امروزه برای ارزیابی پروژه های معدنی از روش های مختلفی استفاده می شود که هر یک از این روش ها دارای مزایا و معایب خاص خود می باشند. با توجه به اینکه معیارهای گوناگونی روی انتخاب روش ارزیابی پروژه های معدنی دخالت دارند که بسیاری از این معیارها در تضاد با یکدیگر می-باشند، به این دلیل تصمیم گیری در مورد انتخاب روش ارزیابی پروژه های معدنی به صورت یک فرآیند پیچیده و مشکل است. روش های مختلفی برای تصمیم گیری وجود دارند که می توان روش هایی مانند روش های چند معیاره، روش دلفی و سیستم خبره را بیان نمود. در این تحقیق با استفاده از روش تلفیقی تحلیل سلسله مراتب فازی و تاپسیس فازی به انتخاب روش ارزیابی پروژه های معدنی از بین چهار روش ارزش گذاری اختیاری ,ro روش شبیه سازی مونت کارلو ,mcsدرخت تصمیم گیری,dt ارزش خالص فعلی npv پرداخنه شده است.. نتایج حاصل از این تحقیق نشان از آن دارد که روش ro مناسبترین روش می باشد و روش های مونت کارلو، درخت تصمیم و npv به ترتیب در اولویت های بعدی می باشد.

هدف از تحقیق حاضر، بررسی و تحلیل استراتژیک زنجیره ارزش صنعت فولاد ایران به منظور افزایش مزیت های رقابتی موجود، ایجاد مزیت های رقابتی جدید و کسب بیشترین ارزش افزوده برای کشور می باشد. این زنجیره از سنگ آهن شروع شده و پس از عبور از حلقه های کنسانتره، گندله، آهن اسفنجی، فولادخام و محصولات فولادی، سرانجام به فولادهای آلیاژی ختم می شود. در این تحقیق، پس از محاسبه ارزش افزوده هر حلقه و شناسایی حلقه های مفقوده، نقاط قوت و ضعف، فرصت ها و تهدیدهای زنجیره تولید فولاد، استراتژی های لازم به منظور افزایش مزیت های رقابتی موجود و ایجاد مزیت های رقابتی جدید، پیشنهاد گردید. تحلیل زنجیره ارزش فولاد و محاسبه ارزش افزوده در هر حلقه نشان داد که بین میزان تولید یک حلقه و مصرف آن در حلقه های بعدی همخوانی وجود ندارد و حلقه های مفقوده ای نیز در این زنجیره وجود دارند. بنابراین به دلیل مازاد تولید سنگ آهن و کمبود ظرفیت گندله در مرحله بعد، امکان ایجاد ارزش افزوده بیشتر وجود نداشته و بر خلاف سیاست های کلان کشور، ناچار به صادر نمودن موادخام با کمترین ارزش افزوده و از دست دادن میزان قابل ملاحظه ای ارزش افزوده خواهیم شد. بنابراین تکمیل زنجیره تولید فولاد (داشتن همه حلقه های زنجیره)، توقف هر چه سریع تر صادرات سنگ آهن با تناژهای بالا و ایجاد ظرفیت های بیشتر برای تولید فولادهای آلیاژی و خاص با بالاترین ارزش افزوده بسیار ضروری می باشد.

