بر آن شدیم که واژه های مهم و دشوار از جلد اول کتاب المجانی الحدیثه را در یک کار پژوهشی به نام فرهنگ واژه های عصر جاهلی به عنوان پایان نامه کارشناسی ارشد ارائه دهیم در این رساله واژه های اساسی همه ابیات جلد اول ار المجانی الحدیثه از صفحه 197 تا 365 به دقت بررسی وبه ترتیب حروف الفبا تنظیم گردید.

این پایان نامه فرهنگ واژه های عصر صدر اسلام تا پایان اموی در مجانی جلد 2 می باشد . محور این فرهنگ ، بر اساس ریشه ی ثلاثی کلمه است . در این فرهنگ کار برای کسانی که به هر نحوی با اشعار مجانی در ارتباط هستند ، بسیار سهل و آسان می گردد ، زیرا معانی عربی که در پاورقی های مجانی به آن اشاره شده است ، به صورت جامع تری گردآوری شده و علاوه بر آن ، معانی فارسی واژه ها نیز در ذیل معانی عربی ، ذکر شده اند.این امر گام موثری در جهت جلوگیری از اتلاف وقت کسانی است که به نوعی با این مجموعه سر و کار دارند ،چرا که مراجعه به معنای کلمه ای در فرهنگهای متعدد «عربی به عربی» و «عربی به فارسی» زمان زیادی را می طلبد .

در این پایان نامه به 37 آرایه علم بدیع پرداخته شده است :30 آرایه معنوی و 7 آرایه لفظی.هر آرایه به طور مستقل مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته است: در ابتدا متن عربی ، سپس ترجمه فارسی و در آخر نیزشرح کامل متن بیان گردیده است.در پایان هر آرایه در قالب(نکته)هائی ایرادات متن بیان گردیده و یا نقد های بیان شده مورد واکاوی قرار گرفته است. نقد کلی کتاب و گشودن افقی جهت احیاء این علم و بارور کردن آن در خاتمه کتاب آمده است.

بلاغت یعنی شناختن فصل ووصل . فصل ترک پیوند میان دو جمله وذکر جمله دوم به صورت مجزا است.

در این پایان نامه با عنوان (وجوه تناسب لفظ ومعنا در ثلث آخر قرآن از دیدگاه علم معانی) سعی بر آن شده است که اهمیت ایجاز واطناب در جای مناسب خود بیان شود واز میان شواهد قرآنی برگزیده، موارد غیر تکراری ، تا آنجا که مقدور باشد و موجب افزایش حجم بی رویه پایان نامه نگردد به شکل مبسوط ومطلوب شرح وتحلیل شود ، و در مواردی که نیاز به بسط کلام نبوده ، به اشاره ای مختصر اکتفا گردد. آنچه به عنوان نتیجه می توان ذکر کرد این است که اکثر آیات قرآن ، در ده جزء آخر ، از موارد ایجاز و مساوات محسوب می شوند ، اما این بدان معنا نیست که هیچ نمونه ای از شواهد اطناب در این بخش از کتاب شریف وجود نداشته باشد به طوری که تقریبا می توان ادعا کرد بیشترزیر شاخه های اطناب نیز در ثلث آخر قرآن ملاحظه می گردند اما برخی از موضوعات اطناب، هیچ نمونه ای در این اجزاء قرآنی ندارند یا دارای نمونه های اندک می باشند ، مانند استقصاء .

