نام پژوهشگر: داود داداشی نژاد
محسن خسروی احمد اشرفی
بررسی صنایع دستی ترکمن صحرا در عهد قاجار عنوان پژوهشی است که در آن سعی گردیده ، جنبه های متفاوت آن را در قوم ترکمن در دوران سلطنت قاجار بررسی نماید . در قوم ترکمن به عنوان یکی از اقلیتهای قومی ساکن ترکمن صحرای ایران زمین ، که دارای فرهنگ ویژه خود می باشند ، صنایع دستی از درجه اعتبار و اهمیت بالایی برخوردار می باشد . قالی ، گلیم پلاس ، نمد مالی ، نوغانداری ، ابریشم بافی ، نساجی ، رنگرزی ، سوزندوزی ، پوشاک محلی ، زیورآلات ، ساخت سازهای سنتی و آلاچیق از نمونه های متفاوت صنایع دستی این قوم محسوب می گردند . همچنین صنایع دستی ایران در عهد قاجار بررسی شده و جنبه ها و عوامل تأثیر گذار بر صنایع دستی ، مورد کنکاش قرار گرفته است . صنایع دستی به عنوان یکی از فعالیتهای انسانی در تمامی جنبه های زندگی بشر تأثیر داشته و از قدیم الایام جزء لاینفک زندگی انسانی بوده است .که البته با نفوذ تکنولوژی صنعتی و ورود منسوجات صنعتی از اهمیت و اعتبار آن کاسته ، ولی هرگز از ارزش آن کم نشده است قوم ترکمن به عنوان یکی از اقلیتهای قومی ایران زمین که بیشتر در شمال ایران در سرزمینی با عنوان ترکمن صحرا سکونت داشته دارای فرهنگ نسبتاً متفاوت می باشند . در دوران امپراطوری قاجار که در تاریخ ایران زمین از اهمیت بالائی برخوردار بوده است ، وضعیت قوم ترکمن ساکن ایران دستخوش تلاطمات و ناملایمات فراوانی گشته بود ، بطوریکه اغلب جنبه های زندگی این قوم را تضعیف و در مواردی از میان برد و صنایع دستی این قوم که می بایست درصد بالائی از نیازهای اقتصادی و اجتماعی این منطقه را تأمین نماید تحت تاثیر خود قرار داد و از اهمیت و اعتبار آن کاست هرچند که در آن دوران نیز به عنوان یکی از اساسی ترین جنبه های زندگی این قوم به شمار می آمد ...
محمد حسین تقی پور lمصیب عباسی
از جمله موضوعات قابل پژوهش ودر خور اهمیت در تاریخ اسلام ، مقابله ومواجهه فکری ،کلامی وروانی مخالفین با اسلام است . واژه جنگ نرم یا عملیات روانی و ذهنی، پیشینه قبل از اسلام ،در سرزمین عربستان دارد . وبهره گیری از این نوع عملیات معطوف به دشمنان یا مخالفان نیست بلکه بعنوان یک روش وسبک برای تحمیل اراده واندیشه خود بر دیگران نیز مورد استفاده قرار گرفته است . این شیوه به مرور ایام ابعاد وسیعتری پیدا کرد و امروزه ،در فضای فیزیکی وسایبری در اقصی نقاط دنیا بکار می رود .و اثر بخشی آن از جنگ سخت نیز بیشتر شده است . با ظهور اسلام در عربستان بهره گیری یهودیان و دشمنان اسلام از این روش برای منقاد نمودن مردم و متو قف کردن رسالت رسول الله (ص) به اطناب استفاده شده است . همسویی ذهنی یهودیان با مشرکان ، وتاثیر پذیری امویان از افکار یهودیان، برای مقابله با ائمه (ع) وشیعیان، نمونه بارز این مقابله است .در این پژوهش قصد براین است که جنگ نرم یهودیان با اسلام از آغاز تا پایان عصر امویان مورد بررسی قرار گیرد و مولفه های این جنگ شناسایی وتحلیل شود . یافته های تحقیق نشان می دهد که دشمنان اسلام بویژه یهودیان علی رغم تلاش بایسته ومستمر برای تغییر اذهان و افکار مردم وایجاد انحراف در مبانی اسلام وسنت رسول الله (ص) نتوانستند به اهداف خود برسند . اما توان بهره گیری از جنگ نرم نیز در بین یهودیان علیه مخالفین خود پیامبر (ص) بالاست و توانست اختلافات عمیق فکری در بین مسلمانان خصوصا ً پس از رحلت نبی مکرم اسلام صلی الله علیه وآله بوجود آورد .
