نام پژوهشگر: عباس زارعی مهرورز

بررسی وضعیت تاریخ سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و آموزشی پاوه و اورامانات از کودتای 28 مرداد 1332 تا انقلاب اسلامی ایران
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده علوم اداری و مدیریت بازرگانی 1389
  محمد شمسی   عباس زارعی مهرورز

اورامان از سرزمین های کهن ایران و واجد فرهنگ قوی و پربار است . قدمت اورامانات به قرون اولی هی حیات و زیست بشریت بر می گردد. اورامانات در اصل همان اورامان است که شامل اورامان لهون، تخت، رزاب و دزلی م یباشد. در پژوهش حاضر بررسی از کودتای 28 مرداد 1332 تا ( « پاوه » وضعیت تاریخ سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و آموزشی پاوه و اورامان (با تأکید بر شهرستان انقلاب اسلامی ایران مورد بررسی قرار گرفته است . اهداف پژوهش حاضر در قالب اهداف کلی و جزئی شناسایی و در قالب سئوالات پژوهش طرح و تهیه شدند . جامعه مورد پژوهش شامل منطقه اورامان (با تأکید بر شهرستان پاوه ) بود و روش پژوهش کتابخانه ای مشتمل بر مصاحبه، مشاهده و مطالعه می باشد. محقق بعد از تهیه منابع و گردآوری اطلاعات لازم جهت پژوهش به تهیه و تحلیل موضوع اصلی پایان نامه اقدام نمود . خلاصه مطالعات و بررس یها در زمینه وضعیت سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و آموزشی منطقه اورامان در زیر می آید: اورامان دارای ویژگی های طبیعی و نشانه های فرهنگی خاص است. زبان و ادبیات هماهنگی از محلونات غیر عبری و صرفاً ایرانی به عنوان یکی از شاخه های زبان کردی با گونه های مربوط هی خود، زبان نوشتاری شعر در « گوران » و « اورامی » می باشد. گویش زبان کردی محسوب گردیده تا جایی که سرایندگان اولیه ی اشعار کردی بعد از پیدایش اسلام با این شاخه از زبان کردی شعر سروده اند و شاعران به نامی چون الماس خان کندوله ای، میرزا شفیع کلیایی و غیر آ نها زبان شعری خود را اورامی و گوران قرار در گویش « هه ورامان » به نام سلطان یا سلاطین اورامان، یا همان ،« بیگ » با القاب « کُردان » داده اند. از قرن پنجم هجری طایفه ای از محلی، به حاکمیت منطقه اورامانات (اورامان تخت، رزاب، اورامان لهون و...) رسیدند که همیشه سر در اطاعت حاکم یت های مرکزی داشته اند. علاوه بر این که همیشه تابع قدرت های بزرگ تر بود هاند، اما همیشه منطقه اورامان را زیر نفوذ خود داشت ه اند و اجازه نداده اند که بیگانگان بر منطقه نفوذ بکنند و این خود می تواند یکی از عواملی باشد که باعث شده است که اورامانات هم چنان خاص و یک نواخت باقی بماند .حکام اورامان در طول حکومت خود، برای بقا و حفظ قدرت، سعی کرد ه اند که با همسایگان غربی خود یعنی شهرها و نقاطی از کردستان در شمال عراق چون شهر زور، حلبچه، ته ویله و بیاره و... روابط حسنه ای داشته باشند . با سر کار آمدن رضاشاه، اختلافات دولت با عشایر و بی گها و بی گزادگان شروع شد. حکومت مرکزی سعی در کاهش قدرت و نفوذ حکام عشایر از جمله حکام منطقه اورامانات داشت . لذا به سرکوب و خلع سلاح حکام اورامان پرداخت . همراه با سرکوب سلاطین اورامان، حکومت تحت نفوذ سلاطین اورامان تجزیه و به دو بخش عمده یا چند حاکم محلی چون اورامان تخت، اورامان لهون و ... تبدیل گردید که آخرین سلطان اورامان لهون در حوز ه ی فرمان روایی ایالت کردستان سال 1310 شمسی با لشکرکشی ارتش نوین رضاشاهی به اورامانات شکست خوردند، عد های از سران نیز اسیر گردیدند. از این زمان به بعد تا آزا دی سران منطقه اورامانات جو آرامی را پشت سر گذاشت اما بعد از آزادی اسرا منطقه دوباره دچار اختلاف و کشمکش های قومی، قبیله ای و لشکرکشی نظامیان و استقرار پایگا ه های نظامی و انتظامی شد . و بعد از کودتای 28 مرداد 1332 حاکمان محلی اورامان به شدت سرکوب و سر در محاق سکوت و خفقان بردند . با اوج گرفتن تحرکات ضددولتی در سراسر کشور، مردم منطقه نیز دوباره به صحنه ها وارد شدند و با پشتیبانی روحانیون و قشر تحصیلکرده خواست ه های خود را با خواسته های سراسر کشور هماهنگ کردند و در به وقوع پیوستن انقلاب اسلامی ایران در سال 57 نقش زیادی ایفا کردند. اما بعد از پیروزی انقلاب اسلامی عده ای منفعت طلب در پی منافع خود سعی در اختشاش منطقه داشتند که با دخالت دولت و نیروهای محلی منطقه آرامش خود را بازیافت . مردم منطقه اورامان پایبند به اعتقاد مذهبی هستند و دین مردم منطقه اورامان اسلام و شافعی مذهب می باشند. یکی از پیامدهای اسلام در اورامان دائر شدن مدارس حجر های با هدف آموزش قرآن و اصول اسلام م ی باشد . مدارس حجره ای در گسترش سواد در منطقه اورامان نقش زیادی داشته اند. در دل این مدارس روحانیون و شعرای بزرگی پرورش یافته اند. مردم منطقه اورامان در کنار اعمال و مناسک اسلام به پیروی از دو طریقت نقشبندی و قادری نیز برخواست ه اند و این دو طریقت در منطقه اورامان گسترش زیادی پیدا کرده اند و هم اکنون نیز از مریدان زیادی در منطقه اورامان برخوردار هستند.

