نام پژوهشگر: غلام رضا محمد نسل

نقش موقعیت در پیشگیری از وقوع جرم
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده علوم انسانی 1389
  مهرداد اشراقی   غلام رضا محمد نسل

خصوصیات موقعیتی (عوامل احاطه کننده و بلاواسطه در یک مکان) فرصت بزهکاری و کجروی را فراهم می سازد. به سخن دیگر موقعیت های بزهکاری همواره یکی از علل مهم ارتکاب بزه بوده و تصمیمات بزهکاران بالقوه را تعیین می نمایند. با توجه به این متغیر یکی از روش های مبارزه با بزه در جرم شناسی پیشگیرانه با نام پیشگیری موقعیت مدار از بزهکاری، مطرح می گردد. پیشگیری موقعیت مدار از بزهکاری، مجموعه تدابیر غیرکیفری سریع و بلاواسطه ای است که برای منصرف یا مأیوس کردن بزهکاران بالقوه از ارتکاب جرم و کجروی به وسیله حذف یا کاهش موقعیت های بزهکاری طراحی می گردد. طبق این دیدگاه که از نظریه های جرم شناسانه گوناگونی منشاء یافته و از پشتیبانی تجربی قویتری نسبت به دیگر خط و مشی های پیشگیری از جرم برخوردار است، مجرمان بر اساس هزینه و منافع حاصله دست به انتخابی عقلانی می زنند و حتی اگر مجرمین با انگیزه در جامعه حضور داشته باشند با اقداماتی نظیر افزایش نظارت بر آماج بالقوه یا کاهش جذابیت آنها می توان به کاهش وقایع بزه کارانه و بزه دیدگی کمک نمود. این رویکرد توجه ما را به سوی علل نزدیک و نه دور و چگونگی وقوع بزه و نه چرایی و علت بزه معطوف می سازد. کورنیش و کلارک آخرین نسخه تکامل یافته این شیوه از پیشگیری غیرکیفری را با معرفی پنج طریق که هر کدام به پنج تکنیک تقسیم می گردد تشریح کرده اند.این پنج دسته از روش ها عبارتند از: 1) افزایش تلاش بزهکاری 2) افزایش خطر بزهکاری 3) کاهش منافع بزهکاری 4) کاهش تحریک ها 5) حذف بهانه های مربوط به بزه. محقق در این رساله بدنبال تصحیح شکاف و بی تعادلی در نظریه های جرم شناسی است که نقش مهم موقعیت را در ایجاد و پیشگیری از بزهکاری نادیده گرفته است. در عین حال متغیرهای فردی و محیطی به عنوان علل مهم شکل گیری شخصیت مجرمانه و ارتکاب جرم نادیده گرفته نشده است.با قبول این که موقعیت یکی از دلائل وقوع بزهکاری است می توانیم چشم انداز جدیدی از سیاست های پیشگیری از بزهکاری را داشته باشیم که بر روی کنترل موقعیت ها متمرکز است. این رساله به دو بخش تحت عناوین: 1) موقعیت و بزهکاری 2) موقعیت و پیشگیری از بزهکاری، سازمان یافته است. در بخش اول نقش موقعیت در بزهکاری و در بخش دوم پیشگیری موقعیت مدار از بزهکاری ارایه گردیده است.

رویکرد جامعه محوری پلیس در پیشگیری از جرم
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده حقوق 1391
  محرم بخشایشی بایقوت   بهروز گلپایگانی

در دهه اخیر تحقیقات متعددی در مورد رویکرد جامعه محوری پلیس در امر پیشگیری انتظامی از جرم انجام شده است . با این حال خلأ تحقیقی جامع و مانع در این زمینه که به راهبردهای ارتقای مشارکت اجتماعی در رویکرد جامعه محوری بپردازد، مشهود است. از همین رو تحقیق حاضر به دنبال پاسخ به این سوالات اساسی است: این رویکرد بر چه مبانی نظری استوار است؟ راهبردهای ارتقای مشارکت اجتماعی در رویکرد جامعه محوری چیست؟ این رویکرد با چه موانعی مواجه است و چه الزاماتی را برای پلیس در پی دارد؟ برای پاسخ گویی به این سوالات در این تحقیق از روش توصیفی-تحلیلی استفاده شده است. مطالب این تحقیق در دو بخش ارائه شده است. بخش نخست به مطالعه مبانی، مفاهیم و انواع رویکردهای پلیس در پیشگیری از جرم اختصاص یافته است. در بخش دوم نیز راهبردها، چالش ها و الزامات پلیس در رویکرد جامعه محوری بررسی شده است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که در این رویکرد، نهاد پلیس علاوه بر بهره گیری از ابزارهای تعریف شده در نظام عدالت کیفری از همکاری و مشارکت نهادهای اجتماعی و دولتی برای کنترل عوامل موجِد جرم استفاده می کند و در تلاش است تا با تغییر در ساختارهای سازمانی و روش های اجرایی خود، از مشارکت حداکثری اجتماع در کنترل جرم بهره ببرد. بر این اساس اهتمام پلیس بر این پایه استوار گردیده که به اشکال گوناگون، اعتماد شهروندان را نسبت به عملکرد خود جلب و با نشان دادن کارآمدی خود مشارکت مردم را در فعالیت های مربوط به حوزه نظم و امنیت عمومی افزایش دهد. کاهش بوروکراسی اداری، ایجاد پلیس های تخصصی و تکریم ارباب رجوع از جمله راهبردهایی است که می تواند در راستای ارتقای مشارکت عمومی در پیشگیری از جرم تأثیرگذار باشد.