نام پژوهشگر: مهرداد قدس خواه دریایی
راضیه موحدین مهرداد قدس خواه دریایی
پروانه سفید آمریکایی یکی از مهمترین آفات جنگل، باغ ها و مزارع در دنیا محسوب می گردد.. در این بررسی، بیولوژی و ترجیح میزبانی پروانه سفید آمریکایی روی چهار گونه morus nigra، fraxinus excelsior، populus deltoiedes و taxodium distichum مورد مطالعه قرار گرفت. از مهمترین صفات دیگری که در این بررسی اندازه گیری شد شاخص های تغذیه از جمله نرخ مصرف نسبی، نرخ رشد نسبی، کارایی تبدیل غذای خورده شده ،کارایی تبدیل غذای هضم شده و شاخص تقریبی هضم شوندگی بود. همچنین تعدادی از ترکیبات شیمیایی برگ گونه ها از جمله نیتروژن، فسفر، پتاسیم و کربن نیز اندازه گیری شد. داده ها با استفاده از نرم افزار spss جهت مقایسه میانگین ها با آزمون دانکن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که پروانه سفید آمریکایی کوتاهترین دوره بیولوژی خود را روی گونه morus nigra و طولانی ترین آن را روی گونه populus deltoiedes داشت. همچنین بیشترین وزن لارو، شفیره و پروانه مربوط به گونه morus nigra و کمترین آن متعلق به گونه populus deltoiedesبود. بیشترین تلفات لارو و شفیره روی گونه populus deltoiedes و کمترین آن روی گونه morus nigra اتفاق افتاد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که در هر دو روش بررسی ترجیح میزبانی، لاروها بیشترین گرایش را به سمت گونه morus nigra و کمترین گرایش را به سمت گونه populus deltoiedes داشتند. همچنین نتایج نشان می دهد که بیشترین نرخ مصرف نسبی را روی گونه taxodium distichum و کمترین آن مربوط به گونه morus nigra و بیشترین نرخ رشد نسبی را روی گونه morus nigra و کمترین آن را روی گونه populus deltoiedes داشت. بر اساس این بررسی، بیشترین کارایی غذای خورده شده مربوط به گونه morus nigraو کمترین آن متعلق به گونه taxodium distichum و بیشترین کارایی تبدیل غذای هضم شده مربوط به گونه morus nigra و کمترین کارایی تبدیل غذای هضم شده متعلق به گونه populus deltoiedes بود؛ در حالیکه شاخص تقریبی هضم شوندگی در گونه populus deltoiedes از سایر گونه ها بیشتر و کمترین مقدار متعلق به گونه fraxinus excelsior بود. کلید واژه : پروانه سفید آمریکایی، بیولوژی، ترجیح میزبانی، شاخص تغذیه
الهام شریفی مقدم مهرداد قدس خواه دریایی
در قلمرو گیاهان آوندی، 3000 گونه یا یک درصد گیاهان گلدار به صورت انگل تخمین زده شده اند که تقریبا 1400 گونه به عنوان دارواش ها طبقه بندی شده اند. دارواش ها گیاهان انگلی هستند که موجب خسارت های اقتصادی به درختان جنگلی می شوند و در برخی قسمت های دنیا از جمله یا تنها عوامل بیماریزای مهم جنگل به حساب می آیند. در سراسر دنیا ، اغلب گونه های دارواش ها در نهاندانگان چوبی (بوته ها و درختان ) در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری و معتدله دیده می شوند.. اندام دارواش ها شامل یک ساقه هوایی ، اغلب به صورت منشعب و یک هاستوریوم متصل به شاخه میزبان است. بخشی از هاستوریوم که در میزبان جای می گیرد به عنوان یک عضو مکنده است ، این ساختار مکنده یک اتصال پیوندی شکل با بافت های گیاه میزبان تشکیل می دهد که از طریق آن مواد غذایی به دارواش وارد می شوند . پژوهش حاضر جهت ارزیابی اثرات دارواش اروپایی بر خصوصیات ظاهری و فیزیولوژیکی درختان میزبان در بخشی از جنگل های استان گیلان به انجام رسیده است. تعداد 30 پلات دایره ای 1/0 هکتاری در جنگل رامینه ماسال انتخاب گردید و رابطه شدت آلودگی با قطر، ارتفاع، مکان استقرار و نوع گونه میزبان مورد مطالعه قرار گرفت. همچنین نمونه های برگ در ارتفاع میانی تاج در 3 تکرار از سه نوع شاخه های سالم و آلوده درختان آلوده و شاخه های درختان سالم با شرایط مورفولوژیک، قطر و ارتفاع تقریباً همگن، از گونه ممرز و توسکا برداشت گردید. سپس میزان کلروفیل کل برگ و 4 عنصر غذایی نیتروژن، فسفر، پتاسیم و روی در آنها اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که بیشترین شدت و درصد ابتلا مربوط به گونه انجیلی و قسمت فوقانی آن است. قطر و ارتفاع درختان با شدت ابتلا به دارواش، همبستگی معنی دار مثبتی داشته است. شاخه آلوده نسبت به شاخه های سالم از نظر میزان عناصر پتاسیم در گونه ممرز و روی در توسکا افزایش نشان داد. میزان عنصر نیتروژن شاخه های آلوده توسکا نسبت به شاخه های سالم کاهش نشان داد. سایر عناصر اختلاف معنی داری نداشتند.. میزان کلروفیل کل در برگ های شاخه های آلوده، نسبت به شاخه های درختان سالم کاهش معنی داری یافته است.
