رساله حاضر به بررسی شیوه تصنیف سازی استاد علی تجویدی می پردازد. دراین رساله 10 تصنیف از ساخته های استاد تجویدی از جنبه های مختلف اعم از ساختار، تلفیقِ ریتمیکِ شعر و موسیقی، بخش ها و جمله بندی ها و مقایسه تطبیقی جمله بندی ها با موسیقی دستگاهی مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج بدست آمده در قالب نمودار و جدول در فصل نتیجه گیری ارائه شده اند. بررسیِ آماریِ این نتایج نشان می دهد که تمامی تصنیف های بررسی شده از دو بخش اصلی مقدمه و بخش باکلام تشکیل شده اند؛ تنوع در میزان بندی و تمپو، استفاده از نتهای متغیر و استفاده از جوابهای ارکستر متفاوت با جمله با کلام و با تحرک بالا در اکثرِ تصنیفها مشاهده می شود؛ از 10 تصنیفِ آنالیز شده، پنج تصنیف دارای فرمِ رُوندُو، سه تصنیف با تکیه به ردیف و دو تصنیف دارای فرمِ aba بودند. بررسی ریتمیکِ جملاتِ باکلام در 10 تصنیف نشان می دهد که ریتمِ این جملات کاملاً منطبق بر ریتمِ شعریست.

ویلن را می توان یکی از مهمترین سازهای موسیقی غربی امروز دانست، زیرا از طرفی شخصیّتِ وجودیِ آن در ارکستر، در درج? اوّلِ اهمیّت قرار دارد و همچنین قابلیّت ایجاد حالتهای گوناگون در آن، از سازهای دیگر بیشتر است. با آنکه ویلن سازی غربی می باشد، طی سالیان، به خوبی توانسته در نظام موسیقی ایرانی وارد شده و جایگاه خود را تثبیت کند، تا آنجا که از بدو ورود به ایران دیگر سازهای زهی- آرشه ای، همچون کمانچه را تحت تأثیر قرار داده. از سوی دیگر این ساز موضوع کشمکشهای گروه هایی با نظریات متفاوت قرار گرفته که نتیجه آن بوده که این ساز و سبکِ نوازندگی ایرانیِ آن، از زمان انقلاب تا به امروز، از عرصه های آکادمیکِ کشور حذف شود. آنچه نا معلوم است طی شدن این فرآیند از زمان گذشته تا به امروز می باشد، که پژوهشی در ارتباط با آن صورت نپذیرفته است. پژوهش حاضر با استفاده از متون موجود در این خصوص و همچنین آراءِ صاحب نظران، و نیز مطالع? سازهای کمانچه و ویلن، جنبه های مجهول در ارتباط با این موضوع را بررسی کرده و نشان می دهد این ساز با اینکه اصلاً یک ساز غربی است، چگونه توانسته در نظام موسیقی ایرانی وارد شود و آن را تحت تأثیر قرار دهد. روش تحقیق این پژوهش از نظرهدف، بنیادی؛ همچنین از نظر روش، تحلیلی و نظری می باشد. روش گردآوری داده-ها، کتابخانه ای و همراه با یادداشت برداری از کتب و مقالات و تحلیل داده های بدست آمده و مصاحبه با افراد صاحب نظر بوده است. این پژوهش می کوشد تا نشان دهد که درکنار پاره ای از ایدئولوژیها و تنگ نظریهای سنّتی عوامل دیگری در عدم توجه به ویلن وجود داشته است. بنا بر این پژوهش، این عوامل مواردی چون کم کاری از طرف علاقه مندان و اساتید همین سبک هم بوده است.