نام پژوهشگر: سیدمحمد راستگوفر
زهیر نادعلیزاده سیدمحمد راستگوفر
از انجا که کار سبک شناسی نیاز به بررسی همه جانبه اثر دارد سعی شدست تا با مطالعه دقیق وکامل اشعار بررسی دقیقی از آن صورت گیرد ودربرخی قسمتها نتایج به دست آمده با آماروارقام نیز ارائه شود. درسطح آوایی به انواع اوزان شعر او و مصادیق خروج از وزن وسکته عروضی پرداخته ایم.نیز کاربرد ردیف عیوب قافیه قوافی بدیعی هم بررسی شده اند. مبحث دیگر این فصل موسیقی درونیست ومصادیق روش تکرار همچون واج آرایی وجناس درآن بررسی شدست درسطح زبانی خانواده واژگان واژه های عینی وذهنی ترکیبات ویژگیهای دستوری در حروف واژگان افعال وهمچنین کاربردهای شاذبررسی شدست درسطح ادبی انواع تشبیه وساختارشان انواع استعاره وانواع کنایه ومجاز بررسی شدست همچنین صنایعی مثل موازنه لف ونشر تلمیح تضمین ارسال المثل مبالغه پی آوری التفات مراعات النظیر تضاد حسن تعلیل پارادوکس وایهام. در فصلی جداگانه به کلیاتی درباب تصاویراوپرداخته ایم .پراکندگی عناصرتصویر گوناگونی تصاویریک شی گشتار درتصویر آفاقی بودن تصاویر اصوات وصداها هنر علوم آیینها در تصاویرصبغه اسلامی در تصاویر وعنصر جغرافیادر تصاویراز جمله مباحث این فصلست.نیز درپایان کلیاتی درباب مدایح ومسمطات او آورده ایم.
سعید جعفری سیدمحمد راستگوفر
پایان نامه در دست بررسی در ده بخش فراپیش افکنده می شود. در دیباچه، نگارنده به بررسی نهشته و پرسمان پژوهش می پردازد. در بخش دوم به تاریخچه زبانهای آریایی و زبان پارسی همچنین به فرمانروایان ایرانی نمونشی خواهد کرد. در بخش سوم درباره سیاست گذاری زبانی، واژه «سره» و معنای آن در ادب پارسی، چیستی سره نویسی، وام گیری و سوزیان آن و سره نویسی در خط و ... پژوهشی به انجام می رسد. در بخش چهارم سره نویسان ایران از آغاز تاکنون نام برده شده و گزارشی از کارهایشان فراپیش داشته می شود. بخش پنجم درباره گروه های سره نویس و بخش ششم درباره فرهنگهایی است که سره نویسان نگاشته اند یا به کار سره نویسان می آید. دیدگاه نویسندگان درباره سره نویسی در بخش هفتم و برآیندی از این جنبش در بخش هشتم به دست داده می آید. سرانجام در بخش نهم و دهم فرهنگ برابریاب و کتاب شناسی سره نویسان فراپیش داشته خواهد شد.
مهدی اسماعیلی طاهری سیدمهدی متولی
ادبیات هر ملت بازتاب تمدن و فرهنگ آن و گنجینه ای سرشار از اشارات گوناگون به اندیشه ها، باورها، شیوه ها ی زندگی و آداب و رسوم است. از این رو شناسایی و حفظ آن ها، حفظ ارزش ها و میراث کهن و دیرین جامعه به شمار می رود. کاربرد اشارات و تلمیحات در شعر سبک هندی تحول و گسترش بسیار یافت؛ اشاره به رسوم دوره ی صفویه، اشارات عامیانه، اشارات مربوط به صنایع و... وارد شعر فارسی شد. در این پایان نامه، دیوان شعر «شاپور تهرانی» از نظر تلمیحات و اشارات بررسی شد و تلمیحات و اشارات آن به مسائل گوناگون به صورت الفبایی فهرست گردید. و برای هر کدام با توجه به منابع در دسترس توضیحاتی داده شد و برای هر مورد شاهد مثال هایی از دیگر شاعران ذکر گردید تا به استواری سخن شاعر و مستند کردن توضیحات کمک کند. تلمیحات و اشاراتی که جمع آوری شد طیف گوناگونی از مسائل مذهبی، آداب و رسوم مردمی و عامیانه را شامل می شود. اشاراتی نظیر: آخرالزمان، استخاره، ذوالفقار، اصحاب کهف، پری، پری خوانی، جناغ شکستن، چشم بد، زنّار، رگ خواب، کاسه ی همسایه، نظربندی و ... . با توجه به اینکه شاپور سفرهایی به هند داشته و با فرهنگ آن دیار آشنا بوده است، در شعر او اشاراتی به فرهنگ هند و مناطق مختلف آن دیده می شود که البته این اشارات خیلی چشمگیر نیستند. اساس کار در این پژوهش «دیوان شاپور تهرانی» تصحیح دکتر یحیی کاردگر است که از دیگر تصحیح ها اعتبار علمی بیشتری دارد. کلمات کلیدی: شاپور تهرانی، سبک هندی، تلمیحات، اشارات، آداب و رسوم.