مرضیه صرفی مصیب عباسی
تاریخ صدر اسلام با زندگی کنونی مسلمانان پیوند و ارتباط محکمی دارد و رخدادهای آن اساس بسیاری از هویت های کنونی جوامع اسلامی را تشکیل می دهد. سنگ بها و ارزش تاریخ در ترازوی قرآن، عبرتی برای اولی الالباب است. در شرایط حاضر که جامعه ی شیعه می کوشید تا ارتباط بیشتری با دنیای اسلام داشته باشد و نقش جدی تری در دنیای اسلام برعهده بگیرد لازم است تا توجه بیشتری به تاریخ کرده و از تجربه های مثبت و منفی آن بهره مند شد. بی شک موفقیت یک رسالت مرهون عوامل مختلف سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و ... است. پس با عنایت به این واقعیت، این پایان نامه به بررسی دلایل اجتماعی توفیق پیامبر در محدوده ی شبه جزیره ی عربستان پرداخته است. پیشینه ی عرب جاهلی و روحیات و صفات مردم و محیط زندگی آنها را که مقدمه و علتی برای شناخت این توفیق است مورد بررسی قرار داده است و سپس به بررسی تحلیلی از مسایل مهم این موفقیت نظیر نقش شهرهایی چون مکه و مدینه، قبیله قریش و حمایت بنی هاشم، پیمان هایی که پیامبر در ایام حج و غیر آن با قبایل مختلف می بستند، شیوه های تبلیغ و گسترش دین اسلام بنا بر پذیرش اجتماع و وظیفه ی مهم و خطیر خدیجه همسر پیامبر و رویکرد اجتماعی دیگر همسران پیامبر پرداخته شده است. مستندات، پایه و بنیاد معرفت تاریخی است و در بررسی تحلیلی تاریخ، امکان گسترده ای برای ارایه مستندات وجود دارد. این پایان نامه به قصد شناخت تحلیلی از مسایل اجتماعی توفیق پیامبر در محدوده ی شبه جزیره عربستان فراهم شده است. در این نوشتار سعی بر آن بوده که با استفاده از منابع معتبر و مآخذ گوناگون و کارآمد به بررسی این دلایل از جنبه ی اجتماعی پرداخته شود تا امکان ارزیابی رهیافت ها به آسانی فراهم شود.
حمید رضا میرصابری غلامرضا منتظری
بعدازمرگ معاویه ازجمله اشخاصی که بایزیدبیعت نکردابن زبیربود.او مخفیانه وارد مکه شدودرجریان حضورچندماهه امام حسین(ع)، باآن حضرت، همسویی سیاسی داشت. اوازکسانی بود که حسین بن علی (ع) را از سفر به عراق منصرف کرد.هر چند اینکار به صورت ظاهر بود،در باطن می دانست با حضور آن حضرت زمینه ای برای توفیق پیدا نخواهد کرد. وقتی خبر شهادت امام حسین (ع) به مکه رسید، عبدالله بن زبیرادّعای خلافت کرد. خلافت زبیریان درسال 64 هجری شروع شد.عبدالله زبیربا هدف بر پائی مجدد حاکمیت قریشی بر مبنای حکومت خلفای راشدین به کمک برادران وفرزندان خویش بربخش وسیعی ازبلاداسلامی ازجمله دمشق ، مصر و عراق فرمانروایی کرد. در ابتدا هنگامیکه عبدالله بن زبیر پرچم مخالفت باامویان رابرافراشت، شیعیان برای رهایی ازچنگال امویان،بااومشارکت کردند.درچنین زمانی حزب زبیری ازنیرومندترین احزاب مخالف نظام اموی بود.اما شیعیان دیدندکه ازناحیه عبدالله به مقصودخودنخواهندرسیدلذاخوددست به انقلاب زدندوباسلیمان صردومختارثقفی همدست شدندوبسیاری ازمتهمان واقعه کربلا رابه جزای اعمال خودرسانیدند. درادامه بابرخوردهای منفی زبیریان، شیعیان حاکمیت زبیریان رابه رسمیت نشناختندو حاضربه بیعت باآنهانشدند.ابن زبیرنیزباشیعیان خوش رفتاری نکرد،به آنان حمله کردو ابن حنفیه،ابن عباس وبیست وچهارتن ازبنی هاشم رادرمدخل چاه زمزم زندانی کردکه فرستادگان مختارآنهارانجات دادند. زبیریان کوشیدند تاانواع واقسام اتهامات رابه شیعیان نسبت دهند.اتهاماتی چون ادعای نبوت برای مختاروادعای مهدویت برای ابن حنفیه. اماترس ازنیرومندی حکومت شیعیان درکوفه، زبیریان رابرآن داشت تامصعب رابه جنگ بامختارروانه کنند.دراین جنگ مصعب پیروزگردید وبسیاری ازشیعیان قتل عام شدند. حزب اموی که برآن بود عراق راازقلمروزبیریان خارج کند،توانست بایاری شیعیان زبیریان راشکست دهد.