محدثه صدیقی پاشاکی مهرداد قدس خواه دریایی
آتش سوزی یکی از عواملی اصلی تخریب جنگل به حساب می آید بسیاری از ویژگی های فیزیکی، شیمیایی خاک تحت تاثیر آتش سوزی تغییر می کند. همچنین آتش سوزی باعث تغییر ترکیب و نوع گونه های گیاهی می شود. این مطالعه با هدف بررسی اثر آتش سوزی بر خصوصیات فیزیکی وشیمایی خاک و پوشش گیاهی در جنگلهای سراوان استان گیلان انجام شد . به این منظور سه منطقه 50 هکتاری با شرایط یکسان فیزیوگرافی و اشکوب فوقانی ( سوزنی برگ دست کا شت کاج تدا ) انتخاب شد. در یک دوره 10 ساله ( 1386-1377 ) در منطقه کشل ورزل هفت بار حریق و در منطقه موشنگاه سه بار حریق رخ داده بود. منطقه کچا به عنوان منطقه شاهد که بدون حریق بود در نظر گرفته شد. همه حریق ها بر اساس فرمهای حریق موجود در اداره کل منابع طبیعی استان کیلان به عوان حریق سطحی ثبت شده بودند. برداشت داده ها با استفاده از روش تصادف سیستماتیک با ابعاد شبکه 200*100 انجام شد بر این اساس در هر منطقه 25 قطعه نمونه تعیین شد در هر قطعه نمونه سه نمونه خاک از عمق 30-0 سانتیمتری برداشت و یک نمونه ترکیبی به آزمایشگاه منتقل شد. همچنین با استفاده از روش حلزونی ویتاکر کلیه پوشش علفی برداشت و با استفاده از معیار دومین شاخص های تنوع محاسبه گردید. برای بدست آوردن زادآوری نیز به شعاع 5 متر داخل قطعه نمونه بزرگ تمامی زادآوری ها برداشت شد. . نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که آتش سوزی اثر معنی داری روی ازت، اسیدیته، فسفر، پتاسیم، کربن آلی ، شن، سیلت و درصد رطوبت اشباع داشته و بر روی هدایت الکتریکی،co2 ، رس و وزن مخصوص ظاهری اثر معنی داری نداشته است. در مورد پوشش علفی نیز میزان تنوع شانون وینر، یکنواختی اسمیت ویلسون در منطقه موشنگاه بیشتر بوده ولی اختلاف معنی داری بین آنها وجود ندارد در مورد شاخص غنای منهینیک نیز نتایج نشان دهنده بیشتر بودن این شاخص در منطقه موشنگاه است که از این نظر اختلاف معنی داری وجود دارد. همچنین آتش اثر معنی داری روی زادآوری گونه ها داشته است.
