منطقه ساحلی جنوب شرقی دریای خزر که توسط شبه جزیره میانکاله و خلیج گرگان از سایر قسمت های آن متمایز شده، موضوع این پایان نامه می باشد که سیر تحول این دو پدیده با توجه به عوامل تأثیرگذاری مانند نوسانات سطح آب دریای خزر ، رودخانه ها و فرایندهای رودخانه ای و عملکرد بادموردبررسی قرارگرفته و برای این منطور ازاسنادکتابخانه ای، مشاهدات میدانی، عملیات آزمایشگاهی، آمار نوسانات سطح آب، آمار دبی ورسوب رودخانه ها، تصاویر ماهواره ای و عکس های هوایی منطقه موردمطالعه، استناد جسته ایم. ونتایج آن نیز توسط نرم افزار arcgis9.3به صورت نقشه ارائه شده است. تشکیل شبه جزیره میانکاله و خلیج گرگان متأ ثر از نوسانات سطح آب دریای خزر در دوره های گذشته و همچنین دبی و رسوب رودخانه ها در کنار سایر پارامترها مانند، عوامل اقلیمی، ناهمواری، پوشش گیاهی و... می باشدکه عوارض و پدیده های مورفولوژیکی متنوع و گوناگونی مانند تپه های ماسه ای ، سواحل ماسه ای ، نبکاها و...را پدید آورده اند. درطول زمان این شبه جزیره تحول یافته وبه شکل امروزی که سطح شبه جزیره میانکاله به دلیل افزایش سطح آب دریا و خلیج گرگان مورد تهدید قرار گرفته در آمده است وبخش هایی ازکرانه شمالی آن به زیر آب رفته وتحولات مورفولوژیکی دیگری را در پی داشته است.

نقشه ژئومورفولوژی به طور اعم نمایانگر اشکال سطح زمین و ماهیت فرآیندهایی است که در یک ناحیه عمل کرده و یا در حال حاضر عمل می کند.در این پژوهش سعی شده است با استفاده از دو منبع اطلاعاتی عمده یعنی مدل رقومی ارتفاع (dem)، تصویر ماهواره ای(irs) و ابزار تعبیه شده در نرم افزار arcgis، نقشه ژئومورفولوژی محدوده حوضه آبریز کال شور شمالی در دامنه جنوبی رشته کوههای بینالود، واقع در محدوده ی شهرستان نیشابور تهیه و ترسیم گردد . از آنجایی که در تهیه ی نقشه ژئومورفولوژی در ایران کمتر با این ابزار انجام شده، لذا جهت معرفی نقاط قوت و ضعف این فعالیت، به آن مبادرت ورزیده ایم. امروزه مدل های رقومی ارتفاع(dems) در کاربردهای بسیار مهمی در علوم زمین دار و بسیاری از داده های مربوط به ارتفاع در سطح زمین و از طرفی لند فرم ها را نیز می توان از آن استخراج کرد. همچنین تصاویر ماهواره ای ابزار بسیار مفیدی در این زمینه می باشد، که ما را در تهیه نقشه ژئومورفولوژی هدایت می کند. جمع آوری اطلاعات از منابع اطلاعاتی متفاوت همانند مدل رقومی ارتفاعی و تصاویر ماهواره ای و تلفیق آنها با بازدید میدانی و ترسیم آنها در محیط arcgis و نهایتاً با استفاده از منابع مورد استفاده نقشه 1:500000منطقه را ترسیم و در arcgis نمادگذاری گردید.

