نام پژوهشگر: محمد علی حکیم آرا

مقایسه تطبیقی وب سایت سازمان میراث فرهنگی استان خوزستان واصفهان با هدف آسیب شناسی تبلیغ در صنعت گردشگری استان خوزستان بر اساس مدل fcb
thesis سایر - دانشکده صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران 1389
  حمید پرک   محمد علی حکیم آرا

چکیده برای طراحی یک پایگاه اطلاع رسانی علمی که باعث جذب توریسم و رونق اقتصادی بشود روش ها و راهبردهای متفاوتی مطرح شده است. از میان مدل های تبلیغ که از حدود دهه 80 میلادی تاکنون مورد توجه پژوهشگران در موسسات تبلیغاتی قرار گرفته اند، مدل fcb می کوشد کلیه موضوع های ممکن را در چهار طبقه قرار داده و برای هر کدام از طبقات راهبرد هایی نیز پیشنهاد داده است. بنا به نظر محققان رعایت راهبردهای مدلfcb در طراحی وب سایت های تبلیغاتی نیز می تواند تضمین کننده موفقیت در توسعه صنعت گردشگری باشد. هدف این تحقیق، مقایسه وب سایت سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان خوزستان با وب سایت سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان اصفهان، بر اساس این مدل است. روش مورد استفاده در این پژوهش روش تحلیل محتواست در واقع تحلیل محتوا روشی است برای جمع آوری اطلاعات و تحلیل آن به این منظور، با استفاده از پرسشنامه، از کارشناسان خواسته شد تا ضمن بررسی و مشاهده این دو سایت درمورد میزان تطابق آنها با متغیرهای مدل fcb، نظر دهند. نتیجه نشان داد، سایت اصفهان انطباق بیشتری نسبت به سایت خوزستان داشته است. برای سایت خوزستان آشکار شد چنین تطابقی وجود ندارد. ادامه پژوهش در این زمینه تئصیه می شود. واژگان کلیدی: گردشگری خوزستان، پایگاه اطلاع رسانی توریسم، راهبردهای مدل (fcb)، مقایسه تطبیقی،آسیب شناسی تبلیغ ،تبلیغات اینترنتی

رابطه کارکردی بین جنسیت و محصول: تصویر زن در تبلیغات بازرگانی تلویزیون ایران در مقایسه با یک شبکه تلویزیونی خارجی
thesis سایر - دانشکده صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران 1389
  داود مومنی   محمد علی حکیم آرا

کیفیت حضور زنان و نقش و جایگاه آنان در رسانه، چه در غرب و چه در شرق از جمله مباحثی است که همواره محل بحث و مناقشه بوده است. رسانه ها می توانند با انعکاس تصویر زن، نه تنها ارزش های زن بلکه تلقی جامعه از آنان را ترویج دهند. از این رو برخی با اشاره به مسایل اخلاقی و شأن و شخصیت زنان، به طور کلی مخالف حضور زن در آگهی های تجاری هستند، به ویژه آنجایی که میان محصول و زن رابطه کارکردی وجود نداشته باشد؛ یعنی از زن به عنوان ابزاری برای جلب توجه استفاده شده باشد. رابطه کارکردی وقتی برقرار است که کالای تبلیغ شده ویژه خانم ها تولید شده باشد و این گونه رابطه حضور زن را در آگهی توجیه می کند. محدودیت های حضور زن و کیفیت حضور زن در تبلیغات تلویزیون ایران این نگرانی را ایجاد می کند که عدم برقراری رابطه کارکردی به زیان تأثیر گذاری پیام از طریق یادگیری مشاهده ای شود. این پژوهش از طریق تحلیل محتوای تبلیغات پخش شده در شبکه های داخل و خارج می کوشد چگونگی برقراری رابطه کارکردی میان محصول و حضور زن را مطالعه کند. دو متغیر زنانه و غیر زنانه بودن محصول و حضور و عدم حضور زن در تبلیغ، بررسی شده اند. نتایج نشان داد در رسانه های خارجی رابطه کارکردی بیشتری به چشم می خورد. این رابطه در تبلیغ محصولات زنانه مانند لوازم آرایشی و بهداشتی به گونه بارزی مشخص بود. اما چنین رابطه ای در تبلیغات شبکه های داخلی مشاهده نشد. ادامه پژوهش در این زمینه توصیه شده است.