معصومه اسکندری طاسکوه مهرداد قدس خواه دریایی
این مطالعه به منظور مقایسه تنوع گونه های گیاهی و خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک در دو جنگلکاری آمیخته پهن برگ با دو سن مختلف 9 و 22 ساله در منطقه تالش ( شهرستان ماسال) در غرب استان گیلان انجام شده است. در این مطالعه پوشش گیاهی ( درختی، درختچه ای، زاد آوری و علفی) و برخی از خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک به کمک 60 قطعه نمونه به ابعاد 20 ×20 متر در مجموع دو منطقه و به روش تصادفی سیستماتیک برداشت شد. در داخل قطعات نمونه، قطر گونه های درختی بالای 5/7 سانتیمتر و تعداد گونه های درختچه ای و زاد آوری، درصد تاج پوشش، میزان نور و عمق لاشبرگ تعیین شد. به منظور برداشت داده های پوشش علفی از روش پلات های حلزونی ویتاکر استفاده شد و سطح حداقل 64 متر مربع بدست آمد. در مجموع تعداد 24 گونه چوبی و 31 گونه علفی تشخیص داده شد. نتایج نشان داد که تنوع شانون وینر و غنای مارگالف در لایه های درختی و درختچه ای ، یکنواحتی اسمیت- ویلسون در لایه زاد آوری و تنوع شانون وینر و یکنواختی اسمیت- ویلسون در لایه علفی جنگلکاری 9 ساله دارای مقادیر بیشتری نسبت به جنگلکاری 22 ساله بود و از نظر این شاخص ها بین دو جنگلکاری اختلاف معنی دار مشاهده شد. همچنین از نظر خصوصیات خاک، درصد سنگریزه، درصد سیلت، میزان پتاسیم، فسفرو منیزیم در جنگلکاری 9 ساله بیشترین مقدار را دارا بود و بین دو جنگلکاری از نظر این خصوصیات اختلاف معنی دار وجود داشت.
احسان فرهی آشتیانی مهرداد قدس خواه دریایی
از قرن بیستم، افزایش آتش سوزی ها به دست انسان وضعیتی ایجاد کرد که آتش تبدیل به تهدیدی بزرگ برای جنگل ها شده است. هدف از انجام این پژوهش تجزیه و تحلیل توزیع مکانی آتش سوزی های جنگل سراوان و شناسایی مناطق مستعد به آتش سوزی می باشد. بر طبق آمار آتش سوزیهای اعلام شده، مناطق عمده آتش سوزی که دارای بیشترین وسعت و تکرار بودند شناسایی گردیدند. برداشت زمینی این مناطق باgps انجام گرفت، سپس به محیط نرم افزار arcviewانتقال و به پلی گون تبدیل شدند. ارزش دهی درون و برون لایه ای انجام شد، تلفیق نقشه ها جهت تهیه نقشه پیش بینی نقاط حساس صورت گرفت، سپس تاثیر خشکسالی بر آتش سوزی به وسیله شاخصpdsi بررسی شد. لایه پوشش گیاهی با ضریب تاثیر 426/0 بیشترین وزن را در نقشه پیش بینی نقاط حساس به آتش سوزی داشته و سپس لایه های عامل انسانی، فاصله از جاده، دما، شیب، فاصله از آبراهه، باران، جهت، و ارتفاع در اولویت های بعدی قرار گرفتند. با توجه به نتایج بدست آمده مشخص شد که رایج ترین نوع آتش سوزی در منطقه مورد مطالعه آتش سوزی های کم وسعت و سطحی هستند که در کل بستر جنگل گسترش یافته و گرمای شدید هوا در مرداد ماه و کم شدن رطوبت در عرصه های طبیعی بدلیل عدم بارندگی موجب شده که عرصه های جنگلی به کانون های پر خطری تبدیل شوند که کمترین سهل انگاری در آنها منجر به خسارات سنگین می شود. همچنین مهار آتش سوزیهای اتفاق افتاده در جنگلهای گیلان بستگی به قطع تداوم وزش باد دارد. برای ارزیابی مدل بدست آمده توسط فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، نقشه پراکنش آتش سوزی و نقشه پهنه بندی با هم تلفیق شدند، و اعتبارسنجی مدل انجام شد نتایج حاصله نشان دهنده ی دقت بالای این روش بود. کلمات کلیدی : جنگل سراوان، خشکسالی، شاخصpdsi، آتش سوزی، gis
علی منصوری مهرداد قدس خواه دریایی