مطالعات پیش امکان سنجی، از مراحل مهم و اجتناب ناپذیر انجام یک پروژه است که به این پرسش پاسخ می دهد: آیا مرحله بعدی پروژه انجام شود یا خیر؟ کک نفتی از پسماندهای نفتی پالایشگاه ها تولید می شود و در صنایع معدنی مانند آلومینیوم و فولاد مورد استفاده قرار می گیرد. در صنعت آلومینیوم از کک نفتی برای ساخت آند سلول های احیاء و در صنعت فولاد برای ساخت الکترود استفاده می شود. مهمترین کاربرد صنعتی و متالورژیکی کک نفتی ساختن آند مورد استفاده در صنعت آلومینیوم است.13 درصد از هزینه تولید آلومینیوم مربوط به آند مصرفی است. رسیدن به ظرفیت تولید 5/1 میلیون تن آلومینیوم در سال در سند چشم انداز بیست ساله از اهداف مهم صنعتی کشور است. سرمایه گذاری های کلان مانند خرید معدن بوکسیت در گینه و طرح کارخانه آلومینای خلیج فارس از کار های انجام شده برای رسیدن به این هدف است. احداث کارخانه تولید کک نفتی در ایران یکی از حلقه های کلیدی در تولید آلومینیوم می باشد که در تحقیق حاضر مطالعات پیش امکان سنجی آن و برآورد نیاز صنعت آلومینیوم و فولاد به این ماده مورد بررسی قرار گرفته است. به منظور انجام محاسبات مالی و اقتصادی از نرم افزار comfar iii که نرم افزار تخصصی مطالعات امکان سنجی و پیش امکان سنجی است، استفاده شده است. با توجه به نتایج حاصل از نرم افزار، مقدار npv برابر با 1,715,164 میلیون ریال و irr برابر با 45/27 درصد شده است که هر دو نتایج نشاندهنده اقتصادی بودن احداث کارخانه است. آنالیز حساسیت npv و irr نشاندهنده این است که درآمد حاصل از فروش محصولات تاثیر زیادی در اقتصادی بودن احداث کارخانه دارد. با توجه به نتایج حاصله می توان گفت که احداث کارخانه تولید کک نفتی از نظر اقتصادی قابل توجیه است و می توان مطالعات امکان سنجی طرح را انجام داد.

پیش از هر اقدام تجاری یا تلاشی برای عملی نمودن یک ایده یا طرح، باید یک مطالعه امکان سنجی جامع و کامل برای بررسی امکان پذیری چنین اقدامی انجام گیرد. با توجه به پرهزینه بودن و نیازمندی های فراوان سرمایه گذاری مالی، انسانی، زمانی و غیره، در پروژه های معدنی، انجام یک مطالعه امکان سنجی که در آن امکان پذیری پروژه از جنبه های گوناگون فنی، اقتصادی، زیست محیطی، اجتماعی، سیاسی، قانونی و غیره مورد بررسی قرار گیرد، در پروژه های معدنی ضروریست. با توجه به کمبود اطلاعات کافی و در دسترس از چگونگی و روند انجام مطالعات امکان سنجی در پروژه های معدنی و نیز بخصوص کاستی های موجود در این زمینه در کشور؛ در تحقیق حاضر با توجه به اهمیت انجام مطالعات امکان سنجی در پروژه های معدنی، اقدام به مدل سازی این مطالعات گردید. در این راستا با بررسی مطالعات معتبر انجام شده در پروژه های معدنی، چک لیست های منتشر شده، استانداردها و راهنماهای موجود در صنعت، ضمن شناسایی و بررسی اجزا و عوامل موثر در انجام یک مطالعه امکان سنجی در پروژه های معدنی، مدلی جامع و کاربردی برای انجام این مطالعات ارائه شده تا شرکت ها و مهندسین معدن را برای طراحی و انجام یک مطالعه امکان سنجی مطابق با استانداردهای روز دنیا یاری کند. در این مدل تلاش شده تا ضمن بررسی مطالعات پیشین و مدل های موجود، به رفع کاستی های آنها با توجه به واقعیت های موجود در صنعت پرداخته شود. به همین منظور با تشکیل یک بانک گسترده اطلاعاتی از مطالعات انجام شده در صنعت، چک لیست ها، راهنماها و گزارش های موجود، ضمن ارائه چک لیستی گسترده از فعالیت های لازم برای انجام مطالعات امکان سنجی در پروژه های معدنی بر مبنای ساختار شکست کار، اقدام به تهیه ساختار مدل مطالعات امکان سنجی گردید. مدل ارائه شده، ضمن تلاش بر رفع کاستی های مدل های پیشین، گسترده ترین و جامع ترین مدلیست که تاکنون برای انجام مطالعات امکان سنجی در پروژه های معدنی توسعه داده شده است.