چکیده با توجه به روند پیچیده جابجایی بستراصلی و فرسایش در رودخانه مرزی هریرود و اهمیت زیادی که تغییرات مورفولوژی این رودخانه در مسائل هیدروپلیتیکی دارد، نیاز به شناخت تغییرات مورفولوژی این رودخانه شدیدا احساس می گردد . در صورت پیش بینی روند تغییرات مورفولوژی کانال های رودخانه ای، راهکارهای بهتری را میتوان برای حل مشکلات ارائه دارد. با کمی سازی مئاندرهای این رودخانه از روی نقشه ها و تصاویر زمان دار گذشته و حال می توان میزان جابجای های بستر اصلی رودخانه را در دو جهت طولی و عرضی شناسایی نمود . این کمی سازی با بهره گیری از نرم افزارهای arcgisو spss و برداشت های میدانی صورت گرفته است . همچنین تاثیر عوامل طبیعی همچون تکتونیک ، میزان شیب ، نوع سازند و دبی رودخانه مورد سنجش قرار گرفت تا میزان تاثیر هر کدام از این پارامترها بر جابجای مئاندر ها شناسایی گردد. در ادامه عوارض ژئومورفولوژی ایجاد شده در نتیجه مئاندر شدگی بر روی بستر طغیانی مورد مطالعه قرار گرفت . نهایتا پیشنهاداتی جهت حل مشکلات مرزی که در نتیجه توسعه مئاندرها رخ داده و چگونگی تثبیت سواحل ارائه گردید. واژگان کلیدی : هریرود ، مورفولوژی ، هیدروپلیتیک ، مئاندر، بستر اصلی و طغیانی .

مدل رقومی ارتفاع که در فارسی نیز با همان علامت اختصاریdem شناخته می شود، آرایش منظمی ازنقاط ارتفاعی است. یکی ازکاربردهای مهم demها استخراج شبکه ی زهکشی برای تحلیل های مورفومتری و استفاده در مدل سازی های هیدرولوژیک است. دراین تحقیق کیفیت و دقّت demهای حاصل از نقشه های توپوگرافی با مقیاس 1:50000و استفاده از الگوریتم های موجود در محیطarcgis بررسی شده است. همچنین به مقایسه این نوع dem‎ها با demهای ماهواره ای حاصل از سنجنده ‎aster در تحلیل مورفومتری رودخانه ای پرداخته شده است. برای آزمون dem، ابتدا نقشه ی شبکه ی زهکشی منطقه ی مورد مطالعه از تصاویر ماهواره ای irspan سال 1384 به روش دستی در محیط arc gis استخراج و به عنوان نقشه ی پایه مورد استفاده قرار گرفت. سپس درمحیطarcgis، شبکه ی زهکشی سلولی منطقه در دامنه های سلولی 25 تا 500 سلول ابتدا برای کل حوضه ی آبریز و سپس به تفکیک واحدهای ژئومورفولوژی مختلف، به روش رایانه ای استخراج وخصوصیات مورفومتری حوضه بر مبنای نقشه های به دست آمده مقایسه شدند. مطالعه همزمان dem های حاصل از نقشه های توپوگرافی با dem های حاصل از داده های ماهواره ای نوعaster درمحدوده مورد نظر نشان داد که دقت این دو نوع dem در تحلیل مورفومتری شبکه ی آب ها با هم برابری می کند، ولی تحلیل مورفومتری شبکه‎ی آب ها با استفاده از هر دو نوع dem در مقایسه با زمین واقعی(تصویرماهواره ای) دارای اختلافاتی است.

در سال های اخیر میانگین گرد و غبار در سیستم جهانی افزایش یافته است. مطالعه حاضر با هدف تحلیل تغییرات زمانی-مکانی پدیده ی گرد و غبار در کلان شهر مشهد با تصاویر ماهواره ای modis طی دوره ی آماری 2013-2004 صورت گرفته است. جهت انجام این تحقیق داده های مربوط به روزهای همراه با غبار با کُد غباری 6 از ایستگاه سینوپتیک مشهد تهیه شد. بر اساس این داده ها روند زمانی گرد و غبار به صورت ساعتی، ماهانه، فصلی و سالانه تحلیل گردید. همچنین با استفاده از داده های aod سنجنده ی modis روند زمانی پدیده ی گرد و غبار مشخص شد. سپس جهت تحلیل مکانی گرد و غبار، تصاویر موجود روزهای غباری از وب گاه nasa و سنجنده ی modis از ماهواره terra دانلود گردید. تصاویر مذکور با دو روش شاخص دمای درخشایی btd31,32 و شاخص تفاضل نرمال شده ی گرد و غباری nddi مورد ارزیابی قرار گرفت و شاخص btd31,32 به عنوان روش مناسب مشخص شد.