نام پژوهشگر: علیرضا مطلبی آذر

اثر تیمارهای هورمونی در کشت لایه نازک سلولی (tcl) یونجه (medicago sativa) رقم کریساری
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز 1388
  عامر محمدی نسب   علی موافقی

این تحقیق جهت بررسی پاسخ های ریخت زایی لایه نازک سلولیtcl) ) تهیه شده از هیپوکوتیل یک رقم یونجه (کاریساری) به غلظتهای متفاوت 2,4-d و kin انجام گرفت. بذور استریل روی محیط کشت sh کشت شدند. پس از یک هفته قطعات هیپوکوتیل بدست آمده زیر لوپ به ضخامت 0/5 -0/1 میلیمتر برش داده شدند و به محیط کشتsh حاوی ترکیبات مختلف 2,4-d و kin (با غلظت های صفر، 0/5 ، 1/0 ، 1/5 و 2/0 میلی گرم در لیتر) منتقل گردیدند. کال های حاصل پس از انتقال به محیط کشت القاء جنین (2,4-d بالا، kin پائین) بمدت یک هفته، سپس به محیط کشت boi2y منتقل شدند. در نهایت کال ها حاوی جنین به محیط کشت ms½ حاوی 0/5 میلی گرم در لیترga3 فیلترشده برای رشد بهتر جنین ها منتقل گردیدند. با توجه به اینکه در تمامی تیمارها، کالزایی 100 درصد بود بنابراین کالزایی از tcl هیپوکوتیل از غلظتهای مختلف 2,4-dوkin متاثر نشد. از طرف دیگر، اثر غلظتهای مختلف 2,4-d ، kin و اثر متقابل بین آنها بر قطر کال معنی داری نبود (p>0/05) و رشد کالها مستقل از ترکیب هورمونی بخوبی انجام شد. همچنین تعداد جنین در هر کال از نوع هورمون و غلظتهای آن متاثر نشد ( p>0/05). بر اساس نتایج بدست آمده تفاوت معنی داری بین غلظتهای مختلف 2,4-d و kin از نظر در صد جنین زایی وجود داشت ( p<0/01) بطوریکه حداکثر درصد جنین زایی سوماتیکی در 1/5 میلی گرم در لیتر 2,4-d مشاهده شد. با افزایش مقدار kin از درصد جنین زایی سوماتیکی کاسته شد و بنابراین حداکثر درصد جنین زایی سوماتیکی در غلظت صفر kin مشاهده شد. اثر متقابل این دو هورمون بر درصد جنین زایی معنی دار نبود و نشان داد که هر کدام از این هورمونها بطور مستقل درصد جنین زایی سوماتیکی را تحت تاثیر قرار می دهند. اختلاف معنی داری بین غلظتهای مختلف 2,4-d و kin از نظرتعداد جنین سوماتیکی تولیدی در هر تیمار وجود داشت ( p<0/01) بطوریکه تعداد جنین سوماتیکی در تمامی تیمارهای حاوی 2,4-d بطور معنی دار بیشتر از محیط کشت فاقد این هورمون بود. همچنین در غلظت صفر kin حداکثر تعداد جنین سوماتیکی مشاهده شد و با بکار گیری تیمارهای kin از تعداد جنین ها بطور معنی دار کاسته شد ( p<0/01). با توجه به نتایج حاصل به نظر می رسد که نیازهای هورمونی برای کالزایی از ریز نمونه های tcl هیپوکوتیل یونجه متفاوت از جنین زایی سوماتیکی می باشد همچنین برای القاء جنین زایی سوماتیکی از tcl نیازی به kin وجود نداشت و حداکثر جنین زایی سوماتیکی در غلظت 1/5 میلی گرم در لیتر 2,4-d حاصل شد.

بهینه سازی ریزازدیادی گیاه دارویی باریجه (ferula gummosa boiss)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1389
  فاطمه عنصرودی   سعید اهری زاد

در سالهای اخیر با پیشرفت تحقیقات در زمینه بیوتکنولوژی گیاهی و ابداع روشهای مهندسی ژنتیک، کشت و پرورش تجاری گیاهان و تولید متابولیت های ثانویه در شرایط درون شیشه مورد توجه قرار گرفته است. باریجه با نام علمی boiss ferula gummosa از تیره چتریان (apiaceae)، گیاهی چند ساله و منوکارپیک است. با توجه به منوکارپیک بودن آن و دوره خواب طولانی بذر، تولید انبوه این گیاه با مشکل جدی مواجه است. در این تحقیق از بذور دو اکوتیپ باریجه (اکوتیپ سمنان و اکوتیپ فریدونشهر) استفاده شد. بذور پس از اعمال 14 تیمار ضدعفونی در محیط کشت دارای نمکهای ماکرو و میکرو ms و ویتامین b5 کشت شدند. تیمار با اتانول 70% به مدت 3 دقیقه، هیپوکلرید سدیم 3% به مدت 15 دقیقه و پراکسید هیدروژن 2.5 % به مدت 10 دقیقه به عنوان بهترین تیمار ضدعفوی شناسایی شد. پس از بدست آوردن گیاهچه های مناسب ریزنمونه های کوتیلدون، هیپوکوتیل و ریشه در محیط کشت ms حاوی غلظت های مختلف naa و bap کشت شدند. حداکثر کالوس زایی در محیط کشت حاوی 1 میلی گرم در لیتر naa و 5/1 میلی گرم در لیتر bap بدست آمد. ریزنمونه ریشه بهترین کالوس زایی را نشان داد. کالوس های حاصله به محیط کشت باززایی منتقل شدند. در محیط کشت باززایی از غلظت های مختلف naa، bap، kin و 2,4-d استفاده شد. حداکثر شاخه زایی در محیط کشت حاوی 3 و 4 میلی گرم در لیتر bap صورت گرفت. شاخساره های بدست آمده در محیط کشت حاوی یک میلی گرم در لیتر iba ریشه دار شدند. پس از ریشه دار شدن انتقال به گلخانه صورت گرفت.

تاثیر موقعیت جوانه و غلظت های مختلف منابع نیتروژن ms بر مرحله پرآوری نسترن کوهی (بومی هشترود)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده کشاورزی 1389
  مهدی شیردل   علیرضا مطلبی آذر

چکیده نسترن کوهی (rosa canina) به عنوان پایه برای رزهای زینتی (مانند r. hybrida و r. floribunda) و نیز به عنوان یک گیاه دارویی شناخته شده است. در این پژوهش، تاثیر موقعیت جوانه (تحتانی، میانی و افقی) روی شاخه در مرحله استقرار و تاثیر سه غلظت نیترات آمونیوم (10، 15 و 20 میلی مول بر لیتر) و سه غلظت نیترات پتاسیم (15، 20 و 25 میلی مول بر لیتر) در مرحله پرآوری در قالب طرح کاملاً تصادفی با 8 تکرار بررسی شد. مواد گیاهی از بوته های نسترن کوهی بومی هشترود انتخاب شدند. نتایج آزمایش اول نشان داد که بیشترین درصد شکفته شدن جوانه و طول شاخساره در موقعیت میانی و کشت عمودی ریزنمونه ها حاصل شد و درصد آلودگی های قارچی و باکتریایی در موقعیت های مختلف ناچیز و قابل صرف نظر کردن بود. در آزمایش دوم بین سه غلظت نیترات آمونیوم از نظر طول شاخساره، تعداد گره و درصد ظهور جوانه جانبی برخلاف سه غلظت مختلف نیترات پتاسیم اختلاف معنی داری وجود داشت، با این حال می توان گفت صفات اندازه گیری شده بیشتر تحت تاثیر نیترات پتاسیم قرار گرفت، چون در نیترات آمونیوم درصد نیتروژن 5/2 برابر درصد نیتروژن موجود در نیترات پتاسیم است، ولی در کل با حضور نیترات آمونیوم رشد کمتری در مقایسه با نیترات پتاسیم مشاهده شد. بیشترین طول شاخساره، در نسبت 15 به 35 ، 15 به 40، 20 به 35 و 20 به 45 آمونیوم به نیترات مشاهده شد که با کاهش نسبت آمونیوم به نیترات، طول شاخساره افزایش یافت. بیشترین تعداد گره در نسبت 20 به 45 آمونیوم به نیترات (نیتروژن کل 65 میلی مول بر لیتر) مشاهده شد که در بین سایر تیمار ها اختلاف معنی داری وجود نداشت. کمترین تعداد برگ کلروزه در نسبت 15 به 35 و بیشترین تعداد برگ کلروزه در نسبت 20 به 35 مشاهده شد. نکروزه شدن برگ ها از غلظت های مختلف نیترات پتاسیم متاثر شد، به طوری که با افزایش غلظت نیترات پتاسیم تعداد برگ نکروزه هم افزایش یافت و در غلظت 25 میلی مول بر لیتر تعداد برگ نکروزه بیشتر از دو غلظت 15 و 20 میلی مول بر لیتر نیترات پتاسیم بود. درصد کال تحتانی از سه غلظت نیترات پتاسیم متاثر شد و کمترین درصد کال تحتانی در غلظت 25 میلی مول بر لیتر و بیشترین درصد در غلظت 15میلی مول بر لیتر نیترات پتاسیم مشاهده شد.

بررسی رابطه مکان نمایی و باردهی شاخه با تمایزیابی جوانه اصلی در انگور
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1389
  غلامرضا گوهری   علی موافقی

تیره ویتاسه (vitaceae) یکی از مهمترین تیره های مورد استفاده در میوه کاری می باشد که جنس ویتیس (vitis) را در بر می گیرد. اهمیت انگور در میوه کاری به پی ریزی پژوهش ها و بررسی های فراوانی در زمینه گلدهی و باردهی انجامیده است. هر چند باردهی در انگور برآیندی از شمار گل آذین به ازای شاخه های پدید آمده، شمار گل به ازای گل آذین های روی هر گیاه و شمار میوه به ازای گل های باز شده می باشد، با اینحال نخستین و مهمترین گام در بهبود باردهی، فاکتور نخست و یا روند پیدایش گل آذین است. بررسی ها نشان داده اند که با افزایش ردیف جوانه، باردهی نیز افزایش پیدا می کند. از سوی دیگر، جوانه ای که در گره بدون اندام های روبروی برگی (پیچک و گل آذین) جای گرفته است، رفتار نموی متفاوتی نسبت به جوانه های دیگر از خود نشان می دهند. به منظور بررسی اثر خوشه بر روی اندام زایی جوانه های اصلی (جوانه اولیه) در رقم سلطانین، آزمایشی با 2 تیمار و 6 تکرار در پنج توالی زمانی در قالب طرح کامل تصادفی انجام گرفت. در این راستا، جوانه های روبروی نخستین خوشه (تیمار اول) و پیچک (تیمار دوم) ظاهر شده بر روی شاخه سبز، در پنج توالی زمانی با فاصله ده روز، برداشت گردیده و در فیکساتور تثبیت شد. نمونه های برداشت شده از تیمارهای دوگانه، با میکروسکوپ نور بازتابشی بررسی و تصویربرداری و شمار گل آذین و یا پیچک به ازای هر جوانه تعیین گردید. میزان اندام زایی آغازنده پیچک و یا گل آذین بر پایه میزان انشعاب زایی مشخص و ضریب باردهی درون جوانه ای برای هر تیمار بدست آمد. در آزمایشی دیگر، به منظور بررسی اثر وجود خوشه در شاخه بر روی بازگلدهی رقم سلطانین، آزمایشی با 14 تیمار در قالب طرح کامل تصادفی انجام گرفت. برای این منظور، جوانه های ردیف دوم تا هشتم شاخه های کامل شده (مرحله فنولوژیکی تغییر رنگ برگ) دارای خوشه و بدون خوشه برداشت شد و شمار خوشه و یا پیچک به ازای هر تیمار و تکرار آن، با روش های میکروسکوپی محاسبه گردید. با جمع بندی آزمایش های دوگانه انجام یافته، اثر ردیف جوانه و بود یا نبود خوشه بر روی تمایزیابی گل آذین روشن گردید. میوه بر روی روند تمایزیابی، اثر بازدارنده ای داشت. همچنین ردیف پایین جوانه موجب کاهش در روند تمایزیابی و باردهی جوانه گردید. وجود میوه در روی شاخه، نه تنها موجب کاهش ضریب باردهی جوانه ها شد، بلکه زمان تمایزیابی و فرایند گل آغازی را با تاخیر مواجه نمود