آتش سوزی معمولاً به عنوان عامل اکولوژیکی تخریب و بازسازی جنگل محسوب می شود و یکی از عوامل مهم در شکل دهی اکوسیستم های جنگل در جهان است. هدف از انجام این پژوهش تجزیه و تحلیل توزیع مکانی آتش سوزی های جنگل ناو اسالم و شناسایی مناطق مستعد به آتش سوزی می باشد. بر طبق آمار آتش سوزیهای اعلام شده، مناطق عمده آتش سوزی که دارای بیشترین وسعت و تکرار بودند شناسایی گردیدند. برداشت زمینی این مناطق باgps انجام گرفت، سپس به محیط نرم افزار arcviewانتقال و به پلیگون تبدیل شدند. ارزشدهی لایهای انجام شد، تلفیق نقشه ها جهت تهیه نقشه پیش بینی نقاط حساس صورت گرفت، لایه پوشش گیاهی با ضریب تاثیر 44/0 بیشترین وزن را در نقشه پیش بینی نقاط حساس به آتش سوزی داشته و سپس لایه های بعدی قرار گرفتند. برای ارزیابی مدل بدست آمده توسط فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، نقشه پراکنش آتش سوزی و نقشه پهنه بندی با هم تلفیق شدند و اعتبارسنجی مدل انجام شد. نتایج حاصله نشان دهنده ی دقت بالای این روش بود. نتایج نشاندهنده ریسکپذیری نسبتاً بالای منطقه می باشد. بنابراین اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از آتش سوزیهای آینده در جنگلهای این منطقه به کمک ابزارها و سیستم های توانمند اطلاعات مکانی ضروری است. سیستم های اطلاعات جغرافیایی به عنوان ابزاری قوی در مدیریت آتشسوزی نام برده می شود. این سیستم ها روش های انعطاف پذیری را برای کشف و ارتباط بین داده های جغرافیایی فراهم می کنند و به متخصصین این امکان را می دهند که معلوماتشان را برای حل مسائل پیچیده در کنار یکدیگر قرار دهند.
بفرین معروفی اقدم جواد ترکمن
تغییر اقلیم طی چند دهه أخیر اثرات متفاوتی بر محیط زیست و به خصوص گونه های مختلف گیاهی داشته است. فیزیولوژی درختان معمولاً تأثیرات زیادی از عوامل اقلیمی می پذیرند و این اثرات می تواند در گونه های مختلف درختان در پهنای دوایر رویش مشاهده شود. بنابراین، هدف اصلی این تحقیق بررسی تأثیر متغیرهای اقلیمی بر پهنای دوایر سالیانه درختان بلندمازو در جنگل آستارا بود. برای این منظور نمونه برداری از 22 درخت بلندمازو انجام شد و پس از تجزیه و تحلیل نمونه ها در آزمایشگاه، تعداد 17 دیسک برای تهیه کرونولوژی این رویشگاه مورد استفاده گرفت. نتایج تجزیه و تحلیل های انجام شده مشخص کرد که تنها 10 دیسک از نتایج مناسب و قابل قبولی برای تهیه کرونولوژی رویشگاهی این گونه برخوردارند. بنابراین، با استفاده از 10 دیسک مذکور کرونولوژی بلندمازو برای محدوده جنگل آستارا به دست آمد و اثرات متغیرهای اقلیمی بر گونه بلندمازو مورد بررسی قرار گرفت. همچنین به دلیل عدم وجود اطلاعات دراز مدت تابش، در این تحقیق روش شناسی مناسبی برای محاسبه این متغیر اقلیمی معرفی شد و با استفاده از آن تابش دراز مدت محدوده مورد مطالعه بازسازی شد. نتایج این تحقیق بیانگر وجود ارتباط منفی و معنی دار بین متغیرهای اقلیمی حداکثر و حداقل دمای هوا و تابش بود هرچند که این رابطه منفی برای حداقل دمای هوا معنی¬دار نبود. همچنین این تحقیق مشخص کرد که بارش دارای اثری مثبت بر رشد قطری این گونه بوده است. نتایج این تحقیق از هماهنگی مناسبی با نتایج مشابه گزارش شده در دیگر تحقیقات علمی برخوردار بود. برای متغیر تابش نیز اگرچه مطالعه مشابهی انجام نشده بود، اما این تحقیق مشخص کرد که تابش نیز مانند دما اثری منفی بر رشد درختان بلوط داشته است که این واقعیت با توجه به همبستگی زیاد تابش و دمای هوا قابل قبول می باشد
