چکیده مطالعه آمونیت ها، بایواستراتیگرافی و بررسی لیتولوژی ردیف های رسوبی آپسین- تورونین در شرق کپه داغ از جمله مطالعات انجام شده در این تحقیق است. به این منظور 3 برش چینه شناسی انتخاب و مورد مطالعات دقیق زیست چینه ای قرار گرفت که شامل برش های چینه شناسی تقی آباد با ضخامت 728 متر، آبگرم با ضخامت 840 متر و زاوین با ضخامت 440 متر می شود. در این برش ها بخش فوقانی سازند سنگانه، سازند آیتامیر و بخش زیرین سازند آب دراز برداشت گردید. نهشته های آپسین فوقانی- تورونین زیرین در شرق کپه داغ در برگیرنده آخرین ردیف های رسوبی سازند سنگانه، سازند آیتامیر و بخش زیرین سازند آب دراز است. سازند آیتامیر یکی از واحدهای رسوبی کپه داغ است که ترکیب سنگ شناسی آن عمدتاً شیل های خاکستری سبز با میان لایه هایی از ماسه سنگ گلاکونیتی، سیلتستون و سنگ آهک است. این سازند به طور هم شیب بر روی شیل های تیره رنگ حاوی کنکرسیون سازند سنگانه قرار می گیرد و مرز بالایی آن با سازند آب دراز به صورت فرسایشی است که با توجه به ماکروفسیل های موجود، نبود چینه ای را بین دو سازند آیتامیر و آب دراز نشان می دهد. ترکیب سنگ شناسی سازند آب دراز مارن با میان لایه هایی از سنگ آهک چاکی است. از درون این ردیف های رسوبی 23 جنس و 24 گونه آمونیت از خانواده های hoplitidae h.douvlle, 1890; desmoceratidae zittel, 1895; brancoceratidae spath, 1934; schloenbachiidae parona and bonarelli, 1897; placenticeratidae hyatt, 1900; acanthoceratidae grossouvre, 1894; turrilitidae gill, 1871; parahoplitidae spath, 1922; douvilleiceratidae parona and bonarelli 1897; pachydiscidae spath, 1922 و یک جنس از خانواده nautilidae blainvtlle, 1825 برداشت شد. در این پژوهش 3 جنس برای اولین بار از کپه داغ ایران گزارش می شوند. با توجه به اهمیت اینوسرامیدها، این گروه فسیلی نیز مورد مطالعه قرار گرفت و قاعده سازند آبدراز بر مبنای آنها تورونین پیشین تعیین شده است. بر اساس فونای آمونیتی موجود سن آپسین پسین تا آلبین پیشین برای بخش فوقانی سازند سنگانه، سن آلبین پیشین تا سنومانین میانی برای سازند آیتامیر و سن تورونین پیشین برای بخش زیرین سازند آب دراز در شرق کپه داغ پیشنهاد می شود.

مرز زیرین این سازند با سازند سنگانه به صورت تدریجی و مرز بالایی آن با سازند آبدراز به صورت ناپیوستگی موازی است. بر اساس مطالعات چینه نگاری سکانسی در برش بابا فرجی 11و برش طاهر آباد کهنه 7 سکانس پیشنهاد شد. الگوی توزیع آمونیتها در آنها به نحوی است که گسترش دسته رخساره ی پیشروندهtst موجب ظهور و افزایش تنوع در جنس های آمونیتی شده است در صورتی که در مراحل fsst و hst اثری از آمونیت دیده نشده است. تغییرات سطح تراز آب دریا در برش های مورد مطالعه مورد بررسی قرار گرفت که این منحنی با منحنی استاندارد تغییرات سطح تراز آب دریاها تقریبا همخوانی داشته که نشان دهنده نقش اصلی ائوستازی جهانی در این تغییرات است. آمونیت ها در دو برش بابافرجی و طاهر آباد کهنه، در آغاز بالا آمدن جهانی سطح تراز آب دریاها ظاهر شده اند و در انتهای آلبین بالایی و انتهای سنومانین پیشین دیده شده اند. تفسیر پالئوژئوگرافی نشان داد که مناطق مورد مطالعه در طول زمان آلبین– سنومانین بخشی از حاشیه شمالی تتیس بوده که به صورت محیطی حد واسط بین ایران مرکزی و پلاتفرم روسیه بوده است

برش مطالعه شده در شیل های آلبین واقع در شرق سمنان، درمنطقه جام کنار روستای پریان پایین واقع است ، این توالی دارای 196 متر ضخامت می باشد و به شیل های امدوان نام گذاری شده است . این توالی با گذر تدریجی و پیوسته بر روی سنگ آهک پرپا قرار دارد و با ناپیوستگی فرسایشی توسط ماسه سنگ های گلوکونیتی قاعده ی سری کوه بز پوشیده شده است . این توالی از شیل های رسی تیره با رنگ هوازدگی خاکستری تیره تشکیل شده است ، بر اساس شواهد صحرایی و تغییرات رخساره ای، 3 واحد سنگ چینه نگاری در آن قابل تشخیص است .واحد سنگی 1، تناوبی از شیل با لایه های سنگ آهک است . واحد سنگی 2 عموماً از شیل با میان لایه های عدسی شکل از سنگ آهک گلوکونیتی دارای بلمنیت و آمونیت هایی از خانواده hipacanthoplitidae , leymeriellidae , desmoceratidae , می باشد .واحد سنگی 3 از شیل های سیلتی سبز رنگ تشکیل شده است . درمطالعه آمونیت ها 3 جنس و 14 گونه شناسایی گردید ، با توجه به فسیل های آمونیتی یافت شده در منطقه مورد مطالعه، واحد سنگی 1 مربوط به زون زیستی hypacanthoplites rnge zone و واحد سنگی 2 مربوط به زون زیستی tardefurcata می باشد . به این ترتیب سن شیل های امدوان آپتین پسین – آلبین میانی پیشنهاد می گردد . فون آمونیتی شیل های امدوان ارتباط نزدیکی را با فون های مناطق اروپای شمالی و بورآل نشان می دهد.از نقطه نظر پالئوژئوگرافی منطقه مورد مطالعه در زمان کرتاسه میانی در شمال اقیانوس تتیس و در جنوب لوراسیا بوده است.

چکیده ندارد.