قابلیت تلاقی سه گونه قارچ صدفی(pleurotus sp) و ارزیابی خصوصیات مورفولوژیکی هیبریدهای حاصل
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1389
  قلی تقوی شربیانی   علیرضا مطلبی آذر

چکیده انواع قارچهای خوراکی صدفی به دلیل راحتی تهیه بستر، سرعت رشد بالا، تجزیه بیشتر بستر و گسترده بودن سوبسترا اهمیت داشته اما هر کدام از آنها معایبی دارند که باید از طریق تلاقی با گونه یا گونه های دیگر قارچ صدفی، معایب مربوط را بر طرف نمود. برای این منظور سه گونه قارچ صدفی (pleurotus osturatus var florida, p. eryngii, p. corncopia) در آزمایشگاه کشت بافت گروه علوم باغبانی دانشگاه تبریز، برای بهره برداری از صفات ویژه هر گونه، با همدیگر تلاقی داده شدند. پس از تهیه طرح اسپور، منوکاریون هر یک از گونه ها تهیه شد. سپس منوکاریون دو گونه به فاصله 5 میلیمتر از هم قرار داده شدند. نتایج نشان داد از بین 300 تلاقی، فقط در 4 تلاقی منوکاریونهای فلوریدا و ارنجی بطرف هم رشد کرده و با تشکیل قوص اتصال، دی کاریون تولید کردند و چهار هیبرید بنامهای h1 ,وh40 ,h11 ,h32 بدست آمد. در حالی که از بین 300 تلاقی بین منوکاریونهای فلوریدا با قارچ زرد و نیز 100 تلاقی بین منوکاریونهای ارنجی با قارچ زرد به علت ناسازگاری بین گونه ای، هیچ دی کاریونی تولید نشد. اسپان هیبرید های تولیدی به همراه فلوریدا و ارنجی، تهیه شد وسپس در بسترهای استریل بصورت طرح کاملاً تصادفی در تکرار کشت شدند و در شرایط مناسب قرار داده شدند. در طی آزمایش صفات زراعی و موفولوژیک یادداشت برداری شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که از لحاظ تمام صفات مورد بررسی اختلاف معنی داری بین ژنوتیپهای مورد بررسی وجود داشت (01/0>p). از لحاظ پنجه دوانی هیبریدها بیشتر به ارنجی شبیه بودند. در بین هیبریدها، h40 از زمان ظهور پین و دوره برداشت کوتاه تری برخوردار بود. در هر پین بسته به نوع ژنوتیپ تعداد کلاهک تولیدی و قطر کلاهکها متغییر بود و کلاهکها با طول و قطر پایه متفاوت به بستر متصل بودند بطوریکه متوسط قطر پایه اندام خوراکی h32 کوتاهتر و h1 بلندتر بود. قطر کلاهک h11، h32 و ارنجی مشابه بوده ولی قطر کلاهک h40 و h1 از ارنجی و فلوریدا بشتر بود. هیبرید h40 اختلاف معنی داری از لحاظ متوسط وزن تر اندام خوراکی، بیوماس اندام خوراکی و متوسط عملکرد با ارنجی نداشت و سایر هیبریدها از نظر این صفات کمتر از ارنجی بودند. ژنوتیپها دارای اسپور زایی متفاوتی بودند بطوریکه h40 اسپور زایی زیاد، h32 اسپور زایی متوسط و h1 و h11 اسپور کم داشتند

تاثیر نسبت های مختلف k:ca محلول غذایی بر رشد ریشه و عملکرد و کیفیت شیکون در شیکوره ویتلوف (cichorium intybus l.)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1389
  مریم زمانیان   جابر پناهنده

شیکوره (cichorium intybus l.) متعلق به خانواده asteraceae و جنس cichorium می باشد. از جمله مشکلات کیفی که در گیاه شیکوره دیده می شود می توان به قهوه ای شدن مغز شیکون، توخالی شدن مغز و برگ های قرمز و... اشاره کرد. برخی از این مشکلات به وضعیت تغذیه ای گیاه بخصوص به کاتیون کلسیم نسبت داده می شود. برای بررسی تاثیر نسبت های مختلف k:ca در محلول غذایی روی بروز ناهنجاری های فیزیولوژیکی و رشد ریشه و عملکرد و کیفیت شیکون در شیکوره آزمایشی در سال 1389-1388 در ایستگاه تحقیقاتی خلعت پوشان دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز انجام شد. آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو رقم (yellow star وpagna )، چهار نسبت k:ca (4:4، 6:4، 6:3 و 3: 5/7) و سه تکرار به صورت هیدروپونیک اجرا گردید. هر واحد آزمایشی (کرت) شامل 12 گیاه بود. گیاهان با اعمال تیمار های آزمایشی به مدت 5 ماه داخل گلدان ها رشد یافتند. سپس دو گیاه به طور تصادفی از هر واحد آزمایشی به منظور اندازه گیری صفات رویشی برداشت شد و بقیه ریشه ها به منظور تولید شیکون انبار شدند. پس از رفع رکود ریشه ها به منظور تولید بخش خوراکی (شیکون) فورسه شدند. خصوصیات شیکون (طول و قطر شیکون، وزن تر و خشک آن و مشکلات کیفی نظیر قهوه ای شدن مغز، توخالی شدن مغز، نوک سوختگی و ...) ثبت گردید. براساس نتایج به دست آمده از این آزمایش، خصوصیات رویشی شیکوره به طور معنی دار تحت تاثیر نسبت k:ca در رقم قرار گرفت اما تاتیر نسبت k:ca بر طول و قطر ریشه معنی دار نبود. در هر دو رقم بیشترین مقدار نسبت وزن تر برگ به وزن تر ریشه مربوط به نسبت شاهد (6:4 k:ca) بود و افزایش نسبت k:ca باعث کاهش نسبت وزن تر برگ به وزن تر ریشه در رقم pagna شد. اثر نسبت های مختلف k:ca و رقم بر خصوصیات فیزیولوژیکی شیکوره معنی دار بود. طوری که بیشترین شاخص کلروفیل برگ مربوط به نسبت 4:4 k:ca در رقم yellow star و کمترین مقدار مربوط به تیمارهای رقم pagna بود. افزایش نسبت k:ca باعث افزایش غلظت پتاسیم در برگ ها و ریشه ها گردید در حالی که غلظت کلسیم با افزایش نسبت k:ca کاهش یافت. تیمارهای به کار رفته بر خصوصیات کیفی شیکون تاثیر معنی داری داشتند. طوری که در هر دو رقم بیشترین طول شیکون در نسبت 6:4 k:ca و حداقل طول در نسبت 3: 5/7 k:ca مشاهده شد. همچنین در هر دو رقم افزایش نسبت k:ca منجر به کاهش قطر شیکون و افزایش قهوه ای شدن و توخالی شدگی مغز شیکون، تراکم و انشعاب زایی شیکون و سوختگی نوک برگ ها شد. رقم pagna شیکون هایی با تراکم پایین و انشعابات زیاد شیکون تولید کرد در حالی که رقم yellow star، شیکون هایی با تراکم بالا و انشعاب پایین تولید کرد. اثر نسبت های مختلف k:ca و رقم بر عملکرد شیکون در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. بیشترین عملکرد شیکون مربوط به نسبت های 6:4 و 6:3 k/ca در رقم pagna و نسبت 6:4 k:ca در رقم yellow star و کمترین عملکرد در هر دو رقم مربوط به نسبت 3: 5/7 k:ca می باشد. نتایج این آزمایش نشان داد که عملکرد و کیفیت شیکون بیشتر تحت تاثیر نسبت های مختلف k:ca، رقم و بروز ناهنجاری های فیزیولوزیکی می باشد. افزایش نسبت k:ca تا نسبت 6:3 منجر به افزایش عملکرد شیکون گردید اما در نسبت های بالاتر k:ca به دلیل افزایش ناهنجاری های فیزیولوژیکی نظیر توخالی شدن مغز شیکون، نوک سوختگی برگ ها و پوسیدگی ریشه عملکرد کاهش یافت.

ارزیابی ویژگی های زراعی و زایشی در چند هیبرید سیب زمینی (solanum tuberosum)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1389
  شاپور علی زاده   علیرضا مطلبی آذر

با توجه به تکثیر غیر جنسی و وارداتی بودن ارقام سیب زمینی(solanum tuberosum)، یکی از مشکلات پیش روی اصلاح سیب زمینی در کشور فقدان تنوع ژنتیکی و محدود بودن تنوع ژنتیکی این محصول می باشد. از چندین سال قبل در گروه باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز تلاش هایی در جهت اصلاح ژرم پلاسم این محصول استراتژیک شروع شده است که برخی از آنها بر پایه دورگ های بین دو زیر گونه توبرزوم و آندیژنا می باشند. به منظور بررسی امکان دستیابی به کلون های امید بخش و استفاده از آنها به عنوان غده های بذری و یا ایجاد ارقام جدید، آزمایشی با استفاده از 44 کلون نسل اول حاصل از نتاج سه تلاقی پیکاسو × آندیژنا، مورن × آندیژنا و پیکاسو × مورن به همراه ارقام شاهد آگریا، ورنا و ساتینا با استفاده از طرح حجیم شده در چهار تکرار اجرا شد. با توجه به مقایسه میانگین داده ها کلون های 4pm (7/760 گرم در بوته)، 9ma (7/683 گرم در بوته)، 13pm (7/670 گرم در بوته)، 25pm (666 گرم در بوته )، 30pm (3/665 گرم در بوته) و 26pa (646 گرم در بوته)، عملکرد بالاتر از ارقام شاهد داشتند. ولی با ارقام شاهد اختلاف معنی داری نداشتند و از نظر درصد ماده خشک کلون های 30pm (03/20)، 5pa (08/19)، 10pm (31/18)، 15ma (02/18)، 23pa (93/17)، 16pm (59/17)، 17pa (58/17)، 25pm (3/17)، 36pm (15/17) و 31pa (13/17) دارای ماده خشک بالاتر از ارقام شاهد بودند ولی با ارقام شاهد اختلاف معنی داری نداشتند.