چکیده ادبیات در طول زمان ارتباط زیادی با زندگی داشته است، و ارتباط ادب حدیث با اجتماع نسبت به قبل بیشتر شده است. عباس محمود عقاد یکی از مشهورترین ادبای معاصر مصر می باشد. ایمان و اعتقاد به دین نقش زیادی در آثار وی به ویژه آثار نثریش داشته است. وی تالیفات زیادی دارد وحجم آثار نثریش بسیار زیادتر از آثار شعریش است. او یکی از پرچم داران فکر وادب در زبان عربی است، وی از سردمداران جماعت دیوان است، وگرایش ادبی که عقاد به آن گرایش پیدا کرد گرایش رومانسی بود. فنون ادبی او زیاد است که شامل فنون نثری و شعری می شود. عقاد در زمینه ی شعری از قدیمیان و غربی ها تقلید کرده است، اسلوب شعریش به اسلوب نثری نزدیک است، در شعر او صلابت و سختی شعر قدیمیان و روانی و سادگی شعر معاصران به چشم می خورد. اکثر هم وطنان و دوستانش اعتقاد دارند که وی شاعری بزرگ است ولی ما معتقدیم که عقاد شاعری مقلد و متوسط مانند اکثر شعرای دیگر است. عقاد در زمینه ی نقد نیز از غربیان تاثیر پذیرفته است ولی نظریه های نقدیش تاثیر زیادی در پیشرفت شعر معاصر داشته است. وی در زمینه ی نقد شعر موفق تر از شعر بود. در این بحث تاثیراتی که عقاد در زمینه ی نقد از غربیان پذیرفته و همچنین منهج های نقدی و آغاز کارش در زمینه ی نقد را بررسی می کنیم. عقاد شعر بسیاری از شعرای عرب از جمله ابن الرومی و شوقی را بررسی کرده است که ما به بیان آن می پردازیم. کلمات کلیدی: عقاد، شعر، مدرسه رومانسی، جماعت دیوان، نقد.

چکیده تحولات مهم سیاسی واجتماعی وبحران های موجود در عصر نهضت موجب هجرت بسیاری از اعراب به اروپا شد، وشاعر قروی (رشید سلیم الخوری) نیز یکی از این مهاجران بود ومن "شاعر قروی بین کلاسیک ورمانتیک" را به عنوان موضوع پایان نامه خود انتخاب کردم تا در اثنای آن کلاسیک ورمانتیک وشدت گرایش شاعر به این دو مکتب را در شعر شاعر قروی بررسی کنم، ودلیل اختیار این موضوع قرار گرفتن شاعر در عصر جدید یعنی قرن نوزدهم وبیستم می باشد که وی در میان عناصر تقلید وتجدید قرار گرفته بود وهجرت شاعر به برزیل وتأثیر پذیری او از غربت وهمچنین سعی او بر حفظ اصالت فکری در بعضی از اشعار باعث شد تا کلاسیک را که بر پایه تقلید از قدما بنا شده ورمانتیک را که علیه کلاسیک بپا خاست وبه مضامین جدید گرایش داشت را در شعر این شاعر بررسی کنم. وبنابر مشخصه های عصر شاعر ومیزان گرایش شاعر به کلاسیک ورمانتیک این پایان نامه به سه بخش اصلی تقسیم می شود، که فصل اوّل شامل زندگی شاعر ومهمترین عوامل موثر بر هجرت شاعر وهمچنین مشخصه های ادبی، سیاسی واجتماعی شاعر می شود. ودر فصل دوم کلاسیک ورمانتیک را در مضامین شعری قروی بررسی می کنیم واز آنجایی که رمانتیک بر ضد کلاسیک بپا خاست وبا کلاسیک ها در مضمون واسلوب مخالفت داشت، ما مهمترین عناصر کلاسیک ورمانتیک را گرفته وجنبه های متضاد را کنار یکدیگر قرار داده ایم تا میزان تمایل شاعر به هر یک از این دو مکتب مشخص شود، ودر فصل سوم نیز به بررسی کلاسیک ورمانتیک در اسلوب های شعری می پردازیم وهمانند فصل های دوم جنبه های متضاد را کنار هم قرا ر می دهیم. وپژوهش ما در این پاین نامه با روش خارجی تاریخی در بحث زندگی شاعر وعصر وی وشناخت ویژگی های کلاسیک ورمانتیک شروع می شود ودر بررسی کلاسیک ورمانتیک در مضامین واسالیب شعری از روش داخلی تحلیلی استفاده کرده ایم. وامّا مهمترین نتایجی که بعد از تفحص طولانی در این سه فصل به آن ها رسیدیم عبارتند از: 1- اضطرابات سیاسی موجود در عصر شاعر وبحران های اقتصادی در جامعه وفقر خانوادگی وتشویق عموی وی موجب هجرت شاعر به برزیل شد وشاعر از این هجرت وزندگی در اروپا تاثیر پذیرفت واشعار زیادی در عشق به وطن وقومی گرایی وهمچنین اشعار زیادی در مضامین طبیعت ومسائل ذاتی وعالم مثالی سرود. 2- شاعر قروی در "العصبه الأندلسیه" سردمدار بود ونقش زیادی در احیاء شعر وانتشار اشعار قومی ووطنی در شرق وسرزمین های شرق داشت، ولکن نکته قابل ذکر اینکه شاعران مهجر جنوبی نسبت به شاعران مهجر شمالی در حفظ اصالت شعری محافظه کارتر بودند. 3- کلاسیک ورمانتیک فقط منحصر به عصر حدیث نیستند بلکه ویژگی هایی از آن دو مکتب در عصر های گذشته مانند عصر جاهلی، اسلامی وعباسی نیز دیده می شود، فقط در آن عصرها با این نام ها شناخته نمی شدند. 4- شاعر قروی در بحث مضامین شعری به کلاسیک بیشتر از رمانتیک گرایش دارد، زیرا به مردم ومشکلات آن ها اهمیت زیادی می داد ودر واقع به خود بیشتر از دیگران اهمیت می داد وهمچنین شعر های زیادی به مناسبت های مختلف اجتماعی ودیگر مناسبت ها سرود، وهمچنین اشعار زیادی در عشق به وطن سرود، همچنان که به شعر تعلیمی وایجاد صلح وآرامش در جامعه اهمیت می داد وگاهی نیز از مشکلات ومصائب موجود در جامعه ومسائل مادی وتمدن خسته می شد وبه عالم ماوراء پناه می برد، پس می توان گفت که به عاطفه بیشتر از عقل گرایش داشت وبه طبقه متوسط جامعه وعامه مردم بیشتر از طبقه حکّام واعیان توجه می کرد واشعار زیادی در رابطه با طبقه متوسط جامعه سرود، ولی از اغراض شعری قدیم مثل وصف ومدح ورثاء تقلید می کرد، با اینکه در بیشتر آن ها سعی می کرد تا روش های جدیدی بکار گیرد ومضامین جدیدی را در لا بلای این اشعار بیفزاید. 5- در خصوص اسلوب شعری می توان گفت که شاعر قروی به رمانتیک بیشتر از کلاسیک گرایش داشت زیرا به وحدت موضوعی در قصائد اهمیت می داد وبیشتر قصائد او حول یک موضوع ومحور می چرخید، هر چند در بعضی از اشعلرش روح تقلید موج می زد واز موشحات اندلسی تقلید می کرد ولی در این حد نماند وپا را کمی فراتر نهاد والوان جدیدی به اضافه کرد. وهمچنین شاعر به شعر غنائی بسیار اهمیت می داد والفاظ غریب وبا صوت جرس وبلند زیاد بکار نمی برد وسعی می کرد الفاظ وترکیبات آسان وواضح را بکار گیرد، فقط وی بر لهجه خطابی واستعمال تشبیهات نزدیک تاکید فراوان داشت. واژه های کلیدی: شاعر قروی، کلاسیک، رمانتیک، عصر معاصر، نقد ادبی.

