چکیده نازک الملائکه شاعر معاصر عرب و از پیشگامان شعر نو در ادبیات عرب با تأثر از شاعران خشم و اندوه عرب و مطالعه ادب و فلسفه ی غرب بویژه شاعران رومانتیک و همچنین به سبب عوامل درونی و بیرونی گوناگون همچون اوضاع نامساعد سیاسی ـ اجتماعی، داشتن روحیه ای منفعل و شدید التاثیر و عواملی دیگر به سرایش نوعی مضامین وجدانی و سلبی از قبیل: عشق، غربت، غم و اندوه، تشاوم و بدبینی، شب ،انسان، رویا پردازی، مسائل اجتماعی و... روی آورد. وجود چنین عوامل مشابهی در محیط بیرونی شاعره ی معاصر ایرانی فروغ فرخزاد، و نیز عوامل روحی ـ روانی وی با نازک الملائکه باعث گرایش او به خلق مضامینی، مشابه مضامین شاعره عرب شد. پژوهش حاضر با کنکاش در ابعاد اندیشه و ویژگیهای شعری این دو شاعر توانا درصدد است مضامین مشترک میان دو شاعر و عوامل آن را بررسی نموده و از دریچه ی چشم و احساس و عاطفه و اندیشه ی دو زن شاعر، آن را تحلیل نماید. این پژوهش به این نتیجه رسیده که دو شاعر با توجه به اشتراکات مورد اشاره در مضامینی: چون تنهایی و غربت، شب، حسرت دوران کودکی، مظلومیت زن، تشائم و بدبینی دارای تشابهات فراوان بوده و به خاطر اختلاف محیط جغرافیایی و فرهنگی در مضامینی چون: بازتاب مسائل سیاسی، انسان ، عشق و دنیای آرمانی نه تنها مشابه نیستند بلکه تفاوتهایی نیز دارند.

خیام شخصیتی است که دراواخر قرن پنجم واوایل قرن ششم در دوران حکومتی سلجوقیان، سخنی فراتراز زمانه خود را ایراد نموده است. افکار وی در دو بخش آثار فلسفی و رباعیات قابل کشف می باشد. وی در بخش فلسفی چون فیلسوفی تابع مکتب مشائی به نظر می آید، اما در بخش رباعیات در نگاه اول لا أدر ی گر، ملحد، و حتی پوچ گراست، ولی با تأمل در رباعیات ایشان، زوایای دیگری از شخصیت وی برای ما نمایان می شود که همان دعوت به تحقیق و قانع نشدن به سطحی از دانش است. از سویی دیگر با مطالعه ی آثار جمیل صدقی زهاوی، شاعر معاصر عراقی می توان تأثیرات اندیشه های خیام را در آثار وی مشاهده کرد. این پژرهش با کنکاش در آثار زهاوی بر آن است که محور های فکری و ادبی خیام را در آثار ایشان و میزان تأثیر پذیری وی از خیام را بررسی کند. پژوهش حاضر به این ننتیجه رسیده است که زهاوی در دو بخش تحت تأثیر خیام قرار د ارد: یک، سرودن رباعیاتی به سبک خیام و تعریب رباعیات وی. دو، زهاوی رئوس افکار خیام را در شش بند وارد آثار ادبی خود نموده است که شامل: 1- شک وحیرت درمورد پدیده های هستی وآرا گذشته گان 2- جایگاه خداوند3- بازگشت اجسام پس از مرگ وتبدیل شدن به ظروف 4- معاد وچگونگی آن 5- عقل وتفکرانسانی وارزش معرفتی آن6-جبرگرایی می باشد