اثر غلظتهای مختلف محیط کشت ms و ساکارز بر ریزغده زایی درون شیشه ای در سیب زمینی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1390
  فهیمه یار محمدی   علیرضا مطلبی آذر

این آزمایش به منظور بررسی اثر غلظتهای مختلف عناصر پرمصرف ( (2mac, mac, ½macو کم مصرف محیط کشت ms ( (2mic, mic, ½mic در ترکیب با دو غلظت ساکارز (8 و 16 میلی گرم بر لیتر) بر ریزغده زایی درون شیشه ای سیب زمینی در آزمایشگاه کشت بافت گیاهی گروه علوم باغبانی دانشگاه تبریز اجرا شد. از جوانه های جانبی حاصل از شاخساره های درون شیشه ای بعنوان ریز نمونه استفاده شد و تحت شرایط استریل روی محیط های کشت مختلف به منظور ریزغده زایی کشت شدند و کشتها در تاریکی مداوم و دمای2±20 درجه سانتیگراد در اتاق رشد نگهداری شدند. این تحقیق به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار انجام شد. در طی یک ماه سرعت آغازش ریزغده و پس از اتمام دو ماه درصد آغازش و تشکیل ریزغده، تعداد جوانه بر روی ریزغده، طول، قطر و وزن ریزغده اندازه گیری شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر ساده عناصر کم مصرف و اثرات متقابل عناصر کم مصرف با غلظتهای مختلف ساکارز و عناصر پر مصرف برای هیچ یک از صفات مورد مطالعه معنی دار نبودند. اثر ساده غلظتهای مختلف ساکارز و عناصر پرمصرف فقط در مورد دو صفت معنی دار بوده در حالیکه تمامی صفات ریزغده زایی از اثر متقابل mac×suc بطور معنی دار متاثر شدند. در تمامی محیط های کشت دارای هشت درصد ساکارز، درصد آغازش ریزغده ها صد درصد و سرعت آغازش نیز حداکثر بود با این حال بالاترین درصد تشکیل ریزغده، وزن، طول، قطر و تعداد جوانه بر روی ریزغده، در محیط کشت 2mac دارای16 درصد ساکارز به دست آمد.

بررسی اثر پوتریسین در جنین زایی سوماتیک یونجه با استفاده از تکنیک tcl
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم طبیعی 1390
  بهناز علیزاده سابق   علیرضا مطلبی آذر

در این تحقیق اثر غلظتهای مختلف پوتریسین بر روی جنین زایی سوماتیک در دو رقم یونجه (کریساری و یزدی) با استفاده از روش tcl بررسی شد. در مرحله اول برای تهیه ریزنمونه، بذور استریل دو رقم یونجه به صورت جداگانه در محیط کشت sh کشت شدند و پس از یک هفته قطعات هیپوکوتیل دانه رستها در اندازه های کوچک به ضخامت 5/0-1 میلیمتر و به صورت عرضی (ttcl) برش داده شدند. سپس ریزنمونه ها روی محیط کشت sh حاوی غلظتهای مختلف 2,4-d (0، 5/0 و 1 میلی گرم بر لیتر) و دی آمین پوتریسین (0، 2/0، 4/0، 6/0، 8/0 و 1 میلی مولار) به منظور کالوس زایی و جنین زایی کشت شدند. برای رشد بهتر جنین های سوماتیکی نمونه ها به محیط sh شامل 5 میلی گرم بر لیتر 2,4-d انتقال داده شدند. در مرحله بعد کالوسهای دارای جنین برای رشد و نمو جنین ها به محیط بلایدز (boi2y) فاقد هورمون انتقال یافتند. سپس نمونه ها برای جوانه زنی و رشد گیاهچه در محیط ½ ms حاوی 5/0 میلی گرم بر لیتر ga3 کشت شدند و سرانجام گیاهچه های رشد یافته به گلدان منتقل گشتند. نتایج حاصل نشان داد که کالزایی از ریزنمونه های tcl در محیط حاوی 2,4-d به صورت 100درصد انجام گرفت. درصد جنین زایی و باززایی در تیمارهای حاوی پوتریسن نسبت به نمونه شاهد بالاتر بود و بالاترین درصد جنین زایی (154/43%) در محیط دارای 1 میلی گرم بر لیتر 2,4-d و 1 میلی مولار پوتریسین به دست آمد. این نتایج به روشنی نشان داد که پوتریسین اثر مثبتی در طول جنین زایی سوماتیک در یونجه دارد.

ارزیابی خصوصیات مورفولوژیکی نتاج حاصل از تلاقی برگشتی قارچ صدفی فلوریدا با هیبرید فلوریدا × ارنجی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1390
  سید احد والانژاد آخونی   علیرضا مطلبی آذر

مهمترین برنامه توسعه هر کشوری تأمین منابع غذایی کافی است و با توجه به افزایش بی رویه جمعیت، تنها با استفاده از روش های کشاورزی سنتی نمی توان بر مشکل کمبود مواد غذایی غلبه کرد. در این راستا استفاده از ابزارها و تکنولوژی های جدید در تولید مواد غذایی، ضروری به نظر می رسد. امروزه قارچ های خوراکی یکی از منابع مهم تأمین مواد غذایی در دنیا محسوب می شوند و کشت آنها با افزایش جمعیت به طور پیوسته در حال فزایش است. از این رو اهمیت کارهای اصلاحی بر روی قارچ های خوراکی روز به روز بیشتر احساس می شود. با توجه به اینکه قبلاً قارچ های صدفی p. ostreatus var. florida با p. eryngii با هم تلاقی داده شده و هیبرید h1 حاصل شده بود، در این تحقیق برای رفع برخی از معایب و نیز افزایش کیفیت صفات هیبرید h1، این هیبرید دوباره با والد p. ostreatus var. florida در آزمایشگاه کشت بافت گروه علوم باغبانی دانشگاه تبریز، تلاقی برگشتی داده شد. برای انجام تلاقی برگشتی، مونوکاریون هر دو ژنوتیپ از طریق طرح اسپور آنها به دست آمد و با فاصله 20 میلیمتر از هم قرار داده شدند. مونوکاریون های فلوریدا و h1 به طرف هم رشد کرده و با تشکیل قوس اتصال، دی کاریون تولید کردند و 15 هیبرید حاصل از تلاقی برگشتی بدست آمد. اسپان نتاج حاصل از تلاقی برگشتی به همراه والدین و ارنجی، تهیه شد و سپس در بستر های استریل به صورت طرح کاملاً تصادفی در 3 تکرار کشت شدند و در شرایط ماسب قرار داده شدند. در طی آزمایش صفات مورفولوژیکی یادداشت برداری شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که از لحاظ تمام صفات اختلاف معنی داری بین ژنوتیپ های مورد بررسی وجود داشت (01/0>p). از لحاظ پنجه دوانی ژنوتیپ fh711 با 20 روز سریعترین زمان را در بین ژنوتیپ ها به خود اختصاص داد. متوسط تعداد روز تا ظهور اولین پین در fh153 و fh711 کمتر از والدین، ارنجی و بقیه نتاج حاصل از تلاقی برگشتی و دوره رشدی کوتاهی داشتند. در بین نتاج حاصل از تلاقی برگشتی نیزfh711 و fh153نسبت به بقیه نتاج، از تعداد کلاهک بیشتری برخوردار بودند. از لحاظ قطر کلاهک، fh154 و fh711 با 5/10 سانتی متر دارای بیشترین مقدار بودند. ارنجی بیشترین وزن خشک و وزن تر اندام خوراکی را در بین ژنوتیپ های مورد بررسی دارا بود. ژنوتیپ ها از لحاظ اسپور زایی متفاوت بودند و نتاج حاصل از تلاقی برگشتی اکثراً دارای اسپور زایی کم و متوسط بودند.

تاثیر محلول های غذایی مختلف بر عملکرد و کیفیت کاهو در آبکشت
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1390
  میثم صفایی   سید جلال طباظبایی

در سالهای اخیر، آبکشت (هایدروپونیک) ارقام مختلف کاهو به طور وسیعی رواج پیدا کرده است و از محلول های غذایی خاصی برای پرورش کاهو استفاده می شود با این حال یک محلول غذایی بهینه برای پرورش کاهو معرفی نشده است. لذا در این آزمایش، اثر چهار محلول غذایی رایج (هوگلند، ناپ، انگلستان و محلول دانشگاه تبریز) بر خصوصیات کمی و کیفی دو رقم کاهو (سیاهو و کانکویستادور) درقالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز بررسی شد. در این آزمایش صفاتی مانند شاخص کلرفیل، کارایی فتوسنتز، عارضه فیزیولوژیکی سوختگی حاشیه برگ (tip burn)، وزن تر و خشک، سطح برگ، تعداد برگ خوراکی، tss، تست پانل، درصد ماده خشک، محتوی نیتروژن، پتاسیم، فسفر و کلسیم برگی و نیترات برگ اندازه گیری شد. نتایج آزمایش نشان داد که نوع محلول غذایی تاثیر معنی داری روی صفات رویشی و برخی صفات کیفی کاهو داشت. بطوریکه گیاهان تیمار شده با محلول غذایی انگلستان از بیشترین و محلول دانشگاه تبریز از کمترین وزن تر و خشک، سطح برگ و تعداد برگ خوراکی برخوردار بودند. این در حالی است که بیشترین درصد ماده خشک، محتوی نیتروژن و پتاسیم برگ به ترتیب در محلول های ناپ، دانشگاه تبریز و هوگلند مشاهده شد. همچنین تفاوت معنی داری بین دو رقم در برخی از صفات وجود داشت بطوریکه رقم سیاهو از وزن تر، سطح برگ و تعداد برگ خوراکی بیشتری نسبت به رقم کانکویستادور برخوردار بود. اثر متقابل رقم و نوع محلول غذایی بر صفات شاخص کلرفیل و تست پانل معنی دار شد. در هر دو رقم حداکثر شاخص کلرفیل در محلول انگلستان و هوگلند مشاهده شد در مورد صفت تست پانل هوگلند و ناپ در رقم کانکویستادور و محلول انگلستان و هوگلند در رقم سیاهو حداکثر ارزش تست پانل را نشان دادند. با توجه به نتایج می توان گفت که محلول غذایی انگلستان و رقم سیاهو در این آزمایش به عنوان بهترین محلول غذایی و رقم برای کشت بدون خاک کاهو می باشد

تاثیر سایه دهی و موقعیت شاخه بر کیفیت گل های بریدنی و پارامترهای فتوسنتزی گل رز (rosa hybrida cv. avalanche)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1390
  علی دولتخواهی   منصور مطلوبی