چکیده در این پایان نامه ترجمه ی هزار بیت از جلد اوّل دیوان شریف رضی، شاعر دوره ی طلایی زبان و ادبیات عرب، یعنی سده های چهارم و پنجم هجری قمری آمده است. معنی فارسی لغات و اصطلاحات مشکل هر بیت نگاشته شده و نقش نحوی برخی کلمات، ذکر گردیده و از این طریق پیچیدگی معنوی بیت کم شده است. همچنین مرجع ضمایر، تقدیم و تأخیر، حذفیات دستوری و اسلوب جمله های انشایی و دیگر مواردی که به نحوی در ترجمه از عربی به فارسی موثر است در حد توان نگارنده، ذکر گردیده است.آرایه های بدیعی (طباق، جناس، مراعات نظیر و غیره) که دلالت بر موسیقی داخلی و معنوی شعر دارد، آورده شده است. در انتهای پایان نامه معرفی شاعر و دیوان شعر وی و موضوعات شعری دیوان همراه با ذکر نمونه های شعری از میان هزار بیت مورد بررسی ذکر گردیده است. گام نخست در پرداختن به شعر شاعران، شناخت واژه ها، اصطلاحات و معنی و مفهوم ابیات است. علاوه بر اهداف گوناگونی که برای هر ترجمه ای متصور است، نگارنده در این تحقیق بر اساس فرایند نحوی، آمیزه ای از ترجمه ی ادبی و روان انجام داده است تا علاوه بر شناخت بیش تر الفاظ و ترکیب های شعر رضی، مفاهیم خلاقانه و جدید وی که حاصل احساسات، رنج ها، تجربه هاو اندیشه های عالمانه ی اوست، را به علاقه مندان ارائه دهد. غزل وی سراسر، عشق آسمانی است. رثای خاص وی صادقانه و مدح و تمجید او از پدر و دوستان فرهیخته ی خویش تنها از سر محبّت و علاقه سروده شده است و نه به غرض دیگر. هجو وی به قصد تأدیب و تنبیه است نه تمسخر و غیبت و تهمت. همه ی این موارد نگارنده را وا داشته است که به اصل اشعار پرداخته و با آوردن معادل فارسی برای الفاظ شعر وی که موهبت خداوندی به وی است بهره ای هرچند اندک از فضای حاکم بر روح و زندگی این شاعر و جامعه ی زمان وی از طریق سروده هایش به خواننده فارسی-زبان رسانده شود. و نیز بیش از 120 مورد اختلاف در کلمه یا کلمات یا حروف و یا اعراب، در دیوانهای چاپ مختلف پیدا کرده است. واژگان کلیدی: ترجمه، موقعیت نحوی، معانی واژه ها، آرایه های بدیعی. نقد