نفیسه تقربیان رضا روحانی
تخیّل، توانایی ذهن آدمی در آفرینش جهانی فراواقعی و تازه است، و عناصر صورخیال در شعر عامل اصلی بلاغت و جان مایه ی هر شعر محسوب می شود که تازگی و زیبایی هر شعر، غالباً بستگی به میزان زیبایی و تازگی آن ها دارد. قیام عاشورا، قیامی بی بدیل و شگرف در طول تاریخ بشریّت است. رخدادی که به طور ویژه پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران با توجه به تغییرات سیاسی و اجتماعی و فرهنگی مربوط به آن، مورد توجه ویژه ی شاعران، بویژه شاعران مذهبی واقع شد، چنان که ایشان توانستند با نگاهی تازه به واقعه ی عاشورا، شعر عاشورایی را در ابعاد مختلف قالبی و موضوعی و زیباشناسیک پرورش دهند. در پایان نامه ی حاضر، تحلیل بعد زیبا شناختی و کاربرد انواع صورخیال در شعر عاشورایی بعد از انقلاب اسلامی با رویکرد به هفت شاعر برگزیده (سید علی موسوی گرمارودی، سید حسن حسینی، قادر طهماسبی (فرید)، احمد عزیزی، علیرضا قزوه، سعید بیابانکی و محمدسعید میرزایی) شیوه و هدف پژوهش است. نتیجه آن که تمامی انواع صورخیال با بسامد های مختلف در شعر این شاعران نمود یافته است. شاعران با خلق تصاویر استعاری که تشخیص در رأس آن ها قرار دارد، حس جنبش و پویایی و سرزندگی را به شعر عاشورایی این دوره بخشیده اند. تشبیه، کنایه و مجاز نیز به ترتیب در رتبه های بعدی قرار می گیرند. هم چنین تصاویر حسی به خصوص عناصر طبیعت نسبت به تصاویر عقلی در شعر عاشورایی این شاعران، سهم بیشتری را به خود اختصاص داده است. کلمات کلیدی: شعر معاصر، شعر عاشورایی، شاعران برجسته ی عاشورایی، صورخیال، نقد بیانی، زیباشناسی شعر.
مهناز مجدبرزکی سیدمحمد راستگوفر
میرزا محمدطاهر قزوینی شاعر و خوشنویس قزوینی است که در اواخر قرن یازده و اوایل قرن دوازده میزیسته است. شاعر سبک هندی است که از وی چندین مثنوی و یک دیوان غزل با حدود 30000 بیت به جای مانده است، در سرودن غزلیات علاوه بر بهرهگیری استادانه از زبان، ساخت ترکیبات تازه، استفاده از صور خیال و زبان مردم کوچه بازار از مضامین اخلاقی، عرفانی، مدحی و عاشقانه نیز بهره یافته است. موضوع این پژوهش تصحیح و تعلیق حدود 3500 بیت از غزلیات وی (بخش دوم قافیه «د» و یک غزل 7 بیتی از قافیه «ذ») میباشد که در سه فصل تنظیم شده است: فصل اول زندگی شاعر، سبک شعری و معرفی نسخههای استفاده شده؛ فصل دوم تصحیح متن و فصل سوم، تعلیقات؛ در پایان نیز فهرستها آورده شده است.