این آزمایش به منظور بررسی تیمار سایه دهی (شدت نور کامل، سایه 25 ،50 و 65 درصد) و موقعیت شاخه (خمیده و ایستاده)، روی کیفیت گل های بریدنی و پارامترهای فتوسنتزی گل رقم آوالانژ انجام شد. آزمایش به صورت کرت های خرد شده، در قالب طرح بلوک کاملا تصادفی، در 4 تکرار با 2 نمونه در هر واحد آزمایشی اجرا شد. در طول آزمایش، صفات کیفی شامل زمان رویش جوانه پس از خمش شاخه، طول شاخه ی گلدهنده، قطر گل، قطر شاخه ی گلدهنده، وزن تر، وزن خشک، سطح برگ، سطح ویژه برگ، شاخص کلروفیل و پراسنج های فتوسنتزی شامل فتوسنتز، هدایت روزنه ای و تعرق مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تیمار سایه دهی باعث کاهش قطر شاخه، قطر گل، وزن تر و خشک شاخه و افزایش تعداد روز تا سبز شدن جوانه می شود. اگرچه تاثیر معنی داری روی طول شاخه و سطح برگ نداشت. با افزایش میزان سایه دهی سطح ویژه برگ افزایش یافت به صورتیکه در سایه 65 درصد بیشترین سطح ویژه برگ مشاهده شد. در این آزمایش هم چنین موقعیت شاخه بر برخی صفات تاثیر گذار بود. طول شاخه گلدهنده، قطر گل و وزن تر و خشک شاخه در موقعیت خمیده نسبت به ایستاده افزایش نشان داد. با این حال تفاوتی در زمان سبز شدن جوانه و قطر شاخه بین هر دو موقعیت شاخه مشاهده نشد. در این آزمایش تیمار سایه دهی تاثیر معنی داری بر پراسنج های فتوسنتزی داشت به صورتیکه با افزایش سایه دهی میزان پراسنج های فتوسنتزی و هم چنین شاخص کلروفیل کاهش نشان دادند. بیشترین میزان فتوسنتز در گیاهان شاهد و کمترین میزان آن در سایه 65 درصد مشاهده شد. اندازه گیری پراسنج های فتوسنتزی و شاخص کلروفیل در لایه های مختلف تاج پوشه نشان داد که میزان کلروفیل و پراسنج های فتوسنتزی با افزایش عمق تاج پوشه افزایش یافته و از یک الگوی مشخص پیروی می کند. هم چنین نتایج این آزمایش نشان می دهد که تفاوتی در فتوسنتز، تعرق، هدایت روزنه ای و شاخص کلروفیل بین موقعیت ایستاده و خمیده وجود ندارد.

تأثیر اندازه ریزنمونه و منبع هیدروکربن بر روی زنده مانی مریستم کشت شده گلابی سالیسیفولیا(pyrus salicifolia
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1390
  محمد رضا فتح الهی   علی موافقی

گلابی سالیسیفولیا گونه بومی منحصر به فردی از مناطق شمال غربی ایران است که به خاطر مقاومت به شرایط نامساعد خاکی و آب و هوایی، می تواند در کشت و به نژادی پایه های گلابی نقش آفرین باشد. از این گونه به خاطر دارا بودن برگ های دراز و شبیه به بید و مقاومت به خشکی، در فضای سبز و طراحی پارک ها نیز می توان استفاده نمود. به کارگیری روشی مناسب و سریع برای زدودن آلودگی های ویروسی، باکتریایی و قارچی از گیاهان تولیدی در فرایند کشت بافت در این گونه گلابی، نخستین گام در به کارگیری این گیاه خواهد بود. از میان روش های رایج در ریزازدیادی، کشت مریستم به عنوان روشی موثر در کاهش آلودگی ها و ایجاد پایه های سالم در گیاهان شناخته شده است. تاکنون گزارشی درباره کشت مریستم گونه p.salicifolia ارایه نشده است. در نخستین گام برای پی ریزی پژوهش های کاربردی، مناسب خواهد بود که رفتار این گیاه در جدا سازی و بنیان گذاری کشت مریستم (با اندازه های مختلف) سنجیده شود. در این تحقیق اثر سه عامل بر زنده مانی مریستم کشت شده ی p.salicifolia در شرایط درون شیشه ای مورد بررسی قرار گرفت. اول اثر نوع منبع کربو هیدرات مورد مطالعه قرار گرفت که از دو کربوهیدرات ساکارز و سوربیتول (در غلظت 30 گرم در لیتر)استفاده شد. ثانیاً اثر اندازه اپکس برداشته شده که منظور تعداد آغازنده های برگی همراه مریستم است، بررسی گردید. سومین عامل تاثیر وجود یا نبود جیبرلین در زنده مانی و برگ زایی مریستم بود. هچنین میزان برگ زایی و پلاستوکرون در طی 4 هفته بعد از کشت محاسبه گردید. نتایج به دست آمده نشان داد که تاثیر گذاری سوربیتول در فرایند کشت مریستم این گونه بهتر از ساکارز می باشد. و در همه تیمارهای حاوی سوربیتول زنده مانی بیشتری دیده شد. با آن که کم ترین میزان زنده مانی در مریستم های دارای یک آغازنده برگی مشاهده شد اما مریستم با دو و سه آغازنده برگی در محیط حاوی سوربیتول و جیبرلین تأثیر برابری در زنده مانی مریستم داشتند. و هر دو درصد بالایی از زنده مانی را نشان دادند. میزان برگ-زایی در تیمار های دارای جیبرلین در طول چهار هفته بعد از کشت نسبت به بقیه کمتر بود. در این آزمایش مشخص شد که میزان پلاستوکرون در نمونه های کشت شده نسبت عکس با حضور جیبرلین دارد. در میان تیمار ها، مریستم با یک آغازنده برگی در محیط حاوی سوربیتول و بدون جیبرلین کم ترین میزان پلاستوکرون را نشان داد. همچنین بیشترین میزان پلاستوکرون در مریستم کاشته شده با یک آغازنده برگی در محیط دارای ساکارز و جیبرلین مشاهده گردید.

اثر اتیولاسیون ریزنمونه و پلی وینیل پیرولیدون بر استقرار و اندام زایی درون شیشه ای مریستم گلابی ایرانی (pyrus glabra
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1390
  سلیم اجاق   علیرضا مطلبی آذر

جایگاه گلابی در میوه کاری، موجب شده است که پژوهش های فراوانی بر روی کشت درون شیشه ای این گیاه، انجام پذیرد. همه یافته ها نشانگر وجود پیچیدگی های فراوان، در استقرار و زنده مانی ریزنمونه ها در جنس پیروس هستند. مهمترین عامل مرگ ریزنمونه های مریستمی و بافتی این جنس، پدیده فنلی شدن آنها است. در این آزمایش، نقش تیمار پلی وینیل پیرولیدون (پی وی پی) و اتیولاسیون بر روی زنده مانی مریستم گلابی گلابرا در کشت درون شیشه ای بررسی گردید. برای این منظور، مریستم شاخه های سبز و اتیوله شده در محیط آب دیونیزه و پی وی پی (با دو غلظت 100 و 200 پی پی ام)، سواسازی شده و پس از یک ماه استقرار در محیط کشت، میزان زنده مانی و اندام زایی آنها با بهره گیری از روش های میکروسکوپی نوری و فلورسنس (سنجش کانال طیف نوری) تعیین گردید. برای این منظور از فلورسئین دی استات و طیف 510 نانومتر در میکروسکوپی فلورسنس استفاده شد. نتایج نشان داد زنده مانی ریزنمونه های برداشت شده از شاخه های اتیوله شده به طور معنی داری از ریزنمونه هایی که از شاخه سبز برداشت شده بودند بالاتر بود. پیش تیمار ریزنمونه ها با pvp نه تنها زنده مانی ریزنمونه ها را بعد از 24 ساعت بلکه زنده مانی آنها را بعد از یک ماه از آغاز کشت نیز به طور معنی داری نسبت به شاهد افزایش داد. بعد از یک روز از کشت بیشترین میزان زیوایی مریستم ها در تیمار 200 میلی گرم در لیتر pvp بدست آمد. تیمار pvp بر روند برگ زایی و اندام زایی ریزنمونه ها معنی دار نبود. روند برگ زایی ریزنمونه های برداشت شده از هر دو نوع شاخه ابتدا پایین و با افزایش زمان افزایش پیدا کرد. ریزنمونه های بدست آمده از شاخه های اتیوله شده روند برگ زایی و اندام زایی بالاتر و پلاستوکرون کوتاه تری نسبت به ریزنمونه های بدست آمده از شاخه سبز داشتند.

تاثیر سطوح متفاوت نیترات محلول غذایی و اندازه ریشه بر عملکرد وکیفیت شیکون در شیکوره ویتلوف
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1391
  مرتضی سلیمی   سید جلال طباطبایی

شیکوره گونه ای از خانواده آستراسه می باشد که گیاهی چند ساله بوده و بعنوان یک سبزی با ارزش، کشت و کار آن رو به گسترش است. با توجه به اثرات مضر نیترات بالا در سبزیها به خصوص سبزی های برگی بر روی سلامتی انسان در سال های اخیر توجه فراوانی به این موضوع شده است. با توجه به اینکه بخش خوراکی شیکوره ویتلوف در محیط تاریک و با استفاده از ریشه های ذخیره ای و اخیرا با بکاربردن محلول های غذایی محتوی نیترات انجام می گیرد، آزمایشی به روش فاکتوریل درقالب طرح پایه کاملا تصادفی با 3 سطح نیترات (mm ،5،1015) و سطح صفر(شاهد) به همراه 3 سطح متفاوت ریشه که بر اساس اندازه قطر شانه به ترتیب شامل ریشه بزرگ ( 4 تا 5 سانتی متر)، متوسط (3 تا 4 سانتی متر) وکوچک (2 تا 3 سانتی متر) به صورت فاکتوریل در ایستگاه تحقیقات کشاورزی خلعت پوشان، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز انجام شد. پس از پایان دوره عمل آوری و رشد کامل، شیکون های تولیدی جدا شده و صفاتی نظیر وزن تر، وزن خشک و وضعیت ظاهری شیکون ها به همراه مقدار نیترات، ازت کل و عناصر معدنی (n, p, k) شیکون های تولیدی اندازه گیری شد. بر اساس نتایج بدست آمده از این آزمایش مشخص شد که ریشه های بزرگ با ذخایر کربوهیدراتی کافی نتوانستند نیترات معدنی را به فرم های آلی احیاء کرده و در نتیجه مانع از تجمع نیترات در شیکون تولیدی گردند. از نتایج دیگر این آزمایش تاثیر سطوح نیترات و اندازه ریشه بر وزن تر و خشک شیکون تولیدی بود و با توجه به اینکه در روش های هایدروپونیک تولید شیکون، حصول به وزن تر وخشک بیشتر و نیز افزایش عملکرد شیکون تولیدی از جنبه تجاری بسیار مهم می باشد می توان برای بدست آوردن وزن خشک بیشتر شیکون و افزایش عملکرد از ریشه های بزرگ تر به همراه سطوح مناسب نیترات استفاده کرد در رابطه با اثر اندازه ریشه و نیترات بر غلظت نیترات شیکون نیز نتایج حاصل نشان داد که با افزایش اندازه ریشه و سطح نیترات میزان نیترات شیکون نیز افزایش معنی داری یافت به طوری که بیشترین غلظت نیترات در اندازه بزرگ ریشه (قطر شانه 4-5 سانتی متر) و سطح 15 میلی مول نیترات بدست آمد.با توجه به اینکه میزان تراکم و تعداد انشعابات شیکون یکی از فاکتورهای بسیار مهم کیفیت و بازارپسندی محصول می باشد و هرچقدر تعداد انشعابات شیکون تولیدی کمتر باشد کیفیت و بازارپسندی آن نیز بالاتر خواهد بود بنابراین استفاده از ریشه های بزرگ با سطوح مناسب نیترات می تواند باعث بالارفتن کیفیت تولید گردد