از میان اشعار شاعر شعر های سیاسی اش جایگاه ویژه ای دارد و دلیل شهرت شاعر به خاطر همین اشعار سیاسی اش می باشد. او در شعرهای سیاسی اش به مضمون هایی چون حکام، خبرچینان، آزادی، سلطه اجانب و دعوت به انقلاب و غیره می پردازد. و در این راستا بیشتر از فن هجاء بهره می برد و شاید بتوان گفت قصیده ای نیست که از هجای حاکمان خالی باشد. در اشعارش به ذکر قهرمانان عرب و بزرگان و نیز به ذکر حوادث سیاسی و تاریخی و شهر هاو کشورهای عربی که گرفتار اشغال شده اند و پیوسته در محرومیت به سر می برند و از آنها سخن می گوید. احمد مطر سبک شعری ویژه ای دارد که از بارزترین خصوصیات سبکی او می توان به طنز، سبک داستانی و استفاده از داستان های قرآنی، توجه به قافیه و استفاده از آرایه های ادبی اشاره کرد.

چکیده: در این پایان نامه با عنوان (فرهنگ واژه های "المجانی الحدیثه" جلد سوم) سعی بر آن شده است که به گرد آوری واژه های مهم و دشوار کتاب " المجانی الحدیثه" جلد سوم پرداخته شود، همچنین واژه هایی که در پاورقی این کتاب آمده، به صورت جامع تری گردآوری شد و پس از ذکر شواهد به معادل عربی و فارسی این واژه ها پرداخته شد. آنچه به عنوان نتیجه می توان ذکر کرد این است که، کتاب " المجانی الحدیثه" از آنجا که کتابی پایه و اساسی در رشته ی زبان و ادبیات عربی محسوب می شود، لذا واژه هایی که در پاورقی این کتاب ذکر شده، جهت کمک به خواننده برای ترجمه ی ابیات و فهم صحیح و دریافت درست از اشعار کافی نیست به همین منظور باید واژه های بیشتری را گردآوری کرد. جمع آوری واژه های دشوار موجود در کتاب مذکور می تواند در حد یک فرهنگ لغت کامل به منظور کمک به عرصه ی علم و ادب باشد. کلمات کلیدی: المجانی الحدیثه، نظم دوره عباسی، نثر دوره عباسی.