تاریخ سیاسی و اجتماعی کرمانشاه از مشروطیت تا حکومت رضاخان
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده علوم انسانی 1389
  مجتبی نظری   علیرضا علی صوفی

چکیده : مشروطیت نقطه ی عطف و مهمترین واقعه ی تاریخ معاصر است که نظام حکومتی ایران را از استبداد به مشروطه مبدل کرد. این دگرگونی مهم در سراسر ایران، به ویژه در ایالات و ولایات، به انحاء مختلف نمود یافت . کرمانشاه هم ازجمله ایالت های مُهمی بود که با ویژگی های سیاسی و اجتماعی، اقلیمی خاص خود، چون دیگر ایالت ها در مسیر قانون خواهی و آزادی طلبی قرار گرفت. از همان ابتدای نهضت همراهی علما با مهاجرین و متحصنین مشهود و موثر بوده است. با برقراری نظام مشروطه و تشکیل انجمن های ملی و حضور نمایندگان در مجلس شورای ملی رفته رفته قانون مداری میسر گشت . اما متأسفانه درگیری گروه های حامی استبداد با طرفداران مشروطه ، مشکلات سخت و جانکاهی را برای مردم کرمانشاه به وجود آورد،که در نهایت برای این دیار جز قتل و غارت ، ضرر و زیان مالی و جانی حاصلی نداشت. باید گفت که به دلیل نبود زیرساخت مناسب فرهنگی وعدم آگاهی اجتماعی درک درست و صحیحی از مشروطه حاصل نشد . نقش طبقات اجتماعی، به ویژه اصناف، تجار و کسبه ... و درکنار آن وجود حاکمان مستبد در کرمانشاه و نقش ایلات و طوایف در معادلات اجتماعی منطقه و حضور مدعیان قدرت و رجال سیاسی، با اهداف و اغراض متفاوت، از نکات مهمی بود که در پیدایش این تحول عظیم درکرمانشاه سرنوشت ساز شد. همچنین وقوع جنگ جهانی اول و ورود قوای بیگانه به ایران و تشکیل دولت موقت ملی به ریاست نظام السلطنه مافی و سپس انحلال آن با دخالت دول متخاصم از مباحث برجسته ی تاریخی این ایام در کرمانشاهان است . تحولات سیاسی در جهان به نوعی استقلال و تمامیت ارضی ایران را تحت شعاع قرار داد و سپس نابسامانی های اجتماعی و اقتصادی و تحولات سیاسی داخلی که با کودتای اسفند 1299 شمسی تحولی عمده ایجاد کرد و ظهور یک دولت مستبد نظامی و سپس انتخابات سرنوشت ساز مجلس پنجم و انتصاب حکام مستبد نظامی، عمده ترین تحولات این عصر بود البته آنچه مهم تر است بحث چگونگی استقرار مشروطیت و بررسی موانع و محدودیت های آن است که در این پژوهش مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته است .

