوات، آگاهی، نوئیسیس و نوئما، زیست جهان و بحران علوم اروپایی. مهم ترین دلالت های تربیتی مستخرج ازدیدگاه های پدیدارشناختی هوسرل عبارتند از: اصل جستجوی یقین، اصل مرجعیت خرد درتشخیص و تحلیل حقایق و اصل مسئولیت خود(ایگو) در مواجهه با جهان، که سایر اصول مستخرج، بر این سه اصل بنیادی قرار می گیرند. این پژوهش از نوع پژوهش های بنیادی – نظری است. که در آن از روش توصیفی – تحلیلی بهره گرفته شده است. روش گردآوری اطلاعات در این پژوهش روش کتابخانه ای و ابزار گردآوری اطلاعات استفاده از فیش و متن خوانی است. روش تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز در این پژوهش روش تعقلی – برهانی است.