عمر بن أبی ربیعه از شاعران شهیر عرب در عصر بنی امیه می باشد. که دیوان بر جای مانده از او خود دال بر این شهرت است. بررسی اشعار این دیوان ما را در شناخت هر چه بیشتر ادبیات عربی در این عصر و همچنین شناخت بهتر عوامل تمایز و برجستگی اشعار عمر بن أبی ربیعه در میان هم عصرانش یاری می رساند. از بارزترین عوامل تمایز اشعار عمر، موسیقی دلنشین موجود در اشعار وی می باشد. با وجود اینکه عمر از شاعران دوره های گذشته ی ادبیات عربی به شمار می رود باید دانست حضور موسیقی در اشعارش امری دور از ذهن نمی باشد، زیرا موسیقی از بدو پیدایش خود همگام با شعر عربی گام برداشته است و در عصر بنی امیه، و بطور خاص در اشعار عمر بن أبی ربیعه پیشرفت چشمگیری داشته است. با بررسی دیوان مشاهده میشود که قوت موسیقی عمر مدیون تمامی عناصر موسیقی سازی است که نقش پر رنگی دارند. در زمینه موسیقی بیرونی، شاعر به تنوع اوزان توجه خاصی داشته است و بیشترین حجم دیوانش را به بحور خفیف و طویل اختصاص داده است. این کاربرد در مواقعی شایسته و در مواقعی نوعی ضعف بوده است. که این موضوع خود به رعایت تناسب موضوع و وزن و عدم رعایت آن منتهی می شد. البته در بیشتر موارد تناسب بین وزن و موضوع رعایت شده است. علی رغم تنوع اوزان در دیوان، تنوع اشکال وزنی مشاهده نشد. در موسیقی درونی تکیه عمر بیشتر بر تناسبات حاصل از نغمه ی حروف، رد العجز علی الصدر، تکرار و مراجعه بوده است. در موسیقی کناری بیشتر حروف رویّ دیوان را به حروف نرم و آهنگین اختصاص داده است گر چه عیوب قافیه دیوان را نمی توان نادیده گرفت. در موسیقی معنوی تأکید شاعر بیشتر بر صنایع ظریفی چون تنسیق صفات و تضاد بوده است که همه را در نهایت لطافت برای بیان اغراض شعری خود بکار گرفته است

چکیده موضوع پایان نامه، نزار قبانی از عشق تا سیاست است، که در واقع تلاشی برای معرفی نزار قبانی شاعر معاصر و پرآوازه سوری است. مهمترین علل انتخاب این موضوع، بررسی اشعار عاشقانه و سیاسی نزار قبانی، و تفاوت این اشعار با هم (از لحاظ محتوایی و اسلوبی) و بررسی دلیل گرایش او از عاشقانه ها به شعر سیاسی است، تا بر ما معلوم شود چگونه شاعری با این همه سوابق در اشعار عاشقانه و شهرتش در این زمینه، به یک باره به سمت مسیر پرتلاطم و واقع گرای سیاست گام بر می دارد، این شاعر دو مرحله ی متفاوت شعری را در زندگی اش پشت سر نهاد، مرحله ی اول، به سرایش عاشقانه هایش و مرحله ی دوم، به اشعار سیاسی و مسأله ی شکست 1967م. اعراب از اسرائیل و جنگ اسرائیل و همدستانش علیه کشورهای عربی خصوصاً فلسطین و لبنان، و خیانت برخی دولتمردان مزدور عرب و... می پردازد. مهمترین نتایج حاصله از این پژوهش، این است که شکست اعراب از اسرائیل و نیز مرگ همسرش بلقیس به یکباره حال این شاعر را دگرگون کرده و او را درگیر مسائل وطن و جنگ و دشمنان داخلی و خارجی، مسأله ی وحدت و وظیفه شناسی و تعهد در برابر ملت عرب می کند و او را از شاعر عشق به شاعر سیاست مبدل می کند، هر چند گهگاهی گذری به شعر عاشقانه(البته با تلفیق زن و وطن) می زند، ولی دغدغه ی اصلی او سیاست می شود نه عاشقانه صرف. نزار قبانی هرچند که به خاطر محتوای بسیاری از عاشقانه هایش، و نیز نگه نگداشتن حد و حدودها و عدم رعایت حریم زن، بر او انتقادات فروان وارد است، ولی در محتوای برخی دیگر از عاشقانه ها و در اسلوبش بسیار خوب ظاهر شده است، و در اشعار سیاسی اش نیز از لحاظ محتوایی با وجود برخی بی ملاحظگی ها مثل سرزنش و توبیخ و متهم کردن مردم کشورهای عربی و قضاوت های بی موردش، ولی در کل در این نوع شعر نیز کارنامه ی خوبی از خود به جا گذاشت. چراکه در این مرحله، شعرش به پختگی و تکامل بیشتری می رسد و به عنوان یک شاعر متعهد، مشکلات و دردهای مردم را در شعرش به خوبی به تصویر می کشد.

