نحوه قرار گیری مناطق صنعتی در مجاورت شهرها عامل کلیدی در برنامه ریزی منطقه ای محسوب می شود و اثرات و تبعات منفی اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی این نوع مناطق دربرنامه ریزی توسعه ناحیه ای باید مورد توجه قرار گیرند. مکان مناسب جهت استقرار صنایع با طیف وسیعی از عوامل مواجه است چرا که منافع اقتصادی، اجتماعی واثرات زیست صنایع محیطی پایدار همزمان باید مورد توجه قرار گیرند،. تجزیه و تحلیل و ترکیب این مجموعه عوامل با استفاده از gis امری اجتناب ناپذیر است. دراین تحقیق برای مکانیابی و ارزیابی مکان تعیین شده از روش منطق فازی و روش ahp فضایی در محیط gis استفاده گردید. در این پژوهش ابتدا فاکتورها و معیارهای مناسب جهت مکانیابی شهرکهای صنعتی با نظر متخصصین شهرسازی و محیط زیست تعیین و سپس با استفاده از دو روش فازی و ahp وزن دهی گردیدند و با ترکیب نقشه های وزنی به تعیین مکان مناسب توسعه صنعتی پرداخته شد. پس از آن نتایج و دقت عملکرد این دو متد از طریق انطباق مناطق تعیین شده با مناطق فعلی مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. بطور کلی دو مدل مورد استفاده 53% با یکدیگر تطابق داشتند. مطابق نقشه های حاصل شده، به ترتیب 62/99 %، 98/56% از شهرک صنعتی فعلی، در کلاس خیلی خوب فازی و ahp قرار گرفته است.که بیانگر آنست که محل فعلی بر اساس مدلهای مورد بررسی و اجرا شده، منطبق بر اصول توسعه پایدار زیست محیطی می باشد. به دلیل اینکه روش فازی انعطاف بیشتری دارد مکان تعیین شده با این روش بیشتر بر واقعیت فعلی تطابق دارد اما روش ahp تطابق کمتری با واقعیت موجود دارد و این موضوع بواسطه ناسازگاری در تعیین وزن عوامل و مقایسه ارجحیت ها توسط متخصصین مختلف است که قضاوت ها با انعطاف کمتر و ناسازگاری بیشتری مواجه می گردند.

امروزه توسعه شهری از مهمترین مسائل در سطح جهان است که به صورت روز افزون توجه مدیران و برنامه ریزان شهری را به خود معطوف کرده است. توسعه شهری یک مسئله مهم در حوزه محیط زیست است که با پویش و پیش بینی آن، می توان راه های رسیدن به توسعه پایدار در آینده را جستجو کرد. بررسی روند توسعه شهری نیازمند به کارگیری سامانه ای شبیه ساز به عنوان پیش رانه است. در این میان، مدل سلول های خودکار به سبب ساختار ساده و پویای خویش و نیز برخورداری از ویژگی های قدرتمند مکانی به طور گسترده در شبیه سازی تغییرات مکانی- زمانی پدیده های گوناگون از جمله رشد و گسترش شهرها مورد بهره برداری قرار گرفته اند. سلول های خودکار سامانه هایی پویا و گسسته به شمار می روند که رفتارشان بر اساس پیوندهای محلی استوار است. فضا در این جا به صورت شبکه ای از سلول-ها با مجموعه ای متناهی از وضعیت ها تعریف می شود که در هر گام زمانی، هر سلول وضعیت جدید خود را با توجه به همسایه های خود و بر پایه ی قوانین تعریف شده به دست می آورد. در تحقیق پیش رو سعی بر آن بوده است تا با استفاده از مدل سلول های