عوامل موثر بر گرایش افراد به فرقه نقشبندیه در شهرستان مریوان
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بوعلی سینا - پژوهشکده علوم اجتماعی و اقتصادی 1391
  امین اُخرتی   عباس زارعی مهرورز

مسأله تحقیق، گرایش افراد به گروه ها و فرقه های دینی است که در جامعه باعث ایجاد تنش و تفرقه شده است. در پژوهش حاضر، بر آن شدیم که از تئوری ها و بحث های مرتبط با گرایش های فرقه ای، همچون، نوع دینداری افراد و تأثیر آن بر گرایش فرقه ای، رابطه پایگاه اقتصادی- اجتماعی افراد و واکنش به رسانه ماهواره، استفاده کنیم. این پژوهش، با استفاده از روش پیمایش به اجرا در آمده است. جامعه آماری، عبارت است از کلیه افراد 20 سال و بالاتر شهرستان مریوان که معادل با 93495 نفر می باشد که با استفاده از فرمول کوکران، حجم نمونه معادل با 383 نفر شده است. در این پژوهش برای سنجش اعتبار از روش اعتبار صوری استفاده شده است. هم چنین، در تحلیل داده ها، از آماره های توصیفی و استنباطی در سطوح مختلف، تحلیل های یک متغیّره (جداول توزیع فراوانی، شاخص های گرایش به مرکز و ...)، دو متغیّره (جداول توافقی، ضرایب همبستگی و ...) و تحلیل چند متغیّره (رگرسیون چندگانه و تحلیل مسیر) استفاده شده است. بر اساس نتایج بدست آمده از پژوهش، می توان استنباط نمود که از بین متغیّرهای مستقل تحقیق، متغیّرهای اصلی واکنش تدافعی به رسانه با ضریب معناداری 000/0 و ضریب همبستگی 268/0 و برداشت انحصارگرایانه از دین با ضریب معناداری 000/0 و ضریب همبستگی پیرسون 53/0 بر متغیّر وابسته یعنی گرایش به فرقه نقشبندیه تأثیر دارند. این متغیّرها، دارای تأثیر مثبت هستند به این معنا که گرایش به فرقه نقشبندیه بیشتر در بین کسانی دیده می شود که برداشت انحصار گرایانه از دین داشته و هم چنین، واکنش تدافعی نسبت به رسانه ماهواره دارند. چه بسا می توان گفت که این نوع نگرش در جهت گیری و سوگیری افراد به سمت فرقه نقشبندیه تأثیر دارد. متغیٌر پایگاه اقتصادی-اجتماعی تأثیر معناداری بر گرایش افراد به فرقه نقشبندیه ندارد.

