نام پژوهشگر: محمد امینی راد
مریم پیرمحمدی اختر توسلی
جنسwolf eragrostis با حدود 350 گونه یکی از بزرگترین جنس های قبیله eragrostideae از تیرهpoaceae می باشد. این جنس بیشتر در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری یافت می شود و مرکز تنوع آن نیز احتمالا شمال شرقی آفریقا است. در تحقیق حاضر، بررسی های ریخت شناسی، تشریحی و کروموزومی بر روی گونه های جنس eragrostis موجود در ایران انجام شد. پس از بازبینی نمونه های هرباریومی و نمونه های تازه جمع آوری شده، وجود هفت گونه از eragrostis در ایران تایید می شود و گونه e. tenella که از ایران گزارش شده بود، پس از بررسی مجدد تحت e. cilianensis تعیین نام گردید و بدین ترتیب وجود گونهe. tenella در ایران تایید نمی شود.علیرغم تنوع زیاد در مورفولوژی گونه های این جنس، صفاتی همچون چگونگی ریزش سنبلچه و وجود یا عدم وجود غده در حاشیه برگ و یا دم سنبلچه ها در شناسایی گونه ها مفید واقع می شوند. همچنین مشخص گردید شکل بذر هم می تواند به عنوان یک صفت مهم در تشخیص گونه های این جنس به کار رود. در این تحقیق، ساختار تشریحی برگ و اپیدرم برای اولین بار در ایران مورد بررسی قرار گرفت و مشخص گردید که گونه های مختلف این جنس از نظر آناتومیکی و میکروکرک های روی سطح اپیدرم از یکدیگر متمایز می باشند. روابط مورفولوژیکی و آناتومیکی مورد بررسی قرار گرفت و ارتباط خاصی بین صفت شکل میکروکرک و نوع غلاف کرانز، همچنین بین دو صفت بالا و پایداری یا عدم پایداری محور سنبلچه مشاهده گردید که به نظر می رسد این ارتباط از نظر تاکسونومیکی حائز اهمیت باشد. بررسی های کروموزومی نیز که برای اولین بار در ایران انجام شد گزارش کروموزومی 2n=40 را برای گونه e. pilosa و 2n= ca 20 را برای گونه e. cilianensis و2n= ca 20 را برای گونه e. minor ارائه داد. عدد پایه کروموزومی در گونه های مورد مطالعه x=10 می باشد. کلمات کلیدی: eragrostis ، مطالعات سیستماتیک، آناتومی، سیتولوژی
مریم دهستانی اردکانی اختر توسلی
جنس panicum l. با نام فارسی «ارزن»، متعلق به تیره poaceae، زیرتیره ی panicoideae و تبار paniceae است و یکی از مهم ترین جنس های این تبار به شمار می رود. این جنس تقریباً دارای 450 گونه با پراکنش جهانی است که اساساً در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری توزیع یافته اند. این جنس در ایران دارای شش گونه است که اغلب در مناطق مرکزی و جنوبی کشور پراکنده اند. در تحقیق حاضر، گونه های جنس panicum از لحاظ صفات ریخت شناسی، تشریحی و کروموزومی مورد بررسی قرار گرفتند. طی آنالیزهای آماری که توسط نرم افزار spss ver. 16 برای بررسی صفات ریختی صورت گرفت، صفاتی از قبیل زگیلکی یا صاف بودن سطح بالایی برگ، حالت سنبلک، اندازه گلپوش ها نسبت به یکدیگر، عرض سنبلک، طول و عرض گلپوش پایینی و طول پوشینک پایینی دارای بالاترین تأثیر در جداسازی گونه ها بودند. همچنین نتایج مطالعات ریزریخت شناسی پوشینک گلچه زایای سنبلک، تفاوت هایی را از عدم وجود زگیلک (papilla) تا وجود زگیلک ساده و مرکب در بین گونه های این جنس نشان داد. نتایج مطالعات تشریحی بشره برگ، ساقه و پهنک برگ که برای اولین بار در ایران صورت گرفت، نشان می دهد که گونه ها از نظر ویژگی های تشریحی دارای تفاوت می باشند. بشره پشتی و شکمی گونه ها از نظر ویژگی هایی مانند وجود یا عدم وجود زگیلک، فراوانی پریکل ها (prickles) و نسبت طول سلول رأسی به قاعده ای ریزکرک ها با یکدیگر متفاوت است. نتایج مطالعات تشریحی ساقه نشان داد که گونه ها از نظر صفاتی مانند توپر یا توخالی بودن ساقه، وجود بافت آئرانشیم در ساقه و تعداد دستجات آوندی متفاوت هستند. در مطالعات تشریحی پهنک برگ، تجزیه به عامل ها، تأثیر بالای صفاتی از قبیل کم عمق یا عمیق بودن شیار سطح شکمی و پشتی برگ، کشیدگی سلول های بی رنگ از سلول های حبابی تا بشره پشتی، شکل گوشه برگ و تعداد غلاف آوندی در رگبرگ اصلی را در جداسازی گونه ها، نشان داد. همچنین مطالعات تشریحی بشره پشتی گلپوش پایینی و پوشینه و پوشینک گلچه ی پایینی، برای اولین بار در ایران انجام شد. این اجزا، از لحاظ وجود یا عدم وجود ریزکرک، پریکل و نیز فراوانی آن ها در بین گونه ها، متفاوت بودند. بررسی های کروموزومی برای اولین بار در ایران انجام شد. عدد کروموزومی برای دو گونه p. antidotale و p. turgidum، 2n=18 گزارش می شود.