خودکار و شبکه های عصبی مصنوعی مدلی با قدرت بالا ولی ساختاری ساده ساخته شود. شبکه عصبی به کارگرفته شده، یک شبکه پرسپترون سه لایه با 4 نورون در لایه ورودی،9 نورون در لایه میانی و 1 نورون در لایه خروجی می باشد. پارامترهایی از قبیل فاصله از مراکز شهری، فاصله از راه های ارتباطی، شیب و همسایگی جهت شبیه سازی توسعه شهری در شهر سیرجان در نظر گرفته شدند. مدل گسترش شهری پیشنهادی در این تحقیق برای شبیه سازی رشد شهر سیرجان بین سال های 1989 و 2010 میلادی با همسایگی moore، ابعاد 7*7 بر روی تصاویر ماهواره لندست پیاده سازی شد. میزان تطابق بین خروجی مدل و واقعیت موجود بر-اساس شاخص آماری کاپا معادل 40/75 درصد محاسبه شد. درآزمونی دیگر، در این بازه ی زمانی به مدلسازی توسعه شهری با ابعاد همسایگی ?*? و 5*5 پرداخته شد. نتایج نشان داد با افزایش سطوح همسایگی دقت نتایج افزایش می یابد. در ادامه تحقیق، مدل برای شبیه سازی رشد شهر بین سال های 2000 و 2010 استفاده شد. میزان تطابق بین خروجی مدل و واقعیت موجود بر اساس شاخص آماری کاپا معادل 52/79 درصد محاسبه شد و نتایج نشان داد که کاهش بازه ی زمانی باعث افزایش دقت مدلسازی می شود. کلمات کلیدی: سیستم اطلاعات جغرافیایی، سنجش از دور، تصاویر ماهواره ای، شبکه های عصبی مصنوعی، شبیه سازی

مجتمع فولاد قائنات در استان خراسان جنوبی، در مجاورت شهر نیم بلوک واقع گردیده است. این مطالعه باهدف ارزیابی اثرات طرح بر محیط زیست منطقه با روش فازی(منطق نادقیق) و ماتریس ارزیابی ارزیابی اثرات سریع و ماتریس ریاضی انجام شده است. ماتریس ارزیابی اثرات سریع در فاز ساختمان و فاز بهره برداری و هرکدام از فازها در چهار محیط فیزیکی-شیمیایی، بیولوژیکی –اکولوژیکی، اجتماعی- فرهنگی واقتصادی –فنی مورد بررسی قرار گرفت، نتایج ارزیابی با استفاده از روش riam نشان می دهد در فاز ساختمان حدود 67% اثرات از اجرای فعالیت های پروژه فولاد قائنات مثبت و حدود 33% منفی می باشد و در فاز بهره برداری حدود73% اثرات مثبت و حدود 27% منفی بوده است.در ماتریس ریاضی نتایج حاصل از معنی داری اثرات در 4 دسته: l: کم – m: متوسط- h : زیاد – vh : خیلی زیاد تقسیم بندی شدند و نتایج نشان میدهد که که با تاثیر عامل جبران، اثرات در طبقه ی کم و متوسط دارای اثر گذاری بر محیط زیست هستند و طبقات زیاد و خیلی زیاد سهم ناچیزی را در اثرگذاری دارند به گونه ای که هیچ کدام از فعالیت های پروژه در طبقه خیلی زیاد قرار نمی گیرد. ازطرفی نتایج نشان می دهد که برای فاکتورهای پایه بیشترین فعل و انفعالات مربوط به طبقه ی متوسط و کم می باشد و برای فاکتورهای مکمل بیشترین اثرات متقابل مربوط به اثرات کم می باشد. نتایج حاصل از روش فازی نشان می دهد که درصورت عدم اعمال عامل جبران بیشترین اثرات در طبقه متوسط و زیاد قرار می گیرند و در صورت اعمال عامل جبران 73/0 اثرات در طبقه متوسط قرار می-گیرند و طبقه خیلی زیاد سهم ناچیزی را شامل می شود.