تحلیل بخش های خبری شامگاهی شبکه العربیه در ارتباط با پرونده هسته ای ایران در سه ماهه آخر 2009
thesis سایر - دانشکده صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران 1391
  مصطفی فلحمیده   محمد علی حکیم آرا

در این تحقیق، محتوای پاراگراف های خبری شبکه العربیه، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته تا میزان و چگونگی رویکردها و سیاست های آشکار و پنهان آن در مورد پرونده هسته ای ایران مشخص شود. جامعه آماری تحقیق، کلیه اخبار مربوط به برنامه هسته ای ایران در بخش شامگاهی العربیه (19 تا 23) طی سه ماه آخر 2009 بوده است که از این تعداد، 319 پاراگراف خبری این شبکه، انتخاب و مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. همچنین، از نظریه ها و مدل های دروازه بانی خبری، معیارهای گزینش و ارزش های خبری، برجسته سازی و عملیات روانی نیز در کار تحلیل استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که شبکه العربیه، بیشتر به گزارش های زنده و مستند گزارشگران و خبرنگاران خود متکی بوده و در عین حال، پیوستگی کافی در مواضع آن دیده نمی شود. همچنین مطابق محتوای این شبکه در مقطع زمانی مورد بررسی، رویکرد کشورهای غربی، تخاصمی- تهاجمی بوده و کشورهای عرب زبان منطقه نیز نسبت به موضوع فعالیت های هسته ای ایران نگاه یا رویکردی مذاکره ای داشته اند. پاراگراف های خبری العربیه، مبتنی بر رویکرد منفی و مغرضانه منتقدان فعالیت های هسته ای ایران بوده است. نحوه مطرح شدن فعالیت های هسته ای ایران در شبکه، نشان می دهد که موضوع هسته ای ایران بسیار منفی و در تقابل با مواضع صلح جهانی قرار دارد.

بازنمایی ایران در تلویزیون دولتی تاجیکستان
thesis سایر - دانشکده صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران 1391
  احسان امیر شعردوست   محمد علی حکیم آرا

این تحقیق به بررسی بازنمایی ایران در شبکه های تلویزیون دولتی تاجیکستان پرداخته است. به این منظور ابتدا نظریه های بازنمایی با تأکید بر آراء استوارت هال تحت عنوان مطالعات فرهنگی بررسی شده و سپس به بررسی نظریات فوکو در تولید نسخه هایی از فرهنگ که تولید کنندگان آن می خواهند به حقیقت ارتقاء یابد اشاره شده است. در قسمت روش بر مبنای الگوی جان فیسک در مطالعه متون تصویری، الگویی ترکیبی برای تحلیل متون ارائه می شود که ترکیبی از الگوی "تحلیل سازه" سلبی – کاودری، "الگویی روایی و نشانه شناسی" بارت و "تحلیل گفتمان انتقادی" فرکلاف – ون دایک است. مقوله های مورد نیاز برای بررسی متون و پاسخ به سوالات تحقیق، از این الگوها استخراج شده است. یافته های بدست آمده در قالب چهار بخش بررسی شده است. برای پاسخ به سوالات، مطالب گرفته شده از تلویزیون دولتی با توجه به موضوع در یکی از بخش های اقتصادی، فرهنگی، سیاسی، نظامی با استفاده از الگوهای ذکر شده بررسی شده است. نتایج نشان می دهد تصویری که از ایران در تلویزیون دولتی تاجیکستان بازنمایی می شود، در ابعاد سیاسی، اقتصادی و نظامی تصویری مثبت و در مواردی حتی همراه با بزرگنمایی است. در بازنمایی تصویر فرهنگی دوگانگی در بازنمایی دیده می شود. در این حوزه تصویر مثبت از ایران تاجایی ادامه دارد که هویت ملّی و تاریخی خود را از دست ندهند و در برخی موارد در پی ارائ? نسخه ای از فرهنگ خود هستند که مستقل از ایران باشد.