مصطفی رحیمی کاشانی رضا روحانی
فریون مشیری از شاعران معاصر 30 شهریور 1305در تهران متولد شد. پس از طی نیمی از دوره تحصیلی ابتدایی(1313) به همراه خانواده به مشهد مهاجرت کرد و در سال 1330 به تهران بازگشت. او سرودن شعر را ااز سنین نوجوانی آغاز نمود و اولین مجموعه شعر خود را به طور رسمی با عنوان تشنه طوفان در سال 1334 و در مجموع تا پایان عمر(آبان1379) سیزده دفتر شع منتشر کرد. نگارنده در پژوهش حاضر با عنوان بررسی سبک شناختی شعر فریدون مشیری، پس از مقدمهای کوتاه در خصوص مفهوم سبک و تفاوت آن با نقد و توضیح روش و اهداف تحقیق، مختصات سبکی شعر مشیری را در سه سطح زبانی ، ادبی و فکری بررسی و بیان می کند که ضمن ارائه نمونه هایی از موضوعات مورد بحث به نتایج زی دست می یابد: 1. زبان شعر مشیری در سطح واژگان و افعال به زبان فارسی امروز بسیار نزدیک است. تعداد کمی از افعال و واژگان قدیمی فارسی و عربی و نیز اندکی واژگان عربی ثقیل و محاوره و ترکیباتی که به نظر می رسد ساخته خود شاعر باشد در آن راه یافته است؛ از لحاظ مختصات نحوی نیز تاحدود زیادی منطبق بر هنجارهای رایج غارسی امروزی است،لیکن گرایش وی در این بخش به زبان فارسی قدیمی - در مقایسه با واژگان و افعال - بیشتر دیده می شود. ضمن آن که شاعر زبانی کاملا پاک و مودبانه دارد. همچنین شعر او به لحاظ موسیقیایی ( اعم از درونی ، بیرونی و کناری) غنی است و از شاخصه های سبکی در این زمینه به تکرار عناصر زبانی ، تنوع اوزان عروضی و حضور پررنگ ردیف در کنار قوافی می توان اشاره کرد. توع قالب های شعری نیز از مختصات سبکی وی به شمار می رود حدود نیمی از اشعار در قالب نیمایی و نیم دیگردر انواع قالب های کلاسیک ( چهارپاره، رباعی و دوبیتی، غزل، قطعه و مثنوی ) سروده شده است، ضمن آن که شاعر از یکی و د قالب تلفیقی نیز استفاده نموده است 2. در سطح ادبی، بسامد صور خیال و در صدر آنها، استعار ( اعم از تشخیص و غیر تشخیص ) در اشعار مشیری چشمگیر است؛ از این روی می توان وی را شاعری استعاره گرا نامید. تصویر سازی های شاعرانه و مخیل و آرایه های بدیع معنوی نیز به خصوص اغراق و انواع ایهام قابل توجهند. هرچند شاعر از شیوه های مختلف ایجاز و اطناب استفاده کرده است؛ در مجموع طریق مساوات را می پیماید. 3. به لحاظ فکری مشیری مضامین متنوع و پراکنده ای در زمینه های مختلف اعم از عشق و معشوق، عقاید آرمانها، مسائل اجتماعی اخلاقی، احوالات روحی و احساسات درونی و تمجید و بزگداشت قهرمانان ملی و شاعران از جمله حافظ، خیام، فردوسی، نظامی و سعدی را در اشعار خو وارد کرده است. تعداد انگشت شماری از شعرهای او ترجمه منظومی از آثار دیگران به خصوص بیلی تیس بانوی شاعر یونان باستان است. همچنین وی اشعاری ( حدود سی شعر) را نیز با الهام آشکار از اندیشه شاعران دیگر سروده که سهم حافظ، خیام و فردوسی به ترتیب بیش از سایرین است. در مجموع مشیری از نظر فکری به رغم تنوع موضوعات و مضامین، خیلی حرف و فکر تازه ای ندارد. در دوبخش ضمیمه نیز جداول و نمودارهای مربوط به فصوبل مختلف امده است.