چکیده با توجه به اینکه شهرستان بیرجند با مساحتی حدود 394900 هکتار، به عنوان مهم ترین مرکز تمرکز جمعیتی استان خراسان جنوبی می باشد و ارزیابی توان اکولوژیک بیرجند، بر مبنای استانداردها و مدل های کمی پایه ریزی نگردیده است، همچنین راهکارها و روش های دقیق برای ارزیابی آن تعیین نشده است و حتی از متدهای دستی و یا مبتنی بر منطق جبر بولین (صفر و یک) نیز استفاده نشده است، لذا هر گونه بهره برداری از آن بر اساس اصول توسعه پایدار نمی باشد. برای رفع این مسائل ارزیابی تناسب اراضی برای این محدوده حساس ضروری می باشد. هدف اصلی این تحقیق به کارگیری روش ارزیابی چند معیاره ، به منظور استفاده بهینه و پایدار از اراضی برای برنامه ریزی کاربری زمین (آمایش سرزمین) و منطقه بندی اراضی برای ارزیابی توان اکولوژیک محدوده می باشد. در این تحقیق برای اولین بار توان اکولوژیک این منطقه سنجیده شده و از روش های کمی منطق فازی ترکیب خطی وزنی و میانگین گیری مرتب شده وزنی ، در تلفیق با سیستم های اطلاعات جغرافیایی ، و بر اساس وزندهی پارامترها به روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی ، استفاده شده است. نتایج توسعه شهری نشان می دهد که روش owa فازی، حالت ریسک کم و دارای مقداری توازن (owa_mid and) در بین سایر حالت ها بهترین نتیجه را دارد و 21567 هکتار از محدوده در طبقه بسیار مناسب قرار دارد. پس از آن، روش wlcو owa_ avg با مساحت 7687 و7994 هکتار در طبقه بسیار مناسب، مطلوب به نظر می رسد. در محدوده مورد مطالعه روش هایی که با ریسک پایین هستند همچون روش owa_and، نتیجه مورد قبولی ندارند. حالت های owa_and و owa_or همچنین به دلیل این که در انتخاب مکان مساعد حالت کمینه و بیشینه دارند، با دقت پایینی همراه هستند. نتایج اکوتوریسم و کشاورزی نشان می دهد که روش wlc در بین سایر حالت ها بهترین نتیجه را دارد و 34272 هکتار از محدوده در طبقه بسیار مناسب اکوتوریسم و 30009 هکتار از محدوده در طبقه بسیار مناسب کشاورزی قرار دارد. نتایج حاصل از wlc و owa نشان می دهد که استفاده از این دو راهبرد امکان انتخاب های متنوع تر و جزئی تری را در اختیار تصمیم گیران قرار می دهد.

چکیده پدیده شهرنشینی یک پدیده در حال پیشرفت سریع است. لذا انتخاب مکان مناسب و نحوه توزیع جغرافیایی طرح های توسعه شهری در آینده شهر بسیار مهم می باشد. انتخاب مکان مناسب برای طرح های توسعه شهری یک فرآیند پیچیده می باشد، که نه تنها نیازمند توانایی های تکنیکی فراوانی می باشد بلکه نیازهای فضایی کالبدی، اقتصادی، اجتماعی، محیطی و سیاسی را نیز می طلبد و نتیجه تلفیق این نیازها ممکن است تضاد اهداف را به وجود آورد. این چنین پیچیدگی هایی به ناگزیر استفاده از ابزارهای متعدد تصمیم گیری از قبیل سیستم اطلاعات جغرافیایی(gis) و روشهای آنالیز تصمیم گیری چند معیاره (mcda ) همچون استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(ahp ) و منطق فازی را می طلبد. در تحقیق حاضر، تلاش شد که با استفاده از معیارهای شیب، فاصله از گسل، منابع آب، کاربری زمین، خاک شناسی و زمین شناسی و با بکارگیری منطق فازی و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، و به روش ترکیب خطی وزن دار و با سیستم اطلاعات جغرافیایی، تناسب زمین برای توسعه کالبدی شهر قاین ارزیابی شود سپس با استفاده از شبکه های عصبی مصنوعی مدلی جهت توسعه شهری شهر قائن ارائه گردید. در این مدل از روش الگوریتم ژنتیک برای بهینه سازی پارامترهای شبکه عصبی استفاده شد.