در دو دهه ی اخیر، توجه مدیران مالی پروژه های صنعتی و معدنی و همچنین گرایش مراکز دانشگاهی دنیا، به موضوع نظریه ی اختیارات حقیقی، رشد قابل ملاحظه ای پیدا کرده است. روش های حاصل از تفکر نظریه ی اختیارات، قادر است ارزش مالی پروژه ها را بسیار واقع بینانه تر نسبت به روش های متداول، مانند جدول جریان نقدینگی تنزیل شده(dcf) ، تخمین زند. بر این اساس، موضوع اختیارات حقیقی و کاربرد آن در ارزشیابی پروژه های معدنی، در این تحقیق موضوع قرار گرفته است. در میان کارهای پیشین، موضوعِ توجیه پذیری ارزشیابی پروژه های معدنی و به خصوص اکتشافی با روش اختیارات حقیقی کمتر مورد بحث و چالش قرار گرفته و همچنین در موضوع کاربرد روش مونت کارلوی حداقل مربعات (lsm) نقاط ضعفی وجود داشته است که در این تحقیق به آن پرداخته شده است. امروزه جهت یافتگی سهم عمده ای از مقالات حوزه ی کاربرد نظریه ی اختیارت حقیقی در معدن، در رابطه با کاربرد روش مونت کارلوی حداقل مربعات(lsm) در ارزشیابی پروژه های معدنی است. نقطه ضعف کارهای پیشین عدم مدل سازی انعطاف پذیری و ذخیره ی باقی مانده ی معدن، با روشی عددی و قابل فهم است که در روش ارائه شده در این مطالعه این نقاط ضعف رفع شده اند. در این تحقیق یک پروژه ی آماده سازی معدنی فرضی و مسئله ی برنان و شوارتز(1985) با استفاده از ترکیبی از روش lsm، درخت تصمیم گیری و استفاده از برنامه ریزی پویا، ارزشیابی شده و تأثیر نوع مالکیت بر ذخیره نیز، بر مدل سازی مسئله نشان داده است. نتایج حاصل از برنامه ی تهیه شده در نرم-افزار matlab نشان می دهد که ارزش های تخمین زده شده به روش اختیارات حقیقی از روش dcf در هر دو مورد مطالعاتی بیشتر است و این بیانگر آنست که در ارزشیابی انعطاف پذیری پروژه های معدنی که گاه این ارزش بسیار قابل توجه است، روش dcf روشی ناکارآمد است و نیاز است در این نوع پروژه ها از روش های اختیارات حقیقی و به ویژه روش lsm در تحلیل های مالی استفاده شود.

فلزات گران بها از اولین و مهم ترین عناصر شناخته شده بوسیله انسان می باشد. علت این امر علاوه بر کاربردهای بسیار زیاد این مواد در بخش های مختلف زندگی انسان، به عنوان یک منبع بزرگ برای سرمایه گذاری می باشد. سرمایه گذاران در پی روش هایی هستند که بتوانند قیمت های آینده فلز مورد نظر را پیش بینی نموده تا با تنظیم زمان خرید و فروش بیشترین سود را کسب نمایند. روش های گوناگونی برای پیش بینی قیمت تا به حال ارائه شده است که می توان به سه بخش: 1) روش های سری زمانی کلاسیک، 2) روش های هوش مصنوعی و 3) روش های ترکیبی تقسیم بندی نمود. در این تحقیق سعی شده یک مدل پیش بینی به منظور مدل سازی قیمت چهار فلز گران بها طلا، نقره، پلاتین و پالادیوم برای دوره زمانی آوریل 1990 تا دسامبر 2009 با استفاده از داده های ماهیانه ارائه شود. بدین منظور از هر یک از بخش های بیان شده یک مدل به عنوان نماینده برای پیش بینی قیمت مورد استفاده قرار گرفت. در نهایت نیز مدل های بدست آمده با یکدیگر مقایسه شده تا مدل بهینه انتخاب گردد، در اینجا از دو ابزار ضریب تعیین (r2) و جذر مربع میانگین خطاها (rmse) به عنوان ابزار مقایسه استفاده شده است. نتایج این تحقیق نشان از این داشت که مدل نروفازی برای هر چهار فلز نتایج بهتری را نسبت به شبکه های عصبی و روش آریما ارائه می نمایند به طوری که r2 و rmse مربوط به داده های تست به ترتیب برابر با 904/0 و 155/0 برای طلا، 926/0 و 26/0 برای نقره، 922/0 و 192/0 برای پلاتین و در نهایت 899/0 و 171/0 برای پالادیوم می باشد. بعد از روش نروفازی، شبکه های عصبی در رتبه دوم دقت پیش بینی قرار گرفتند.