الهام محرمی شهریار سعیدی مهرورز
چکیده بررسی ساختار تشریحی ساقه و برگ گونه های انتخابی سرده cyperus (cyperaceae) در شمال ایران الهام محرمی سردهcyperus l. همه جا روی بوده و دارای 950 گونه در جهان و 31 گونه در ایران است. از این تعداد، 17 گونه آن درشمال کشور رویش دارند. مطالعه حاضر به منظور بررسی گونه های شمال ایران در پنج زیر سرده موجود در کشور ، با استفاده از صفات تشریحی ساقه و برگ انجام گرفت. به منظور تعیین روابط بین گونه ها، از آنالیز عددی به روش upgma euclidian/ با نرم-افزار ver 2 ntsys pc استفاده شد؛ ماتریس اطلاعات از 58 صفت تشریحی تشکیل شد که از این تعداد 48 صفت کمی و 10 صفت کیفی بودند. آنالیز ها نشان دادند که صفات کمی در جدایی تاکسون ها نقش مهم تری دارند و صفاتی از قبیل تعداد کل دسته های آوندی برگ و ساقه، طول و عرض بزرگترین دسته آوندی ساقه، اندازه بزرگترین سلول پارانشیمی ساقه، تعداد ستون اسکلرانشیمی در ساقه، طول و عرض کوچکترین و بزرگترین حفره هوایی در برگ و ساقه و قطر مزوفیل برگ، از جمله صفات با بیشترین میزان تغییرات در گونه ها بوده اند. در درخت ترسیم شده بر اساس این صفات ابتدا دو گونه c. fuscus و c. difformis که متعلق به زیر سرده pycnostachys و بخشه fusciهستند از سایر گونه ها جدا شدند. کلید واژه: .cyperus l، cyperaceae، بررسی تشریحی، شمال ایران.
محمد امینی راد صادق فرهی آشتیانی
تاثیر ماده کلروکلین کلراید (ccc) در ارتباط با مصرف ازت نیتراتی و ازت آمونیوتی بر میزان فعالیت آنزیمهای اسید فسفاتاز، کاتالاز و پراکسیداز در اثنای پیر شدن برگ گیاه گندم مورد بررسی قرار گرفت . آزمایشات بر روی گندم رقم الموت انجام شد، بدین ترتیب که ابتدا، بذرها را در آب مقطر ویا محلول 0/5 دردصد کلروکلین کلراید به مدت 20 ساعت خیسانده، سپس آنها را در گلدانهای پلاستیکی حاوی ورمی کولیت کاشتیم و گیاهچه ها را در تمام دوران رشد با محلول غذایی حاوی ازت نیتراتی و یا ازت آمونیومی تیمار نمودیم. پس از برداشت گیاهچه ها، فعالیت آنزیمهای اسید فسفاتاز، کاتالاز و پراکسیداز را در نمونه های برگ تازه جوان و پیر اندازه گیری کردیم، در ضمن میزان رشد گیاهچه ها را نیز مورد بررسی قرار دادیم. نتایج بدست آمده از این آزمایشها نشان می دهد که مصرف ماده کلروکلین کلراید موجب افزایش میزان فعالیت آنزیمهای کاتالاز، پراکسیداز و اسید فسفاتاز در برگهای جوان بیشتر از برگهای بالغ بود، اما فعالیت تعداد پنجه ها، افزایش تعداد برگها و افزایش طول کل ریشه ها و وزن خشک یک گیاهچه ها گردید، بعلاوه میزان کلروفیل و پروتئین محتوی برگ نیز در اثر مصرف ccc افزایش یافت . مصرف ازت آمونیومی در گندم موجب بروز پیری زودرس (عارضه پژمردگی) و مصرف ازت نیتراتی مانع بروز آن گردید. بعلاوه عارضه ورس در شرایط مصرف ازت آمونیومی با مصرف ccc ظاهر نگردید. همچنین فعالیت آنزیمهای اسید فسفاتاز، کاتالاز و پراکسیداز در گیاهان تیمار شده با ازت آمونیومی بیشتر از فعالیت همان آنزیمها در گیاهان تیمار شده با ازت نیتراتی بود.