چکیده: بالتوری سبز (neu.: chrysopidae) chrysoperla carnea (stephens) از جمله مهمترین شکارگرهای عمومی شته ها، شپشک ها، تریپس ها و سفیدبالک ها بوده، و از تخم، لاروهای جوان و شفیره ی بالپولکداران و کنه ها تغذیه می کند. این حشره سودمند در اکوسیستم های مختلف کشاورزی یافت می شود و طیف وسیعی از بندپایان آفت محصولات کشاورزی در مزارع، باغات و گلخانه ها میزبان این شکارگر هستند، به طوری که هنگام مبارزه شیمیایی علیه آفات مختلف، بالتوری سبز نیز تحت تاثیر سموم مختلف کشاورزی قرار می گیرد. بررسی اثرات سموم روی مراحل زیستی بالتوری سبز و پارامترهای جمعیت آن مهم و ضروی می باشد تا بتوان سموم سازگار با بالتوری سبز را شناسایی و معرفی نمود. در این مطالعه اثرات کشندگی حشره-کش های لوفنورون و پیریدالیل روی مراحل تخم، لاروهای سن اول و سوم، شفیره و حشرات کامل بالتوری سبز و اثرات غیرکشندگی این حشره کش ها روی لارو سن اول بالتوری سبز مورد ارزیابی قرار گرفتند. آزمایش ها در اتاقک پرورش در دمای 1 ± 25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5 ±60 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی انجام شد. نتایج به دست آمده نشان داد کـه هر دو حشره کش تا غلظت 5000 پی پی ام تاثیـری روی تخم و شفیـره نداشتند. لوفنورون سبب مـرگ و میـر قابل توجهی در لاروهای سن اول بعد از 72 ساعت شد و مقدار lc50 برآورد شده برای این حشره کش ai/l mg 102/23 بود، این حشره کش تاثیر کمی روی لاروهای سن سوم داشت. مشاهدات نشان داد که پیریدالیل روی لارو سن اول و سوم فاقد اثر کشندگی بود، به همین دلیل lc50 آن برآورد نگردید. نتایج حاصل از اثرات غیرکشندگی حشره کش ها روی پارامترهای تولیدمثلی تنها در زادآوری و باروری روزانه بین شاهد و تیمارهای حشره کشی تفاوت معنی داری نشان داد. در پارامترهای جمعیت پایدار اختلاف معنی داری در نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm)، نرخ متناهی افزایش جمعیت (?)، مدت زمان دو برابر شدن جمعیت (dt) و میانگین مدت زمان یک نسل (t) بین شاهد و تیمار لوفنورون مشاهده شد، در حالی که در پارامترهای ذکر شده بین شاهد و پیریدالیل اختلاف معنی داری وجود نداشت. نرخ ناخالص تولیدمثل (grr)، نرخ خالص تولیدمثل (r0)، نرخ ذاتی تولد (b) و نرخ ذاتی مرگ (d) در شاهد و تیمارهای حشره کشی دارای تفاوت معنی داری نبودند. براساس نتایج به دست آمده، می توان بیان کرد که تیمار لوفنورون نسبت به پیریدالیل تاثیر بیشتری روی پارامترهای تولیدمثلی و جمعیت پایدار بالتوری سبز داشته است و در برنامه های مدیریت تلفیقی آفات بایستی با دقت بیشتری استفاده شود، البته قبل از هر توصیه ای بایستی در شرایط مزرعه ای نیز آزمایش شود. اما حشره-کش پیریدالیل می تواند حشره کشی سازگار با دشمنان طبیعی و برنامه های ipm باشد.

چکیده: شپشه ی برنج با نام علمی sitophilus oryzae یک آفت اولیه بسیار مضر برای انبارهای برنج و سایر غلات کل دنیا می باشد. با توجه به اهمیت اقتصادی آفات انباری و مقاوم شدن آفات به حشره کش های متداول شیمیایی، جایگزین کردن حشره کش های مناسب دیگر در برنامه های کنترل آفات ضروری به نظر می رسد. این آفت یک گونه حساس به گرسنگی است. اثر دوام حشره کش ها در طول مدت انبار کردن غلات یکی از عوامل مهم در سودمندی تاثیر حشره کش ها بشمار می آید. به این منظور آزمایش هایی جهت بررسی حساسیت شپشه برنج به برخی از حشره کش های رایج و حشره کش های جدید با روش سطح آغشته به حشره کش و همچنین آزمایش هایی برای تعیین اثر دوام این حشره کش ها و تاثیر آنها روی حشرات گرسنه نگه داشته شده انجام گرفت. علاوه بر این تاثیر این حشره کش ها بر روی نتاج این آفت مورد مطالعه قرار گرفت. این حشره روی برنج در دمای 1± 28 سانتی گراد و رطوبت نسبی 5±65 درصد و دوره نوری 16:8 ساعت (تاریکی: روشنایی) در داخل ظروف شیشه ای دهان گشاد پرورش یافت. حشره کش های رایج مورد استفاده کلرپایریفوس، مالاتیون و پرمترین و حشره کش های جدید شامل تیامتوکسام و ابامکتین بودند. تجزیه پروبیت نتایج بدست آمده بر اساس میزان مرگ و میر بعد از 24 ساعت، مشخص شد و50 lc حشره کش های کلرپایریفوس، مالاتیون، تیامتوکسام، ابامکتین و پرمترین به ترتیب 4/0، 52/1، 26/14، 1/58 و 155 تخمین زده شد. درآزمایش های بعدی از سه غلظت هر حشره کش (پایین، متوسط و بالا) استفاده شد. اثر حشره کش ها بر روی حشرات 1 ، 2 ، 3، 4، 7 و 14 روز گرسنه نگه داشته شده و نیز اثر دوام حشره کش ها طی همین مدت و نهایتا تولید نتاج در نسل f1 به ثبت رسید. در این آزمایش هر یک از تیمارها چهار بار تکرار شدند. نتایج بدست آمده با نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد با افزایش غلظت حشره کش ها میزان مرگ و میر در حشره کامل افزایش و تولید نتاج کاهش یافت. اثر گرسنگی در روز 7 و 14 در تیمار تیامتوکسام در هر سه غلظت کاهش معنی داری (5%=?) داشت. همچنین حشره کش های فسفره بخصوص کلرپایریفوس کمترین دوام و حشره کش تیامتوکسام بیشترین دوام را در بین حشره کش های مورد آزمایش از خود نشان دادند. در سطح بالای غلظت کلیه حشره کش ها تولید نتاج را کاهش دادند در حالیکه ابامکتین، تیامتوکسام و مالاتیون در هر سه غلظت کاهش معنی داری (5%=?) را در تولید نتاج باعث شدند.