مدیریت جریان نقدینگی با وجود عدم قطعیت های موجود در پروژه های معدنی، بخش مهمی از پروسه معدنکاری است که در شکست و یا موفقیت یک پروژه، تاثیر بسیار زیادی دارد. با توجه به این امر که تاثیر گذارترین نوع عدم قطعیت در پروژه های معدنی، عدم قطعیت های عیاری است، لحاظ این پارامتر در برنامه ریزی بلند مدت معادن، باعث مدیریت بهتر منابع و کاهش ریسک ناشی از این نوع عدم قطعیت می گردد. در طراحی و برنامه ریزی معادن بر اساس روش های برنامه ریزی سنتی، عدم قطعیت های موجود در پروژه لحاظ نمی گردند. پژوهش حاضر به ارائه روشی می پردازد که با توجه به عدم قطعیت های عیاری موجود در پیکره کانسار، همزمان ریسک عدم حصول به پارامتر های کلیدی طرح را کمینه و شانس استفاده از پتانسیل های موجود در کانسار را بیشینه می نماید. در این پژوهش ذخیره فسفات اسفوردی یزد، برای انجام مطالعه موردی انتخاب شده و محاسبات مربوط به ارزش خالص فعلی 12 طرح استخراجی بر روی 30 شبیه سازی این ذخیره با عیار حد 6 درصد و پارامتر های طراحی و عملیاتی این معدن انجام گرفته است. نتایج این پژوهش نشان می دهد میانگین ارزش خالص فعلی حاصل از طراحی معدن فسفات اسفوردی یزد بر مبنای رویکردmaximum upside/minimum downside ، 9% بیشتر از میانگین ارزش خالص فعلی محاسبه شده برای این معدن به روش کریجینگ می باشد

هرگونه برنامه ریزی برای آینده مستلزم داشتن برآورد از وضعیت آتی است و این کار فقط با پیش بینی میسر می باشد. بنگاه های تولیدی برای انجام برنامه ریزی، تجزیه و تحلیل اقتصادی پروژه ها و بررسی سرمایه گذاری جدید جهت توسعه و مواردی از این قبیل، همواره با ریسک ها و نوسانات ناشی از تغییر قیمت بازار مواجه هستند. این نوسانات و عدم اطمینان از وضعیت آینده باعث زیان های شدید و حتی خروج آنها از بازار و عدم رغبت سایرین برای ورود به این عرصه می شود. به این ترتیب فعالان بازار از دیرباز به دنبال یافتن راه کارهایی برای پیش بینی قیمت ها وایجاد آرامش معاملاتی بوده اند. از آنجا که فلز مس در صنایع مختلف کاربردهای فراوانی داشته و از فلزاتی است که تاثیر زیادی بر توسعه صنعتی و اقتصادی کشورها دارد، نوسان قیمت مس و تغییرات متناوب آن در دوره های مختلف، بازتابی از شرایط اقتصادی دنیا به شمار می رود. در این تحقیق، با بکارگیری روش شبکه های عصبی مصنوعی و سری های زمانی و با توجه به قیمت ماهیانه مس و عوامل موثر بر نوسانات آن، قیمت مس برآورد شده و سپس نتایج بدست آمده، از نظر قابلیت پیش بینی مورد ارزیابی قرار گرفت. ارزیابی مدل های ساخته شده نشان داد، روش های هوشمند نظیر شبکه های عصبی مصنوعی قادر هستند با خطایی کمتر از روش سری های زمانی قیمت مس را پیش بینی نمایند. مدل شبکه عصبی بهینه با 2 لایه و 25 نورون قیمت مس را با 96/0 = r2، 003/0 = mse، 7/80 = vaf و 99/0 = nse برآورد کرده است.