افروز حسنی بوساری جواد ترکمن
قارچ cryphonectria parasitica عامل سوختگی شاه بلوط، از مهمترین بیماری های درخت شاه بلوط (castanea sativa) در استان گیلان می باشد. به منظور بررسی بیماری سوختگی شاه بلوط بازدید های مکرر از منطقه ویسرود واقع در شهرستان شفت در استان گیلان انجام شد. این مطالعه با هدف مقایسه ی قطر آوند های چوبی بهاره و تابستانه از سه طبقه ی قطری (قطور، متوسط و کم قطر) از گونه های بیمار و سالم انجام شد و بدین منظور از پوست گونه های بیمار و سالم نیز نمونه برداری شد. نمونه ها ابتدا به اندازه ی 2×2×2 سانتی متر تهیه در داخل محلول آب و گلیسرین پخته شده، سپس بوسیله ی دستگاه میکروتوم لایه گیری شده و لایه هایی به ضخامت 8 میکرون از 3 مقطع عرضی، مماسی و شعاعی تهیه و پس از طی مراحل رنگ آمیزی بر روی لام و لامل بوسیله ی چسب بم دو کانادا تثبیت شد. در این آزمایش علاوه بر اندازه گیری قطر آوند ها، شاخص های تعداد آوند های چوبی بهاره و تابستانه طول و پهنای و تعداد اشعه ی چوبی نیز برای گونه های مذکور محاسبه شد. نتایج تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که تفاوت معنی داری در سطح احتمال 5 درصد بین قطر مماسی آوند های تابستانه سالم و بیمار و طول اشعه چوبی در سه طبقه قطری (قطور، متوسط و کم قطر) وجود دارد. اما بین قطر شعاعی و مماسی آوند بهاره در دو طبقه قطری متوسط و کم قطر تفاوت معنی داری دیده نشد. همین طور بین طول و پهنا اشعه چوبی در مقطع مماسی بین گونه های سالم و بیمار تفاوت معنی داری مشاهده نشد. در اثر نفوذ قارچ در ساختار الیاف چوب درخت شاه بلوط، بی نظمی هایی در مقطع عرضی مشاهده شد، قارچ مذکور، فیبر را بیشتر از اندام های دیگر بافت چوبی مورد حمله قرار می دهد.
بهمن زمانی کبرآبادی محمد متینی زاده
قارچ¬های میکوریزی آربسکولار با بیشتر گونه¬های گیاهی همزیستی دارد. پتانسیل میکوریزی آربسکولار(تنوع قارچ، کلنیزاسیون ریشه و فراوانی اسپورها) گونه زبان¬گنجشک در منطقه نیمه خشک ایران(جنگل¬های زاگرس) در دو فصل خشک(پاییز) و مرطوب(بهار) بررسی شد. همبستگی بین عناصر غذایی مثل فسفر قابل جذب، پتاسیم قابل جذب،ماده آلی ، نیتروژن کل، اسیدیته خاک، ذرات تشکیل دهنده بافت خاک و رطوبت خاک با درصد کلنیزاسیون قارچ و فراوانی اسپور در دو فصل خشک و مرطوب مطالعه شد. اضافه بر این مطالعه، به تاثیر آنزیم¬های فسفاتاز بر فسفر قابل جذب و فسفر گیاه و همچنین رابطه کلنیزاسیون قارچ میکوریزی آربسکولار با این آنزیم¬ها پرداخته شد. ریشه¬ها به روش تریپن بلو برای مشاهده اندام¬های قارچ رنگ¬آمیزی شدند. اسپورها جهت شناسایی به روش الک مرطوب جداسازی شدند. در کل 3 گونه و یک جنس(گلوموس) از قارچ میکوریزی برای زبان¬گنجشک شناسایی شد. میانگین فراوانی اسپور افزایش و درصد کلنیزاسیون، پتاسیم قابل جذب، فسفر قابل جذب در فصل خشک(پاییز) کاهش یافت. در زبان¬گنجشک بین درصد کلنیزاسیون ،فسفر قابل جذب و ماده آلی همبستگی وجود داشت. همچنین میانگین فراوانی آنزیم آلکالین فسفاتاز در فصل مرطوب(بهار) بیشتر، ولی میانگین فراوانی آنزیم اسید فسفاتاز در فصل خشک(پاییز) بیشترین بود. بین درصد کلنیزاسیون و آنزیم آلکالین فسفاتاز همبستگی وجود داشت. همچنین بین فسفر قابل جذب و فسفر گیاه با آنزیم آلکالین فسفاتاز همبستگی مشاهده شد ولی با آنزیم اسید فسفاتاز همبستگی مشاهده نشد.
معصومه اسدی مهرداد قدس خواه دریایی
چکیده ندارد.