اندام زایی و ریخت زایی درون شیشه ای مریستم و آنلاژ جدا شده در انگور
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه ارومیه - دانشکده کشاورزی 1390
  سمیه فریدی نیچران   محمدرضا دادپور

اندام زایی و ریخت زایی درون شیشه ای ریزنمونه مریستم با یک پریموردیوم برگی و آنلاژ انگور رقم سلطانین تحت تیمارهای مختلف هورمونی با استفاده از فنون میکروسکوپی نوربازتابشی، مورد بررسی قرار گرفت. در این آزمایش سه دسته ترکیب هورمونی سایتوکینین (bap) با اکسین (iba)، bap با جیبرلین (ga3) و bap با پوترسین در غلظت های مختلف استفاده شد. بررسی-های میکروسکوپی نشان دادند که میزان نمو آنلاژ و انشعاب زایی آن از ریزنمونه ای به ریزنمونه دیگر و از تیماری به تیمار دیگر متفاوت بوده و درجات مختلفی از اندام زایی در ریزنمونه ها قابل مشاهده بود. bap در غلظتهای بالا موجب افزایش انشعاب-زایی آنلاژ شد، ولی این اثر، در غلظت های بالای iba ، کمرنگ شد. بیشترین انشعاب زایی در سطوح میانی ga3 همراه با سطوح بالای bap حاصل شد. پوترسین در غلظت 2 میلیگرم در لیتر اثر bap را در انشعاب زایی آنلاژ بهبود بخشید. در مورد کشت های مریستم، افزایش در سطوح iba ، به بالا رفتن میزان انحراف از طرح فیلوتاکسی دیستیک در برگ زایی انجامید. تیمار ga3 موجب افزایش تمایل به آغازش آنلاژ، گردید. افزایش غلظت ga3، توانایی مریستم در آغازش دو آنلاژ به ازای هر گره را در برخی از نمونه ها موجب گردید. در تیمارهای پوترسین، تمایل به افزایش تقسیمات سلولی به بروز بی نظمی در اندامزایی آن منجر گردید. با افزایش غلظت پوترسین، میزان بی نظمی در اندامزایی بشدت بالا رفت.

اثر ph و غلظت های مختلف آگار بر ریزغده زایی درون شیشه ای سیب زمینی رقم آگریا
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1391
  اسدالله حاتمی   علیرضا مطلبی آذر

در گیاه سیب زمینی (solanum tuberosum l.) مشکلات مربوط به تجمع انواع آلودگی های ویروسی باعث گردیده است که تولید ریزغده های عاری از ویروس در شرایط درون شیشه ای از اهمیت به سزایی برخوردار شود. به همین جهت بهینه سازی شرایط کشت به منظور به حداکثر رساندن سرعت و درصد ریزغده زایی امری ضروری است. از این رو در این پژوهش اثر مقادیر مختلف ph و غلظت های متفاوت آگار و اثرات متقابل آنها بر مراحل ریزغده زایی مورد مطالعه قرار گرفت. به این منظور جوانه های جانبی سیب زمینی رقم آگریا عاری از ویروس در محیط کشت پایه ی ms با 80 گرم در لیتر ساکارز و با غلظت های 6، 8 و 10 گرم در لیتر آگار در phهای 4، 5، 6، 7 و 8 کشت شد و تحت شرایط تاریکی مداوم و در دمای 17 درجه ی سانتی گراد قرار گرفت. پس از گذشت 2 ماه درصد زنده مانی ریزنمونه ها، درصد تولید ریزغده، اندازه و وزن ریزغده ها و دورمانسی ریزغده های تولیدی اندازه گیری شد. طبق نتایج به دست آماده اثر مقدار ph و غلظت آگار بر زنده مانی ریزنمونه ها معنی دار بود. بیشترین زنده مانی ریزنمونه در phهای 5 و 6 و کمترین مقدار آن در ph 8 بود. 10 گرم بر لیتر آگار نیز به طور معنی داری باعث کاهش زنده مانی ریزنمونه گردید. بیشترین درصد ریزغده زایی در ph 6 و غلظت 8 گرم در لیتر آگار دیده شد و با تغییر در این شرایط از تولید ریزغده کاسته شد. اندازه ی ریزغده های تولیدی در phهای 6 و 7 و وزن آنها نیز در ph 6 به طورمعنی داری بیشتر از سایر تیمارها بود. در کل می توان گفت ph 6 و غلظت آگار 8 گرم بر لیتر برای دست یافتن به بیشترین تعداد ریزغده و نیز اندازه ی درشت تر ریزغده ها مناسب بود.

تاثیر غلظت های مختلف پاکلوبوترازول بر تولید مینی تیوبر سیب زمینی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1391
  علی اکبر حسن پور   فریبرز زارع نهندی

به منظور مطالعه اثر تنظیم کننده رشد پاکلوبوترازول، بر خصوصیات مینی تیوبرهای تولید شده، آزمایشی در سال 1390 در گلخانه های هیدروپونیک مرکز آموزش فنی و حرفه ای شهرستان بناب، به اجرا درآمد. حدودا یک ماه پس از جوانه زدن میکروتیوبرها، تیمارها اعمال شد. تیمارهای مورد استفاده عبارت بودند از: غلظت های 0، 50، 100، 150، 200و 250 میلی گرم بر لیتر پاکلوبوترازول، که به صورت محلول پاشی استفاده گردید. این آزمایش در 5 تکرار، و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی اجرا گردید. نتایج به دست آمده نشان داد، که کلیه تیمارها منجر به کاهش رشد رویشی، افزایش عملکرد و تعداد مینی تیوبر و نیز شاخص کلروفیل شد. همچنین درصد ماده خشک در گیاهان تیمار شده، افزایش یافت و تعداد استولون نیز افزایش نشان داد.

اثر تیمارهای مداوم با نانو ذرات نقره و 8-هیدروکسی کینولین سولفات بر عمر گلجایی و برخی از پارامترهای فیزیولوژیکی پس از برداشت گل بریده رز رقم high and magic
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1391
  مریم مانده گاری   رحیم نقشی بند حسنی

این آزمایش به منظور بررسی اثر نانوذرت نقره (0، 10، 20 و 30 میلی گرم در لیتر به همراه ساکارز صفر و دو درصد) و 8- هیدروکسی کینولین سولفات (100 و 150 میلی گرم در لیتر همراه با ساکارز صفر و دو درصد) روی عمر گلجایی گل های بریده رز رقم high and magic در آزمایشگاه فیزیولوژی پس از برداشت گروه باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز انجام شد. این تحقیق بصورت دو آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 12 تیمار و 3 تکرار و 4 شاخه گل اجرا شد. صفات مورد اندازه گیری شامل عمر گلجایی، وزن تر نسبی، جذب محلول، قطر گل، شاخص کلروفیل برگ، شاخص کلروفیل فلورسنس برگ، درصد نشت یونی گلبرگ و شمارش تعداد کلونی باکتری بودند. با توجه به نتایج، تیمار نانوذرات نقره (10 میلی گرم در لیتر به همراه ساکارز دو درصد) و 8- هیدروکسی کینولین سولفات (150 میلی گرم در لیتر به همراه ساکارز دو درصد) بیشترین میزان عمرگلجایی، وزن تر نسبی، مقدار جذب محلول و قطر گل و همچنین کمترین میزان درصد نشت یونی را نشان دادند. تیمارهای حاوی نانوذرات نقره و 8- هیدروکسی کینولین سولفات به همراه ساکارز صفر و دو درصد دارای بیشترین اثر مثبت در کنترل جمعیت میکروبی موجود در ته ساقه گل بریده و افزایش عمر گلجایی گل ها بودند. کلیه تیمارهای مورد بررسی موجب افزایش عمر گلجایی نسبت به شاهد و تیمار ساکارز دو درصد فاقد این ترکیبات شدند. همچنین تیمارهای نانوذرات نقره و 8- هیدروکسی کینولین سولفات توانستند شاخص کلروفیل و کلروفیل فلورسنس برگ را حفظ نمایند. نتایج بدست آمده از این بررسی نشان داد که نانوذرات نقره از عمر گلجایی بالاتری نسبت به 8- هیدروکسی

تاثیر پاکلوبوترازول بر برخی آنزیم های دخیل در سیستم آنتی اکسیدانی انگور سلطانی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1391
  مریم زارع گلمغانی   فریبرز زارع نهندی

آسیب های فیزیولوژیک در گیاهان تحت تنش را می توان ناشی از تولید رادیکال های فعال و مخرب اکسیژن دانست. پاکلوبوترازول در سطح بیوشیمیایی با افزایش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی به طور موثری باعث غیر فعال کردن رادیکال های آزاد می شود و به گیاه کمک می کند تا در مواجه با شرایط نامساعد محیطی بهتر عمل کند. بنابراین پژوهشی در جهت فعالیت آنزیم های دارای خاصیت آنتی اکسیدانی در برگ های انگور رقم سلطانی در سال 1391-1390 انجام شد. این آزمایش در گلخانه مرکز تحقیقاتی خلعت پوشان روی درختچه های یکساله انگور رقم سلطانی کاشته شده در گلدان های پلاستیکی محتوی پرلایت انجام شد و تیمار پاکلوبوترازول در غلظت های 0 ، 50، 100، 150، 200، 250 و 300 میلی گرم بر لیتر استفاده شد و قالب طرح به صورت بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار بود. پس از یک ماه از اعمال تیمارها نمونه های برگی از گیاهان تهیه شد و نمونه های آنزیم از آن استخراج گردید و برای ارزیابی عملکرد آنزیم های دخیل در سیستم آنتی اکسیدانی گیاهان، فعالیت ویژه آنزیم های پراکسیداز، کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز، سوپراکسیددیسموتاز، گلوتاتیون ردکتاز و پلی فنل اکسیداز بررسی شد و نتایج تجزیه واریانس نشان داد که پاکلوبوترازول تاثیر معنی داری بر فعالیت آنزیم های مورد بررسی داشت. بررسی آنزیم آسکوربات پراکسیداز نشان داد که با افزایش غلظت پاکلوبوترازول فعالیت آنزیم مذبور نیز آفزایش می یابد ولی در آنزیم گلوتاتیون-ردوکتاز استفاده از غلظت های بالاتر از 150 میلی گرم بر لیتر افزایش فعالیت نشان داد. در آنزیم کاتالاز در دو غلظت 250 و 300 میلی گرم بر لیتر افزایش فعالیت مشاهده شد . در آنزیم پراکسیداز غلظت های 200 و 250 میلی گرم بر لیتر افزایش فعالیت داشتند ولی در غلظت 300 میلی گرم بر لیتر کاهش یافتند. در مورد آنزیم سوپراکسید دیسموتاز غلظت های 150 و 200 میلی گرم بر لیتر افزایش فعالیت داشتند ولی غلظت 250 میلی گرم بر لیتر کاهش فعالیت را نشان داد و در آنزیم پلی فنل اکسیداز فقط در غلظت 300 میلی گرم بر لیتر افزایش فعالیت دیده شد.