آگاهی از قیمت نفت و پیش بینی صحیح آن می تواند فرآیند تصمیم گیری خرید و فروش نفت در بازارهای جهانی را تسهیل و بهترین زمان برای اجرای معاملات و سرمایه گذاری ها را تعیین نماید. در بخشی از این تحقیق با استفاده از مدل های arima و مدل های واریانس ناهمسان به مدل سازی و پیش بینی ماهانه قیمت نفت بازار وست تگزاس اینترمدیت پرداخته شده و نتایج آن با مدل شبکه عصبی مصنوعی مقایسه شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که شبکه عصبی مورد استفاده، نسبت به سایر مدل ها از قدرت پیش بینی بهتری برخوردار است. دوره مورد مطالعه شامل سال های 1946 تا 2011 می باشد که داده های 3 سال آخر برای سنجش توان پیش بینی الگوها استفاده شده است. یک مدل شبکه عصبی جامع با به کارگیری یک الگوی منظم در انتخاب مجموعه آموزش و تست برای پیش بینی قیمت ماهانه نفت ارائه شده است. پارامترهای بنیادی مهم در اقتصاد نفت و اقتصاد جهانی، شامل تولید نفت اوپک، تقاضا برای نفت در کشورهای صنعتی(کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی و توسعه)، قیمت جهانی طلا، شاخص بازار بورس داوجونس و شاخص قیمت مصرف کننده در یالات متحده، به صورت درصد تغییرات نسبت به ماه پیش با یک ماه وقفه به مدل اضافه شده اند. افزودن این متغیرها به مدل، معیار خطای ریشه میانگین مربعات خطا را به 21/2 و قدرت تشخیص شبکه را در کاهش یا افزایش قیمت به 71/85 درصد می رساند. استفاده هیبریدی از شبکه عصبی و الگوریتم ژنتیک مدلی با دو لایه پنهان (لایه اول شامل 17 نرون و لایه دوم شامل 5 نرون) و اوزان بهینه اتصالات ارائه می کند. توابع تبدیل بهینه به کار گرفته شده توابع تانژانت هیپربولیک در لایه های پنهان و خروجی می باشند. این روش هیبریدی در بخش تست دارای معیار خطای 05/3 و قدرت تشخیص 48/79 می باشد. بعلاوه از روش هیبریدی عصبی-فازی برای تعیین پارامترهای تابع عضویت سیستم های استنتاج فازی از نوع سوگنو استفاده شده است. در مدل پیشنهادی از تابع عضویت زنگوله ای تعمیم یافته و تعداد 2 تابع عضویت برای هر ورودی با شبکه عصبی انتشار برگشتی پیشخور جهت مدل سازی و نگاشت داده های ورودی-خروجی استفاده شده است. این مدل در بخش تست دارای معیار خطای 94/3 و قدرت تشخیص 79/71 می باشد. آزمون علیت گرنجری نشان می دهد بین متغیرهای، درصد تغییرات قیمت طلا و درصد تغییرات شاخص بازار بورس داوجونس با قیمت نفت رابطه علی دو طرفه وجود دارد. در کوتاه مدت تغییرات قیمت طلا، شاخص بازار بورس و تغییرات شاخص قیمت مصرف کننده بر قیمت نفت تاثیر می گذارند.

