چکیده: مقدمه: هورمون های تیروئیدی نقش کلیدی درتکوین اندام های مختلف بدن، ایفا می کنند. هیپوتیروئیدی مادری، باعث ایجاد نقایص تکوینی در سیستم عصبی جنین می شود . این نقایص صرفا به سیستم عصبی محدود نمی شود و سایر ارگان ها نظیر سیستم تنفسی را نیز درگیر می کند. با توجه به اهمیت مطالب ذکر شده در این مطالعه سعی شده است با تکیه بر تکنیک ایمنوهیستوشیمی به بررسی اثرات هیپوتیروئیدی و هیپرتیروئیدی مادری بر تکوین ریه جنین پرداخته شود. مواد و روش ها: رت ها در چهار گروه کنترل، هیپوتیروئید، هیپرتیروئید و هیپوتیروئید تیمار شده با تیروکسین، قرار گرفتند. در گروه هیپوتیروئید، هیپرتیروئید و هیپوتیروئید تیمار شده با تیروکسین رت ها 14 روز قبل از جفت گیری بترتیب در معرض داروهای ضدتیروئیدی پروپیل تیواوراسیل (ptu) و با دوز 50 میلی گرم در هر لیتر آب آشامیدنی، داروی تیروکسین با دوز 1 میلی گرم در لیتر و هر دوی این داروها بطور همزمان و با دوزهای ذکر شده، قرار گرفتند. پس از 14 روز از رت های مادر تست خون گرفته شد و در صورت تغییر مناسب سطح هورمونی آنها، به قفس های مخصوص جفت گیری منتقل شدند. پس از حاملگی و زایمان، ریه نوزادان 10 روزه جهت انجام مطالعات ایمونوهیستوشیمی و استریولوژی مورد نمونه برداری قرار گرفت. بحث و نتیجه گیری: در این مطالعه در در همه بخش های ریه در افراد هیپوتیروئید و هیپرتیروئید کاهش معنی دار بیان لامینین مشاهده شد. همچنین کاهش معنی دار سطح غشای تنفسی و نسبت حجم فضای بینابینی به حجم حبابچه ای مشاهده شد. در نوزادان 10 روزه، هیپوتیروئیدی مادری باعث کاهش معنی داری در واکنش پذیری لامینین در آلوئول های ریوی، مجاری هوایی و تنفسی و عروق تنفسی نسبت به گروه کنترل شد، هیپرتیروئیدی مادری نیز باعث کاهش معنی داری در واکنش پذیری لامینین در موارد فوق الذکر نسبت به گروه کنترل شده است. اما در رابطه با گروه هیپوتیروئیدی تیمار شده با تیروکسین، تفاوت معنی داری در واکنش پذیری لامینین در آلوئول ها، مجاری هوایی و تنفسی و عروق ریه مشاهده نشد. این نتایج می تواند نشان دهنده اثر هورمون های تیروئیدی مادری بر تکوین ریه باشد اما با توجه به این که هم هیپوتیروئیدی و هم هیپرتیروئیدی باعث کاهش میزان بیان لامینین می شود باید مکانیسم کاهش بیان لامینین را در هر دو گروه مورد ارزیابی قرار داد. کلمات کلیدی: هیپوتیروئیدی مادری، هیپرتیروئیدی مادری، لامینین، تکوین ریه.