چکیده: برای تعیین گردش آب درخورغنام دو ایستگاه اندازه گیری، یکی دردهانه‏ی خورغنام ودیگری درخوربوخضیر تعیین شده است.در این ایستگاه‏ها کمیت‏هایی مانند نوسان سطح آب ،سرعت جریان آب ،دمای آب ،میزان شوری و عمق طی یک دوره‏ی کامل جزرومدی به طور همزمان اندازه‏گیری شدند. این اندازه گیری در دو مرحله‏ی «کهکشند » در فصل زمستان و« مهکشند» درفصل تابستان صورت گرفت. داده‏های به دست آمده نشان می دهند که درفصل زمستان شارش آب شیرین ازتالاب شادگان بر شوری و گردش آب تأثیر زیادی داشته است .دراین مرحله درخوربوخضیر بیشینه‏ی شوری وسرعت جریان آب هنگام مد به ترتیبpsu 99/36 و cm/s47 مشاهده شده است.این مقادیردردهانه‏ی خورغنام psu 89/42 و cm/s59 ثبت شده است. در فصل تابستان که شارش آب شیرین به مقدار کمینه‏ی خود می‏رسد ، مقادیر بیشینه‏ی شوری و سرعت جریان مد به ترتیب در خور بوخضیر psu 98/47 و cm/s109 اما درخورغنام psu 43/44 و cm/s 6/76 ثبت شده اند. کمینه و بیشینه‏ی دمای آب مشاهده شده دراین تحقیق به ترتیب 19 درجه سلسیوس درفصل زمستان و 94/29 درجه‏ی سلسیوس هنگام تابستان بوده است. براساس توزیع شوری مشاهده شده ،خورهای مورد مطالعه درفصل زمستان شرایط خور مثبت ودرفصل تابستان شرایط خورمنفی پیدا می‏کنند.درصورتی که میانگین سرعت جریان نشان می‏دهد که این خورها همواره مثبت هستند زیرا جریان همیشه به سوی دریا می‏باشد.همچنین در ساعت‏های سکون آب،لایه بندی جزیی و در ساعت‏های دیگر اختلاطِ کامل دیده می‏شود. بررسی پارامترهای« گردش » و«لایه بندی» نشان می‏دهد که جایگاه خورغنام درنمودار « هانسن و رتری» در ناحیه‏ی با لایه بندی ضعیف بوده است. و تنها خور بوخضیر در زمستان شرایط خور با اختلاط جزیی داشته است.

با نزدیک شدن موج به ساحل در اثر کاهش عمق، به تدریج سرعت مداری ذرات آب در تاج موج افزایش یافته و در نزدیکی بستر، کاهش می یابد. این موضوع موجب کاهش طول موج ( l) و افزایش ارتفاع موج ( h ) می گردد. در نتیجه این عامل، سبب تیزی موج ( h/l = s) می شود، که با رسیدن آن به مقدار معینی تعادل موج از بین رفته و موج دچار شکست می گردد. در برخورد موج به سطح کناره ساحلی، آب بر روی خط کناره به سمت بالا به میزان مشخص کشیده می شود، که این امر بالاروی موج نام دارد. مقدار بالاروی با توجه به شیب و جنس کناره ساحل تغییر می کند. منطقه آبشویی swash zone)) دارای هیدرودینامیک بسیار پیچیده ای است. یکی از پدیدهایی که در این هیدرودینامیک پیچیده نقش بازی می کند بالاروی امواج است، به عبارت دیگر میزان بالاروی امواج در منطقه آب شویی ساحلی در تخمین نحوه فرسایش ساحل و تغییر شکل نیمرخ بستر بسیار مهم می باشد. پیش بینی بالاروی امواج عمدتا توسط مدلهای فیزیکی و آزمایشگاه تعیین می گردند. در این تحقیق سعی بر مدل کردن و بررسی نتایج مدل عددی با مدل فیزیکی گردیده. در اینجا با بکارگیری نرم افزار flow-3d بالاروی امواج در منطقه آبشویی، با داده های آزمایشگاهی مدلسازی گردیده. بر اساس توضیحات ذکر شده، بالاروی موج بر روی شیب ساحل عمدتا بصورت مدلسازی فیزیکی مورد مطالعه قرار گرفته است و در این مطالعات با ایجاد یک شیب در یک فلوم دریایی و تولید امواج، که بر خورد این امواج با شیب موجب، بالاروی امواج گشته و در هر مرحله با تغییر پارامترهای موثر از قبیل ارتفاع موج، شیب، عمق آب، دانه بندی بستر و ... در حالت شیب های نفوذ ناپذیر نتایج بالاروی بر روی شیب را ثبت نموده اند. در اینجا داده های آزمایشگاهی مهم که به عنوان مطالعات مرجع، جهت مدلسازی فیزیکی بالاروی امواج مورد استفاده قرار گرفته است، بررسی می گردند. در این مطالعه شرایط آزمایشگاهی متناظر با مناطق آب شویی با شیب ملایم که جهت پیش گیری فرسایش پوشانده شده اند، مورد بررسی قرار می گیرد. هدف از این تحقیق محاسبه بالاروی موج بر روی ساحل با استفاده از مدل flow-3dو مقایسه با داده های آزمایشگاهی می باشد.