بررسی جامعه ‏شناختی جایگاه زنان در ادبیات دوره قاجار
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بوعلی سینا - پژوهشکده علوم اجتماعی و اقتصادی 1392
  محمد مبینی شورستانی   عباس زارعی مهرورز

عصر قاجار، به دلیل تغییر و تحول در همه ی ارکان زندگی اجتماعی و سیاسی و هم چنین، ارتباط ایران با فرنگ، از مهم ترین ادوار تاریخ ایران به شمار می رود و ازین رو، نسبت به دوره های دیگر متمایز است. این تغییر و تحولات در همه ی شئون زندگی اجتماعی و سیاسی اتفاق افتاد و البته یکی از تغییرات اساسی و مهم، تحول در جایگاه و نقش زن بود. زنان ایرانی که تا پیش از آن در پستوی خانه روزگار می گذراندند و از حداقل های زندگی نیز برخوردار نبودند و اکثریت مواقع مورد تمسخر و توهین مردان قرار می گرفتند؛ به صحنه ی اجتماع آمده و نه تنها برای احقاق حق خود، بلکه برای پیشرفت جامعه در صحنه ها ی سیاسی، اجتماعی و فرهنگی شرکت جستند؛ بازتاب این تغییر و تحول در جایگاه و نقش زنان را می توان در ادبیات عصر قاجار مشاهده نمود. البته زنان در مسیر تحول در جایگاه و نقش خود در اجتماع، با موانع مهمی مانند مخالفت سنت گرایان مواجه بودند. اما این مسائل نه تنها باعث نشد که آنان صحنه را خالی کنند، بلکه به اشکال گوناگون در راه اهداف خود تلاش کردند. انعکاس شخصیت، جایگاه و نقش متحول زنان را در عرصه ی ادبیات و اجتماع عصر قاجاریه می توان مشاهده نمود؛ به طوری که زنان به اهمیت تعلیم و تربیت برای خود پی برده و مدارس جدید دخترانه ی بسیاری را ایجاد کردند. هم چنین، در راستای حمایت از اهداف شان، تشکل ها و انجمن هایی تأسیس گردید و روزنامه هایی توسط مردان و گاه زنان انتشار یافت، که در آن ها زنان اندیشه ها و خواسته های خود را از حکومت و اجتماع، به اشکال مختلف، بیان نمودند و با برگزاری راهپیمایی ها و میتینگ هایی، اندیشه های خود را در جامعه نشر دادند. می توان همه ی این مسائل را در کتاب های نظم و نثر و هم چنین، سفرنامه های این دوره مشاهده کرد. بنابر این، ادبیات این دوره گره خوردگی خاصی با اجتماع دارد. اگرچه کتاب ها و پژوهش های بسیاری درباره ی عصر قاجار نگاشته شده است؛ اما با توجه به لزوم تحلیل و بررسی جایگاه و شخصیت زنان از دید گاه جامعه شناختی، نگارنده در این پایان نامه از این منظر به این مقوله پرداخته است. این پایان نامه، بر اساس روش تحلیل محتوا و با استفاده از کتاب های تاریخی، ادبی و سفرنامه ها، در چهار فصل تدوین شده است.

بررسی زمینه های اجتماعی شکل گیری اندیشه های علی شریعتی نسبت به مقوله غرب (با تاکید بر رویکردهای جامعه شناسی معرفت)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بوعلی سینا - دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی 1388
  راحله عسگری   جواد افشار کهن

چکیده ندارد.

مطالعه ی هویت فرهنگی (ملی) ایرانیان در سده ی اخیر
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بوعلی سینا - دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی 1388
  نسیم کیادلیری   رحیم فرخ نیا

چکیده ندارد.

تصحیح و توضیح نسخه ی خطی «شرح قصیده ی ذوالرمه» اثر امامی هروی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بوعلی سینا - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1387
  علی مصطفی نژاد   علی باقر طاهری نیا

چکیده ندارد.