احمد مطر شاعری عراقی است و امروزه یکی از مشهورترین شاعران معاصر عرب می باشد. سرودهایش گزنده و خشمگینانه است. از سرودهایش اینطور فهمیده می شود که احمد مطر شاعری سیاسی است و رنگ سیاسی اشعار او بیشتر از رنگ اجتماعی و عاطفی آن است. احمد مطر شاعری است که با صداقت و حقیقت سخن م یگوید و با شعرش برای طلب کرامت و آزادی فریاد م یزند. شعر او از عمق وجود انسانی سرچشمه گرفته است او با شعرش در برابر ستم و قدرت و بندگی ایستاده است. کلمات احمد مطر مانند گلوله روانه م یشوند تا ترس را در دل همه ستمگران برانگیزد و همواره در این رویا است که به وطنش که برخوردار از آزادی باشد برگردد تا با بوی خاک وطنی که از آن محروم شده است، تنفس کند. شاعر همه این معانی را با جرأت و شجاعت و توانائیهای فنی بالا و با اسلوبی ناقدانه و تأثیرگذار بیان کرده است. او کلمات روشن و ترکیبهای شعری ساده را در شعرش برمی گزیند و الفاظی نزدیک به اذهان مردم را به کار می برد، و در شعرش، سخریه هایی را همراه با تصاویری که اعجاب و شگفتی خوانندگان را برمی انگیزد و عقل و وجدانشان را بیدار می کند آورده است. او در شعرش از میراث نثری عربی مانند داستانهای قرآن کریم و حدیث شریف و کتابهای ادبی استفاده کرده است و از آنها بسیار تأثیر پذیرفته است. پایان نامه ی پیش رو به بررسی اجمالی درون مایه های لافتات احمد مطر و ترجمه آنها پرداخته است. و بر آن است که علاوه بر نشان دادن درون مایه های اصلی لافتات، با ترجمه آنها به فارسی به خوانندگان و علاقمندان دنیای شعر سیاسی خدمتی کرده باشد .

یکی از ابزارهای بیانی که در ارتباط مستقیم با قرآن کریم است و در فهم بهتر مفاهیم و آموزه های قرآن می توان از آن بهره گرفت، استعاره است. استعاره عبارتست از: بیان عبارت در غیر معنای اصلی آن که به منظور شرح و روشن ساختن معنا برای آن وضع گردیده است. پایان نامه ی حاضر در سه فصل به این مبحث می پردازد. فصل اول: مختصری پیرامون علم بلاغت، فصل دوم: استعاره و انواع آن و فصل سوم که مهم ترین فصل رساله است بررسی انواع استعاره در جزء های 13-9 قرآن کریم می باشد که شیوه ی کار به این ترتیب است که در ابتدا آیه ی دربردارنده ی استعاره به همراه ترجمه ی تفسیری آن بیان گردیده و سپس معنای لغوی لفظ مستعار ذکر شده و شرح استعاری آیه از جنبه های مختلف مورد بحث و بررسی قرار گرفته و در انتها تفسیر استعاری لفظ مستعار آورده شده است. از نتایج حاصله این پایان نامه می توان به موارد زیر اشاره نمود: انواع استعاره در جزء های مذکور به وفور یافت می شود. از لحاظ ذکر طرفین استعاره، استعاره ی مصرّحه بیشتر از دیگر استعاره ها به چشم می خورد. از لحاظ جامع استعاره های جزء های تعیین شده از نوع عامیه هستند وهیچ نمونه ای از استعاره ی خاصیّه یافت نشد. اکثر استعاره ها از لحاظ لفظ مستعار، استعاره ی اصلیّه و تبعیّه تقریبا به یک اندازه به کار رفته اند. بیشتر استعاره های جزء های مورد نظر از لحاظ ماهیت مستعار، استعاره ی تحقیقیّه می باشند. استعاره های موجود در این جزء ها به اعتبار اجتماع طرفین، از نوع استعاره ی وفاقیّه می باشند. اغلب استعاره ها در جزءهای مورد نظر از لحاظ ملائمات، مطلقه است.