مقایسه ی ساختار تیزرهای تبلیغاتی پخش شده از سیمای جمهوری اسلامی ایران با تیزرهای منتخب جشنواره های بین المللی تبلیغات
thesis سایر - دانشکده صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران 1391
  عثمان میرانی   محمد علی هرمزی زاده

هدف این پایان نامه شناخت وضعیت ساختاری تیزرهای تبلیغاتی پخش شده از سیمای جمهوری اسلامی ایران است. بدین منظور، از طریق روش نمونه گیری هدفمند پنج تیزر پخش شده از سیمای جمهوری اسلامی ایران با پنج تیزر منتخب جشنواره های بین المللی تبلیغات در سال 2011 مقایسه شده اند، به نحوی که با انتخاب هر تیزر ایرانی یک تیزر منتخب با موضوعی مشابه انتخاب شده است. تیزرهای منتخب به گونه ای انتخاب شده اند که مغایرتی با آیین نامه ی پخش آگهی های تلویزیونی صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران نداشته باشند. سپس با استفاده از الگوی سلبی و کاودری ابتدا هر تیزر را براساس واحد نما در قالب جدول سازه تشکیل شده از میزانسن و رمزگان فنی قرار داده و در ادامه با طی سطوح دیگر این الگو یعنی مخاطب، روایت، رده بندی و عوامل تولید، به تجزیه و تحلیل قیاسی هر دو دسته تیزر پرداختیم. نتایج تحقیق نشان دهنده ی تفاوت هایی بین دو گروه تیزر است که بیانگر ضعف ساختار تیزرهای تجاری ایرانی مورد بررسی است. این تفاوت ها در مجموع نشان می دهد که عامل اصلی انتقال پیام در تیزرهای منتخب تصویر است در حالی که در تیزرهای تجاری ایرانی صدا خصوصاً صدای گوینده ی متن این نقش را ایفا می کند. غالب عناصر ساختاری در تیزرهای منتخب همچون صحنه، نور، رنگ، درصدد ارائه ی فضای شبه واقعی هستند ولی در تیزرهای ایرانی عکس این حالت صادق است. اکثر نظام های نشانه ای حاصل از دال های ساختاری در تیزرهای منتخب سعی در ارائه-ی یک ویژگی یا مفهوم به صورت غیر مستقیم دارند اما در تیزرهای ایرانی غالباً درصدد ارائه ی چند ویژگی از محصول به صورت صریح اند. کاربرد واژه ها در تیزرهای منتخب عموماً به عنوان شعار تبلیغاتی و نام محصول در نماهای پایانی است که مهمترین عامل اتصال مفهوم حاصل از تصاویر به محصول مورد تبلیغ در ذهن مخاطب است در حالی که در تیزرهای ایرانی استفاده از واژه ها متنوع تر است. بازیگر و نظام های نشانه ای وابسته به آن خصوصاً رمزهای غیرکلامی یکی از قوی ترین عناصر ساختاری تیزرهای منتخب است اما در تیزرهای ایرانی استفاده از بازیگر محدود و از کیفیت پایینی برخوردار است. واژگان کلیدی: تبلیغات، تیزر تبلیغاتی، ساختار تیزر، تیزرهای منتخب، جشنواره های بین المللی تبلیغات(کلیو، کن، لندن)

بازنمایی ارزشهای نشانه ای سبک زندگی ایرانی در تبلیغات پخش شده از رسانه ملی
thesis سایر - دانشکده صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران 1391
  عاطفه حیدری   محمد علی حکیم آرا