امواج ناشی از باد از موثرترین پدیده های دریایی در فرآیندهای ساحلی و فراساحلی، هستند. در این تحقیق با استفاده از روش های تجربی و همچنین توسط شبکه های عصبی، مشخصات امواج ناشی از باد در منطقه لاوان مورد مطالعه، ارزیابی و مقایسه قرار گرفته است، تا بهترین روش پیش بینی، برای این منطقه مشخص شود. بدین منظور داده های باد و موج منطقه لاوان مربوط به دسامبر سال 2009 تا جولای سال 2010 از سازمان هواشناسی و سازمان بنادر و دریانوردی، تهیه شد. در ابتدا ارتفاع و دوره تناوب امواج با استفاده از داده های باد ایستگاه لاوان، توسط روش های تجربی smb، spm و cem محاسبه شده است. همچنین مشخصات امواج پیش بینی شده با ارتفاع و دوره تناوب امواج ثبت شده توسط بویه موج نگار لاوان مقایسه و خطاهای روشهای تجربی تعیین شد. سپس، با اعمال مقادیر جهت و سرعت باد به عنوان ورودی، و ارتفاع و دوره تناوب امواج اندازه گیری شده توسط بویه به عنوان خروجی به شبکه عصبی، این شبکه آموزش دید. پس از آموزش شبکه، مقایسه ای بین محاسبات انجام شده از طریق شبکه عصبی با مشخصات امواج اندازه گیری شده صورت گرفت تا خطاهای حاصل از این روش تعیین شود. طبق بررسی های انجام شده، روش های smb و spm از بین روش های تجربی به ترتیب مناسب ترین روش ها، برای تعیین ارتفاع و دوره تناوب امواج منطقه لاوان می باشند. مقایسه نتایج روش های تجربی و عصبی نشان داد که مقادیر بدست آمده از روش شبکه عصبی با مشخصات امواج اندازه گیری شده اختلاف کمتری داشته و با مقادیر اندازه گیری شده همخوانی بیشتری دارد.

هدف ازاین تحقیق مقایسه کیفی داده های امواج ناشی از باد در برآورد پارامترهای موج از اطلاعات باد در دهانه تنگه هرمز درمنطقه فاروراست. بدین منظور ابتدا اطلاعات باد منطقه مربوط به (11/9/2009 تا 11/9/2010) از سازمان هواشناسی استان هرمزگان و اطلاعات موج مربوط به همان بازه زمانی از سازمان بنادر و دریانوردی، تهیه گردید. با استفاده از داده های باد پارامترهای ارتفاع و دوره تناوب امواج منطقه را از سه روش تجربی smb و spm و cem پیش بینی نموده، سپس مقادیر بدست آمده با ارتفاع و دوره تناوب امواج اندازه گیری شده در منطقه مقایسه گردید. همچنین داده های باد منطقه مورد مطالعه را از مدل ecmwf (سایت جهانی هواشناسی) تهیه نموده و با استفاده از اطلاعات باد حاصل مجددا ارتفاع و دوره ی تناوب موج منطقه براساس سه روش تجربی مذکور پیش بینی و مقادیرحاصل با ارتفاع و دوره ی تناوب واقعی منطقه مقایسه گردید. همچنین با برآورد ارتفاع موج قبل از نقطه ی شکست براساس مقادیر پیش بینی شده با داده های مختلف، میزان انرژی موج حاصله از آن ها برای تبدیل به انرژی الکتریکی با یکدیگر مقایسه گردید. درنتیجه گیری کلی، کیفیت داده های باد سازمان هواشناسی منطقه در برآورد ارتفاع موج از روش تجربی smb) ) و دوره ی تناوب موج با روش spm)) نزدیکی بیشتری با داده های واقعی منطقه مورد مطالعه داشته، و می توان از این داده ها در تبدیل انرژی موج به انرژی الکتریکی استفاده نمود.

بر اساس داده های سرعت، جهت جریان پسماند نسبت به مقادیری که تحت عمق میانگین گیری شده اند سه وضعیت مختلف برای ایستگاه های مختلف وجود دارد. وضعیت اول که در آن سرعت میانگین و در کلیه اعماق به سمت پایین دست می باشد، وضعیت دوم که در آن سرعت میانگین در کلیه اعماق رو به بالا دست می باشد و در وضعیت سوم که در آن سرعت میانگین در لایه بالا به سمت پایین دست و در لایه پایینی رو به بالا دست می باشد. در ایستگاه دهانه تنها وضعیت اول، درایستگاه نهر قصر وضعیت اول و دوم و در ایستگاه یادمان شهدا هر سه وضعیت مشاهده شده است. بیشترین شوری در ایستگاه یادمان شهدا برابر (در عمق 0.9 در مهکشند) و کمترین مقدار آن (در عمق 0.1 در کهکشند) ثبت شده، در ایستگاه میانی( نهر قصر) بیشترین و کمترین شوری به دست آمده برابر (در عمق 0.5 در کهکشند) و (در عمق 0.1 در کهکشند) و همچنین برای ایستگاه دهانه به ترتیب بیشترین و کمترین مقدار شوری ثبت شده برابر است با ( در عمق 0.9 در مهکشند) و ( در عمق 0.1 در کهکشند). همچنین با توجه به محاسبات، بیشترین طول نفوذ شوری در زمان مهکشند برابر 57/7 کیلو متر و کمترین طول در زمان کهکشند برابر 29/8 کیلو متر بدست آمده است.