مضمون مدح یکی¬از مهمترین مضامین شعری هم¬در عصر جاهلی وهم صدر¬اسلام و اموی و هم در عصر¬عباسی به حساب¬می¬آید، اما هر شاعری با توجه به موقعیت خویش و میزان بذل و بخشش حاکم و پادشاه جامعه، در مدح، زبان خاص و اسلوب ویژه¬ای دارد که او را از سایر شعراء متمایز می¬کند. در این تحقیق ما بر آنیم که اسلوب های مدح در دیوان ابوتمام را مورد بررسی قرار داده بدین معنی¬که مدحیات وی چگونه آغاز شده است، مهم ترین موضوعاتی¬که ابوتمام به مدح آن پرداخته است، نحوه¬ی کاربرد آرایه های ادبی در اشعار مدحی،کشف قالب های مهمی که ابوتمام در¬آن مدایح خویش را سروده است و میزان تاثیر وی بر شاعران مدیحه سرای پس از خویش¬را¬مورد-بررسی¬قرار¬می¬دهیم¬و¬با¬این¬تفاسیر¬پژوهش¬ما¬¬ با¬عنوان¬اسلوب¬های¬مدح¬در¬دیوان¬ابوتمام،دارای¬سه¬فصل¬¬می-باشد¬که¬در¬فصل¬اول¬به¬اوضاع¬سیاسی¬،اقتصادی،اجتماعی¬وفرهنگی¬عصرعباسی¬پرداختیم¬ودرفصل¬دوم¬به-مدح¬در¬عصرعباسی¬ومسائل¬مرتبط¬با¬مدح¬ودرفصل¬سوم¬،خصایص¬فنی¬در¬مدح¬ابوتمام¬را¬ذکر¬نمودیم¬و¬از¬مهم-ترین¬نتایجی¬که¬در¬این¬پژوهش¬بدان¬دست¬یافتیم¬این¬است¬که¬همچنان¬که¬اکثر شاعران به¬دلیل¬نیازهای¬مادی-و¬برای¬بدست¬آوردن¬موقعیت¬سیاسی¬و¬اجتماعی¬به¬مدح¬و¬مدیحه¬سرایی¬روی¬می¬آوردند¬دراشعار¬ابوتمام-نیزاینگونه¬گرایشات¬به¬طورآشکارنمایان¬می¬گردد¬و¬زمانی¬که¬بزرگی¬را¬شتایش¬می¬نمود¬ولی¬صلتی¬درخور¬توجه-دریافت¬نمی¬نمودبه¬هجوش¬می¬پرداخت¬ونکته¬ی¬قابل¬ذکر¬دیگرعلاقه¬ی¬شدید¬به¬نشست¬و¬برخواست¬با¬بزرگان-حکومتی¬و¬فرماندهان¬وکارگذاران¬عالی¬رتبه¬بود¬و¬همچنین¬توجه¬وافر¬به¬شعرو¬شاعری¬بود¬که¬برای¬نمونه¬در¬یکی-از¬سفرهای¬خود¬به¬ایران¬که¬به¬علت¬بارش¬برف¬سنگین¬مدتی¬بیشتر¬درآنجا¬اقامت¬گزید¬به¬تالیف¬پنج¬کتاب¬اقدام¬-نمودکه¬مهم¬ترین¬آنها¬کتاب¬«الحماسه»می¬باشد¬که¬شهرتی¬فراگیریافت¬¬او¬همچنین¬کسی¬است¬که¬¬در¬امور،با-ادله¬ی¬عقلی¬دلیل¬می¬آورد¬و¬حکمت¬و¬امثال¬به¬فراوانی¬در¬شعرش¬یافت¬می¬شود¬و¬ابوتمام¬علاوه¬بر¬این¬معارف-گسترده¬از¬فرهنگی¬هنری¬نیز¬برخوردار¬است¬که¬وسعت¬آن¬کمتر¬از¬معارف¬پیشین¬نیست. کلید واژه: اسلوب مدح، ابوتمام، عصر¬عباسی، شاعران مدیحه سرا