مطالعه میوز در چند گونه دیپلوئید از سولانوم های غده دار
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1391
  گیتی دولتخواه   جابر پناهنده

سیب زمینی به عنوان چهارمین محصول غذایی عمده، دارای گونه های وحشی مختلفی است که منبع مهم تنوع ژنتیکی برای اصلاح این محصول هستند. تلاقی گونه های مختلف سیب زمینی اکثراً به علت تفاوت سطوح پلوئیدی و عدد توازنی آندوسپرم دارای مشکلات خاصی است. تلاش برای تلاقی گونه های مختلف سیب زمینی به منظور انتقال صفات مطلوب به سیب زمینی زراعی حائز اهمیت است. شناسایی گونه هایی که واجد جهش های میوزی بوده وتولید گامت های کاهش نیافته می نمایند به عنوان یک روش مناسب برای سازگاری تلاقی های بین گونه ای است. در این تحقیق دو گروه از گونه های مختلف سیب زمینی دیپلوئید با دومنشا جغرافیایی و ژنوم متفاوت (گونه های مکزیکی s. bulbocastanum و s. pinnatisectum و آمریکای جنوبی s. velardeii، s. neocardenesii ، s. commersonii و s. chacoense) به منظور مطالعه ی مراحل میوز و ثبت ناهنجاریهای احتمالی تقسیم میوز مورد بررسی قرار گرفت. برای اینکار جوانه های گل در اندازه های مختلف برداشت و از نظر جفت شدن کروموزوم ها، جهت یابی دوکها در تقسیم دوم، تولید گامت های کاهش نیافته، کروموزوم های تاخیری و وجود ریزهسته در اسپوراد مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج حاصل نشان داد که گونه های s. bulbocastanum، s. pinnatisectumو s. neocardenesii دارای توانایی تولید گامت n2 و گونه های s. commersonii، s. velardeii و s. chacoense فاقد این قابلیت می باشند. مقایسه دو گروه جغرافیای نشان داد که گروه مکزیکی توانایی بیشتری نسبت به گروه آمریکای جنوبی در تولید گامت n2 دارد. همچنین مقایسه ی دو گروه بر اساس ebn حاکی از این بود که گروه ebn1 نسبت بیشتری از تولید گامت n2 را نشان داد. تفاوت معنی داری بین دو گروه مورد مطالعه از نظر درصد رنگ پذیری و جوانه زنی گرده وجود نداشت و این صفت تحت تأثیر مکان جغرافیایی و ebn نبود.

اثر غلظت های مختلف bap و پوتریسین بر ریزغده زایی سیب زمینی (رقم آگریا)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1391
  صمد خرسندی   علیرضا مطلبی آذر

این آزمایش به منظور بررسی اثر غلظت های مختلف bap (0، 1 و 2 میلی گرم در لیتر) و پوتریسین (0، 20، 40، 80 و 160 میلی گرم در لیتر) به همراه 8 درصد ساکارز بر ریزغده زایی درون شیشه ای سیب زمینی در آزمایشگاه کشت بافت گیاهی گروه علوم باغبانی دانشگاه تبریز اجرا شد. جوانه های جانبی حاصل از شاخساره های درون شیشه ای بعنوان ریز نمونه و تحت شرایط استریل روی محیط کشت ms با غلظت های مذکور bap و پوتریسین به منظور بررسی روند ریزغده زایی کشت شدند و کشت ها در تاریکی مداوم و دمای2±17 درجه سانتیگراد در ژرمیناتور نگه-داری شدند. این تحقیق به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار انجام شد. طی ماه اول کشت سرعت ریزغده زایی و پس از آن طی سه ماه و به صورت ماهانه صفاتی مانند درصد ریزغده زایی، طول، عرض و تعداد ریزغده، درصد ریزغده های فاقد دورمانسی، وزن ریزغده، تعداد و طول شاخساره رشد یافته از روی ریزغده، طول شاخساره های رشد یافته از محل گره ها و وزن شاخساره ها اندازه گیری شد. نتایج تجزیه واریانس داده-ها نشان داد که هیچ یک از صفات مورد بررسی به غیر از وزن شاخساره تحت تأثیر غلظت های مختلف پوتریسین نبودند. همچنین اثر متقابل put×bap تنها در مورد درصد ریزغده زایی و تعداد ریزغده طی ماه سوم و همچنین وزن شاخساره معنی دار بود. این در حالی است که اثر سطوح مختلف bap در رابطه با اکثر صفات ریزغده زایی معنی دار بود. ریزغده زایی کامل در ریزنمونه های کشت شده در محیط کشت ms با یک میلی گرم در لیتر bap و 40 میلی گرم در لیتر پوتریسین در هفته سوم پس از کشت مشاهده شد. بعد از یک ماه، محیط های کشت حاوی 40میلی گرم در لیتر پوتریسین به همراه یک میلی گرم در لیتر bap بیشترین تعداد ریزغده را به خود اختصاص دادند. در این آزمایش بهترین غلظت bap برای صفات ریزغده زایی یک میلی گرم در لیتر بود و هیچ اختلاف معنی داری با غلظت 2 میلی گرم در لیتر نداشت. هم چنین مناسب ترین غلظت پوتریسین برای افزایش تعداد و درصد ریزغده زایی و نیز افزایش وزن شاخساره در محیط های کشت فاقد bap، 80 میلی گرم در لیتر بود، هر چند که در مورد وزن شاخساره ها غلظت 40 میلی گرم در لیتر پوتریسین نیز نتیجه بهتری داشت ولی اختلاف معنی داری با 80 میلی گرم در لیتر آن نداشت.

اثر تیمار پالسی نانوذرات نقره و ساکارز روی برخی از پارامترهای فیزیولوژیکی پس از برداشت و عمر گلجایی گل بریدنی رز رقم high &magic
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1391
  خدیجه آل کثیر   رحیم نقشی بند حسنی

این آزمایش به منظور بررسی اثر تیمار پالسی نانوذرات نقره ( صفر، 25، 75 و 125 میلی گرم در لیتر) به مدت 2 ساعت و به دنبال آن نگهداری گل های شاخه بریده در محلول ساکارز (صفر،2 و 3 درصد) روی برخی از پارامترهای فیزیولوژیکی پس از برداشت و عمر گلجایی رز رقم high & magic انجام شد. این تحقیق در آزمایشگاه بیولوژی پس از برداشت گروه علوم باغبانی دانشگاه تبریز، به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار اجرا شد. گل های شاخه بریده در دمای ?2±23، رطوبت نسبی 5±60 درصد و شدت نور 12 میکرومول بر متر مربع در ثانیه (لامپ های فلورسنت سفید خنک) با 12 ساعت روشنایی تا پایان عمر گلجایی نگهداری شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که 125 میلی گرم در لیتر نانوذرات نقره بدون ساکارز و یا 2 درصد ساکارز بهترین نتیجه را در کنترل باکتری ها نشان داد. اعمال تیمار پالس با نانوذرات نقره در همه غلظت ها سبب بهبود جذب محلول، حفظ وزن تر نسبی، بهبود شکوفایی گل و فلورسانس کلروفیل شد بطوری که بهترین نتایج در 125 میلی گرم در لیتر نانوذرات نقره و 2 درصد ساکارز حاصل شد و نشت یونی سلول های گلبرگ با اعمال این تیمار کاهش و کلروفیل برگ ها به مدت طولانی تری نسبت گل های پالس شده با آب مقطر حفظ شد. گل های پالس شده با آب مقطر با و بدون ساکارز حداقل عمر گلجایی را داشتند و اختلاف معنی داری را با گل های پالس شده با نانوذرات نقره (با و بدون ساکازر) نشان دادند. بررسی روند تغییرات عمر گلجایی در غلظت های مختلف نانوذرات نقره نشان داد که استفاده از 75 و 125 میلی گرم بر لیتر نانوذرات نقره نسبت به 25 میلی گرم بر لیتر نانوذرات نقره (با و بدون ساکارز) برای تیمار پالس، عمر گلجایی را برای مدت بیشتری بهبود بخشیده است.

تاثیر اسید سالیسیلیک در فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی انگور
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1391
  پری منصوری   فریبرز زارع نهندی

اسید سالیسیلیک یکی از هورمون های گیاهی مهم با محدوده وسیعی از فعالیت های زیستی در گیاهان است. یکی از مهمترین این موارد نقش این هورمون در تعدیل اثر تنش های زیستی و غیر زیستی است. اسید سالیسیلیک در بسیاری از گیاهان باعث افزایش چشمگیر عملکرد سیستم آنتی اکسیدانی آنزیمی و غیر آنزیمی گیاهان شده است، بنابراین پژوهشی در جهت اندازه گیری فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی در برگ های انگور رقم سلطانی انجام شد. این آزمایش در گلخانه مرکز تحقیقاتی خلعت پوشان روی گیاهان یکساله انگور مورد آزمایش کاشته شده در گلدان های پلاستیکی محتوی خاک رس انجام شد و تیمار سالیسیلیک اسید در غلظت های 0 ، 5/0 ، 1 و 2 میلی مولار استفاده شد. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با 4 تکرار اجرا شد. پس از یک ماه بدنبال اعمال تیمارها نمونه های برگ از گیاهان تهیه شد و نمونه های آنزیم از آن استخراج گردید و برای ارزیابی عملکرد آنزیم های دخیل در سیستم آنتی اکسیدانی گیاهان، فعالیت ویژه آنزیم های پراکسیداز، کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز، سوپراکسیددیسموتاز، گلوتاتیون ردکتاز و پلی فنل اکسیداز بررسی شد. نتایج تجزیه واریانس داده ها نشان داد که اسید سالیسیلیک تاثیر معنی داری بر فعالیت تمام آنزیم های مورد بررسی داشت. بررسی آنزیم های گلوتاتیون ردکتاز، پراکسیداز و پلی فنل اکسیداز نشان داد که با افزایش غلظت اسید سالیسیلیک فعالیت آنزیم های مذبورنسبت به نمونه شاهد افزایش می یابد تاحدی که در غلظت بالاتر، 5 برابر و بیشتر افزایش فعالیت دیده شد. ولی در آنزیم آسکوربات پراکسیداز استفاده از غلظت های بالاتر از 5/0 میلی مولار افزایش فعالیت 2 برابر نسبت به نمونه شاهد نشان داد و در آنزیم کاتالاز و سوپراکسیددیسموتاز فقط در غلظت 2 میلی مولار افزایش فعالیت5 برابر و3 برابر نسبت به نمونه شاهد مشاهده شد.