در سال های اخیر، روش اختیارات حقیقی (roa) که روش پیشرفته ای از تحلیل جریان های نقدینگی تنزیل یافته (dcf) است بر اساس تئوری اختیارات مالی ارائه شده است. روش roa با در نظر گرفتن انعطاف مدیریتی و عدم قطعیت های موجود در پروژه ها می تواند بهترین و سودآورترین تصمیم را در هر مرحله از عمر پروژه تعیین کند. این در حالی است که در روش dcf، انعطاف مدیریتی و عدم قطعیت توام با پیشامد های آتی پروژه لحاظ نمی شود. این تحقیق ضمن مقایسه این دو تحلیل، نقش ارزش گزاری اختیارات حقیقی در تحلیل فنی و اقتصادی یک پروژه معدنی (کارخانه تیتان کهنوج) را مورد بررسی قرار می دهد. انعطاف تیم مدیریتی برای تغییر مسیر پروژه در قالب اختیارات تعطیلی، گسترش و کوچک سازی پروژه گنجانده شده است. در نقاط مختلف از عمر اختیارات، با به کارگیری درخت دوجمله ای، ارزش هر یک از این تصمیمات مدیریتی برآورده شده است. در زمان حال ارزش اختیار تعطیلی پروژه 9،185،413 دلار، اختیار توسعه پروژه فاقد ارزش و ارزش اختیار کوچک سازی پروژه 213،723،795 دلار تخمین زده شده است. نتایج آنالیز حساسیت حاکی از وجود یک رابطه مثبت بین عامل تغییر پذیری و عامل تنزیل با اختیار گسترش و تعطیلی است، این درحالی است که این عوامل یک رابطه عکس با اختیار کوچک سازی دارند. در استفاده از روش دیگر برای ارزش گزاری اختیارات از شبیه سازی مونت کارلو با مبنای کد نویسی در نرم افزار matlab استفاده شده است. بر اساس نتایج بدست آمده، ارزش اختیارات تعطیلی، گسترش و کوچک سازی پروژه به ترتیب 18،241،730 ، 13،407و 219،909،955 دلار برآورده شده است. این ارزش های افزوده برای پروژه ای که با تحلیل dcf غیر اقتصادی و نزدیک به نقطه سر به سر است (ارزش خالص 1,695,397- دلار) می تواند قابل توجه باشد. این تحقیق می تواند بستری مناسب برای بحث در مورد اجرای تصمیمات مدیریتی و استفاده از روش اختیارات حقیقی در برون رفت از شرایط فعلی در پروژه هایی مشابه فرآهم نماید.

فعالیت های معدنکاری به همراه کارخانه های وابسته، نقش قابل توجهی در تخریب محیط زیست دارند. بازسازی معادن هم از نظر جلوگیری از ایجاد آلایندگی و از بین بردن زمین های هموار و مناسب برای رشد و پرورش گونه های گیاهی و جانوری و هم از نظر ایجاد چشم انداز و منظره مناسب در منطقه مهم می باشد. بازسازی در مفهوم عمومی و رایج آن بصورت " آماده سازی زمین های استخراج شده برای استفاده ی مجدد " تعریف می گردد و بر طبق مطالعات انجام شده بیشتر در مورد معادن سطحی مطرح می باشد. در معادن روباز به عنوان یکی از بزرگترین قطب های صنعتی کشور باید به برنامه های نوسازی توجه شود. با توجه به اینکه معدن کاری می تواند، مشکلات محیط زیستی زیادی برای مردم منطقه و اراضی و آب های زیرزمینی به وجود آورد، برای زیبایی چشم انداز منطقه و حفاظت از محیط زیست، احیاء معدن به روش های مختلف پس ار اتمام عملیات معدن کاری امری اجتناب ناپذیر می باشد. هدف از این تحقیق انتخاب بهترین گزینه برای بستن معدن با توجه به شرایط موجود است. در این تحقیق پس از مطالعه ی کارهای صورت گرفته به تحلیل مشکلاتی که در نتیجه ی معدنکاری در محیط زیست ایجاد شده پرداخته شده است. در مرحله ی بعد گزینه های موجود برای بستن معدن را معرفی کرده ، سپس معیارهای تاثیر گذار در انتخاب بهترین گزینه برای بستن معدن ، انتخاب و تشریح می گردد. در ادامه با توجه به نظر کارشناسان که از طریق پرسشنامه طراحی شده جمع آوری گردیده با استفاده از روش تصمیم گیری ahp معیارهای تعیین شده وزن دهی می گردد. مدل طراحی شده برای انتخاب بهترین گزینه ی بستن معدن به کمک اطلاعات واقعی اعتبار سنجی گردید و سپس با استفاده از روش copras گزینه ی نهایی برای بستن معدن خاک نسوز استقلال آباده تعیین می شود.

چکیده ندارد.