بوم فرهنگی ایران با آمیزه ای از سه رنگ فرهنگی باستان، اسلامی و مدرن رنگ آمیزی شده است. هم اکنون این سه سوگیری فرهنگی در برنامه های مختلف سیما به روشنی به چشم می خورد. برای نمونه در بسیاری از برنامه های نمایشی، آشکارا جلوه هایی از ایران باستان (دید و بازدیدهای نوروز و...)، سنت های اسلامی (اشاره به اماکن مقدس و مذهبی، نوع پوشش و...) و زندگی مدرن (استفاده از خودروهای لوکس، تلفن همراه و...) دیده می شود. نشانه های این سه دوره فرهنگی در تبلیغات بازرگانی نیز متجلی است. در راستای دغدغه های اندیشمندان و مسولان فرهنگی کشور در چند دهه اخیر، که نگران تاثیرات تهاجم فرهنگی غرب، تغییر ارزشها و هویت اجتماعی، در قالب شیوه ها و سبک زندگی بوده اند، این پژوهش به دنبال پاسخ به این سوال است که در تبلیغات پخش شده از صدا و سیما، کدام دسته از ارزش های نشانه ای دوره باستان، اسلامی و مدرن در قالب سبک زندگی، بازنمایی شده است. از این رو این پژوهش، به نشانه شناسی آگهی های تلویزیونی با توجه به ارزش های نشانه ای سبک زندگی ایرانی در تبلیغات بازرگانی پرداخته است. بدین منظور تیزرهای پخش شده از شبکه سه سیما، طی دو ماه پایانی سال 1390 مطالعه شدند. تصاویر برپایه چارچوب های نظری سوسور، پیرس، بارت و اکو در زمینه نشانه شناسی تصویر بررسی شد و نهایتاً با استفاده از الگوی سلبی و کادوری در سه سطح توصیفی، بیان معانی آشکار رموز به کار رفته در آن و تحلیل معانی تلویحی و دلالت های ضمنی تحلیل شدند. نتایج نشان داد در بافت فرهنگی اکثر تیزرها، استفاده از سنت ها و رسوم و آیین های ملی و میهنی بیشتر به نمایش درآمده بود. در برخی از آنها، این نگاه باستانی با اشاراتی از ارزش های دینی همراه بوده است. به نظر می رسد توسعه روزافزون وسایل ارتباطی و تمایل به کسب آسایش بیشتر در زندگی امروزی، استفاده از نشانه های زندگی مدرن را جایز می داند.

بررسی عناصر ارتباطات غیرکلامی شخصیتهای مثبت تیزرهای آموزشی – تبلیغاتی راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی
thesis سایر - دانشکده صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران 1392
  علیرضا شفیق   علی رجب زاده طهماسبی

چکیده تیزرهای آموزشی- تبلیغاتی به همراه دیگر کوشش های آموزشی نقش مهم و موثری در بالا بردن سطح آگاهیهای مردمی دارند، بنابراین ارتقاء جذابیت و موثر بودن این گونه از برنامههای تلویزیونی از طریق شناسایی و بررسی عناصر ارتباطات غیرکلامی شخصیتها با تاکید بر شخصیتهای مثبت می تواند اهمیت بسزایی داشته باشد. در این راستا پژوهش در زمین? انیمیشنهای پلیسراهنمایی و رانندگی نیرویانتظامی (معروف به سیا ساکتی)، که توسط سازمان صداوسیمایجمهوریاسلامیایران در ده? 1380 پخششده و طبق آمار رسمی از نمونههای مشابه نیز موفقتر بوده اند می تواند چراغ راه تولید تیزرهای آموزشی باشد. پژوهش حاضر از نظریه های ارتباطات غیر کلامی در روابط بین انسانی، عوامل جذابیت در انیمیشن، بازیگری در انیمیشن، سینما، نمایش و مدلهای تبلیغاتی بهرهبرده و برای کشف کامل تر عناصر غیرکلامی اقدام به یک مورد پژوهی نیز نمودهاست، لذا ابتدا ده تیزر از مجموع? انیمیشنهای نیروی انتظامی انتخابشده و سپس پژوهشگر برای جمع آوری دادههای کیفی با روش مصاحب? عمیق به سراغ "عوامل اصلی سازنده در موسس?حور" و "اساتید دانشکد? ارتباطات در دانشگاهصدا و سیما" رفته است. یافتههای این پژوهش حاکی از این است که شخصیتهای منفی از نظر عناصر غیر کلامی غنی و فعال بوده، اما شخصیتهای مثبت ازاین منظر منفعل و بیشتر کلامی هستند و این دو گروه شخصیت نیز از هم قابل تفکیک نمی باشند. از اهمِ عناصر غیرکلامی شخصیتها می توان به: عناصر خاص تیزرهای آموزشی– تبلیغاتی، عناصر ویژ? انیمیشن، عناصرسینمایی، فیلم نامه ای (درگیریهای احساسی به ویژه عشق)، بازیگری، عناصر هنری، جامعهشناختی، روانشناختی، آوایی(به ویژه دوبلاژ و افکتها)اشاره کرد، که در این میان به "عناصر ایرانیزه" توجه خاصی شدهاست، از سوی دیگر راهبردهای غیر کلامی مخاطب شناختی، خانوادهمحوری، باورپذیری، همذات پنداری، سواد بصری، سرگرمی، تابو شکنی، انتقال غیرمستقیم پیام، حذف پارازیتها، استفاده از محرکهای زیر آستانه ای و حضور جدی و هماهنگ ارتباطات کلامی در کنارغیر کلامی( با توجه به ادبیات کوچه - بازاری) از مهم ترین راهبردهای غیر کلامی شخصیتها بوده اند ودراین میان به "طنز"، "داستان پردازی"و "شخصیت پردازی" نیز توجه خاصی شده است، بطوریکه اینها "همه با هم" کار می کنند. مثلث همکاری " رسان? ملی "، "سازمان سفارشدهنده" و " شرکت پدیدآورنده" نیز کلیدی می باشد. عناصر و راهبردهای غیر کلامی شخصیتها در این تیزرها به طریقی کنار یکدیگر چیده شدهاند که در آغاز شخصیتهای منفی جذاب و مردمی باشند ولی قهرمان نباشند، همچنین شخصیتهای مثبت نیز در نهایت قهرمان نخواهند بود، در واقع قهرمان اصلی و نهایی این تیزرها کسی نمی تواند باشد به جز مخاطبان که خود را در آین? این تیزرها مشاهده می کنند(مخاطب قهرمان). واژگان کلیدی: عناصر ارتباطات غیرکلامی- شخصیت های مثبت - تیزرهای آموزشی و تبلیغاتی - انیمیشن – راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی(پلیس راهور).