الگوی نمو زایشی در جوانه های تابستانه انگور
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1388
  اکرم اسدخانی ممقانی   علی موافقی

الگوهای نمو جوانه و چگونگی پدید آمدن شاخه های سیلپتیک و پرولپتیک در انگور، از دیدگاه ریخت شناختی، بررسی گردیده اند . همه یافته ها نشان می دهند که انگور از دیدگاه دارا بودن دو نوع شاخه در کنار یکدیگر، گیاه بی نظیری است. از سوی دیگر در مونوپودیال و سمپودیال بودن شاخه در انگور، اتفاق نظر بین دانشمندان وجود ندارد. شاید، اشتقاق آغازنده وامانده از مریستم انتهایی و پدید آوردن پیچک و گل آذین، الگوی نمو رویشی و زایشی را در انگور پیچیده کرده باشد. نخستین گام در نمو زایشی انگور، انشعاب زایی آغازنده وامانده و پیدایش گل آذین است. در شاخه های سیلپتیک، دو فرآیند آغازش گل آذین و تمایزیابی گل، یکجا و بسیار سریع انجام می پذیرد. در بخش پیش ساخته، پیدایش آغازنده وامانده دیده نشد که بر خلاف جوانه زمستانگذران بود. مواد گیاهی در این آزمایش که جوانه های تابستانه و زمستانگذران بودند، از گره های میانی شاخه های سبز اصلی (گره 5 تا 9) دو رقم سلطانین و خلیلی در پنج دوره زمانی برداشت شدند. در این آزمایش سه فاکتور نوع جوانه، زمان نمونه برداری و رقم بکار گرفته شدند. برای انجام این کار، از گیاهان 40 ساله رقم های سلطانین و خلیلی کشت شده در بخش موکاری ایستگاه کشاورزی خلعت-پوشان (دانشکده کشاورزی تبریز، 5 کیلومتری شرق تبریز) بهره گیری گردید. شمار 10 گیاه به ازای هر رقم برگزیده شد و بر روی هر گیاه، 20 شاخه سبز نو رسته نگهداری گردیده و بر روی سیم های میانی داربست بسته شدند تا نورگیری بهینه ای داشته باشند. با رشد شاخه و پیدایش گره های بالایی آن، 20 جوانه کنار برگی به ازای هر تاریخ نمونه برداری که از مرحله پنج برگی آغاز و تا مرحله پدیدار شدن خوشه، با بازه زمانی ده روزه ادامه داشت، برداشت گردید. نمونه های برداشت شده در محلول اف ای ای (18 قسمت اتانول 50%، 1 قسمت اسید استیک گلاسیال و 1 قسمت فرمالدهید 40%) و ظرف های شیشه ای که بر هر یک، تاریخ برداشت و رقم نوشته شده بود، تثبیت گردیدند. پس از یک شبانه روز، نمونه های تثبیت شده، به مدت 24 ساعت در الکل 70% و پس از آن در الکل 96% آبگیری شدند. با آبگیری پله ای نمونه ها، از چروکیدگی و ریزش سلول های بافت نمونه ها، جلوگیری گردید. آغازش آغازنده وامانده و انشعاب زایی آن به عنوان میزان اندام زایی و همچنین، آغازش گل بعنوان شاخصی از تمایزیابی، در بخش پس ساخته و پس از جوانه زنی رخ داد. در رقم سلطانین که باردهی در جوانه های زمستانگذران پایین بود، باردهی بالایی در شاخه های تابستانه دیده شد که درست عکس حالتی بود که در رقم خلیلی رخ می داد. در هر دو رقم، اندام زایی بسیار تند بوده و زمان اندکی برای انشعاب زایی گل آذین فراهم می آمد. بر این اساس، اندازه خوشه چه که بازتابی از شمار انشعابات آن می باشد، کمتر از خوشه اصلی بود.

تاثیر پیوند روی رشد و عملکرد فلفل در کشت هیدروپونیک
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1392
  سعید آشوری   جابر پناهنده ینگیجه

چکیده: پیوند یک روش معمول ازدیاد رویشی است که عمدتا در درختان میوه مورد استفاده قرار می گیرد. در مورد سبزیها، پیوند با هدف های مختلفی در چند دهه اخیر مورد توجه قرار گرفته و در بسیاری ازکشور های جهان گسترش قابل توجهی یافته است. در حال حاضر مهمترین اهدافی که در پیوند سبزیها مورد نظر است؛ مقاومت به بیماری ها و آفات، مقاومت به تنش ها، کاهش مصرف سموم و مواد ضد عفونی کننده خاک و افزایش رشد و عملکرد محصول می باشد. تحقیقات نشان داده است که پیوند تاثیر قابل توجهی روی جذب آب، عناصر غذایی و در نتیجه افزایش یا کاهش رشد و عملکرد گیاهان پیوندی نسبت به غیر پیوندی داشته است. کاهش تولید سبزیها با کاشت مداوم آنها ارتباط داشته به طوری که جهت رفع این مشکل از گیاهان پیوندی برای تولید سبزی های میوه ای استفاده می شود. در این راستا آزمایشی با سه رقم فلفل (دلمه ای کالیفرنیا واندر، قلمی شیرین و قلمی تند) و ترکیبات مختلف پیوندی آنها (cw، sp، cp، cw/cw، sp/sp، cw/cp و sp/cp) به صورت پیوند اسکنه ای در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در شرایط هیدروپونیک انجام گرفت. در این آزمایش پارامترهایی مانند عملکرد کل، شاخص کلروفیل، شاخص سطح برگ، ارتفاع بوته، قطر ساقه، وزن تر و خشک برگ، وزن تر و خشک اندام هوایی، طول و قطر میوه، ویتامین ث ، درصد ماده خشک میوه، ph و اسیدیته گوشت میوه، میزان پروتئین، میزان کربوهیدرات، محتوای کلروفیل برگ، مواد جامد محلول، ضخامت پریکارپ و غلظت عناصر n، p،k ، ca میوه مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد پیوند تاثیر معنی داری بر ارتفاع گیاهان، قطر ساقه، وزن تر برگ، وزن تر و خشک اندام هوایی، سطح برگ، شاخص کلروفیل داشته است. همچنین تاثیر پیوند بر خصوصیات کیفی میوه از جمله میزان مواد جامد محلول، میزان پروتئین و محتوای کلروفیل معنی دار بوده، بطوری که نوع پیوندک بکار رفته در تیمارهای پیوندی تاثیر بسزایی در معنی دار بودن صفات کیفی داشته است. ما بین چهار عنصر کلسیم، پتاسیم، نیتروژن و فسفر پیوند بر میزان جذب پتاسیم و فسفر تاثیر معنی داری داشته اما بر کلسیم با توجه به رقم بکار رفته، تفاوت معنی داری دارد و بر میزان جذب نیتروژن تاثیر معنی دار نداشت. در این آزمایش پیوند بر میزان عملکرد تاثیر معنی داری نداشت و بیشترین عملکرد مربوط به تیمار غیر پیوندی cw با 1100 گرم در هر واحد آزمایشی و کمترین میزان عملکرد مربوط به تیمارهای پیوندی با پایه cp sp/cp) و (cw/cp بود. همچنین در این آزمایش پیوند تاثیر معنی داری بر صفات درصد ماده خشک میوه، طول و قطر میوه، قطر پریکارپ میوه، وزن خشک برگ، ph ، میزان اسیدیته، ویتامین ث و کربوهیدرات نداشت. کلمات کلیدی: پیوند، فلفل، عملکرد، صفات کمی و کیفی، غلظت عناصر

ارزیابی عملکرد و برخی خصوصیات غده در شش خانواده از بذر حقیقی سیب زمینی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1392
  مژگان عزیزی   جابر پناهنده

سیب زمینی با نام علمی solanum tubersum l. از خانواده solanaceae می باشد. به دلیل تکثیر غیرجنسی سیب زمینی, آلودگی غده های بذری و انتقال امراض یکی از مشکلات اساسی تولید این محصول می باشد. به همین دلیل در برخی مناطق عملکرد سیب زمینی بستگی به وارد کردن غده های بذری سالم و گواهی شده دارد که خود سبب بروز مشکلات دیگری در ارتباط با سازگاری ارقام وارداتی و سن فیزیولوژیکی غده ها است. برخی از این مشکلات را می توان با استفاده از بذر حقیقی سیب زمینی مرتفع نمود که در این خصوص چندین سیستم زراعی بر اساس بذر حقیقی رواج یافته و از میان آن ها تولید غده های نشائی از بذر حقیقی و کاشت آن ها به صورت غده بذری, از روش های امید بخش برای رفع مشکلات مربوط به تهیه بذر سالم می باشد. در این آزمایش به منظور ارزیابی امکان تولید محصول و غده های نشایی از بذر حقیقی و نیز ایجاد جمعیت متنوع جهت انتخاب کلون های امید بخش از میان آنها شش خانواده از بذور حقیقی سیب زمینی شامل آزادگرده افشان های فانتا، آندیژنا گزینش شده، کایزر × اگریا، سبلان × اگریا، بک کراس اول هیبریدهای tbr×sto با والد زراعی و تلاقی های برادر و خواهر ناتنی هیبریدهایtbr×sto مورد مقایسه قرار خواهند گرفت. از هر خانواده نشاء هایی انتخاب و در ردیف هایی به طول سه متر کشت خواهند شد و به مدت یک فصل زراعی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام خواهد گرفت. پس از کشت نشاءها در مزرعه و مراقبت های زراعی آن ها درطی دوره فصل رشد صفاتی از قبیل : تعداد ساقه اصلی، زمان آغاز گلدهی و طول دوره گلدهی، ارتفاع بوته، سطح برگ، اندازه گیری عملکرد، اندازه گیری وزن تر و خشک غده ها، درصد ماده خشک ، تعیین قدرت باروری دانه های گرده، اندازه گیری فعالیت آنزیم پلی فنل اکسیداز هر یک از خانواده ها، مورد ارزیابی قرار خواهند گرفت.

تأثیر پاکلوبوترازول و یونی کونازول بر ریز غده زایی درون شیشه ای سیب زمینی رقم آگریا
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1393
  پریسا قدیمی گرکرودی   علیرضا مطلبی آذر

این مطالعه به منظور بررسی صفات مربوط به ریز غده زایی درون شیشه ای در سیب زمینی رقم آگریا در واکنش به استفاده از دو آنتی جیبرلین تریازولی، پاکلوبوترازول و یونی کونازول انجام شد. این تحقیق در دو آزمایش مجزا با پنج تیمار صفر، 08/0، 16/0، 32/0 و 64/0 میلی گرم بر لیتر پاکلوبوترازول و یونی کونازول و با چهار تکرار و در قالب طرح کاملأ تصادفی به اجرا درآمد. پس از کشت، شیشه های حاوی ریز نمونه ها در شرایط تاریکی و در دمای 17 درجه سانتی گراد نگهداری شدند. پس از چهار ماه میزان تأثیرگذاری این مواد بر ریز غده زایی و سایر صفات، مورد بررسی قرار گرفت. در این راستا از جوانه ها ی تک گره و جانبی استفاده شد. در این آزمایش صفات درصد ریزغدهزایی، طول و قطر ریزغده ها، وزن تر ریزغده ها و شاخساره، تعداد و طول جوانه های روی ریز غده، تعداد و طول جوانه های روی گره، طول میانگره، تعداد گره و برگ مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده از این آزمایش نشان داد که بیشتر صفات مورد بررسی به تیمار با آنتی جیبرلین ها پاسخ داده اند. درصد ریز غدهزایی، طول، قطر و وزن تر ریز غده ها با افزایش مقدار تریازول مصرفی افزایش پیدا کرد. طول جوانه های روی ریز غده و گره با افزایش میزان تریازولها کاهش یافت که ناشی از کاهش چشمگیر طول میانگره میباشد، در حالی که به نظر می رسد این ترکیبات روی تعداد شاخساره ها تأثیر چندانی نداشته اند. تعداد گره ها و برگها نیز با افزایش غلظت آنتی جیبرلین به شکلی قابل توجه افزایش پیدا کرد. همان طور که اشاره شد در شاخصهای مربوط به ریزغدهزایی گیاهان تیمار شده با غلظت های بالاتر از عملکرد بهتری نسبت به گیاهان شاهد و تیمار ها ی با غلظت پایین برخوردار بودند که این امر می تواند نشان دهنده ی موثر بودن این مواد در ریزغدهزایی باشد. به علاوه بین غلظت های پایین پاکلوبوترازول و یونی کونازول و تیمار شاهد تفاوتی در ریز غده زایی مشاهده نشد، که این امر میتواند بیانگر نیاز به یک میزان آستانه برای بهبود غده زایی باشد. با توجه به یافته های اخیر به نظر می رسد استفاده از پاکلوبوترازول و یونیکونازول در افزایش ریز غده زایی و اندازه ی ریزغده ها و کاهش رشد رویشی شاخساره در سیبزمینی رقم آگریا موثر باشد. همچنین تیمار 32/0 میلی گرم در لیتر یونی کونازول با 100 درصد ریز غده زایی به عنوان تیمار برتر در این تحقیق شناخته شد.