حسین نادعلی شهرام یوسفی فر
وقف یکی از سنت های عظیم الهی است و عبارت از این است که اصل و عین را از خرید و فروش و سایر معاملات متوقف و موقوف می کنند تا از آن برای مصالح عامه، یا دسته و افراد، یا محل و مکان مخصوصی بهره برداری شده و به مصارف معینه برسد. نهاد وقف که پیش از آمدن اعراب به ایران نیز به صورت های گوناگون و از جمله زمین های واگذاری به پرستشگاه ها و حوزه های تحقیقی علمی وجود داشته تغییراتی به خود دیده و به صورت سازمان نگهداری ضیاع و عقار و صیانت متعلقات در آمده است.امروزه وقف مخصوص عوام یا خواص و یا دسته و جمعیت محدودی نیست بلکه هر کس به اندازه توانایی و دارایی که دارد می تواند از طریق این سنت حسنه هم نام و نشان خود را ماندگار و پابرجا بدارد و هم اینکه بدین وسیله هزینه های تحصیلی اهل علم و معرفت،نگهداری مدارس، حفظ و مرمت مساجد و تامین آرامش و رفاه دائمی جماعت های کوچک و بزرگ انسانی و امثال آنها را فراهم نماید.پیشینه شخصی وقف در شهرستان شاهرود ظاهراً به قرن هفتم هجری قمری می رسد و پس از آن تا دوران صفویه گسترش بیشتری یافته است. نتایج به دست آمده نشان دهنده این نکته است که در شهرستان شاهرود و حومه آن مهم ترین عاملی که باعث توسعه وقف و ایجاد موقوفات شده است اعتقادات قلبی مردم به مذهب و علاقه شدید ایشان به ائمه معصومین (ع) و برگزاری و زنده نگه داشتن نام و یاد آنها به خصوص قیام عاشورا و توسل به امام حسین (ع) بوده. به همین خاطر بیشتر موقوفات به صرف تعزیه داری و اطعام مردم در ماه های محرم و صفر اختصاص یافته است. تعداد کل موقوفات در شهرستان شاهرود 6000 مورد است که تعداد 1167 متعلق به شهر میامی و تعداد 1178متعلق به شهر بیارجمند می باشد که در آمد حاصل از آن بستگی به شرایط جغرافیایی و اعتقادات مذهبی آن منطقه دارد.
نیره صداقتی مصطفی معلمی
دوران حکومت صفوی یکی از مهم ترین دوره های تاریخی ایران می باشد. زیرا این حکومت توانست پس از حمله اعراب به ایران و با گذشت 8 قرن یک حکومت مستقل ایرانی را ایجاد کند. اما این حکومت برای شکل گرفتن به دینی نیاز داشت که هم در داخل ایران تا حدی نفوذ داشته باشد و هم آن را از دیگر حکومت های همسایه مستقل کند و با توجه به تاریخ شیعه در ایران، مهم ترین راه را در مذهب تشیع یافت و به همین دلیل آن را به عنوان مذهب دولتی و رسمی اعلام داشتند. بر اثر چنین سیاستی قشر ویژه روحانیت در نظام اجتماعی ایران قوت گرفت به طوری که می توان گفت روحانیت در هر دوره از سلطنت شاهان صفوی نقش عمده ای را ایفا می کرد و شاهان صفوی بنابر اهمیت این نهاد هر یک سیاست خاصی را در مورد آن اتخاذ می کردند. این پژوهش بر آن است که نوسانات نقش علمای شیعه در دوران حکومت صفوی را بررسی کرده و مواضع تائیدی و تکذیبی آن ها را نسبت به اقدامات شاهان صفوی به ویژه شاه عباس اول پیگیری نماید. در این تحقیق از روش توصیفی،کتابخانه ای استفاده گردیده و با مراجعه به کتابخانه ها و استفاده از ابزار فیش برداری و مراجعه به سایت های معتبر این نتایج حاصل شده است. به نظر می رسد نهایتاً آنچه از این پیوند نصیب حکومت شد، مشروعیت دینی یافتن حکومت صفوی و اعلام ایران به عنوان یک قدرت قابل ملاحظه در منطقه بود و آنچه نصیب علمای شیعه شد، وارد شدن در امور حکومتی و بسط و گسترش تعالیم شیعی بوده است. از کارکردهای حساس حضور علمای شیعه در دربار، تغییر رویه فکری حکومت از تشیع صوفیانه به تشیع فقیهانه بود. به نظر می رسد می توان گفت که: ورود علما در حکومت های بعدی، به نوعی میوه و ثمره حضور و ورود علمای دینی در حکومت صفوی بوده است. البته ظاهرا حکومت صفوی برای روحانیون غیر حکومتی نیز بدون سود و فایده نبود چرا که لااقل امنیت آنان را در این دوران تضمین کرد تا آنان بتوانند در آرامش به تالیف کتب مورد نیاز مردم و ترویج تفکر شیعه و تربیت شاگردان بی شماری بپردازند.
حسین رضایی کیوان لولویی
چکیده ندارد.