روش های انتقال مفاهیم فرهنگی و اجتماعی به کودکان با استفاده از پویانمایی با تاکید بر مجموعه «پهلوانان»
thesis دانشکده صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران - دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی 1393
  ابراهیم خرم نژاد   محمد علی حکیم آرا

یکی از فرم های پرمخاطب رسانه ای برای کودکان پویانمایی است؛ فرمی که می تواند به عنوان جزئی از فرآیند رشد کودک و وسیله انتقال دهنده انواع مفاهیم اجتماعی و فرهنگی موردنیاز وی در طول زمان رشد به حساب آید. از این رو مفاهیم منتقله و روش های انتقال صحیح مفاهیم، برای استفاده از این ابزار در فرایند رشد کودک، اهمیت خواهد داشت. به منظور پژوهش پیرامون روش های بهینه انتقال مفاهیم فرهنگی و اجتماعی به کودکان از طریق پویانمایی؛ با متخصصین رشته های روانشناسی و علوم تربیتی، ارتباطات و رسانه، تولید پویانمایی و تهیه کنندگان و کارگردانان انیمیشن مصاحبه و یافته ها به شیوه کیفی تحلیل گردیدند. به منظور همگرایی مصاحبه ها و نیز نگاه عملی به موضوع، تأکید در مصاحبه ها بر نمونه ای ایرانی از تولیدات مرکز صبا با نام «پهلوانان» بود؛ که به داستان هایی از زندگی پوریای ولی به عنوان یک اسطوره ایرانی می پردازد. تحلیل یافته¬ها به پیشنهاد دودسته روش منجر شد: دسته اول روش های کارکردی؛ روش هایی که تهیه کننده و کارگردان پویانمایی می توانند از آن ها برای استفاده در ساخت پویانمایی بهره ببرد. و دسته دوم روش های فرآیندی که روش های اصلاح و یا طراحی فرآیندهای صحیح برای تولید پویانمایی و نیز پشتیبانی از محصولات مناسب در این حوزه است. هرچند در اولین نگاه شاید این دسته از روش ها پاسخ مستقیمی به پرسش پژوهش به حساب نیاید، اما بنا بر نظر کارشناسان نه تنها از اهمیتی به مراتب بیشتر از دسته اول برخوردارند، بلکه تحقق روش های کارکردی بدون تحقق روش های فرآیندی عملاً ممکن نیست. لزوم انجام پژوهش های میان رشته ای با تأکید بر محتوا در حوزه تولید پویانمایی و همچنین نگاه جدی به بازارهای جانبی به عنوان یکی از فرآیندهای تکمیل و تثبیت مفاهیم در ذهن کودکان؛ از اهم پیشنهاد های این پژوهش است.