تأثیر پاکلوبوترازول و یونی کونازول بر ریزغده زایی درون شیشه ای سیب زمینی رقم آگریا
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1393
  پریسا قدیمی گرکرودی   علیرضا مطلبی آذر

این مطالعه به منظور بررسی صفات مربوط به ریز غده زایی درون شیشه ای در سیب زمینی رقم آگریا در واکنش به استفاده از دو آنتی جیبرلین تریازولی، پاکلوبوترازول و یونی کونازول انجام شد. این تحقیق در دو آزمایش مجزا با پنج تیمار صفر، 08/0، 16/0، 32/0 و 64/0 میلی گرم بر لیتر پاکلوبوترازول و یونی¬کونازول و با چهار تکرار و در قالب طرح کاملأ تصادفی به اجرا درآمد. پس از کشت، شیشه¬های حاوی ریز¬نمونه¬ها در شرایط تاریکی و در دمای 17 درجه سانتی¬گراد نگهداری شدند. پس از چهار ماه میزان تأثیرگذاری این مواد بر ریز¬غده¬زایی و سایر صفات، مورد بررسی قرار گرفت. در این راستا از جوانه¬ها¬ی تک گره و جانبی استفاده شد. در این آزمایش صفات درصد ریزغدهزایی، طول و قطر ریزغده ها، وزن تر ریزغده ها و شاخساره، تعداد و طول جوانه های روی ریز غده، تعداد و طول جوانه¬های روی گره، طول میانگره، تعداد گره و برگ مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده از این آزمایش نشان داد که بیشتر صفات مورد بررسی به تیمار با آنتی¬جیبرلین¬ها پاسخ داده¬اند. درصد ریز غدهزایی، طول، قطر و وزن تر ریز غده ها با افزایش مقدار تریازول مصرفی افزایش پیدا کرد. طول جوانه های روی ریز غده و گره با افزایش میزان تریازولها کاهش یافت که ناشی از کاهش چشمگیر طول میانگره میباشد، در¬حالی¬که به نظر می¬رسد این ترکیبات روی تعداد شاخساره¬ها تأثیر چندانی نداشته¬اند. تعداد گره ها و برگها نیز با افزایش غلظت آنتی¬جیبرلین به شکلی قابل توجه افزایش پیدا کرد. همان¬طور که اشاره شد در شاخصهای مربوط به ریزغدهزایی گیاهان تیمار شده با غلظت های بالاتر از عملکرد بهتری نسبت به گیاهان شاهد و تیمار¬ها¬ی با غلظت پایین برخوردار بودند که این امر می تواند نشان دهنده ی موثر بودن این مواد در ریزغدهزایی باشد. به علاوه بین غلظت های پایین پاکلوبوترازول و یونی کونازول و تیمار شاهد تفاوتی در ریز غده زایی مشاهده نشد، که این امر میتواند بیانگر نیاز به یک میزان آستانه برای بهبود غده زایی باشد. با توجه به یافته های اخیر به نظر می رسد استفاده از پاکلوبوترازول و یونیکونازول در افزایش ریز غده زایی و اندازه ی ریزغده ها و کاهش رشد رویشی شاخساره در سیبزمینی رقم آگریا موثر باشد. همچنین تیمار 32/0 میلی¬گرم در لیتر یونی¬کونازول با 100 درصد ریز¬غده¬زایی به عنوان تیمار برتر در این تحقیق شناخته شد.

مطالعه سیب زمینی های زراعی و برخی گونه های خویشاوند وحشی واجد ژنوم های a و b با استفاده از نشانگرهای مولکولی ssr و issr و ارزیابی های مورفولوژیکی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1393
  موسی ترابی گیگلو   ابوالقاسم محمدی

سیب زمینی یکی از مهمترین محصولات غذایی دنیا است، اما هنوز شرح و تفسیر ساختار خزانه ژنی آن مورد بحث باقی مانده است. اطلاع از سطح تنوع ژنتیکی و روابط ژنوتیپها برای تولید ارقام جدید با عملکرد کمی و کیفی بالا و مقاوم به تنش های زیستی و غیر زیستی ضروری است. در این پژوهش، تنوع ژنتیکی و روابط خویشاوندی 45 نمونه سیب زمینی، شامل گونه های دیپلوئید، تتراپلوئید و هگزاپلوئید متعلق به 16 گونه از سیب زمینی های زراعی و خویشاوندان وحشی واجد ژنوم های a و b و سه دای هاپلوئید زراعی و پنج هیبرید بین گونه ای یا بین ارقام تجاری به همراه دو رقم تجاری ، با استفاده از نشانگرهای ریزماهواره و ویژگی های مورفولوژیکی بررسی شد. تعداد 31 صفت و نسبت مورفولوژیکی در شرایط مزرعه ای در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با پنج تکرار ، مورد ارزیابی قرار گرفت. برای ارزیابی مولکولی از 12 جفت آغازگر ssr سیب زمینی زراعی، 6 جفت آغازگر ssr گوجه فرنگی و 12 آغازگر issr استفاده شد. متوسط اطلاعات چند شکلی برای نشانگرهای ssr و issr به ترتیب 0/27 و 0/67بود. از تجزیه واریانس مولکولی برای تفکیک تنوع بین سطوح پلوئیدی و گونه های زراعی و وحشی، استفاده شد. گروه بندی ژنوتیپ ها، با استفاده از داده های مورفولوژیکی و مولکولی، بر اساس تجزیه خوشه ای و تجزیه به مولفه های اصلی انجام شد. گروهبندی جمعیت-ها با استفاده از دادههای ssr و issr و براساس ضریب فاصله نی، آنها را به 6 گروه تقسیم کرد. تجزیه به مولفه های اصلی بهعنوان روش مکمل تجزیه خوشهای انجام گردید. با استفاده از دادههای هر دو نشانگر، دو بردار اول درصد بیشتری از واریانس مولکولی بین ژنوتیپها را تببین کردند. آغازگرهای ssr اختصاصی گوجه فرنگی به منظور بررسی قابلیت انتقال بین گونه ای نشانگرهای مربوطه، استفاده شد. از 10 جفت پرایمر اولیه اسفاده شده، 6 جفت پرایمر تولید باند نموده و در سیب زمینی قابلیت انتقال پذیری و کاربرد مطلوب نشان دادند. از بین آغازگرهای اختصاصی گوجه فرنگی دارای قابلیت انتقال پذیری در سیب زمینی، 4 آغازگر ssr578، ssr350، leta018 و leta024 به خوبی برای بررسی ویژگیها و تنوع ژنتیکی سیب زمینی استفاده و معرفی گردید.

اثر زمان تیمار و غلظت فورکلرفنورون ((cppu بر تحریک رشد و نمو جوانه های جانبی رز گلخانه ای(rosa hybrida l.)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1392
  آذر عباسی   منصور مطلوبی

در راستای مطالعه عملکرد cppu بر تحریک نمو جوانه های جانبی رز رقم آوالانش، این پژوهش بصورت آزمایش فاکتوریل، در قالب طرح کاملاً تصادفی، با 4 تکرار اجرا شد. هر واحد آزمایشی از 4 گلدان و در هر گلدان 3 شاخه انتخاب و علامت گذاری گردید. فاکتور اول غلظت cppu در 3 سطح (0، 25 و50 میلی گرم بر لیتر)، فاکتور دوم زمان تیمار در 3 سطح (یک هفته، دو هفته و سه هفته بعد از مرحله غنچه نخودی جوانه شاخه اصلی) و فاکتور سوم لایه های مختلف شاخه در 3 سطح ( لایه های اول، دوم و سوم) در نظر گرفته شد. ابتدا 36 گلدان و در هر گلدان 3 شاخساره انتخاب گردید. روی هر شاخساره یک جوانه از سه لایه مورد نظر به عنوان محل تیمار در نظر گرفته شد. صفات کیفی شاخه از جمله زمان رویش جوانه پس از اعمال تیمارها، زمان رسیدن به مرحله ی گلدهی، وزن تر و خشک شاخه گلدهنده، طول و قطر شاخه گلدهند، قطر گل، تعداد میانگره، تعداد خار و گره، سطح برگ و سطح ویژه ی برگ، میزان کلروفیل کل، a و b در طول آزمایش محاسبه گردید.

بررسی قابلیت تولید و شناسایی پیگمان در پینه حاصل از بخشهای مختلف دانه رست گیاه echium italicum l.
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم طبیعی 1386
  خدیجه زارع جند   حسین ناظمیه

چکیده ندارد.

بررسی اثر تیمارهای دمایی مختلف در پیش رس کردن و رشد طولی ساقه لاله به منظور تولید گلهای شاخه بریده
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز 1382
  مهدی بهنامیان   سیروس مسیحا

نتایج نشان داد که دما و طول دوره سرمادهی اثر معنی داری روی صفات مورد مطالعه داشته به طوری که طول دوره فورسینگ با افزایش دما، افزایش یافته ولی با افزایش طول دوره سرمادهی ، طول دوره فورسینگ نیز کاهش یافته است. در مجموع ، صرفنظر از طول دوره سرمادهی ، زودترین گلدهی در رقم بلونا در تیمارهای دمایی 4درجه سانتیگراد اتفاق افتاد ولی درصد گلدهی در تیمارهای دمایی 6 و 8 درجه سانتیگراد بالاتر بود. طول ساقه نیز با افزایش دما و طول دوره سرمادهی ، افزایش یافت. بنابراین نتایج نشان داد که طول ساقه در تیمار دمایی 4 درجه سانتیگراد در تمامی دوره های سرمادهی مناسب برای تهیه شاخه بریده نبود. در مجموع ، پیازهای تیمار شده در دماهای 6 و 8 درجه سانتیگراد به مدت 14 و 16 هفته در نهایت گلهایی با طول مناسب برای تولید شاخه بریده با کیفیت عالی را تولید کردند.